Idealizm zjawisko przedstawiania sobie i innym świata lepszego niż jest w rzeczywistości; wyznawanie wzniosłych nierealnych ideałów Materializm kierunek lub kierunki w filozofii wyprowadzające realność istniejących bytów z ich zachowań i procesów, po świadomość włącznie, tj. z materii Realizm postawa, która opierając się na doświadczeniu i rozumowaniu, charakteryzuje się obiektywną oceną rzeczywistości, liczeniem się z faktami w działaniu, powziętych celach, poglądachAgnostycyzm w epistemologii stanowisko głoszące niepoznawalność wszystkiego Racjonalizm termin filozoficzny przypisujący zasadniczą rolę w poznaniu rozumowi. Przeciwstawiany empiryzmowi głosi, iż cała wiedza (lub jej najważniejsza część) nie pochodzi od zmysłów, lecz jej jedynym źródłem jest rozum. Zmysły nie informują nas o prawdziwej naturze rzeczywistości, skierowane są na jej stronę zjawiskową, na to, co przypadkowe i jednostkoweEmpiryzm kierunek filozofii, wg. którego jedynym lub głównym źródłem bądź środkiem poznania jest doświadczenie zmysłoweSensualizm pogląd filozoficzny będący skrajną formą empiryzmu genetycznego ,zarówno cała wiedza, jak i dyspozycje ludzkiego umysłu mają swe źródło w poznaniu zmysłowymSolipsyzm pogląd filozoficzny, wg którego nie można bezpośrednio poznać żadnej innej rzeczywistości poza własną świadomością (umysłem). Człowiek ma dostęp jedynie do subiektywnie odczuwanych zjawiskNatywizm przyjęte określenie poglądu filozoficznego dotyczącego genezy poznania, zakładającego istnienie w umyśle ludzkim idei wrodzonych lub też wrodzonych zdolności do rozpoznawania idei i bytów znajdujących się poza przyrodą i poza doświadczeniemEmotywizm etyczny namysł i postanowienia, mają jedynie charakter ekspresji subiektywnych doznań i uczuć jednostki A priori, a posteriori wyrażenie, które w filozofii Zachodu od czasów Immanuela Kanta nabrało powszechnego znaczenia na określenie tego, co pierwotne, uprzednie lub wcześniejsze i nie podlegające dowodzeniu; a posteriori (łac.) – w filozofii, termin będący przeciwieństwem dla: a priori, oznaczający tyle, co: "po fakcie" tudzież "w następstwie faktu" Wariabilizm teoria filozoficzna głosząca powszechną zmienność Iluminizm pogląd uznający oświecenie umysłu człowieka przez Boga za źródło poznania Anamneza sposób poznania przez przypominanie, niezależny od empirycznego doświadczenia dusz, teoria platona jest anamneza Metafizyka przekracza granice fizyczności

Ontologia nauka o "pierwszych zasadach i ostatecznych przyczynach" bytu Epistemologia – zrozumienie, rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienieGnoseologia Teoria poznania, gnoseologia,teoria filozoficzna usiłująca sformułować odpowiedź na pytania: czym jest poznanie, jaka jest jego geneza, jakie są jego warunki, czym jest podmiot, przedmiot i akt poznania, czy istnieją granice poznania

Etyka nauka o moralności, zajmująca się wyjaśnieniem i ustalaniem takich kategorii, jak dobro i zło, odpowiedzialność, sumienie, powinności oraz wytyczaniem zasad i norm moralnego postępowaniaHedonizm doktryna etyczna, wg której rozkosz jest najwyższym dobrem, celem życia i naczelnym motorem ludzkiego postępowaniaTranscendentalizm Opierał się na romantycznych, mistyczno-religijnych ideach, z których wyprowadzono wnioski o wolności i niezależności człowieka oraz równości społecznejEudajmonizm filozoficzny pogląd etyczny głoszący, że osiągnięcie szczęścia jest najwyższym dobrem i ostatecznym celem człowieka.

Utylitaryzm - koncepcja etyczna działanie jest uznawane za dobre moralnie, jeżeli chcąc zaspokoić własne przyjemności i potrzeby oraz zabiegając o własny interes, służy się dobru ogółuHistoriozofia - skupia się na refleksji nad dziejami, nad ich sensem, biegiem i celem, i próbuje ustalić ogólne prawidłowości nimi rzadząceNaturalizm - pogląd ontologiczny w filozofii, według którego istnieje wyłącznie rzeczywistość materialna (natura), czasoprzestrzenna, bez zewnętrznej racji istnieniaPsychologizm -stanowisko filozoficzne mające konsekwencje w teorii bytu (ontologii), teorii poznania, etyce, estetyce i logiceScjentyzm - Głównym jego przedstawicielem był filozof angielski K. Pearson. Scjentyści uważali, że nauki przyrodnicze dostarczają wiedzy pewnej, polegającej przede wszystkim na stwierdzaniu faktów i odkrywaniu praw, stanowią więc podstawę do całości ludzkiej wiedzy