BLAUN BLANQUET OCENA ILOŚCIOWOŚCI POKRYCIA GAT (w terenie najlepiej): *zając miejsce w centrum, pow zajęcia lub w miejscu z którego dobrze widać analizowany płat, * najpierw ocenia się czy pokrywa więcej czy mniej niż 50 % pow, *jeżeli pokrywa więcej- ocenia się czy pokrywa więcej lub mniej, *jeżeli mniej niż 75%- przypisujemy mu wartość 4, *jeżeli gatunek pokrywa mniej niż 50% powierzchni, ocenia się czy pokrywa więcej lub mniej niż 25% ocenianej pow.
CHARAKTERYSTYCZNA KOMBINACJA GATUNKÓW- jakiegoś syntaksonu (wiąże się z poj: wierność fito) to zestaw jego wszystkich gat charakt i wyróżniających oraz gatunków towarzyszących o najwyższych stopniach stałości (IV-V) tj. występujących częściej niż 60% fitocenoz danego syntaksonu jednostki w obrębie systemu klasyfikującego zbiorowiska roślinne.
CHARAKTERYSTYCZNA KOMBINACJA GATUNKÓW (przykład ChSC): ChSC ( Ass ) = Ch Ass + Ch All + ChO + Ch Cl + D + Comp. Należy to odczytać jako : Charakt kombinacja gatunków ZESPOŁU = gat charakt ZESPOŁU + gat charakt ZESPOŁÓW + gat charakt KLASY ZESPOŁÓW + gat WYRÓŻNIAJĄCE + gat towarzyszące w IV- V stopniu stałości fito.
GATUNEK CHARAKTERYSTYCZNY- *tworzą główną podst wyróżniania zespołów roślinnych, jako najlepszy wykaz ich odrębności florystycznej; *mają znacznie węższą skalę życiową niż gatunki towarzyszące, dlatego są najlepszym wyrazem odrębności zespołu, także w sensie ekologicznym; *na zmiany siedliska reagują wcześniej i silniej niż inne składniki zespołu DOTYCZY TO ZWŁASZCZA GATUNKÓW, O WYŻSZYCH STOPNIACH WIERNOŚCI; *dają różne wskazówki, co do przemian z jakimi roślinność w danym miejscu ulega lub ulegała. IM LICZNIEJSZE SĄ GATUNKI CHARAKT W DANYM PŁACIE ROŚLINNYM, TYM BARDZIEJ WARUNKI ŻYCIOWE ZBLIŻAJĄ SIĘ TAM PRAWDOPODOBNIE DO OPTIMUM WŁAŚCIWEGO DANEMY SYNTAKSONOWI; *koncepcja gatunków w charakt jest uściśloną formą potwierdzonego empirycznie przekonania, że gatunki roślin różnią się między sobą pod wzgl amplitudy ekologiczno- socjologiznej tj. wykazują różnice w zakresie reakcji ekologicznej; *koncepcja gatunków charakt stanowi podstawę konstrukcji hierarchicznego systemu zbiorowisk roślinnych.
GATUNEK CHARAKTERYSTYCZNY (Ch): to taki gatunek (lub podgatunek albo odmiana), który ma punkt ciężkości wyst w danym syntaksonie w porównaniu z wszystkimi innymi, równorzędnymi syntaksonami na pewnym terytorium.
GATUNEK CHARAKTERYSTYCZNY (gatunki): GATUNKI WYRÓŻNIAJĄCE ( D – differential) Specjes to gat : *o szerszej amplitudzie ekol, które wyst w danym syntaksonie lub gr syntaksonów, a nie wyst w innych, porównywalnych jednostkach; * gat wyróżniające stanowią wyłącznie kryterium podziału zespołów na niższe jednostki. GATUNKI TOWARZYSZĄCE ( Comp = compenions ) to wszystkie gat niezaliczone do gr gat charakt.
GATUNEK CHARAKTERYSTYCZNY (jakie gatunki): * O SZEROKIEJ AMPLITUDZIE EKOLOGICZNO- SOCJOLOGICZNEJ. Jeżeli amplituda ekologiczna jest bardzo szeroka, mówi się o GATUNKACH OBOJĘTNYCH; * GATUNKI PRZECHODZACE Z OBCYCH KLAS: Jeśli chodzi o gatunki o wysokim stopniu wierności w swojej klasie, mówimy o gatunkach obcych; *GATUNKI SYNTAKSONOMICZNE: Gatunki towarzyszące o bardzo niskim stopniu stałości.
REKONESANS- wstępny etap badań fito, rozpoznanie, którego celem jest uzyskanie wyobrażenia o: *Zróżnicowaniu zbiorowisk roślinnych na badanym terenie; *Struktura zbiorowisk; *Zasięgach i rozmieszczeniu fitocenoz (płatów) różnych środowisk; *Powiązaniach zbiorowisk z ochroną środow; *Roli gospodarki w kształt roślinności danego obszaru.
REKONESANS (skład): *Inspekcje terenowe; *Prace kameralne (zbiór i studiowanie literatury, dane glebowe i klimat, mapy, zdjęcia lotnicze- historyczne i aktualne, obrazujące zróżnicowanie krajobrazu i rozmieszczenie roślinności); *mapy topograficzne w dużej skali z siatką geograficzną; *mapy glebowo- rolnicze 1: 5000.
STAŁOŚĆ FITOSOCJOLOGICZNA GAT (S): S=(liczba wystąpień danego gatunku/liczba zdjęć w tabeli)* 100%. Stałość określona w procentach w tabelach fitosocjologicznych wyraża się w postaci tzw. Klas (stopni) stałości. I- V klas.
SYNTAKSONY- można grupować w jednostki systematyczne o coraz większej amplitudzie ekologicznej: *związki zespołów ( All-allieuce); *rząd zespołów ( O- order); * kl zespołów ( Cl- class). Każda z tych jednostek (syntaksonów) ma swoje gatunki charakterystyczne, odpowiednio ChAll, ChO, ChCl.
SYNTETYCZNA FAZA BADAŃ: tabela wstępna (surowa)- pozwala wyrównywać zdj fito. *Jedna tabela powinna zaw zdj tylko z jednego, pojętego zbiorowiska; *wiersze z taksonami i kolumny ze zdj powinny być przesuwane aż do ustalenia grup zdj o najbardziej podobnym składzie florystycznym i gr gatunków o podobnych właściwościach w uchronionych gr zdj; *można pominąć zdj, które bardzo odbiegają od pozostałych w końcowych tabelach.
TOWARZYSKOŚĆ GATUNKÓW- wyraża przestrzenne relacje między osobnikami lub pędem danego gatunku ( jest miarą zgrupowania jednostek gatunku w danej fitocenozie).
TOWARZYSKOŚĆ GATUNKÓW (skala do oceny towarzyskości Blauna Blanquet’a): 1- gatunek wyst pojedynczo; 2- gatunek tworzy małe kępy lub małe grupy kilku osobników; 3- gatunek tworzy duże kępy lub średnio duże kępy; 4- gatunek tworzy średnio duże skupienia; 5- gatunek tworzy duże skupienia. Przy ocenie tow bierze się pod uwagę tylko nadziemne części roślin.
WIERNOŚĆ GATUNKÓW- Wierność fito– stopień powiązania taksonu z określonym fitocenonem w porównaniu z innymi. Wierność jest główną cechą syntetyczną, stanowi podst kryterium przy wyróżnianiu gatunków diagnostycznych dla fitocenonów pozwalających ustalenie ich syntaksonami i utrwalenia formalnej klasy fito.
WIERNOŚĆ GATUNKÓW (przyczyny wierności): *Fiz i chem (klimatyczne i ekologiczne ) właściwości SIEDLISKA (np. w danej okolicy jakiś zespół roślinny rozwija się tylko na określonym podłożu np. wapiennym); *Warunki środ ukształt przy współudziale roślinności; *Bezpośrednie uzależnienie jednych gatunków od drugich (np. pewien gatunek może pozyskiwać na innym, będącym gatunkiem jakiegoś zespołu roślinnego); *Konkurencja– współzawodnictwo w przyrodzie sprawia, że gatunki rozwijające się najlepiej w jakimś jednym fitocenozie lub w grupie fitocenonów.
WIERNOŚĆ GATUNKÓW ( skala oceny wierności 5): a) gatunki charakterystyczne (przechodnie): STOPIEŃ 5: Gat wyłączne, czyli ekskluzywne– ograniczone w swoim wyst wyłącznie lub prawie wyłącznie do jednego fitocenonu( jednostki roślinności). STOPIEŃ 4: Gat wybiórcze, czyli selektywne– związane b. wyraźnie z jednym fitocenonem, chociaż wyst także w innych, chociaż o wiele rzadziej. STOPIEŃ 3: Gat preferujące (przenoszące dane zbiorowisko ponad inne spotykane w kilku fitocenonach, jednak mające tylko w jednym swój główny ośrodek wyst– wyższy stopień stałości lub ilościowości, wyższą żywotność). b) gatunki towarzyszące: STOPIEŃ 2: Gat obojętne– spotykane w dwóch lub więcej zbiorowiskach mniej więcej jednakowo często z jednakową żywotnością, nie mające preferencji do jednego fitocenonu. c) gatunki przypadkowe: STOPIEŃ 1: Gat obce– właściwe innym zbiorowiskom (jako charakterystyczne lub towarzyszące), a w danym fitocenozie trafiające się przypadkowo jako rośliny z poprzednich lub prekursory następnych stadiów jego rozwoju, mające wyraźne optimum stałości od ilości w innych fitocenozach.
WSPÓŁCZYNNIK POKRYCIA (WP): informuje o gatunku jako współkonkurenta w zbiorowisku (płacie roślinności). Wp= (Suma % pokrycia powierzchni przez dany gatunek we wszystkich zdjęciach z danej jednostki gatunkowej /liczbę zdjęć w tabeli)* 100
ZBIOROWISKA ANTROPOGENICZNE: *większość niżowych terenów Europy; *znaczne obszary na wyżynach i w niższych pietrach górskich
ZBIOROWISKA ANTROPOGENICZNE (PROBLEMY KLASYFIKACJI FITO): brak gatunków charakt.
1. Zbiorowiska kadłubowe: zbiorowiska pionierskie jeszcze nie w pełni rozwinięte i słabo scharakt fito ( termin bardzo się rozpowszechnił i bywa używany w szerszym znaczeniu – także na zbiorowiska zubożałe z różnych przyczyn ) 2. Zbiorowiska resztkowe: zbiorowiska będące pozostałościami zespołów dawniej w pełni wykształconych i dobrze scharakt, które w wyniku zanikania gat. 3. Klasyfikacja fitosocjologiczna fragmentów zbiorowisk: *zaliczenie bezpośrednio do związku, rzędu, klasy- jeżeli posiadają gatunki charakt dla jednostki o takiej randze.
ZDJĘCIE FITOSOCJOLOGICZNE- zwięzły opis fitocenozy= płatu roślinności zaw: *listę gatunków, *ogólną charakterystykę warunków środ. To zbiór danych analitycznych o fitocenozie i miejscu jej wyst, pozwalający na wyróżnienie i klasyfikację zbiorowisk roślinnych.
ZDJĘCIE FITOSOCJOLOGICZNE (elementy składowe): 1) Charakterystyka fitocenozy i siedliska: *dokładne poł geog, data, pow zdj, gleba, odczyn. 2) Liczba taksonów: wszystkie gatunki (czasem konieczność identyfikacji); 3) Ilościowość i pokrycie gatunków: po zestawieniu listy gatunków w zdj fito, kolejnym etapem analizy fitocenozy jest ocena ilości każdego gatunku na badanej pow przy użyciu skali liczbowej, tj skali Blauna Blanquet’a.
ZDJĘCIE FITOSOCJOLOGICZNE (inne zastosowania): *Charakt zbiorowisk, w których wyst gatunki rzadkie i zagrożone; *Porównanie zbiorowisk roślinnych; *Badanie dynamiki zbiorowisk; *Waloryzacja siedliska.
ZDJĘCIE FITOSOCJOLOGICZNE (Najkorzystniejsze terminy wykonania): Zdj wykon w 1 terminie: 1. od maja- użytki zielone przed 1 pokosem; ubogie lasy liściaste, zarośla. 2. od czerwca- większość pozostałych typów zbiorowiska. 3. od lipca- roślinność wodna i bagienna, roślinność wysokogórska. Zdj wykon w 2 terminie: 1. kwiecień- maj/ czerwiec- lipiec- bogate w gatunki lasy liściaste; 2. kwiecień- maj/ od czerwca- zbiorowiska ruderalne i pól uprawnych.
ZDJĘCIE FITOSOCJOLOGICZNE (wybór miejsca): 1. Jednolitość (jednorodność, homogeniczność) fitocenoz: oznacza, że w płacie roślinności, w którym ma być wykon zdj fito nie może być żądnych widocznych różnic w składzie florystycznym i strukturze roślinności oraz warunków środowiskowych: *Na całej pow panują takie same warunki glebowe i mikroklimatyczne; *Podobny poziom antropopresji; *Nie powinno być jej w obrębie miejsc różniących się strukturą, składem gatunkowym, pokryciem lub ilościowością gatunków.
2. Granice fitocenoz: Naturalne granice pomiędzy fitocenozami w tym samym regionie. Są zwykle związane ze zróżnicowaniem podłoża i różnicami w warunkach glebowych:*Warunki wilgotnościowe (dostępność wody, zalewanie i zmiany poziomu wód gruntowych); *Tekstura gleby (skaliste, piaszczyste, gliniaste, ilaste); *Skład chem (zawartość składników, odczyn); *Warunki klimatyczne- bardzo silny wpływ w warunkach górskich (strefowe występowanie fitocenoz); *Konkurencja międzygatunkowa; *Działalność człowieka- wpływ bezpośredni i pośredni. 3. Lokalizacja zdj fito: Zdj fito mają przedstawić rzeczywistą zmienność roślinności na badanym terenie.4. Wielkość i kształt powierzchni zdj fito: Pow zdj powinna być dostatecznie duża aby były na niej obecne wszystkie gatunki regularnie wyst w fitocenozie. Istnieje pojęcie tzw. minimalnej powierzchni. 5. Terminy wykorzysta zdj fito powinny zaw: pełną listę gatunków roślin naczyniowych (mchów, porostów) wyst w badanych płatach roślinności i przedstawiać stosunki ilościowe gatunków w optymalnym okresie ich rozwoju.
*W niektórych zbiorowiskach wyst sezonowa rytmika wzrostu gatunków runa (zdj wykorzysta się wiosną i latem).
ZESPÓŁ ROŚLINNY- abstrakcyjnie ujęty, terytorialnie ograniczony, najniższy hierarchicznie typ fitocenozy, który na danym terytorium stanowi swoisto charakt kombinację gatunków, czyli różniącą się od innych jednostek tej rangi udziałem przynajmniej jednego własnego gatunku charakt.