Kiedy piszemy ó

• Gdy w innych formach tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia się ono na o, e lub a:

sól soli	móc mogę
lód lody	pochód pochody
mróz mroźna	naród narody
twórczość tworzyć	popiół popioły
przód przodem	wiózł wiozę
brzózka brzezina	pióro pierze
przyjaciółka przyjaciel	siódemka siedem

• W zakończeniach rzeczowników:

- ówka, np. stołówka, kreskówka, biodrówka, makówka, kartkówka, klasówka, pocztówka;

- ówna, np. stolarzówna (córka stolarza), młynarzówna (córka młynarza), Pietrzakówna (córka pana Pietrzaka);

- ów, np. Kraków, Pruszków, Tarnów, pleców, stołów, zeszytów, chłopców, panów, robotów, krzewów.

UWAGA !!!

Wyjątek stanowią wyrazy: zasuwka, skuwka, wsuwka.

• W zakończeniach takich wyrazów jak: ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówdzie.

• W wielu wyrazach, których pisownię trzeba po prostu zapamiętać, np.

chór, góra, kłócić się, który, ogórek, póki, rozróżniać, różyczka, wiewiórka, włócznia, córka, górnik, mózg, ołówek, póty, próba, tchórz, ogół, rózga, płótno, wówczas, szczegół, wiór, królik

• Ó nigdy nie występuje na końcu wyrazów!

Kiedy piszemy u

• W formach czasu teraźniejszego czasowników zakończonych na -uję, -ujesz, -uje, -ujemy, -ujecie, -ują, np. gotuję, gotujesz, gotujemy, gotujecie, gotują;

• W zakończeniach rzeczowników:

-un, -unek, -unka, -unia, -ulec, np. opiekun, pocałunek, piastunka, ciotunia, budulec;

-utki, -uszek, -uszka, -ulka, -uchny, -uchna, -usia, -unio,

np. mięciutki, paluszek, koszulka, ładniuchny, córuchna, matusia, dziadunio;

- uch, -ula, -ulo, -ur, -us, -uś, np. dzieciuch, brzydula, tatulo, wilczur, dzikus, Piotruś;

UWAGA !!!

„U” piszemy zawsze w zakończeniach -um, np. muzeum, gimnazjum, liceum, akwarium, a także na końcu wyrazów.

• W czasownikach typu: kuć, psuć, spruć, snuć, knuć.

---