KONSPEKT LEKCJI HISTORII
KL. III
Opracowała: mgr M. Paulewicz
nauczyciel historii w Gimnazjum nr 2 w Olkuszu
Temat: ODRADZAJĄCE SIĘ PAŃSTWO POLSKIE (1918 - 1919 r.) - SZANSE I ZAGROŻENIA.
Treści programowe:
pierwsze miesiące II Rzeczypospolitej,
odbudowa niepodległej Polski,
kształtowanie się państwa i społeczeństwa II Rzeczypospolitej.
Cele lekcji
Wiadomości
Zapamiętanie
uczeń potrafi wymienić czynniki utrudniające integrację ziem wchodzących w skład tworzącego się państwa polskiego,
pamięta strukturę narodowościową II Rzeczypospolitej,
potrafi scharakteryzować ludność Polski według wyznań,
wymienić postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie Polski,
Zrozumienie wiadomości
uczeń rozumie pojęcia: traktat o ochronie mniejszości narodowych, rewizja (jako zmiana obowiązujących umów, traktatów międzynarodowych), rewizjonizm, inflacja,
rozumie, że surowe warunki narzucone Niemcom w traktacie wersalskim i dokonany w nim podział Europy nosił w sobie zalążek przyszłego konfliktu,
rozumie, jaki był stosunek ZSRR do traktatu wersalskiego, dlaczego doszło do porozumienia z Niemcami, jak mogło to wpłynąć na polską politykę zagraniczną,
dostrzega problem mniejszości narodowych, źródło wielu konfliktów,
rozumie, że w sposobie myślenia Polaków, żyjących od pięciu pokoleń w państwach zaborczych, zakorzeniona była niechęć do władzy,
rozumie, że odbudowujące się po 123 latach niewoli państwo polskie, musiało się uporać z wieloma trudnościami wewnętrznymi,
rozumie, że Polacy przez długie lata pozbawieni niepodległości, musieli się dopiero uczyć „demokracji”,
dostrzega związek między sytuacją międzynarodową a polityką zagraniczną realizowaną przez Polskę,
rozumie szanse i zagrożenia wynikające z tej sytuacji dla II Rzeczypospolitej,
Umiejętności
Po zakończonych zajęciach uczeń potrafi:
dokonać prawidłowej interpretacji wydarzeń politycznych,
potrafi uporządkować poznany uprzednio materiał, wydobyć najistotniejsze treści, doprowadzić do hierarchizacji znajdujących się w nim zagadnień,
potrafi dokonać interpretacji tekstu źródłowego, materiałów statystycznych, ikonograficznych i wyciągnąć trafne wnioski.
Umiejętności ponadprzedmiotowe:
skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach,
łączenie informacji z różnych źródeł,
prezentacja własnego punktu widzenia,
uwzględnianie poglądów innych ludzi,
poprawne posługiwanie się językiem ojczystym,
przygotowanie do publicznych wystąpień,
efektywne współdziałanie w zespole,
twórcze rozwiązywanie problemów.
Metody: analiza SWOT, praca z materiałami statystycznymi, ikonograficznymi, tekstem źródłowym i literackim.
Środki dydaktyczne: podręcznik, mapa: Rzeczpospolita w l. 1918 - 1939, teksty źródłowe, literackie, materiały statystyczne i ikonograficzne.
Czas zajęć: 1 godzina
Struktura i opis lekcji.
Zaangażowanie
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem, głównymi zagadnieniami i celami lekcji. Uczniowie przypominają informacje dotyczące sprawy polskiej w latach I wojny światowej.
Na taśmie czasu zaznaczają datę odzyskania przez Polskę niepodległości, podpisania traktatu wersalskiego.
Nauczyciel dzieli klasę na 4 zespoły, którym przydziela zadania:
Zespół I, II
Wybierzcie spośród siebie :
lidera, który pokieruje pracą grupy,
sekretarza, który zapisze wasze wnioski i spostrzeżenia,
sprawozdawcę, który przedstawi efekty pracy grupy,
eksperta, który poprze wasze spostrzeżenia danymi statystycznymi i konkretnymi faktami,
strażnika czasu (czas pracy 15 min.).
Waszym zadaniem będzie ocenić „mocne strony” tworzącego się państwa polskiego. Jakimi zasobami dysponowało, jaka była jego sytuacja na arenie międzynarodowej.
Zastanówcie się nad „szansami”, które wynikły z mocnych stron problemu. W jaki sposób Polacy mogli je wykorzystać?
Sięgnijcie do uzyskanych na lekcjach informacji dotyczących tworzącego się państwa polskiego, dokonajcie analizy utworu z cyklu „Polonia Resurrecta”, materiału ikonograficznego (plakat wzywający Polaków do wstępowania do Armii Polskiej, formowanej we Francji, obraz przedstawiający rozbrajanie Niemców na placu Saskim w Warszawie, zdjęcie polskich obrońców Lwowa, plakaty polskie z 1919 r.).
Po ustaleniu wniosków, porównajcie je z opracowaniami drugiej grupy i wspólnie uzupełnijcie na tablicy części: „mocne strony problemu”, „szanse, które wynikają z mocnych stron problemu”.
Zespół III, IV
Wybierzcie spośród siebie:
lidera, który pokieruje pracą grupy,
sekretarza, który zapisze wasze wnioski i spostrzeżenia,
sprawozdawcę, który przedstawi efekty pracy grupy,
eksperta, który poprze wasze spostrzeżenia danymi statystycznymi i konkretnymi faktami,
strażnika czasu (czas pracy 15 min.).
Waszym zadaniem będzie ocenić „słabe strony” tworzącego się państwa polskiego. Z jakimi problemami ono się zetknęło. Jakie zagrożenia wyniknęły dla niego w związku z międzynarodową sytuacją, która ukształtowała się po zakończeniu I wojny światowej?.
Zastanówcie się nad „zagrożeniami”, które wynikły z słabych stron problemu. Jakie działania mogli podjąć Polacy, by im zapobiec?
Przypomnijcie sobie poznane wcześniej wiadomości i zapoznajcie się z rozdziałem w podręczniku str. 141, 142 (podręcznik: T. Małkowski, J. Rześniowiecki - Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe). Przeanalizujcie materiały statystyczne, ikonograficzne, literackie i źródłowe.
Po ustaleniu wniosków, porównajcie je z opracowaniami czwartego zespołu i wspólnie uzupełnijcie na tablicy części: „słabe strony problemu”, „zagrożenia, które wynikają ze słabych stron problemu”.
Badanie i przekształcanie
Uczniowie pracują w grupach, zapoznają się z materiałem w podręczniku i pomocami przygotowanymi przez nauczyciela. Dyskutują, formułują wnioski. Podczas pracy nauczyciel służy radą i pomocą.
Prezentacja
Po upływie ustalonego czasu uczniowie prezentują efekty swojej pracy. Wypełniają kartę.
Podsumowanie i refleksja
W podsumowaniu lekcji uczniowie zwracają uwagę na niebezpieczeństwa i problemy, z którymi musiało się uporać państwo polskie, wskazując jednocześnie na zasoby, którymi ono dysponowało. Zastanawiają się, w jaki sposób te czynniki mogły w długim okresie czasu wpłynąć na funkcjonowanie II Rzeczypospolitej.
PROBLEM |
|
MOCNE STRONY PROBLEMU (atuty, którymi dysponowało odradzające się w 1918 r. państwo polskie) |
SŁABE STRONY PROBLEMU (kłopoty, które musieli pokonać Polacy) |
+ „potencjał ludzki”- patriotyzm, zapał Polaków, którzy po 123 l. uzyskali szansę posiadania niepodległego państwa,
+ poczucie więzi, wspólnoty kulturowej, której nie udało się zniszczyć zaborcom,
+ patrioci, wybitni politycy, wojskowi, którzy celem swojego życia uczynili odbudowę Polski (np. J. Piłsudski, I. Paderewski, R. Dmowski),
+ poparcie dla sprawy Polski udzielone przez USA, Francję, Wlk. Brytanię,
+ zapis w traktacie wersalskim dotyczący Polski,
+ powrót w 1918 r. do kraju Armii Hallera,
+ możliwość uzyskania ważnego okręgu przemysłowego, jakim był Górny Śląsk,
|
|
SZANSE, KTÓRE WYNIKAJĄ Z MOCNYCH STRON PROBLEMU |
ZAGROŻENIA, KTÓRE WYNIKAJĄ ZE SŁABYCH STRON PROBLEMU |
+ aktywne włączenie się społeczeństwa w odbudowę państwa,
+ możliwość swobodnego rozwoju życia kulturalnego,
+ budowa demokratycznego państwa,
+ zawarcie korzystnych sojuszy międzynarodowych,
+ budowa silnej armii,
+ wykorzystanie zasobów surowcowych (Górny Śląsk) do rozwoju gospodarczego
|
|