Guzy serca
Serce jest rzadko spotykaną lokalizacją procesu nowotworowego zarówno w postaci guza łagodnego jak i złośliwego. Są to guzy o dużej różnorodności objawów klinicznych wynikających z tego trudnościach diagnostycznych. Dzięki współczesnym możliwościom diagnostyczno-terapeutycznym mogą podlegać skutecznemu leczeniu z dobrym długotrwałym efektem.
Nowotwory pierwotne serca są rzadkimi guzami, stwierdzanymi z częstością 3:10 000 autopsji. W 75% przypadkach są niezłośliwe. 20-40 razy częstsze są przerzuty nowotworowe do serca, ale serce (zazwyczaj osierdzie) też jest rzadką lokalizacją ognisk przerzutowych, spotykaną w około 5% przerzutów.
Lokalizacja śluzaków
- Lewy przedsionek serca -70-80%,
- prawy przedsionek 15-20%,
- komory serca do 4%
- w zakresie obu przedsionków 2,5%.
Klasyfikacja nowotworów serca
- Nowotwory pierwotne
- Nowotwory niezłośliwe:
śluzak
włókniak brodawkowaty
włókniak
tłuszczak
mięśniak prążkowanokomórkowy
- Nowotwory złośliwe:
mięsak naczyniakowaty
mięsak prążkowanokomórkowy
chłoniak
- Przerzuty nowotworowe:
raka płuca
raka sutka
chłoniaków
białaczek
raka przełyku
czerniaka złośliwego
raka nerki
raka wątroby
raka nadnerczy
Etiologia
W części przypadków udowodniono podłoże genetyczne, np. w 10% przypadków śluzaki przedsionka występują rodzinnie. Pierwotny chłoniak serca budzi podejrzenie AIDS.
Częstość ich waha się w granicach 0,0017-0,28% ogólnej liczby nowotworów. Dla porównania, wtórne, przerzutowe nowotwory mogą występować w sercu 20-40 razy częściej niż pierwotne.
Głównym, najpowszechniej występującym ich przedstawicielem jest śluzak (myxoma).
Obraz kliniczny śluzaka
Pośród objawów klinicznych śluzaka wyróżnić można trzy grupy:
incydenty zatorowe,
cechy zwężenia ujścia żylnego (jeżeli śluzak znajduje się w jednym z przedsionków)
objawy ogólnoustrojowe, przypominające cechy procesu zapalnego.
U chorych ze śluzakiem stwierdza się zazwyczaj
Podwyższoną temperaturę,
utratę masy ciała,
podwyższone OB.
Zwiększoną jest produkcja białek ostrej fazy (białko C-reaktywne -CRP i immunoglobulin).
Objawy te są podobne do zmian, jakie zachodzą w przebiegu wielu chorób autoimmunizacyjnych.
Pierwotne nowotwory serca
łagodne złośliwe
Myxoma Angiosarcoma
Rhabdomyoma Osteosarcoma
Fibroma Leiomyosarcoma
Lipoma Fibrosarcoma
Haemangioma Myxosarcoma
Paraganglioma
Leczenie nowotworów serca
Guzy łagodne obecnie są leczone operacyjnie (przez wycięcie). Nawroty mogą wystąpić u 6% chorych.
Leczenie nowotworów złośliwych serca jest mało skuteczne. Mięsaki różnego pochodzenia stanowią 95% nowotworów złośliwych, natomiast pozostałe 5% to chłoniaki. Całkowita resekcja chirurgiczna nowotworu złośliwego, ze względu na rozległość zmian, często nie jest możliwa i wskutek tego rokowanie odległe jest niepomyślne.
Rokowanie
Pierwotne nowotwory serca mogą występować już u bardzo małych dzieci ( poniżej 12 roku życia). Większość guzów spotykanych u dzieci jest łagodna, co istotnie polepsza odległe rokowanie, nawet, gdy guz nie został wycięty w całości
Rokowania w przypadkach niezłośliwych guzów serca u dorosłych są również dobre, w przeciwieństwie do nowotworów złośliwych, których występowanie wiąże się z bardzo wysoką. Przeżywalność kobiet jest większa niż mężczyzn.
1