Jakie są kryteria wg których można dokonać podziału podatków w Polskiem systemie podatkowym?
Kryterium przerzucalności- polega ono na przesunięciu przez podatnika ciężaru podatkowego na inny podmiot, przed wszystkim poprzez wkalkulowanie go w cenę sprzedawanego towaru lub usługi. Prowadzi do wyodrębnienia w systemach podatkowych podatków pośrednich, do których w polskim systemie podatkowym zaliczamy podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy. Z kolei brak przerzucenia przez podatnika ciężaru podatkowego na inny podmiot wyodrębnia w systemach podatkowych podatków bezpośrednich- dochodowy od osób prawnych i fizycznych.
Kryterium zjawisk ekonomicznych- odnosi się do przedmiotu opodatkowania, którym w systemie podatkowym może być dochód, przychód czy majątek. Prowadzi do wyodrębnienia w polskim systemie podatkowym następujących podatków:
Dochodowych- od osób prawnych i fizycznych
Majątkowych-od posiadania majątku (np. podatke od śrotków transportowych), od przyrostu masy majątku (podatek od spadków i darowizn), od wzrostu wartości majątku
Przychodowych np. ryczałt ewidencjonowany
Kryterium konsumpcji - wynika ono z faktycznego obciążenia konsumpcji konkretnymi podatkami. Do tej grupy należą podatki obrotowe, w konstrukcji których podstawę opodatkowania stanowi obrót, m.in.: podatek od towarów i usług - w prawie UE podatek od wartości dodanej, akcyza.
Kryterium beneficjenta dochodów podatkowych - wynika ze wskazania faktycznego beneficjenta dochodów podatkowych, jakim może być konkretny podmiot lub związek publicznoprawny. Prowadzi ono do wyodrębnienia podatków:
państwowych - w polskim systemie będą to np. podatek od towarów i usług i akcyza;
samorządowych - w polskim systemie np. podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych;
federalne.
5.Kryterium cech osobistych i okoliczności dotyczących podatnika - prowadzi ono do wyodrębnienia podatków:
realnych - na ich wysokość nie mają wpływu cechy osobiste i okoliczności dotyczące podatnika, np. opłata targowa;
osobistych - na ich wysokość mają wpływ cechy osobiste i okoliczności dotyczące podatnika, np. podatek dochodowy od osób fizycznych.
Co mieści się pod pojęciem podatek?
PODATKIEM jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikające z ustawy podatkowej.
świadczenie publicznoprawne - beneficjentami podatku są podmioty publicznoprawne, takie jak Skarb Państwa, województwo, powiat lub gmina;
świadczenie nieodpłatne - podmiot uiszczający podatek nie otrzymuje żadnego bezpośredniego świadczenia wzajemnego, tak jak ma to miejsce w przypadku opłat;
świadczenie przymusowe - obowiązujące w Polsce prawo gwarantuje bezwzględny obowiązek ich uiszczania;
świadczenie bezzwrotne - podatki nie podlegają zwrotowi;
świadczenie pieniężne - a contrario zatem nie może przyjmować ono postaci świadczenia w naturze
Podatek a opłata, podobieństwa i różnice.
Opłata podobnie jak podatek jest zaliczana do danin publicznych i posiada te same 4 cechy co podatek (czyli jest publicznoprawnym, przymusowym i bezzwrotnym świadczeniem pieniężnym). Jest ona, w przeciwieństwie do podatku, świadczeniem odpłatnym, gdyż wnoszący ją podmiot w zamian za jej zapłatę otrzymuje od podmiotu publicznoprawnego ściśle określone świadczenie wzajemne, przyjmujące z reguły postać usługi.
Podstawowe funkcje podatków:
fiskalna- sprowadzającą się do tego, że pełni ona bardzo ważną rolę wśród dochodów budżetowych państwa i samorządów;
interwencyjna(stymulacyjna) - może ona polegać na wprowadzeniu określonego podatku, stosowaniu zróżnicowanych stawek podatkowych czy też ulg;
redystrybucyjna- dzięki podatkom następuje redystrybucja dochodu i majątku narodowego między podatnikami a związkami publicznoprawnymi, jakimi są państwo i organy samorządu terytorialnego.
Co mieści się pod pojęciem przedmiotu opodatkowania.
Przedmiotem podatku jest określona sytuacja faktyczna lub prawna, z której zaistnieniem przepisy prawa wiążą obowiązek zapłaty podatku przez osoby znajdujące się w takiej sytuacji. Przykładowe sytuacje faktyczne to m.in. posiadanie nieruchomości czy osiągnięcie dochodu. Z kolei przykładowe sytuacje prawne to stanie się właścicielem środka trwałego czy otrzymanie darowizny
Co to są organy podatkowe i jakie organy występują w Polsce w I i II instancji?
Organem podatkowym jest organ Państwa i gminy, w którego zakresie kompetencji leża sprawy wymierzania i podbierania podatków
Organami pierwszej instancji są:
Naczelnik Urzędu Skarbowego (PIT, CIT, VAT, PCC, podatek od spadków i darowizn)
Naczelnik Urzędu Celnego (podatek akcyzowy)
Wójt, burmistrz(prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa (podatki: od nieruchomości, od środków transportowych, leśny, rolny, opłaty lokalne)
Dyrektor izby skarbowej- na podstawie odrębnych przepisów
Dyrektor izby celnej- na podstawie odrębnych przepisów
Organami drugiej instancji są:
Dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej- jako:
Organ odwoławczy odpowiednio do decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego
Organ odwoławczy do decyzji wydanej przez ten organ pierwszej instancji
Samorządowe kolegium odwoławcze- jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa
Ponadto:
Minister finansów publicznych jest organem podatkowym jako:
Organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzania nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia- z urzędu
Organ odwoławczy od decyzji wydanych w w/w sprawach
Organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalenia cen transakcyjnych
Organ właściwy w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego
Organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Co to jest podstawa opodatkowania i jakie wyróżniamy rodzaje stawek podatkowych?
Podstawa opodatkowania to przedmiot podatku ujęty ilościowo lub wartościowo. Podstawa obliczenia podatku jest to wartość, do której dla obliczenia wysokości świadczenia podatkowego stosuje się właściwe stawki podatkowe. Można wyróżnić trzy postaci stawek:
kwotowa - ilość jednostek pieniężnych, jaką należy zapłacić od jednostki podstawy obliczenia podatku, np. 10 zł od 1 litra benzyny bezołowiowej;
procentowa - wyrażona w procentach relacja pomiędzy wielkością świadczenia podatkowego a wielkością podstawy obliczenia podatku;
ryczałtowa - przy jej zastosowaniu wysokość zapłaconego podatku może być niezależna od podstawy opodatkowania lub podstawa opodatkowania dla konkretnego podatku będzie określona odmiennie niż dla potrzeb stosowania stawki procentowej.
W polskim systemie podatkowym występują także skale podatkowe będące zbiorem stawek podatkowych mogącym stanowić kombinacje zarówno stawek procentowanych, jak i kwotowych.
Proszę zdefiniować następujące pojęcia:
Podatnik- Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu, np. Pan Kowalski uzyskujący odsetki od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym.
Płatnik- Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu, np. Zakład pracy jest płatnikiem przy wpłacie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
Inkasent - inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu, np. sołtys dokonujący poboru podatku rolnego
Co to jest obowiązek podatkowy?
Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.
Warto prześledzić elementy składowe tej definicji:
obowiązek podatkowy wynika z ustaw podatkowych, a contrario nie może on wynikać z aktów pozaustawowych, np. rozporządzeń ministra finansów;
stanowi on nieskonkretyzowaną powinność, gdyż jej konkretyzacja dokonuje się poprzez powstanie zobowiązania podatkowego;
jest on przymusowym świadczeniem pieniężnym - nie ma więc nigdy charakteru dobrowolnego i nie może być dokonywany w naturze na rzecz beneficjentów, tj. Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego;
pojawia się on w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawach podatkowych, np. Sprzedaż towaru czy też otrzymanie darowizny
Jaka jest definicja pojęcia zobowiązanie podatkowe i jak ono powstaje?
Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
Z obowiązanie podatkowe powstaje z dniem:
1) tryb zaistnienia zdarzenia- z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania np. z tytułu sprzedaży komputera. Jeśli przepisy nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w zdaniu poprzednim podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty. Jeśli podatnik nie zapłacił całości lub części podatku, nie złożył dekalarcji to organ podatkowy wydaje decyzje określającą wysokość zobowiązania podatkowego
2) tryb doręczenia decyzji organu podatkowego- ustalającej wysokość tego zobowiązania np. w podatku od nieruchomości. Jeśli przepisy nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego ustala się zgodnie z danymi z deklaracji chyba że przepisy przewidują inny sposób.
Jakie są sposoby wygasania zobowiązań podatkowych?
Za termin wygaśnięcia zobowiązania uważa się dzień przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych. Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:
1) zapłaty;
2) pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta
potrącenia
zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku
zaniechania poboru
przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych
Na rzecz Skarbu Państwa w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu Państwa. Przeniesienie powstaje na wniosek podatnika, na podstawie umowy zawartej za zgodą właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, między starostą wykonującym zadanie z zakresu administracji rządowej a podatnikiem. Wyrażenie lub odmowa wyrażenia zgody następują na drodze postanowienia
Na rzecz gminy, powiatu lub województwa w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów. Przeniesienie następuje na wniosek podatnika na podstawie umowy zawartej między wójtem, burmistrzem starostą albo marszałkiem województwa a podatnikiem
przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym
umorzenia zaległości
przedawnienia (nie powstaje jeżeli decyzja ustalająca zobowiązanie została doręczona po upływie 2 lat albo po 5 latach jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w terminie bądź w deklaracji złożonej nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych di ustalenia wysokości zobowiązania)
10)zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m. Zastosowanie się do interpretacji, która następnie została zmieniona lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji, jeżeli:
zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej oraz
skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji indywidualnej.
Ponadto zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:
wpłaty;
zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
umorzenia - w przypadkach gdy organ podatkowy może z Urzędu udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, jeżeli:
kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym;
podatnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 5000 zł, i jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego oraz nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Warto wiedzieć także i tym, że we wskazanych powyżej przypadkach, decyzję umarzającą zaległość podatkową pozostawia się w aktach sprawy;
4)przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
przedawnienia;
zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie przedstawionego powyżej art. 14m OP
Jakie są terminy przedawnienia w zobowiązaniach podatkowych
Zgodnie z przepisem art. 68 § 1 OP zobowiązanie podatkowe, które na podstawie art. 21 § 1 pkt 2 mogłoby powstać jedynie w następstwie doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość tego zobowiązania, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Do wydłużenia powyższego terminu może dojść w sytuacji, gdy podatnik:
nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego;
w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego.
Wówczas zobowiązanie podatkowe nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Istotne jest również to, że na podstawie § 3 tego artykułu dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Podobnie zobowiązanie z tytułu opodatkowania dochodu nieznajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzącego ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin do złożenia zeznania rocznego dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych za rok podatkowy, którego dotyczy decyzja. Równocześnie ustawodawca w art. 70 § 10 P wprowadził generalną zasadę, zgodnie z którą zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego o, w którym upłynął termin płatności podatku.
Jakie są zasady odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe:
Podatnik- podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Równocześnie stwierdzono, że podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania czynności, o których mowa w art. 12, 13 oraz 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik.
Płatnik odpowiada całym swoim majątkiem za niepobranie podatku od podatnika lub pobranie podatku w wysokości niższej od należnej i za niewpłacenie w terminie pobranych podatków.
c) Inkasent odpowiada całym swoim majątkiem za pobrane, a niewpłacone w terminie podatki.
Wg jakich zasad odpowiadają za zobowiązania podatkowe małżonkowie pozostający w związku małżeńskim
Odpowiedzialność obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Istotne jest też to, że skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:
zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;
zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.
Kto jest zobowiązany i w jakim trybie do odpowiedzialności za bieżące rozliczenia podatkowe osoby prawnej
Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami lub inkasentami, są obowiązane:
a) wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy:
- obliczanie i pobieranie podatków.
- terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot;
b) zgłosić właściwemu miejscowo organowi podatkowemu:
imiona, nazwiska i adresy tych osób, w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty;
w razie zmiany osoby wyznaczonej - w terminie 14 dni od dnia, w którym wyznaczono inną osobę.
Jakie są zasady odpowiedzialności podmiotów powstałych w wyniku:
Fuzji - osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się: osób prawnych; osobowych spółek handlowych; osobowych i kapitałowych spółek handlowych wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.
Przejęcia Osoba prawna łącząca się przez przejęcie: innej osoby prawnej (osób prawnych); osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych) wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.
Przekształcenia innej osoby prawnej; przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej wstępują we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.
Charakterystyka odpowiedzialności spadkobierców i zapisobierców- podobieństwa i różnice
Spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Również w przypadku gdy spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców, pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.
Ponadto odpowiedzialność spadkobierców obejmuje:
zaległości podatkowe;
odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy;
pobrane, a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta;
niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie;
5)opłatę prolongacyjną;
6) koszty postępowania podatkowego;
7) koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku.
Organy podatkowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy orzekają w odrębnych decyzjach o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku. W decyzji organ podatkowy określa:
- wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, w szczególności określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego,
- wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania z ulg podatkowych,
- wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku, jeżeli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawca deklaracji nie złożył.
Termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Przedstawione zasady stosują się także do zapisobiercy, który otrzymał należny mu zapis, gdyż on również, podobnie jak spadkobierca, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy. W tym jednak przypadku zakres odpowiedzialności zapisobiercy ograniczony jest do wartości otrzymanego zapisu.
Na czym polega odpowiedzialność podatkowa osób trzecich?
Za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem - solidarnie z podatnikiem - również osoby trzecie. Należy pamiętać o tym, że osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z następcą prawnym podatnika za przejęte przez niego zaległości podatkowe. Odpowiadają one również za:
podatki niepobrane oraz pobrane, a nie wpłacone przez płatników lub inkasentów;
odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych;
niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek;
koszty postępowania egzekucyjnego.
Ponadto, zgodnie z przepisem art. 108 § 1 OP, o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Istotne jest również to, że postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed:
upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania;
dniem doręczenia decyzji:
określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta;
w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług;
określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę;
dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Dzieje się tak wtedy, gdy doszło do wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji, na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wówczas przed orzeczeniem o odpowiedzialności osoby trzeciej nie -wymaga się uprzedniego wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego i decyzji określającej wysokość odsetek za zwłokę.
Należy pamiętać też o tym, że egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna
Na jakich zasadach odpowiada rozwiedziony małżonek?
Zgodnie z wolą ustawodawcy na odmiennych zasadach niż małżonek pozostający w związku małżeńskim odpowiada rozwiedziony małżonek podatnika. W analizowanym przypadku odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie z byłym małżonkiem, za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.
Analizowane przepisy wyłączają z zakresu tej odpowiedzialności:
podatki niepobrane oraz pobrane, a nie wpłacone przez płatników lub inkasentów;
odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne powstałe po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.
W uzupełnieniu należy dodać, że zasady powyższe stosuje się także w razie unieważnienia małżeństwa oraz separacji.
Kogo zaliczamy do członków rodziny podatnika , na czym polega jego odpowiedzialność?
Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą, za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności. Odpowiedzialność ta nie dotyczy jednak osób, które w okresie stałego współdziałania z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny - w zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego. Za członków rodziny podatnika ustawodawca nakazał uznawać zstępnych (np. dzieci), wstępnych (np. rodziców), rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu. Zasadę odpowiedzialności stosuje się również do małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd, oraz małżonków pozostających w separacji.
Jak odpowiadają wspólnicy spółek bez osobowości prawnej i jakich to spółek dotyczy?
W ordynacji znajdują się odrębne przepisy dotyczące odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusza spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej. Podmioty te odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.
Zasadę tę stosuje się również do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie, gdy był on wspólnikiem, oraz zaległości traktowane na równi z zaległością podatkową powstałe w czasie, gdy był on wspólnikiem. Natomiast za zobowiązania podatkowe powstałe po rozwiązaniu spółki odpowiadają osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki
Charakterystyka odpowiedzialności członków zarządu spółek wraz z przykładami jej wyłączenia.
Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1)nie wykazał, że:
a)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe)
albo
b)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;
2)nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
Ogromne znaczenie ma zasada, zgodnie z którą odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upłynał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości traktowane na równi z zaległością podatkową powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.
Ważne jest też to, że w przypadku, gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka akcyjna w organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany. Zasady te stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.
Uzupełniając, należy dodać, że za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione, np. spółdzielni, odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami, przy zastosowaniu wskazanych zasad.
Jaka jest definicja pojęcia : towar i usługa
Towar- towarami są rzeczy ruchome, a także wszelkie postacie energii, budynki oraz budowle, jak również części budynków i budowli, które stanowią przedmiot czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i są wymienione w klasyfikacjach na podstawie przepisów o statystyce publicznej a także grunty
Usługa- usługi wymienione w klasyfikacjach są za ich pomocą identyfikowane. Ma to istotne znaczenie przede wszystkim w zakresie określenia usług zwolnionych z opodatkowania bądź też podlegających opodatkowaniu preferencyjną stawką VAT. Pojęcie usługi obejmuje:
- wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalności o charakterze produkcyjnym, nietworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych, tzw. Usługi na rzecz produkcji.
- wszelkie czynności świadczenia na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej
Charakterystyka czynności podlegająca opodatkowaniu wraz z przykładami
Przedmiotem opodatkowania VAT objęte są poszczególne czynności podlegające opodatkowaniu. Należy zwrócić uwagę, iż ustawowa definicja sprzedaży obejmuje:
odpłatną dostawę towarów;
odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Poza zakresem przedmiotowym pojęcia „Sprzedaż" pozostają jeszcze trzy istotne dla zakresu przedmiotowego czynności objętych tym podatkiem:
import towarów - przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju, np. z Rosji na terytorium RP;
import usług - świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, a usługodawca jest podatnikiem nie posiadającym siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium RP, np. podatnik posiadający swoją siedzibę w RFN, który świadczy na obszarze RP usługę na rzecz polskiego usługobiorcy
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów - nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz, np. gdy w ramach tej czynności towar jest wysyłany z Francji do Polski.
W jakich sytuacjach dochodzi do wyłączenia z opodatkowania.
Przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Wobec braku definicji pojęcia „Przedsiębiorstwo" na potrzeby analizy tego podatku należy posiłkować się określeniami zawartymi w prawie cywilnym. Zgodnie z nim Przedsiębiorstwo stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmujących wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, w szczególności:
oznaczenie indywidualizujące Przedsiębiorstwo łub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przepisów ustawy o VAT nie stosuje się także do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy - czynności sprzecznych z prawem. Warto zwrócić uwagę na wyłączenie opodatkowania czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Ustawodawca nie chce przy okazji opodatkowania pewnych rodzajów działalności stworzyć wrażenia ich legalizacji, np. prostytucji sprzecznej z zasadami współżycia społecznego czy stręczycielstwa podlegającego karze określonej w kodeksie karnym
Kto i w jakim przypadku staje się podatnikiem tego podatku. (vat)
Podatnikami VAT - co do zasady - są:
osoby prawne;
jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej;
osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
Zgodnie z tym przepisami „działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub innych usługodawców, w tym również podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, jak również działalność osób wykonujących wolne zawody. Z zakresu pojęcia wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej wyłączono m.in. czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak, zgodnie z tym przepisem są to przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, do których zaliczamy wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze, bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych
Zasady ustalania podstawy opodatkowania zasady ogólne i szczególne
Charakterystyka stawek podatkowych
dotychczasowa stawka podatku wynosząca 22% - wskazana przez ustawodawcę w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 ustawy o VAT - we wskazanym powyżej czasookresie ma wynosić 23%;
dotychczasowa stawka podatku wynosząca 7% - wskazana przez ustawodawcę w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy o VAT - we wskazanym powyżej czasookresie ma wynosić 8%;
dotychczasowa stawka zryczałtowanego zwrotu podatku wynosząca 6% - wskazana przez ustawodawcę w art. 115 ust. 2 ustawy o VAT - we wskazanym powyżej czasookresie ma wynosić 7%; jest zamiarem ustawodawcy, aby poprzez zmianę przepisu art. 115 ust. 2 ustawy o VAT, docelowo stawka zryczałtowanego zwrotu podatku wynosiła 6,5% kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku;
stawka ryczałtu wynosząca 3% - wskazana przez ustawodawcę w art. 114 ust. 1 ustawy o VAT - we wskazanym powyżej czasookresie ma wynosić 4%.
Kolejny istotny przepis -w przypadku świadczenia przez podatnika usług, w tym w zakresie handlu i gastronomii, w okresie, o którym mowa w przeanalizowanym powyżej przepisie kwota podatku należnego, w przypadku świadczenia przez podatnika usług, w tym w zakresie handlu i gastronomii, jest obecnie obliczana jako iloczyn wartości dostawy i stawki:
18,70% - dla towarów i usług objętych stawką podatku 23%;
7,41% - dla towarów i usług objętych stawką podatku 8%.
Analizowaną nowelą do ustawy o VAT wprowadzono także nowy przepis. Ustawodawca nakazał w nim, aby w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. kwotą podatku naliczonego była kwota stanowiąca równowartość 23% kwoty należnej z tytułu dostawy nowego środka transportu, nie wyższa jednak niż kwota podatku zawartego w fakturze stwierdzającej nabycie tego środka lub dokumencie celnym, albo podatku zapłaconego przez podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka. W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2010 r. była to kwota stanowiąca równowartość 22% kwoty należnej z tytułu dostawy nowego środka transportu, nie wyższa jednak niż kwota podatku zawartego w fakturze stwierdzającej nabycie tego środka lub dokumencie celnym, albo podatku zapłaconego przez tego podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka.
Warto w tym miejscu przypomnieć, że w obydwu wskazanych powyżej stanach prawnych znajduje zastosowanie artykuł zgodnie z którego treścią, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, niebędące podatnikami, jeżeli dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu, w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy.
Ustawodawca wprowadził także nowy przepis na podstawie którego dla towarów wymienionych w załączniku Nr 10 do ustawy nakazał stosowanie stawki podatku w wysokości 5%.
W jakim przypadku i po spełnieniu jakich warunków stosujemy stawkę 0%?
Stawka 0% stosowana jest - co do zasady - przy opodatkowaniu:
wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
eksportu towarów dokonywanego przez podatnika podatku od towarów i usług, będącego dostawcą lub działającego w jego imieniu;
eksportu towarów dokonywanego przez rolników ryczałtowych będących dostawcami lub działających w ich imieniu - pod warunkiem prowadzenia przez podajników ewidencji określonej w art. 109 ust. 3.
Należy pamiętać jednak o tym, że stawkę 0% stosuje się w eksporcie towarów, pod warunkiem że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. W przypadku niespełnienia tego warunku podatnik nie wykazuje tej dostawi/ w ewidencji prowadzonej na potrzeby tego podatku za dany okres rozliczeniowy. Może on wykazać iv ewidencji VAT dokonanie czynności eksportowej w okresie następnym - z zachowaniem prawa do zastosowania stawki 0% - pod warunkiem otrzymania dokumentu celnego wystawionego przez urząd celny, potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej, zanim dojdzie do złożenia deklaracji podatkowej za ten okres. W przeciwnym razie musi on zastosować stawki właściwe dla dostawy tego towaru w kraju.
W sytuacji, gdy podatnik otrzyma ten dokument w terminie późniejszym niż określony powyżej, ma on prawo do dokonania korekty złożonej deklaracji podatkowej (kwoty podatku należnego), w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument
Zwolnienie podatkowe mające charakter:
Podmiotowy- Ze zwolnienia podmiotowego w VAT, począwszy od 1 stycznia 2011 r. mogą korzystać podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Należy przy tym pamiętać, że w każdym ze wskazanych powyżej przypadków do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Równocześnie ustawodawca wprowadził bardzo istotny przepis przejściowy, zgodnie z którym w 2011 r podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży opodatkowanej w2010 r. była wyższa niż 100 000 zł i nie przekroczyła 150 000 zł, będą mogli skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w VAT, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika Urzędu Skarbowego w terminie do dnia 15 stycznia 2011 r.
b) Przedmiotowy zwolnienia o charakterze przedmiotowym, wśród których dla przykładu można wskazać:
-usługi zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich;
- usługi pocztowe;
-usługi w zakresie opieki medycznej;
- usługi opieki nad osobami niepełnosprawnymi;
-usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą;
-usługi w zakresie obowiązkowych Ubezpieczeń społecznych;
- usługi kulturalne;
-usługi realizowane przez kościoły i związki wyznaniowe.
Jakie są terminy i zasady dokonywania rozliczania tego podatku?
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi:
Suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:
z tytułu nabycia towarów i usług;
potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się z powstaniem obowiązku podatkowego;
od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu (z uwzględnieniem rabatów zmniejszających obrót stanowiący podstawę opodatkowania).
W przypadku otrzymania faktury, o której mowa wyżej pod lit. a łub lit. c, przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą dokonania usługi.
W przypadku importu - suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego.
Zryczałtowany zwrot podatku występujący u nabywców produktów rolnych. Zwiększa on kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:
nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną
zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego rde później niż 14 dnia od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik ma zawartą umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne na dłuższy termin płatności;
w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty, o której mowa w pkt b), zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie produktów rolnych.
Kwota podatku należnego:
od importu usług
od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca
z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów
W podatku od towarów i usług obowiązuje zasada samo obliczania przez podatnika ciążącego na nim podatku, co wynika z faktu powstawania zobowiązań podatkowych ex lege z tytułu wykonania czynności będących przedmiotem opodatkowania VAT. Konsekwencją tej zasady jest to, że organy podatkowe nie wydają decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego poza przypadkiem, gdy stwierdzone zostanie, że kwota należnego podatku została obliczona przez podatnika w sposób nieprawidłowy.
W przepisach przewidziano kilka terminów obliczenia i zapłaty podatku na rachunek Urzędu Skarbowego. Najważniejsze z nich dotyczy okresów miesięcznych i kwartalnych. Upływają one 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu lub kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Przeprowadzone badania prawno porównawcze doprowadziły do sformułowania wniosku, iż Polskie przepisy ustawowe zawierają nieporównywalną z przepisami wspólnotowymi znaczną liczbę regulacji prawnych wskazujących na wyłączenie prawa do korzystania z odliczenia podatku naliczonego. I tak obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika:
usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób;
towarów i usług, których nabycie:
a)zostało udokumentowane fakturami otrzymanymi przed dniem utraty zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT albo przed dniem rezygnacji z tego zwolnienia, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 113 ust. 5 i 7 tej ustawy.
b)nastąpiło w wyniku darowizny lub nieodpłatnego świadczenia usługi.
Ponadto , nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w przypadku gdy:
1)Sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi.
wystawionymi przez podmiot nieistniejący;
w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii;
transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentując tę samą Sprzedaż;
wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności;
podają kwoty niezgodne z rzeczywistością- w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością;
potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
5) faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
6) zaświadczenie, o którym mowa w art. 86 ust. 5, zawiera informacje niezgodne
ze stanem faktycznym;
7) wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.
W uzupełnieniu należy dodać, że obniżenie kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, są wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.
Co stanowi przedmiot opodatkowania w podatku od nieruchomości
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lut obiekty budowlane:
grunty;
budynki lub ich części; zgodnie z wolą ustawodawcy budynek oznacza obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;
budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W uzupełnieniu należy dodać, że budowla oznacza obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, która zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
Jakie nieruchomości nie podlegają opodatkowaniu
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają bowiem użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają również:
pod warunkiem wzajemności - nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych albo przekazane im w użytkowanie wieczyste, przeznaczone na siedziby przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych;
grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi i kanałami żeglownymi, z wyjątkiem jezior oraz gruntów zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrownie wodne;
grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi;
nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich; grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle - z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych
Kto i w jakim przypadku staje się podatnikiem tego podatku
Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tych spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, posiadaczami samoistnymi w sytuacji, gdy przedmiot opodatkowania znajduje się w posiadaniu samoistnym;
posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
użytkownikami wieczystymi gruntów;
posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości;
b) jest bez tytułu prawnego.
Należy dodać, że w sytuacji, gdy nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot opodatkowania, a obowiązek podatkowy od nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach. Natomiast w przypadku gdy wyodrębniono własność lokali, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości od gruntu oraz części budynku stanowiących współwłasność ciąży na właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym częściom ułamkowym wynikającym ze stosunku powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni użytkowej całego budynku
Co stanowi podstawę opodatkowania w odniesieniu do, poszczególnych rodzajów nieruchomości
W analizowanym podatku od nieruchomości podstawę opodatkowania stanowi:
dla gruntów - powierzchnia;
dla budynków lub ich części - powierzchnia użytkowa;
dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - co do zasady - wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.
Gdy obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości od budowli powstał w ciągu roku podatkowego - podstawą opodatkowania jest wartość stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji na dzień powstania obowiązku podatkowego. Natomiast w sytuacji, gdy budowla, jest przedmiotem umowy leasingu i odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający, w przypadku jej przejęcia przez właściciela, do celów określenia podstawy opodatkowania przyjmuje się wartość początkową przed zawarciem pierwszej umowy leasingu, -aktualizowaną i powiększoną o dokonane ulepszenia oraz niepomniejszona o spłatę wartości początkowej.
Równocześnie ustawodawca nakazał, aby w sytuacji niedokonywania odpisów i u rty/.toy' -ych podstawę opodatkowania stanowiła ich wartość rynkowa, określona przez podatnika na dzień powstania obowiązku podatkowego. W sytuacji gdy zostały one ulepszone lub, zgodnie z przepisami o podatkach dochodowych, nastąpiła aktualizacja wyceny środków trwałych - podstawę opodatkowania stanowi ich wartość rynkowa ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano ulepszenia lub aktualizacji wyceny środków trwałych.
W analizowanych przepisach przewidziano także sytuacje, gdy podatnik nie określił wartości budowli lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej. Wówczas organ podatkowy powołuje biegłego, który ustali tę wartość. Jeżeli wartość ustalona przez biegłego jest wyższa co najmniej o 33% od wartości określonej przez podatnika, koszty ustalenia wartości przez biegłego ponosi podatnik.
Jakiego rodzaju stawki podatkowe, i w jakiej wysokości są w tym podatku
Zgodnie z przepisami analizowanej ustawy to rada gminy została uprawniona do określania w drodze uchwały wysokości stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki te nie mogą przekroczyć rocznie:
od gruntów:
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków - 0,80 zł od 1 m2 powierzchni;
pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrownie wodne - 4,15 zł od 1 ha powierzchni;
pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego - 0,41 zł od 1 m2 powierzchni;
od budynków lub ich części:
mieszkalnych - 0,67 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej;
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej - 21,05 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej;
zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym - 9,82 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej;
związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń - 4,27 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej;
pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego - 7,06 zł od1m2 powierzchni użytkowej;
Od budowli - 2% ich wartości określonej przy zachowaniu odpowiednich zasad .
W uzupełnieniu należy dodać, że przy określaniu wysokości stawek, rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności:
lokalizację;
rodzaj prowadzonej działalności;
rodzaj zabudowy;
przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu;
sposób wykorzystywania, stan techniczny oraz wiek budynków.
Kiedy powstaje i na kim ciąży obowiązek podatkowy
W podatku od nieruchomości obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Można wskazać na różne okoliczności lub zdarzenia, od których istnienia uzależnia się powstanie obowiązku podatkowego:
okolicznością, od której istnienia jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem:
zdarzeniem mającym wpływ na wysokość opodatkowania w danym roku podatkowym może być zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, wówczas podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie;
ustanie okoliczności uzasadniających ten obowiązek powoduje, że obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym one ustały.
Ważne jest również to, że w sytuacji, gdy obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.
Konsekwencją powstania albo wygaśnięcia obowiązku podatkowego jest obowiązek złożenia przez osoby fizyczne, właściwemu organowi podatkowemu, informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzonej na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości lub od dnia zaistnienia zdarzenia go uzasadniającego.
Następnie podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych jest ustalany w drodze decyzji przez organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek ten jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Z kolei osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne, Agencja Nieruchomości Rolnych, a także jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe są m.in. obowiązane:
składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;
wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości - bez wezwania – na rachunek budżetu właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do 15 dnia każdego miesiąca. Należy dodać, że w sytuacji, gdy nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub spółek nieposiadających osobowości prawnej, z wyjątkiem osób tworzących wspólnotę mieszkaniową, osoby fizyczne składają deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłacają podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne
Jak dochodzi do zobowiązania podatkowego i jakie są zasady rozliczania tego podatku
Obowiązek podatkowy podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Czy podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych jest ustalany w drodze decyzji przez organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Można wskazać na różne okoliczności lub zdarzenia, od których istnienia uzależnia się powstanie obowiązku podatkowego:
okolicznością, od której istnienia jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem:
zdarzeniem mającym wpływ na wysokość opodatkowania w danym roku podat-kowym może być zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, wówczas podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie;
ustanie okoliczności uzasadniających ten obowiązek powoduje, że obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym one ustały.
Ważne jest również to, że w sytuacji, gdy obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roleu, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.
Konsekwencją powstania albo wygaśnięcia obowiązku podatkowego jest obowiązek złożenia przez osoby fizyczne, właściwemu organowi podatkowemu, informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzonej na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości lub od dnia zaistnienia zdarzenia go uzasadniającego.
Następnie podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych jest ustalany w drodze decyzji przez organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek ten jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podaticowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Z kolei osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne, Agencja Nieruchomości Rolnych, a tależe jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe są m.in. obowiązane:
1) składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania, deklaracje na podatek od nieruchomości na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;
2) wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości - bez wezwania – na rachunek budżetu właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do 15. dnia każdego miesiąca. Należy dodać, że w sytuacji, gdy nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub spółek nieposiadających osobowości prawnej, z wyjątkiem osób tworzących wspólnotę mieszkaniową, osoby fizyczne składają deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłacają podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne.
Charakterystyka zwolnień podatkowych
Przedmiotowy-
budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów
o transporcie kolejowym oraz zajęte pod nie grunty, jeżeli:
zarządca infrastruktury jest obowiązany do jej udostępniania licencjonowanym przewoźnikom kolejowym lub
są przeznaczone wyłącznie do przewozu osób, wykonywanego przez przewoźnika kolejowego, który równocześnie zarządza tą infrastrukturą bez udostępniania jej innym przewoźnikom, lub
tworzą linie kolejowe o szerokości torów większej niż 1435 mm;
budowle infrastruktury portowej, budowle infrastruktury zapewniającej dostęp 130 do portów i przystani morskich oraz zajęte pod nie grunty;
budynki, budowle i zajęte pod nie grunty na obszarze części lotniczych lotnisk użyciu publicznego;
budynki gospodarcze lub ich części:
służące działalności leśnej lub rybackiej;
położone na gruntach gospodarstw rolnych, służące wyłącznie działalności rolniczej;
zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej;
nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży;
grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej;
grunty i budynki we władaniu muzeów rejestrowanych;
grunty położone na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub krajobrazową a także budynki i budowle trwale związane z gruntem, służące bezpośrednio osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody - w parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody;
budowle wałów ochronnych, grunty pod wałami ochronnymi i położone w międzywałach, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej przez inne podmioty niż spółki wodne, ich związki oraz związki wałowe;
grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej;
budynki położone na terenie rodzinnych ogrodów działkowych, nieprzekraczające norm powierzchni ustalonych w przepisach prawa budowlanego dla altan i obiektów gospodarczych, z wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą;
nieruchomości lub ich części zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego.
Podmiotowy
uczelnie, przy czym zwolnienie to nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;
publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową
instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, w odniesieniu do nieruchomości lub ich części, które są niezbędne do realizacji zadań, o których mowa w artykule o Polskiej Akademii Nauk zwolnienie nie dotyczy przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;
prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej w zakresie przedmiotów opodatkowania zgłoszonych wojewodzie, jeżeli zgłoszenie zostało potwierdzone decyzją w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej albo zaświadczeniem zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania znajdujących się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakłady pracy chronionej spełniające warunek, o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub zakłady aktywności zawodowej;
instytuty badawcze, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą;
przedsiębiorców o statusie centrum badawczo rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych;
Polski Związek Działkowców, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą.
41. Jakie podmioty zobowiązane są do uiszczenia opłaty targowej
Do grona podmiotów zobowiązanych do uiszczenia opłaty targowej zaliczamy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, dokonujące sprzedaży na targowiskach, rozumianych jako wszelkie miejsca w których prowadzony jest handel.
Podmioty te są zwolnione od opłaty targowej gdy są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach. Opłacie tej nie podlega Sprzedaż dokonywana w budynkach lub częściach budynków, z wyjątkiem targowisk pod dachem oraz hal używanych do targów, aukcji i wystaw.
Maksymalna stawka podatkowa opłaty targowej w 2012 roku 728,64zł a w 2013 roku 757,79