Uszczegóławianie celów kształcenia

Cel szczegółowy i jego cechy

Cel kształcenia może być zdefiniowana, jako zadanie, dla którego ustalono kryterium akceptowanego poziomu wykonania w odniesieniu do jego głównego składnika. Tak rozumiany cel szczegółowy powinien posiadać następujące cechy: 1. Odpowiedniość, 2. Jednoznaczność, 3. Wykonalność, 4. Logiczność 5. Obserwowalność, 6. Mierzalność.

Pojęcie operacjonalizacji celów

Jak stwierdził K. Denek operacjonalizacja celów wychowania nauczania i uczenia się polega na przekształcaniu ich postaci ogólnej i nadawaniu im kształtu sprecyzowanego, uszczegółowionego, konkretnego.

Cel operacyjny

Wg R. H. Davisa, L. T. Alexandra i S. L. Yelona cel operacyjny jest określony, jako opis zachowania, jakie ma przejawiać uczący się po ukończeniu nauki. Składa się on z 3 elementów 1. Zachowania końcowego, 2. Warunków przejawiania tego zachowania określonych w teście, 3. Standardów osiągania zachowania końcowego.
1.Zachowanie końcowe jest częścią celu operacyjnego, która odnosi się do zamierzonych efektów nauczania i określa, co uczeń będzie w stanie zrobić, żeby wykazać, że założony cel osiągnął.
2.Warunki przejawiania zachowania końcowego wymaganego w teście – ten składnik celu jest opisem sytuacji, w której wymaga się od ucznia, aby zademonstrował zachowanie końcowe. Wyróżniane są 3 rodzaje warunków mających wpływ na wykonywanie zadań testowych. Po 1 pomoce czy przybory, z jakich dozwala się uczniowi korzystać podczas wykonywania testu. Po 2 są to rozmaite ograniczenia nakładające na ucznia np. konieczność ukończenia sprawdzianu w wyznaczonym czasie. Po 3 jest to forma, w jakiej uczeń ma przedstawić informację.
3.Standarty osiągania zachowania końcowego – określają one minimalny poziom realizacji, który można jeszcze uznać za świadectwo, że uczący się osiągnął cel. Wybór określonego standardu zależy od charakteru zachowania końcowego i od dziedziny obejmującej uczenia się.

Elementy celu szczegółowego w ujęciu J. J. Guilberta

Działanie jest opisem zadania, które ma być wykonane i wyrażone za pomocą czasownika w stronie czynnej (operacyjnego). Treść wyraża przedmiot, temat lub materiał, w stosunku, do których działanie ma być wykonane. Warunek to okoliczności, w jakich działanie ma mieć miejsce (dane, zastrzeżenia ograniczenia)

Propozycja uszczegółowienia celów
J. Poplucza

Realizacja celów wiąże się z wykonywaniem czynności. Każda czynność natomiast jest związana z realizacją zadania. Przyjmując powyższe względy, uszczegóławianie, konkretyzację celów można rozumieć, jako ich wyrażanie w postaci zadań. Propozycję taką przestawił J. Poplucz, który zadanie traktuje, jako zalążek i ośrodek organizacji wszelkich działań nauczyciela i uczniów, skierowanych na osiągnięcie celów kształcenia.