1. Socjologia wiedzy i nauki

Socjologia nauki jest to dyscyplina socjologii zajmująca się nauką jako odrębnym środowiskiem społecznym, odrębną kulturą rozeznawania i przedstawiania rzeczywistości. Przedmiotem socjologii nauki jest dynamiczna współzależność pomiędzy nauką jako trwałą działalnością społeczną, prowadzącą do powstawania wytworów kultury i cywilizacji, a strukturą społeczeństwa, w której ta nauka się rozwija.

Socjologia wiedzy jest to dział socjologii szczegółowej analizujący związki między warunkami powstawania wiedzy (nauki) a jej treścią; bada kontekst ich występowania oraz ustala prawidłowości pojawiania się określonych typów myślenia i wiedzy.

1. Socjologia polityki

Socjologia polityki jest to dyscyplina naukowa na pograniczu socjologii i politologii, badająca wpływ struktur społecznych (społeczeństwa jako całości, grup, instytucji, organów, itp.), procesów i uwarunkowań społecznych na sfery polityki (zwłaszcza procesy sprawowania władzy politycznej).

Socjologia polityki zajmuje się:

- ruchami społecznymi,

- partiami i elitami politycznymi,

- mechanizmami sprawowania, zdobywania i tracenia władzy,

- problematyka przywództwa politycznego,

- problematyka państwa,

- biurokracją,

- świadomością,

- państwami,

- opieką publiczną,

- zachowaniami wyborczymi,

- wzajemnymi relacjami pomiędzy polityką, a kulturą (rola kultury, wartości, normy, wzory zachowań w życiu publicznym),

- bada wpływ systemów politycznych na treści kulturowe,

- bada wzajemne oddziaływania polityki i ekonomii.

Socjologia polityki w znaczeniu węższym i szerszym:

W: „Część socjologii, która bada fakty polityczne, jako fakty społeczne”

Sz: „Badania nad rządem centralnym i rządami lokalnymi, administracją, partiami i grupami nacisku, opinią publiczną”.

Obszary zainteresowań socjologii polityki:

a). wybory – prognozy przygotowywane na podstawie badań ankietowych opinii publicznej w czasie kampanii wyborczej i po odejściu od urn,

b). władza – szansa przeprowadzenia swojej woli, także wbrew oporowi, w ramach pewnego stosunku społecznego, bez względu na to, na czym ta szansa polega (Max Weber).

Trzy typy legitymizacji:

Władza legalna –jest umocowana w przepisach prawnych, sprawują ja osoby wybrana w ściśle sformalizowany sposób ( nauczyciel, prezydent itp.),

Władza charyzmatyczna- jest usprawiedliwiona wyjątkowymi walorami osobistymi, silną charyzmą (Jan Paweł II, Józef Piłsudski, Adolf Hitler),

Władza tradycyjna – jest „świętością” tradycji (monarchia dziedziczna).

Państwo – jest to forma organizacji zbiorowości, obejmująca ludność żyjącą na danym terytorium i podlegającą najwyższej suwerenności władzy. Celem państwa jako zbiorowości politycznej jest stworzenie takich warunków życia społecznego, by jednostki, rodziny i zbiorowości mogły realizować swoje cele i rozwijać się.

1. Style życia

Styl życia jest to całokształt cech charakterystycznych dla zachowania się jednostki i zbiorowości (środowisko społeczne, kręgi społeczne, grupy wiekowe, zawodowe itp.). Dotyczy indywidualnego, swoistego dla danego człowieka sposobu bycia: ogółu motywów, cech, zainteresowań, wartości, zachowania, sposobu postrzegania świata i reagowania na niego.

Styl życia zależy od norm społecznych, środowiska w którym człowiek się identyfikuje są to również osobiste przekonania oraz wartości. Zależy od ogólnej ekonomicznej i politycznej struktury społeczeństw.

Skład stylu życia:
- zachowania,
- motywacje,
- wartości,
- funkcje rzeczy będących celem, lub środkiem do celu.

Style życia wg Mokszyckiej i Jagłowskiej:

a). Styl elitarny – charakterystyczny dla osób ceniących wykształcenie, brak konsumpcji ostentacyjnej.
b). Styl neomieszczański – dominacja wartości mieszczańskich, przewaga „mieć” nad „być”. Kontakty z ludźmi jako forma współzawodnictwa. Brak zainteresowania problematyką społeczną.
c). Styl neoplebejski – patriarchalny model rodziny, programowe podkreślanie swojego ubóstwa, brak czasu na rekreację, bezpośredniość kontaktów.
d). Styl robotniczy – praktyczne podejście do rzeczywistości, brak wykształcenia, dominacja sytuacji i czynności celowych i utylitarnych, zdroworozsądkowość.

Obecne style życia:
- sportowy,
- artystyczny,
- kosmopolityczny,
- ekologiczny,
- mafijny,
- alternatywny itp.

Moda jako element stylu życia

Moda jest jednym z regulatorów zachowania się jednostki w nowoczesnym społeczeństwie. Służy jako środek wyróżniania się tłumu, jak również konformizmu w stosunku do wybranych grup. Moda upowszechnia pewne wzory, które po pewnym czasie zastępowane są przez nowe.

1. Konsumpcja

Konsumpcja – użycie danego dobra dla zaspokojenia potrzeby.

Konsumpcja zbiorowa – konsumpcja dóbr zbiorowych, czyli takich, które mogą być równocześnie użytkowane przez dużą liczbę osób (np. emisja audycji telewizyjnej).

Konsumpcja ostentacyjna – zachowanie konsumpcyjne, przez które jednostka lub grupa demonstruje status społeczny w celu odróżnienia się od innych lub zamanifestowania swojej przynależności do określonej grupy społecznej.

Konsumpcjonizm – postawa polegająca na nieusprawiedliwionej (rzeczywistymi potrzebami oraz kosztami ekologicznymi, społecznymi czy indywidualnymi) konsumpcji dóbr materialnych i usług, lub pogląd polegający na uznawaniu tej konsumpcji za wyznacznik jakości życia (lub za najważniejszą, względnie jedyną wartość).

Homogenizacja konsumpcji:

Głównymi czynnikami homogenizacji (czyli ujednolicania) konsumpcji są:

- procesy globalizacji gospodarki oraz konsumpcji i tworzenie się tzw. globalnej kultury produkcyjnej i konsumpcyjnej,

- wzrost mobilności ludzi w wymiarze przestrzennym (turystyka, migracje zarobkowe) oraz społeczno-zawodowym (awanse w hierarchii zawodowej i społecznej),

- przyspieszone procesy urbanizacji i powstawanie dużych miast – obszarów gęsto zaludnionych,

- przesuwanie się i zacieranie cezur faz życia ludzkiego (dzieciństwo, młodość, wiek średni i starość) oraz emancypacja ekonomiczna ludzi starszych,

- upodabnianie się stylów życia różnych grup wiekowych i społecznych oraz procesy detradycjonalizacji zachowań konsumpcyjnych,

- rozwój i upowszechnienie się Internetu i telefonii bezprzewodowej.

Potrzeba – poczucie braku, niedostatku, któremu towarzyszy chęć jego usunięcia.

Piramida potrzeb Masłowa: