Kinga Jóźwiak
Studia: II stopnia, rok I
Specjalność: pedagogika szkolna z socjoterapią i terapią pedagogiczną (gr. 1)
Recenzja książki:
G. Bonnet, Perwersje seksualne: historia pojęcia, opis objawów, przyczyny, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006
Informacje o autorze: Urodził się 10 stycznia 1934 w Lille we Francji. Gerard Bonnet obronił pracę magisterską, której przedmiotem były ekshibicjonizm i podglądanie pod kierunkiem Jean Laplanche, w 1975 roku. Specjalizuje się w badaniach perwersji i nieświadomości wymiaru widzenia, w Laboratorium psychoanalizy i psychopatologii, a także uczestniczy w tworzeniu psychoanalizy w Collége des Hautes Etudes.
Opis zawartości książki:
Książka ta:
dokonuje klasyfikacji perwersji w ujęciu kulturowym, przedstawia bogate odniesienia do kultury, psychoanalizy
wprowadza w psychiczne motywacje zachowań dewiacyjnych
ukazuje świat perwersji seksualnych w obecnej obyczajowości i w życiu społecznym
prezentuje najczęściej spotykane perwersje seksualne i ich zróżnicowane formy
opisuje rozważania poświęcone leczeniu perwersji
Uzasadnienie wyboru:
Wybrałam tę książkę, ponieważ była to jedna z wolnych książek do wypożyczenia, a wśród nich jedyna, która mnie zainteresowała ze względu na tytuł. Jednakże wypożyczając już ją, chciałam dowiedzieć się więcej na temat specyfiki tego zjawiska. Uważam, że w dzisiejszych czasach pojęcie perwersji wydaje się przykuwać uwagę wielu osób – tak jak to było w moim przypadku.
Zawartość merytoryczna:
W książce znajduje się 6 rozdziałów dotyczących:
aktualnej definicji perwersji i ich występowaniu w historii
klasyfikacji perwersji
sadyzmu i masochizmu
fetyszyzmu i transwestytyzmu
ekshibicjonizmu i oglądactwa
najcięższych perwersji (gwałt, kazirodztwo i pedofilia, podejście teoretyczne i terapia)
Recenzja własna:
W pierwszej kolejności chciałabym nadmienić, iż nie jest to książka dla kogoś, kto goni za tanią sensacją. Autor często podpiera się psychologicznymi uwarunkowaniami, cytując dzieła Freuda, Kraffta-Ebbinga czy Lacana. W książce tej opisane są dosyć szczegółowo opisane są: historia pojęcia, opis objawów i przyczyny występowania perwersji seksualnych. Autor przytacza wiele opisów i dzieł, które dają rys historyczny na to zjawisko, czyniąc w ten sposób tą książkę bardziej atrakcyjną. Tam właśnie niedoświadczony czytelnik może znaleźć informacje iż np. pierwszy raz zjawisko perwersji seksualnych opisano w drugiej połowie XIX stulecia. To właśnie wtedy nadano większości z nich nazwy aktualne do dziś, takie jak: sadyzm, ekshibicjonizm, pedofilia itp.
Publikacja ta wprowadza w psychiczne motywacje zachowań dewiacyjnych opierając się głównie na psychoanalizie i dziełach Freuda („Trzy rozprawy z teorii seksualnej”), ale także przytoczone są tu nurty: fenomenologiczny, „adaptacyjny” (północnoamerykańskie), jak również badanie znaczenia praktyk seksualnych w różnych grupach społecznych.
W pozycji tej, Bonnet klasyfikuje perwersje, oczywiście odwołując się do dzieł Freuda, ale również klasyfikuje je według odniesienia kulturowego, w ciekawy sposób opisuje źródła nazw, które do dziś przyjęte są w terminologii (np. nazwy Biblijne – Sodoma, postacie mityczne, literackie – Safona, de Sade). Pozostawia jednak w czytelniku niedosyt, ponieważ jedynie krótko opisuje je lub wymienia, co można tłumaczyć, że autor nie przywiązuje do tego większej wagi. Dokonuje dwóch podziałów perwersji: podziału klasycznego (perwersje w stosunku do obiektu seksualnego oraz celu seksualnego) oraz klinicznego, w których odnosi się do psychologicznych mechanizmów, pierwotnych instynktów człowieka oraz jego podświadomości.
Autor opisuje także najczęściej spotykane perwersje seksualne (połączone kolejno: sadyzm i masochizm, fetyszyzm i transwestytyzm, ekshibicjonizm i oglądactwo) i ich zróżnicowane formy oraz źródła i objawy. Bonnet opiera się na psychoanalitycznych koncepcjach przyczyn tego typu zaburzeń i dlatego nie omawia przyczyn biologicznych, wiążących się z chorobami. Jednocześnie nie skupia się na wybranej płci, dewiacje te opisuje ogólnie, jednakże prezentuje rzadko omawiane w polskim piśmiennictwie zachowania dewiacyjne kobiet. Badanie poszczególnych perwersji rzuca światło na pozostałe, a także tłumaczy fantazje wspólne wszystkim ludziom.
Kolejną kwestią, którą porusza autor jest homoseksualizm i najcięższe perwersje. Ukazuje on tu świat perwersji seksualnych w obecnej obyczajowości i w życiu społecznym, na przykład w mediach, w internecie. W tej części ciekawe jest, iż homoseksualizm nie obciążony jest politycznym czy też religijnym punktem widzenia, Bonnet jest w stosunku do tego neutralny, a ich źródło opisuje na podstawie psychoanalizy Freuda i innych doświadczeń klinicznych. Ważne jest, że autor nie traktuje orientacji homoseksualnej w kategoriach choroby i ogranicza się wyłącznie do przedstawienia perwersyjnych zachowań osób zorientowanych homoseksualnie.
Interesujące są rozważania poświęcone leczeniu perwersji. W czasach łatwego dostępu do internetu, mass mediów często słyszymy o gwałtach, pedofilach czy sadystach. Wobec wysokiej skali tych zjawisk rosną oczekiwania społeczne wobec skutecznych metod przeciwdziałania wykorzystywaniu seksualnego, karania sprawców tego typu przestępstw i uniemożliwienia im powrotu do tego typu zachowań po odbyciu kary pozbawienia wolności. Często ludzie wymagają kastracji chirurgicznej lub żądają kary śmierci, nie zdając sobie sprawy, iż sprawcy tacy mogą być chorzy. Bonnet nie wyraża tutaj swojego stanowiska, jednak wyjaśnia, że perwersja nie zawsze jest chorobą. Twierdzi, iż perwersja stanowi węzeł, wokół którego buduje się i umacnia cała osobowość. Zniszczenie jej mogłoby wywołać poważniejsze konsekwencje, dlatego podaje różne możliwości terapii – podejście seksuologów, lekarzy, psychoanalityków, terapeutów. Część ta jednak pozostawia niedosyt, toteż czytelnik musi zasięgnąć do innych publikacji, by dowiedzieć się więcej na ten temat.
Podsumowując, książka ta budzi we mnie neutralne uczucia. Moim zdaniem warto byłoby ją wzbogacić, dodając opisy zachowań czy osobistych doświadczeń ludzi dotkniętych tymi dewiacjami. Zaletą tej publikacji jest natomiast to, że jest napisana dostępnym językiem, każda osoba może znaleźć coś dla siebie, jednakże jak już pisałam na początku, nie jest to książka dla osoby goniącej za tanią sensacją. Moim zdaniem warto było ją przeczytać, by chociaż w małym stopniu zgłębić tajemnice ludzkiej psychiki i polecam ją każdemu, kto w ten sposób podchodzi do tej problematyki.