Zasady doboru stali na elementy konstrukcyjne:
-własności stali stopowych konstrukcyjnych i maszynowych zależą od stężenia węgla i pierwiastków stopowych
-główne ????????????????????????????????????????????

Ogólna charakterystyka stali konstrukcyjnych stopowych:
stale tej grupy stosowane są do wyrobu części maszyn, urządzeń i elementów konstrukcji pracujących w temperaturze od -40 do 300 stopni Celsjusza oraz środowiskach nie oddziaływujących szkodliwie na te elementy.

Pierwiastki stopowe:
mogą oddziaływać na własności stali w sposób bezpośredni lub pośredni. Charakter oddziaływania zależy przede wszystkim od postaci w jakiej on występuje w stali. Grupa konstrukcyjnych stali stopowych obejmuje gatunki, w których zawartość węgla mieści się w przedziale 0,1 do 1% ??????????????????????????????????????????

Grupy stali konstrukcyjnych stopowych:
Można wyróżnić następujące grupy:
-stale mikroskopowe o podwyższonej granicy plastyczności
-niskostopowe stale konstrukcyjne , maszynowe i na urządzenia ciśnieniowe, spawalne
-stale do ulepszania cieplnego
-stale do nawęglania
-stale do azotowania
-stale sprężynowe
-stale na elementy łożysk tocznych

Stale konstrukcyjne o podwyższonej granicy plastyczności do obróbki plastycznej na zimno:
Mają bardzo duże zastosowanie:
-na konstrukcje budowlane
-do budowy statków
-zbrojenia betonów
-na zbiorniki i rury ciśnieniowe
Produkowane są jako:
-stale mikroskopowe o podwyższonej granicy plastyczności
-stale stopowe o podwyższonej granicy plastyczności
Dostarcza się je w postaci:
-blach
-taśm
-prętów
-drutów
-i innych kształtowników

Stale mikroskopowe o podwyższonej granicy plastyczności:
Należą do grupy stali jakościowych, są oznaczone literą H, następnie liczbą min. Re oraz literami LA (low Alloy); przykładowe gatunki: H240LA; H320LA; H400LA. Dodatkowo mogą posiadać litery:
-Y – stal z całkowicie związanymi pierwiastkami międzywęzłowymi; H260LAY
-D – stal do nanoszenia powłok na gorąco; H260LAD
Stale te mają bardzo dobrą odkształcalność, charakterystyczna przez minimalne wydłużenie i wytrzymałość umożliwiającą kształtowanie produktów metodami obróbki plastycznej na zimno.

Stale stopowe o podwyższonej granicy plastyczności:
znak składa się z litery S, liczby min. Re, symbolu dostawy (N - normalizowany,
M - walcowany termochemicznie), litery C oznaczającej podatności na obróbkę plastyczności na zimno (np. S260NC; S20NC; S351NC; S600MC; S700MC). Wzrost Re tych stali uzyskuje się dzięki zwiększeniu zawartości Mn i mikrododatków. W gatunkach największej Re dzięki dodatków Mo i B możliwym jest uzyskanie struktury bainistycznej.

Niskostopowe stale konstrukcyjne, maszynowe i na urządzenia ciśnieniowe, spawalne:
ważną cechą tych stali jest spawalność. Zawartość węgla w stalach węglowych przeznaczonych do spawania nie może być większa od 0,25%. Dla stali stopowych wprowadzono pojęcie tzw. równoważnika zawartości węgla C_E, charakteryzującego skłonność stali do utwardzania:
C_E = C + $\frac{\text{Mn}}{6} + \ \frac{Cr + Mo + V}{5} + \ \frac{Ni + Cu}{15}$
Wartość parametru C_E nie powinna przekraczać 0,45. Umocnienie (wzrost Re) w tych stalach jest uzyskane z wykorzystaniem:
1.umocnienia roztworowego (stale zawierające Mn, Si i P)
2.umocnienia wydzieleniowego (stale zawierające Nb i V)
3.umocnienia poprzez bezdyfuzyjną przemianę fazową (stale ferrytyczno – martenzytycznej, zwane także „dwoisto fazowymi”)
Spośród wielu gatunków produkowanych w tej podgrupie należy wyróżnić:
-stale spawalne drobnoziarniste
-stale maszynowe drobnoziarniste z mikrododatkami
-stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości, ulepszane cieplnie lub utwardzane wydzieleniowo
-stale spawalne drobnoziarniste na urządzenia ciśnieniowe

Stale do ulepszania cieplnego:
stale do ulepszania cieplnego zawierają 0,25-0,5% C oraz maksymalnie 3% Cr, 5% N, 0,6% Mo, 0,3% V, 1% W, 2% Mn, 1,5% Si. Od elementów wykonanych z tych stali wymaga się:
-wysokich własności wytrzymałościowych
-dużą ciągliwość
-odporności na działanie obciążeń udarowych i cyklicznie zmiennych
Wymagania te dotyczą z reguły całego przekroju i to o znacznych wymiarach. Własności, wysoką hartowność i strukturą sorbitu składającego się z dyspersyjnych węglików w stopowych w osnowie stopowego ferrytu uzyskuje się w wyniku hartowania w oleju i wysokiego odpuszczania w zakresie temperatury ???????????????????????????????????????????????
Do najtańszych stali tej podgrupy należą stale magnezowe. Najczęściej stosowanymi są stale chromowe. Obecność molibdenu w stalach chromowanych znacznie poprawia hartowność i zwiększa odporność na kruchość odpuszczania. Te stale są podstawowymi w grupie stali do ulepszania cieplnego. Dodatki stopowe takie jak Mn, Ni, V, Mo poprawiają znacznie hartowność co pozwala je stosować na części maszyn o bardzo dużych przekrojach. Dodatek ok. 0,2% V zwiększa jeszcze bardziej hartowność i opóźnia procesy zachodzące podczas odpuszczania. Podobnie działa niewielki dodatek W.

Stale konstrukcyjne stopowe do nawęglania:
do nawęglania stosuje się stale o niskiej zawartości węgla 0,1 – 0,25 % i zwykle z dodatkiem 0,8 – 1,7 % Cr. W zależności od gatunku zawierają także Mn, Ni, Mo niekiedy V, W lub Ti. Wymaga się dużej twardości powierzchniowej ????????????????????????????????????????????????
Na mniej obciążone części maszyn i przekrojach do 25 mm stosuje się stale chromowe. Celem zwiększenia hartowności do stali chromowanych wprowadza się nikiel. Niekiedy jest to molibden. Czasami zamiast stali chromowo – niklowych stosuje się znacznie tańsze stale chromowo – magnezowe.

Stale konstrukcyjne stopowe do azotowania:
azotowanie stosuje się w celu zwiększenia twardości i odporności na ścieranie oraz wytrzymałości zmęczeniowej. Wzrost jest wynikiem wprowadzania do warstwy powierzchniowej azotu. Łącząc się z pierwiastkami powoduje powstanie twardych azotków. Do azotowania stosuje się stale o średniej zawartości węgla, zawierające takie pierwiastki ???????????????????????????????
stosowane do wyrobu części silników spalinowych, wałów korbowych, kół zębatych, cylindrów, wałków rozrządu itp. Przed azotowaniem stan ulepsza się cieplnie.

Stale konstrukcyjne stopowe sprężynowe:
wymaga się zdolności do przyjmowania obciążeń dynamicznych, tłumienia drgań przez nie wywołanych oraz powrotu do pierwotnego kształtu po ich odciążeniu. Zawartość węgla wynosi 0,4 – 0,7. Główny składnik stopowy krzem z racji korzystnego wpływu na granicę sprężystości. Na mniej odpowiedzialne sprężyny i resory stosuje się głównie stale krzemowe np. 385i7, 465i7, 565i7. Przy większych przekrojach należy stosować stale o większej hartowności i średnim odpuszczaniu (350 – 500 stopni Celsjusza), co prowadzi do uzyskania struktury martenzytu średnio odpuszczonego. Na silnie obciążone sprężyny i resory pojazdów samochodowych stosuje się stale 60CrMo3-1, 50SiCrMo6, 60CrMo3-3. Do pracy w temperaturze ponad 500 stopni Celsjusza stosuje się stale z grupy stali narzędziowych lub nierdzewnych.

Stale na elementy łożysk tocznych:
elementy łożysk tocznych powinny przede wszystkim odznaczać się wysoką twardością oraz odpornością na ścieranie i ściskanie. Stale winny cechować się dobrą hartownością, czystością i jednorodnością struktury na przekroju. Obróbka cieplna ze stali hartowanych (nadeutektoidalnych) to austenityzowane w 820 – 840 stopni Celsjusza, hartowanie w oleju i niskie odpuszczanie w temperaturze 180 stopni Celsjusza na twardości 62-63 HRC. Stosuje się następujące grupy stali na elementy łożysk tocznych:
-nadeutektoidalne
-do nawęglania
-do hartowania powierzchniowego
-odporne na korozje
-żaroodporne