PODSTAWY ZARZĄDZANIA

Zarządzanie- to zestaw działań (etapów) skierowanych na zasoby i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawy i skuteczny

Funkcje zarządzania:

• Planowanie – określenie celów organizacji i sposobów decydowania o najlepszym sposobie osiągnięcia tych celów

• Organizowanie – określenie najlepszego sposobu grupowania działań i zasobów (ludzkich, środków finansowych)

• Kontrolowanie – sprawdzanie bieżących działań i wprowadzanie do nich ewentualnych korekt do osiągnięcia celów

• Motywowanie – zachęcanie pracowników do lepszej pracy na rzecz organizacji

• Podejmowanie decyzji

Sposoby osiągnięcia celów:

1. Sprawny – wykorzystując zasoby mądrze, poprawnie i bez zbędnego marnotrawstwa, maksymalizując relacje między nakładami i wynikami

2. Skuteczny – działający z powodzeniem, wykonujący odpowiednie zadania, tj. osiągający cele

Kierowanie- planowanie, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie działalności członków organizacji oraz wykorzystywanie wszystkich jej zasobów dla osiągnięcia celów organizacji

	planowanie	organizowanie	motywowanie	Kontrolowanie
Rzeczowe	+	+	-	+
finansowe	+ (wydatki)	+	-	+
ludzkie	+(zadania)	+	+	+
informacyjne	+	+	-	+

A. Koźmiński

Kierowanie – powodowanie pożądanych zachowań innych osób, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz organizacji

Zarządzanie – planowanie nad różnorodnością i przekształcenie potencjalnego konfliktu we współpracę

Zieleniewski:

Kierowanie – działanie zmierzające do spowodowanie funkcjonowania innych rzeczy zgodnego z celem tego kto nim kieruje

Zarządzanie – szczególny rodzaj kierowania występujący wtedy, gdy władza nad ludźmi wynika z własności rzeczy stanowiących dla nich niezbędne przedmioty lub narzędzia pracy lub z upoważnienia otrzymanego od właściciela tych rzeczy

Kurnal:

Kierowanie – powodowanie aby ktoś lub coś zachowywało się zgodnie z celem organizacji

Zarządzanie – szczególny rodzaj kierowania opartego na władzy organizacyjnej wynikającej z prawa własności do rzeczowych środków działania

człowiek

Istoty żywe zwierzę

K ktoś lub coś rzecz

WŁADZA

Władza organizacyjna – zdolność do wpływania na zachowanie innych:

• Szansa podejmowania decyzji lub faktyczne podejmowanie decyzji o zachowaniu jednostek lub grup społecznych w organizacji nawet wbrew ich woli

• Możliwość takiego oddziaływania na ludzi i inne zasoby aby ci ludzie zachowywali się a zasoby funkcjonowały zgodnie z wolą wykonującego władzę

Rodzaje władzy:

Charyzmatyczna
tradycyjna (patriarchat, matriarchat, gerontokracja)
legalna (racjonalna)

• Nagradzania – udzielanie lub wstrzymywanie nagród

• Wymuszania – wymuszanie stosowania się do wymagań środkami zagrożenia psychologicznego, emocjonalnego lub fizycznego

• Odniesienia – oparte na utożsamianiu się, naśladownictwie, lojalności lub charyzmie

• Ekspercka – przysługująca z racji posiadania informacji lub wiedzy fachowej

Źródła władzy:

• Charyzma

• Przymus

• Umowa

• Kontrakt

• Własność rzeczy

• Własność ludzi

• Uczucie

• Tradycja

• Autorytet

PLANOWANIE

Planowanie:

• Proces tworzenia planu – ustalanie celów, ich rodzajów, pożądanego poziomu oraz czasu i miejsca ich osiągnięcia a także dobór metod ich realizacji

• Jasne określenie pożądanego stanu przyszłego i czasu jego osiągnięcia oraz ustalenie działań niezbędnych do osiągnięcia tego planu, który nie mógłby się pojawić naturalną koleją rzeczy

Prognozowanie- przewidywanie (naukowe) przyszłych zdarzeń, procesów lub stanów rzeczy oparte na racjonalnych przesłankach i specjalnych metodach

Programowanie- uporządkowany, planowo rozłożony w czasie zbiór zadań i działań niezbędnych do realizowania konkretnego celu w określonym terminie

Rodzaje prognoz:

• Ekonometryczne

• Komparatywne (porównawcze)

• Intuicyjne

• Morfologiczne (związane ze szczegółową analizą)

• Scenariuszowe (pesymistyczne, realistyczne, optymistyczne)

PLAN:

• Projekt przyszłego, przewidywanego funkcjonowania organizacji, ujęty w postaci zbioru przyszłych działań rozłożonych w czasie

• Opis słowny i liczbowy:

  • celów i zadań

  • zasobów

  • metod i procedur

  • porządków i kroków

  • osób wykonujących zadania i odpowiedzialnych za rezultaty

  • miejsca realizacji planu

  • terminów, rozkładów i harmonogramów

  • miar

  • wskaźników

Zalety i korzyści wynikające z procesu planowania:

• Planowanie pozwala organizacji wpływać (do pewnego stopnia) na swoją przyszłość

• Planowanie umożliwia jasne określenie celów i kierunków rozwoju organizacji

• Planowanie redukuje poziom niepewności

• Planowanie sprzyja oszczędnemu gospodarowaniu

• Planowanie ułatwia pracownikom orientacje w celach organizacji

Etapy procesu planowania

A	B
Ocena sytuacji Określenie celów Ustalenie procedury Ustalenie harmonogramu pracy Przepisywanie odpowiedzialności Sprawdzenie wykonalności planu i kosztów jego realizacji	Ustalenie celów Identyfikacja problemów Poszukiwanie alternatyw Ocenianie konsekwencji Dokonywanie wyboru Wdrażanie planu Kontrola realizacji

Cechy dobre planu:

• Celowość (realność)

• Zgodność wewnętrzna (spójność)

• Operatywność

• Elastyczność (wielowariantowość)

• Terminowość

• Kompletność (cele, zasoby, metody, osoby, itp.)

• Perspektywiczność

• Konkretność

Zasady planowania:

• Realność planu

• Wariantowość planu

• Koncentracja

• Racjonalne gospodarowanie (relacja między nakładami a efektami)

• Elastyczność planowania

• Podstawowe ogniwa

Klasyfikacja planów
Kryterium
Podmiotowe
Pola planu
Charakter planów
Horyzont czasu

Rodzaje planów operacyjnych
Jednorazowe
Program
Projekt
Preliminarne

Plany procesów realnych	Plany procesów finansowych
zaopatrzenie	Krótkoterminowe plany finansowe
Produkcyjne	Planowanie bilansu (zestawienie pasywów i aktywów)
Zbytu	Plan nakładów i przychodów
Kadrowe (miara wydajności- roboczogodziny)	kalkulacje

Przyczyny niepowodzeń w planowaniu:

• izolacja (alienacja) planistów

• jednowariantowość

• brak synchronizacji planowania z wykonaniem

• próby nadążenia za zmiennością

• brak kontaktu planistów z realizatorami

• fetyszowanie zmiennych ilościowych

• przywiązanie zbyt wielkiej wagi do zmienności wyrażonej w liczbach

CELE

Cel - określony przedmiotowo i podmiotowo, przyszły pożądany stan rzeczy, możliwy i przewidziany do osiągnięcia w określonym przedziale czasu i terminie.

Funkcje celów:

Cele stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działaniom ludzi pracującym w organizacji , pozwalają zrozumieć dokąd organizacja zmierza

Ustalania celów determinuje planowanie

Cele powinny być źródłem motywacji

Cele warunkują przeprowadzenie oceny i kontroli

Typologia celów:

1. Udatność działania

• Główne

• uboczne

1. Hierarchia działania

• Końcowe

• pośrednie

1. Możliwość realizacji działań

• Realne

• nierealne

1. Stopień zgodności w działaniu

• Współrzędne (zgodne)

• Konkurencyjne (sprzeczne)

1. Szczebel organizacji

• Misja

• Strategiczne

• Taktyczne

• operacyjne

1. Dziedzina

• Produkcyjne

• Finansowe

• Marketingowe

• kadrowe

1. Sposób formułowania

• Stopniowalne

• niestopniowalne

1. Podmiot

• Indywidualne

• Grupowe (zbiorowe)

DECYZJA

Decyzja- celowy nielosowy wybór jednego z co najmniej dwóch alternatywnych rozwiązań danego problemu

Znaczenie rezultatowe- akt wyboru lub sposobu działania pożądanego z punktu widzenia systemu w ramach którego wybór jest ten dokonywany. W tym rozumieniu istota decyzji związana jest z koncentracja uwagi na rezultatach określonego ciągu zdarzeń lub czynności doprowadzających do aktu wyboru przyszłego działania.

Znaczenia czynnościowe- poszukiwanie takich rozwiązań pojawiających się problemów, które mogą zapewnić realizacje zamierzonych celów systemu, istota jest koncentracja uwagi na czynnościach, które prowadzą do rozwiązania problemu decyzyjnego.

Klasyfikacja decyzji

Charakter decyzji:
kierownicze i niekierownicze

Stopień scentralizowania:
scentralizowane i zdecentralizowane

Czas okres
bieżące, średnio i długookresowe

Zasięg
strategiczne, operacyjne, taktyczne Rodzaj
wykonawcze, badawcze, alokacyjne, oceniające

Liczba decydentów
indywidualne i grupowe

Ryzyko
mniej lub bardziej ryzykowne

Sposób podejmowania
programowe nieprogramowe

Decyzje indywidualne czy grupowe (kolegialne)?
Kolegialność : sformalizowana, konsultacyjna

1. Decyzje Indywidualne:
   Zalety:

   Większe poczucie odpowiedzialności

   Jedność uprawnień

   Większa szybkość podejmowania decyzji

   Mniejsze koszty

   Większa możliwość podjęcia decyzji w kwestiach trudnych

   Mniej „zgniłych” kompromisów

Wady:

Gorsze merytoryczne przygotowanie

Dezintegracja decyzyjna

Mniejsze zaangażowanie realizatorów

Większa możliwość samowoli i nadużyć decydentów

2. Decyzje kolegialne
Zalety:

Możliwość ujawnienia szeregu ciekawych pomysłów

Lepsze doinformowanie

Większe zaangażowanie w późniejszą pracę

Ukształtowanie się lepszych relacji miedzy grupą a liderem

Wady:

Niebezpieczeństwo pojawienia się „stadnego” myślenia

Skłonność do nadmiernego ryzyka

Wydłużenia czasu procesu decyzyjnego

Niebezpieczeństwo nadmiernej ekspozycji interesu grupowego „klikowość”

reguły decyzyjne:

1. dominacji - wybieramy taki wariant który jest lepszy od pozostałych przynajmniej pod względem jednego kryterium

2. koniunkcyjna - wybór rozwiązania które spełnia minimalne oczekiwania

3. dysjunkcyjna - polega na wyborze wariantu w którym przynajmniej jedna spośród ocenianych cech osiągnęła lub przekroczyła próg krytyczny

4. leksykograficzna - polega na uporządkowaniu kryteriów według ważności i następnie wyborze wariantu który jest lepszy z punktu widzenia najważniejszego kryterium:

5. eliminacji - odrzucenie wszystkich wariantów, które na skalach ocen dla określonych cech nie osiągnęły progu krytycznego

6. maksymalizacji - wybieramy wariant lepszy pod względem liczby cech

7. sumowania użyteczności - wymaga zastosowania równocześnie procedury ważenia kryteriów i obliczania stopnia w jakim każde z rozwiązań spełnia każde z listy kryteriów

Racjonalność decyzji kierowniczych

• rzeczowa - wybór takiego wariantu który doprowadza do osiągnięcia celu

• metodyczna - decyzja podjęta w dobrej wierze. zgodnie z zasadami i wykorzystaniem dostępnej informacji (nawet jeśli wynik jest negatywny)

czynniki racjonalności decyzji:

• informacyjne podstawy decyzji

• formy podejmowania decyzji

• warunki wewnątrz-organizacyjne

• kompetencje i motywacje uczestników

• charakter sytuacji i problemu decyzyjnego

czynniki racjonalności decyzji:

• subiektywne:  wydolnościowe, motywacyjne

• obiektywne, w tym bariery: informacyjna, zasobowa, biurokratyczna, społeczna

dylematy  decyzyjne:

• konieczność wyboru miedzy dwiema równie atrakcyjnymi alternatywami (dylemat osiołka)

• konieczność wyboru miedzy dwiema niezadawalającymi alternatywami (dylemat więźnia)

• konieczność wyboru miedzy rozwiązaniami, z których każde wiąże sie równocześnie z osiągnięciami pożądanego celu i skutkami negatywnymi (decydent nie jest w stanie porównać ze sobą pozytywnych i negatywnych skutków każdego rozwiązania) u

decyzje  optymalne i zadawalające

1. warunki podjęcia decyzji optymalnej

   • istnieje zespół kryteriów pozwalających na porównaniu wszystkich alternatyw wyboru

   • dany wariant decyzyjny jest według kryteriów najlepszy ze wszystkich

2. warunki podjęcia decyzji zadawalającej

• istnieje zespół kryteriów ustalających minimalne warunki wyboru wariantu

• dany wariant odpowiada tym kryteriom lub jest od nich lepszy

Bariery organizacyjne:

• hierarchiczne

• nienaruszalności (tabu)

• mądrości grupowej

• taktyczna

• pozornych kompetencji

przyczyny powstawania błędów:

• budowa pamięci - pamięć trwała o dużej  pojemności i świeża o malej pojemności. Zapominanie istotnych informacji konieczna "zewnętrzna pamięć"

• serialna organizacja procesów - człowiek nie jest w stanie równocześnie rozwiązywać kilku operacji myślowych, wykonuje je kolejno co wydłuża czas

• centryzm systemowy - każdy człowiek kieruje sie typowymi dla swojego środowiska wartościami, normami i stereotypami co utrudnia obiektywna ocenę faktów

• myślenie globalne (niezróżnicowane) - uproszczone postrzeganie rzeczywistości

• krótkowzroczność poznawcza - ograniczenie zainteresowań do problemów bliskich w czasie i przestrzeni

typowe bledy popełniane w procesach decyzyjnych:

• zwlekanie

• niezdecydowanie

• zrzucanie decyzji na inne osoby

• syndrom strusia

• racjonalizacja

• zaprzeczanie przykrym konsekwencjom

• pomniejszanie niepowodzenia

• przecenianie korzyści i zalet

• unikanie osobistej odpowiedzialność

• pospiech (presja czasu, lek przed obnażeniem niewiedzy

• nadmierne zaufanie do siebie

• uprzedzenia

• obawa przed popełnieniem bledu

• obawa przed zmiana

ORGANIZACJA

Organizacja-jakakolwiek wyodrębniona z otoczenia całość ludzkiego działania, mająca określoną strukturę skierowana na osiągania jakiegoś celu lub celów

Organizacja- to pewien szczególny rodzaj stosunków części do siebie i do złożonej z nich całości stosunek ten polega na tym, że części współprzyczyniają się do powodzenia całości.

T. Kotabiński

Organizacja- to taka całość , która przyczynia się do powodzenia swych części.

1. Kożmiński

Znaczenie terminu organizacja:

Czynnościowe - rozumiane jako proces tworzenia organizacji (organizowanie)

Rzeczowe - rezultat procesu organizowanie (obiekt który charakteryzuje się wpsółprzyczynianiem się do powodzenia całości i całość do powodzenia częśći)

Atrybutowe - stopniowalna cech przedmiotów złożonych zwana zorganizowaniem (szczególny rodzaj stosunków części do siebie i złożonej z nich całości)

Organizacja w ujęciu rzeczowym może być rozpatrywana w ujęciu:

1. Przestrzennym – rozmieszczenie elementów organizacji w przestrzeni

2. Czasowym – wynika ze statycznego i dynamicznego charakteru organizacji

• Statystyczna część organizacji – elementy, których cechy miejsce i rola nie są uwarunkowane następstwem zdarzeń

• Dynamiczna część organizacji – elementy, których cechy, miejsce i rola uwarunkowane są stanem zaawansowania procesu, fazą cyklu działania, realizowaną procedurą działania

	Organizacja całkowita
Potencjalny poziom organizacji	Organizacja poddająca się formalizacji
Pożądany poziom organizacji	Organizacja formalizowana
Rzeczywisty poziom organizacji	Organizacja nieformalna

Podstawowe cechy organizacji:

• Celowość istnienia - cel jest integratorem wokół którego zespala się elementy organizacji

• Rozmyślny charakter - organizacja nie jest tworem ani naturalnym, ani przypadkowym pozwala w wyniku poznawczo ugruntowanego działania człowieka

• Złożoność z elementów i skomplikowanie – każda organizacja składa się z tych samych, podobnych i różniących się elementów współdziałających ze sobą dla jej powodzenia

• Ulega wpływa otoczenia oraz jego kształtowaniu - co oznacza, że organizacja jest systemem otwartym

Organizacje jako systemy:

• Są systemami otwartymi

• Są ustruktualizowane

• Celowo tworzone przez ludzi

• Posiadają budowę hierarchiczną

• Mają zdolność doskonalenia się i podnoszenia swojej sprawności

• Osiągają dość stale stany równowagi dynamicznej

• Różne typy struktury organizacyjnych zapewniają podobne efekty – ekwifinalność

OTOCZENIE ORGANIZACJI

Otoczenie organizacji - to wszystko co znajduje się na zewnątrz niej , poza jej granicami oddziałuje na nią. Otoczenie przenika organizacje. Organizacje współpracujące ze sobą przenikają.

1. Wewnętrzne (zarząd, pracownicy, kultura)

2. Zewnętrzne

• Celowe (bliższe)

• Właściciele

• Konkurenci – organizacje, które konkurują o zasoby

• Klienci – ci którzy płacą za nabycie wyrobów lub usług

• Dostawcy – organizacje, które dostarczają zasobów innym organizacjom

• Sojusznicy strategiczni – organizacje współpracujące w ramach wspólnego przedsięwzięcia

• Regulatorzy – osoby i organizacje mogące kontrolować, regulować lub w inny sposób oddziaływać na politykę i praktyki organizacji

• Związki zawodowe

• Ogólne (dalsze) – bliżej nie określone wymiary i siły, wśród których działa organizacja i które mogą mieć wpływ na jej działalność

• Międzynarodowe – działalność poza krajem lub oddziaływanie gospodarek zagranicznych

• Ekonomiczne – ogólna kondycja systemu gospodarczego

• Technologie – metody i narzędzia pozwalające przekształcić zasoby

• Socjokulturowe – zwyczaje, nawyki, wartości i demograficzne cechy społeczeństwa

• Prawno-polityczne – państwowa regulacja działalności gospodarczej i ogólne stosunki pomiędzy gospodarką a państwem

Wpływ otoczenia na organizację – zmienność i złożoność organizacji

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Struktura organizacyjna:

• Zbiór określonych relacji zachodzących pomiędzy elementami przedmiotu złożonego czyli systemu

• Układ elementów organizacji oraz więzi łączących je w zorganizowaną całość

• Zestaw wszystkich sposobów, przy użyciu których rozdziela się zadania organizacji między jej różnorodne elementy, a następnie doprowadza się do ich skoordynowania, by zapewnić sprawne funkcjonowanie organizacji

Więzi organizacyjne – rodzaj stosunków między częściami instytucji (ludźmi i składnikami zasobów rzeczowych), który ma wpływ na powodzenie organizacji:

• Służbowa

• Funkcjonalna

• Technologiczna

• Informacyjna

Elementy struktury organizacyjnej:

• Stanowisko pracy (kierownicze, wykonawcze)

• Komórka organizacyjna (podstawowe, pomocnicze)

• Jednostka organizacyjna

• Pion organizacyjny

Kryteria grupowania elementów struktury organizacyjnej:

• Wiedza i umiejętności

• Przebieg procesu pracy

• Funkcje w systemie wykonawczym i zarządzaniu

• Czas pracy

• Produkt

• Klient

• Rynek lub region działania

Czynniki strukturotwórcze:

• Cele organizacji

• Charakter otoczenia organizacji

• Technologia

• Kultura organizacji

• Wielkość organizacji

Klasyczne struktury organizacj:

• Liniowa

• Funkcjonalna

• Sztabowa

• Techniczna

Elastyczne (nowoczesne) struktury:

• Macierzowa

• Dywizjonalna

• Zadaniowa

• Sieciowa

• Kołowa

• Tensorowa

KIEROWANIE

Kierownik - zwierzchnik danego zespołu ludzkiego będącego organizacja formalną

Przełożony - pracownik hierarchiczno zorganizowanej instytucji mający bądż tylko bezpośrednich bądź bezpośrednich lub pośrednich podwładnych

Przywództwo:

• Jako proces – użycie wpływu bez sięgania po środki przymusu, z zamiarem kształtowania celów organizacji, motywowania

• jako właściwość osoby – cechy przypisywane jednostkom

przywódca:

• osoba zdolna do powodowania pożądanego przez siebie zachowania kogoś innego, kto ulega mu z powodu:

• więzi jaka ich łączy

• społecznego stosunku jaki ich łączy

• osoba potrafiąca oddziaływać na zachowania innych ludzi bez potrzeby uciekania się do użycia siły i w tej roli akceptowana

Rola kierowników

Interpersonalna

• Reprezentant organizacji

• Łącznik

• Przywódca

• Rozjemca

  Informacyjna

• Nadawca informacji

• Przekaźnik informacji

• Rzecznik interesów

  Decyzyjna

• Rozdzielanie zasobów,

• Regulowanie przebiegu procesów

• Rozwiązywanie krytycznych procesów

• Kontakt z otoczeniem

Umiejętności kierownicze:

1. Koncepcyjne

   • Analizowanie

   • Interpretowanie

   • Rozwiązywanie problemów

2. Personalne

• Motywowanie

• Rozwiązywanie konfliktów

• Kształtowanie klimatu organizacyjnego

1. Techniczne

• Organizowanie procesów

• Działania operacyjne

Teoria cech osobowych

Kierownicy przewyższają podwładnych pod względem (Stogdil):

• Inteligencji

• Wiedzy

• Odpowiedzialności za spełnienie swych obowiązków

• Aktywności i uczestnictwa w życiu społecznym

• Pozycji społecznej i ekonomicznej

Cechy dobrego kierownika:

• Towarzyskość

• Wytrwałość

• Uspołecznienie

• Elokwencja

• Inicjatywa

• Pewność siebie

• Wrażliwość

Wady teorii:

• Niespecyficzność cech

• Nadmierna szczegółowość

• Idealizowanie

• Uniwersalność cech

Antycechy:

• Nieopanowanie

• Afektacja

• Nieprzychylny stosunek do ludzi

• Trudności w nawiązywaniu kontaktów

• Stawianie nadmiernych wymagań

• Pedanteria

PRZYWÓDZTWO

Continuum stylów przywództwa

Całkowicie koncentrujący się na szefie

Menadżer posiada coraz większe uprawnienia Pracownicy posiadają coraz więcej swobód

Całkowicie koncentrujący się na pracownikach

Autokratyczny demokratyczny partycypacyjny

Styl kierowanie – ogólny charakter działań kierownika ze względu na jego preferencje do stosowania określonych sposobów postępowania

Demokrata	Autokrata	Liberał
Stwarza warunki do pracy zespołowej w podejmowaniu decyzji Dąży do uzyskania od zespołu akceptacji w stosunku do projektowanych działań Systematycznie informuje grupę o sprawach ją dotyczących Przedstawia grupie swoje plany i zamierzenia Dąży by członkowie zespołu w sposób nieskrępowany prezentowali swoje stanowiska i odczucia w różnych sprawach Stwarza pracownikom warunki, by pracowali w sposób który ich zdaniem jest najefektywniejszy	nie dopuszcza członków grupy do współdziałania w decyzjach dotyczących realizowania zadań działając nie porozumiewa się z grupą stwarza dystans między sobą a podwładnymi sam podejmuje wszystkie decyzje jest bezkompromisowy i wydając polecenia żąda bezwzględnego posłuszeństwa	zachowuje się w sposób bierny nie jest zdolny do sprawowania władzy i kontroli nad podwładnymi nie ocenia lecz komentuje działania członków grupy uosobicie nie uczestniczy w pracach członków grupy

Styl przywództwa, czyli siatka przywództwa

Wysokie [1,9] [9,9]

zorientowanie na ludzi [5,5]

niskie [1,1] [9,1]

niskie zorientowanie wysokie
na rynek

1,1 – bierny (separujący się) – nie dba o nic, stosuje kary, unika innowacji, ma trudność we współdziałaniu z ludźmi , dba tylko o własne stanowisko

1,9 – demokratyczny (towarzyski) – dba o dobrą atmosferę, dobre relacje z ludźmi, serdeczny, otwarty, pyta o zdanie pracowników

9,1 – autokratyczny (dyrektywny) – nastawiony na zadania i cele, nie liczy się ze zdaniem pracowników, sam podejmuje decyzje, kontroluje, stosuje kary

5,5 – zrównoważony (kompromisowy) – popiera te wyniki, które są ogólnie akceptowane, nie ponosi niepotrzebnego ryzyka

9,9 – idealny (zintegrowany) – osiągniecie celów organizacji jest możliwe dzięki zaangażowaniu pracowników

SUKCES A OSOBOWOŚĆ

Kryteria sukcesu

• Stanowisko kierownicze

• Zarobki 3x średnia krajowa

Cechy silnie korelujące z sukcesem

• Zdolność kierowanie ludźmi

• Pewność siebie

• Umiejętność podejmowania decyzji

• Łatwość wypowiadania się i przekonywania innych

Cechy korelujące z sukces

• Dążenie do samorealizacji

• Niezależność i elastyczność w myśleniu

• Aktywność

• Energiczność

• Punktualność

• Poleganie tylko na sobie

• Wewnętrzny spokój

• Łatwość nawiązywania kontaktów

• Zdolność organizowanie sobie pracy

• Wytrwałość w dążeniu do celu

• Staranność

• Łatwość pracy w zespole

• Skłonność do kompromisów

Podejście behawioralne - Lidera można wyszkolić wzmacniać pożądane lub wytłumiając nieodpowiednie zachowania

• Strukturalizowanie- zespół zachowań skierowany na definiowaniu własnej roli jak i ról podwładnych w celu osiągnięcia celów

Podejście sytuacyjne - Fiedler przyjął że efektywność grupy zależy od odpowiedniego zharmonizowania stylu przywódca i stopnia, w jakim sytuacji umożliwia kontrolę i wpływ społeczny

Czynniki sytuacyjne

Relacja lider uczestnik( stopień zaufania i szacunku jakim podwładni darzą lidera)

Struktura zadań (stopień zrutynizowania lub innowacyjności wykonanych zadań)

Władza lidera( siła formalnego wpływu na grupę)

KOMUNIKOWANIE

Komunikowanie się – proces przekazywania informacji od jednej osoby do drugiej

Skuteczne komunikowanie się – proces w którym osoba – nadawca komunikatu – sprawia, że jego myśli, pragnienia i wiedza stają się znane i zrozumiałe dla innej osoby - odbiorcy

Formy komunikacji interpersonalnej

Forma komunikacji	Zalety	wady
USTNA	Sprzyja zwrotnej reakcji Łatwa w użyciu	Może być niedokładna Brak trwałego śladu
PISEMNA	Dokładniejsza Zapis dokument	Nie sprzyja zwrotnej reakcji Trudniejsza w użyciu i bardziej czasochłonna

Czynniki determinujące odbiór informacji:

• Percepcja

• Osobowość i rozwój intelektualny

• Emocje i nastawienie psychiczne odbiorcy do nadawcy informacji

• Motywacja, warunki otoczenia

PRZESZKODY W PROCESIE KOMUNIKACJI:

1. Przeszkody wynikające z cech osób komunikujących się:

• Sztywność poznawcza (nieumiejętność przyjęcia cudzego punktu widzenia, kierowanie się uprzedzeniami, stereotypami)

• Egocentryzm, brak empatii

• Gwałtowne wyrażanie uczuć lub skrywanie uczuć

• Nadmierna pewność lub niepewność siebie

1. Przeszkody wynikające z różnic w postrzeganiu i ocenie

Ludzie o odmiennej wiedzy, doświadczeniu życiowym, odmiennych systemach wartości czy postaw patrzą i oceniają to samo zjawisko z różnych punktów widzenia

1. Przeszkody związane ze stanem emocjonalnym rozmówców

Gniew, lęk, zazdrość, zakłopotanie, złość itp. wpływają w znacznym stopniu na to jak cudze komunikaty i jak nasze komunikaty oddziaływają na innych

1. Przeszkody wynikające z braku zaufania i otwartości:

• Filtrowanie informacji, nakładanie masek (udawanie)

• Celowe zniekształcenie informacji

• Manipulowanie rozmówcą

1. Przeszkody wynikające z niewłaściwego zakodowania przekazu

Te same słowa i zachowania mogą mieć różne znaczenie dla każdego z nas, zwłaszcza jeśli wywodzimy się z odrębnych środowisk kulturalnych

1. Sprzeczne lub niespójne komunikaty

Komunikaty niewerbalne mogą wzmocnić, osłabić lub zaprzeczyć temu, co przekazujesz słowami

1. Przeszkody związane z osądzaniem rozmówcy

• Krytykowanie, wyrażanie negatywnych ocen o rozmówcy

• Etykietowanie, przezywanie, poniżanie

• Autorytatywne orzekanie, ocenianie

• schlebianie

1. Przeszkody związane z decydowaniem za innych

• Rozkazywanie

• Grożenie

• Moralizowanie

• pouczanie

1. Przeszkody związane z uciekaniem od cudzych problemów

• Odwracanie uwagi, zmienianie tematu

• Logiczne, nieuwzględniające emocji argumentowanie

• Ignorowanie problemu, pocieszanie

1. Przeszkody związane z otoczeniem zewnętrznym

• Szum, hałas, chaos

• Nieodpowiednia temperatura pomieszczenia, złe oświetlenie, nieprzyjemne zapachy, itp.

1. Przeciążenie informacyjne

Przekazanie odbiorcy zbyt dużej dawki informacji, której on nie może przetworzyć i zapamiętać

1. Przeszkody związane z brakiem chęci lub umiejętności słuchania

Ten rodzaj przeszkód zdarza się nam najczęściej i odgrywa bardzo istotną rolę