Model aktu komunikacji językowej. Funkcje odpowiadające poszczególnym elementom aktu komunikacji.
F. POZNAWCZA
KONTEKST
KOMUNIKAT F. POETYCKA
NADAWCA………………………………………………………..----->……………………………………ODBIORCA F. KONATY WNA
F. EMOTYWNA KONTAKT F. FATYCZNA
KOD
F. METAJĘZYKOWA
Funkcja poznawcza- zasadniczy cel komunikatów; nastawienie na oznaczanie, orientacja na kontekst
Funkcja emotywna (ekspresywna)- skupiona na adresacie, wskazuje na bezpośrednie wyrażenie postawy mówiącego wobec tego, o czym się mówi; wywarcie wrażenia pewnej prawdziwej lub udanej emocji; wykrzykniki- element emotywny (kształt dźwiękowy, rola syntaktyczna), zabarwiają wszystkie wypowiedzi na płaszczyźnie fonicznej, gramatycznej, leksykalnej
Funkcja konatywna- nastawienie na odbiorcę; ekspresja gramatyczna w formach wołacza i rozkaźnika, które różnią się od innych kategorii nominalnych i werbalnych; zdanie rozkazujące nie podlega ocenie prawdziwości, natomiast zdanie oznajmujące podlega jej ocenie
Funkcja fatyczna- nastawienie na kontakt; komunikaty służące do ustanowienia, przedłużenia lub podtrzymania komunikacji, do zaznaczenia, że kontakt nie został przerwany, do pobudzenia uwagi współrozmówcy lub do sprawdzenia tej uwagi; jedyne zadanie używanych formuł, dialogów to przedłużenie komunikacji
Funkcja metajęzykowa- spełnia ważną rolę w mowie codziennej; służy do sprawdzania czy nadawca i odbiorca posługują się jednakowym kodem; instrument naukowy używany przez logików i lingwistów
Funkcja poetycka- nastawienie na sam komunikat; skupienie się na komunikacie dla niego samego; funkcja dominująca w zakresie sztuki słowa ; nie może ograniczać się tylko do dziedziny poezji