LEKI PSYCHOTROPOWE :
LEKI PSYCHOTROPOWE – takie, których podstawowym działaniem jest wpływ na czynności psychiczne (wykazują tropizm psychologiczny).
LEKI PSYCHOLEPTYCZNE – psychosedatywne, psychodepresyjne, psychoinhibitory. Działanie depresyjne na czynności psychiczne i zachowanie.
LEKI PSYCHOANALEPTYCZNE – psychoaktywatory – pobudzeają czynności psychiczne i zachowanie.
SOLE LITU – miejsce pośrednie między lekami psycholeptycznymi, a analeptycznymi.
Inne leki działające na OUN : beta-ADR-lityki, opioidy, GKS.
ŚRODKI PSYCHODYSLEPTYCZNE – halucynogenne, psychozotwórcze – powodują powstawanie nieprawidłowych czynności psychicznych, np. omamów.
LEKI PSYCHOTROPOWE – KLASYFIKACJA
NEUROPRZEKAŹNIKI – są to substancje przenoszące sygnały między neuronami, albo między neuronem a mięśniem.
MONOAMINY:
- katecholaminy – epinefryna, norepinefryna, dopamina
- indoloaminy – 5-HT
AMINOKWASY – Glu, Gly, Asp, GABA
GAZY ROZPUSZCZALNE – NO, CO
ACH
NEUROPEPTYDY – endorfiny
MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW PSYCHOTROPOWYCH –wpływ na przewodnictwo na każdym z etapów (np. na poziomie syntezy neuroprzekaźnika lub aktywnego wychwytu).
| NEUROPRZEKAŹNIK | RECEPTORY | DZIAŁANIE |
|---|---|---|
| ACH | M, N | Pamięć, napięcie mięśni, charakter pobudzający |
| GABA | GABA | Główny hamujący neurotransmiter w OUN, regulacja: sen-czuwanie, pamięć, napięcie mm. Szkieletowych. |
| DOPAMINA | D | Uczucie zadowolenia, ciekawość, motoryka, napięcie mięśni, działanie hamujące |
| Glutaminian | NMDA | Główny pobudzający neurotransmiter w OUN, plastyczność synaptyczna, uczenie się, pamięć |
| Glicyna | GlyR | W rdzeniu przedłużonym, działanie hamujące |
| NOREPINEFRYNA | Alfa-ADR, beta-ADR | Neurotransmiter i hormon, w ObUN-> układ walki i ucieczki; w OUN-> regulacja procesów fizjologicznych, zazwyczaj działanie pobudzające – procesy kognitywne, nastrój , uwaga, koncentracja, pamięć, aktywność ruchowa, w OUN głównie w miejscu sinawym |
| 5-HT | 5-HT | Utrzymanie nastroju, czuwanie, apetyt, czynności seksualne, zmysły, w rdzeniu przedłużonym, hamuje drogi wstępujące przewodzenia bólu |
| NEUROPRZEKAŹNIK | NADMIAR | NIEDOBÓR |
|---|---|---|
| NOREPINEFRYNA | Lęk, mania, obniżenie progu pobudliwości drgawkowej | Upośledzenie uwagi, koncentracji, pamięci, obniżony nastrój, spowolnienie psychoruchowe, męczliwość |
| 5-HT | Zaburzenia seksualne, nudności i wymioty | Obniżony nastrój, lęk, fobie, bulimia, natręctwa |
| DOPAMINA | Schizofrenia (objawy dodatnie), dyskinezy | Choroba Parkinsona, dystonie, depresja, schizofrenia (objawy ujemne), zaburzenia kognitywne |
| ACH | Zespoły pozapiramidowe | Zaburzenia pamięci, świadomości, nużliwość mięśni |
| GABA | Patologiczna senność, zaburzenia pamięci, koncentracji | Lęk, zaburzenia snu, drgawki |
| GLU | Zaburzone procesy uczenia się i pamięci | Padaczka, neurodegradacja |