Obieg z turbiną gazową
CCGT
El.nadkrytyczne
ciśn = 22,115 MPa
temp = 647,3 K
gęstość = 317,8 kg/m3
przepływ jednofazowy(bez rozgraniczenia wody i pary)
Wyższa sprawność, wymagają mniej wody chłodz(ale lepszej jakości),
mniej CO2 do środow, mniejsze zużycie paliwa
posiew – substancje wywołujące i ułatwiające jonizację gazu – metale alkaliczne o niskich potencjałach jonizacji, takie jak cez, rubid, potas i sód, w ilości 0,1–1%. Ponieważ są to metale bardzo drogie, więc po spełnieniu swej roli są wyłapywane i ponownie wprowadzane do obiegu.
Siłownia parowa, obieg clausiusa-rankina
Układ paliwo-powietrze-spaliny
Źródła poprawy sprawności
obniżone ciśnienie w skraplaczu po optymalizacji chłodni kominowej
odzysk ciepła spalin
podniesienie parametrów pary
optymalizacja procesu
zmniejszenie potrzeb własnych
paliwa dla ogniw paliwowych:
GAZOWE - Wodór(Reforming gazu ziemnego, ropy naftowej, biogazu;
Zgazowanie węgla; Zgazowanie biomasy; Elektroliza wody i rozkład
termiczny wody; Metody biochemiczne
Amoniak
CIEKŁE- Metanol; Kwas mrówkowy; Wodny roztwór glukozy
STAŁE – Węgiel
Klasyfikacja ogniw, rodzaj elektrolitu:
OP z elektrolitem zasadowym (Alkaline Fuel Cell = AFC)
OP z elektrolitem polimerowym (Polymer Electrolyte FC = PEFC,
Proton Exchange Membrane FC = PEMFC)
OP z kwasem fosforowym (Phosphoric Acid FC = PAFC)
OP ze stopionymi węglanami (Molten Carbonate FC = MCFC)
OP stałotlenkowe (rurowe, płaskie, o obniżonej temperaturze pracy) =
Solid Oxide FC = SOFC, Tubular and Planar SOFC = TSOFC, PSOFC;
Intermediate Temperature SOFC = ITSOFC)
temperatura pracy
niskotemperaturowe (do ok. 100 °C): AFC, PEFC
średniotemperaturowe (od ok. 100 do 300 °C): AFC, PAFC
wysokotemperaturowe (powyżej 500 °C): MCFC, SOFC
specjalne OP z bezpośrednim utlenianiem metanolu (Direct Methanol FC = DMFC)
regeneracyjne OP (Regenerative FC = RFC)
Reakcja anodowa + Reakcja katodowa
H2 + ½ O2 H2O Reakcja spalania wodoru
Reakcje cząstkowe zachodzą na elektrodach, nie w całej objęt reaktora
Spalanie ciepło, Ogniwo paliwowe elektryczność (+ ciepło)
Współczynnik sprawności elektrochemicznej ogniwa paliwowego
Współczynnik sprawności zintegrowanej ogniwa paliwowego
Współczynnik sprawności elektrochemicznej ogniwa paliwowego
eech = eth eE eF U (obliczona 0.27-0.66, rzeczywista 0.35-0.55)
eth – sprawność termiczna = DG /DH (0.73-0.94)
eE – sprawność napięciowa = E/ER (0.6-0.8)
eF – sprawność faradajowska = irzecz/if (pow. O.95)
U-wykorzystanie paliwa = (H2in- H2out) /H2out (0.65-1.0)
Spr termiczna
OP wodorowo-tlenowe OP węglowo-tlenowe
H2 + 1/2O2 → H2O C + 1/2O2 → CO
ΔH = -241.8 kJ/mol ΔH = -110.5 kJ/mol
ΔS = -44.4 J/mol K ΔS = +89.8 J/mol K
εth = 0.94 εth = 1.24!
eF – sprawność faradajowska = irzecz/if (pow. O.95)
irzecz = prąd otrzymany
If = prąd jaki teoretycznie powinno się otrzymać
eF jest miarą występowania procesów ubocznych (szkodliwych),
nieszczelności membrany elektrolitu, ucieczki paliwa
eE – sprawność napięciowa = E/Er
E = napięcie obciążonego ogniwa
Er = napięcie odwracalne nieobciążonego ogniwa
eE = 1 gdy napięcie ogniwa nie spada pod obciążeniem
(ogniwo doskonałe = odwracalne!)
Polaryzacja aktywacyjna ηakt; stężeniowa, ηs i omowa, ηom.
E = Er - ηakt,a - ηs,a - ηom - ηakt,k - ηs,k
wolny etap wymiany ładunku – dominuje polaryzacja aktywacyjna
nieodpowiedni katalizator lub za mała jego ilość na elektrodzie
zła struktura elektrody (niedobrana porowatość, „zalane” pory, niewiele
miejsc wspólnego kontaktu między elektrodą, elektrolitem i fazą gazową)
Równanie Tafela
wysoki opór elektrolitu, elektrod, połączeń lub złącza elektroda-elektrolit –
dominuje polaryzacja omowa za gruby elektrolit zła technologia wytwarzania i łączenia elementów
wolny etap transportu masy – dominuje polaryzacja stężeniowa, niski współcz
dyfuzji reagentów w elektrolicie lub fazie gazowej, niskie stężenie reagentów rozpuszczon w elektrolicie niewłaściwe ukształtowanie porów dla części
gazowej (złe doprowadzenie gazów do elektrody i odprowadzenie produktów)
inne straty: straty nernstowskie: związane ze zużywaniem się paliwa
i pojawianiem się produktów, które rozcieńczają paliwo;
przenikanie paliwa przez elektrolit na stronę katodową (i vice versa)
(sprawność zostaje obniżona jeżeli utylizacja paliwa jest niecałkowita,
a resztki paliwa utracone)