Etyczne aspekty usuwania ciąży
Aborcja usunięcie ciąży. Termin medyczny i potoczny, który stosuje się w przypadku zamierzonego lub samoistnego, przedwczesnego zakończenia ciąży w wyniku interwencji zewnętrznej, np. działań lekarskich bądź innych czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych, na które nie ma wpływu matka ani osoby trzecie . W efekcie dochodzi do śmierci zarodka lub płodu.
Wykonywanie aborcji jest regulowane prawnie. Aborcja legalna jest wykonana w zgodzie z obowiązującymi w danym państwie ustawami i przez dyplomowanego lekarza. Aborcja nielegalna, to aborcja wykonana przez osobę nieuprawnioną lub jest niezgodna z regulacjami prawnymi. Ustawodawstwo w tym zakresie różni się od siebie w różnych krajach.
Rodzaje aborcji:
Aborcja farmakologiczna
Tzw. pigułka aborcyjna pojawiła się w 2000 roku na rynku farmaceutycznym pod nazwą Mifégyne. Aborcja farmakologiczna jest możliwa na najwcześniejszym etapie (do dziewiątego tygodnia ciąży). Polega na podaniu środków farmakologicznych wymuszających poronienie. Pierwsza dawka zawiera środek farmakologiczny, który niszczy lub deformuje zarodek (mifepriston lub metotreksat), a druga dawka zawiera środek farmakologiczny z grupy prostaglandyn (mizoprostol lub gemeprost), który wywołuje skurcze macicy i prowadzi do wydalenia zarodka oraz wyściółki macicy. Najczęściej stosowana jest kombinacja mifepristonu i prostaglandyny. Mifepriston jest antyhormonem (antagonistą) w stosunku do progestagenu, wiąże się z receptorem progestagenowym w większym stopniu niż progestagen, prowadzi do nekrozy decidua i oderwania się zapłodnionego jaja, hamuje dalszy rozwój trofoblastu, oddziałując na unaczynienie endometrium uszkadza zarodek, rozszerza i zwiotcza szyjkę macicy oraz wywołuje skurcze macicy. W 36 do 48 godzin po zażyciu mifepristonu podaje się prostaglandynę, która wywołuje skurcze macicy i przyśpiesza usunięcie zarodka.
W 95,3% przypadków dochodzi do całkowitej aborcji bez konieczności interwencji chirurgicznej. U 2,8% kobiet sztuczne poronienie występuje zaraz po podaniu mifepristonu, a przed prostaglandyną. W 2,8% przypadków aborcja jest niecałkowita, a w 1,2% ciąża dalej się rozwija – w tych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna. U 0,7% kobiet po aborcji farmakologicznej występują bardzo silne krwawienia. W metaanalizie przeprowadzonej na danych z amerykańskiej FDA stwierdzono silne krwotoki w 39% przypadkach, zaś infekcje w 11%. Działanie mifepristonu zwiększa ryzyko śmiertelnego zakażenia bakterią Clostridium sordelli. Według danych fińskich aborcja farmakologiczna niesie za sobą czterokrotnie większe ryzyko powikłań niż chirurgiczna.
Mizoprostol lub metotreksat mogą być użyte pojedynczo, ale mają niższą skuteczność i na poronienie trzeba czekać do 2 tygodni. W wypadku użycia metotreksatu dochodzi do poważnej deformacji płodu.
Na dalszych etapach stosuje się rozmaite połączenia metody podciśnieniowego opróżniania macicy z mechanicznym zniszczeniem zarodka/płodu i usunięciem jego resztek.
W ostatnim trymestrze używana jest zazwyczaj metoda wywołania przedwczesnego porodu lub niszczącego płód odpowiednika metody cesarskiego cięcia. Płód jest najczęściej uśmiercany wewnątrz macicy, przed rozpoczęciem właściwej operacji.
Do późnych aborcji stosowane jest również wstrzykiwanie zasadowego roztworu soli do worka owodniowego powodujące uśmiercenie płodu. W wyniku aborcji metodą wstrzyknięcia roztworu soli stosunkowo często dochodzi do urodzenia żywego, zdolnego do przeżycia płodu – w Wielkiej Brytanii zdarza się około pięćdziesięciu takich przypadków rocznie, przy czym ze względu na późny wiek dopuszczalnego uśmiercenia (24 tydzień) wiele dzieci jest zdolnych do samodzielnego życia, lecz w praktyce są pozostawiane bez opieki i umierają.
Wszystkie powyższe metody aborcji wykonuje się bez znieczulenia płodu. Uważa się, że płód ze względu na niekompletny rozwój układu nerwowego odczuwa ból dopiero w III trymestrze ciąży.
Przy poruszaniu tematu aborcji nasuwa się pytanie czy poronienie jest jej rodzajem. Szukając materiałów do mojej pracy napotkałam na ciekawą definicję, świadczącą o tym, że niektórzy uważają iż naturalna utrata ciąży może być formą jej usunięcia. Osobiście uważam, że jest to absurdalne pojęcie mówiące o tym jak mało wiemy na ten temat, jednak pozwolę sobie zacytować ową formułkę:
„Aborcja samoistna (poronienie samoistne) - Ma miejsce wtedy, gdy przerwanie życia embrionu dokonuje się poza wolą matki, która może nawet z tego powodu cierpieć. Przyczyny aborcji samoistnej mogą być różne i nieprzewidziane. Niektóre są wynikiem deformacji samego embrionu; inne - nieznanych anomalii czy zakłóceń, których źródłem jest organizm matki, np. infekcje, przyjmowane leki, czynniki immunologiczne, przyczyny psychiczne lub środowiskowe i tym podobne. Jest rzeczą jasną, że w przypadku aborcji samoistnej nie występuje czynnik odpowiedzialności moralnej. Matka winna jednak bardzo uważać i troszczyć się o siebie: palenie papierosów, spożywanie alkoholu i narkotyków mogą doprowadzić do aborcji samoistnej.”
Kontynuując, chciałabym również zwrócić uwagę na fakt, że niektóre osoby postrzegają środki antykoncepcyjne tj. spiralka, jako sposoby na pozbycie się niechcianej ciąży. Być może moja wiedza z zakresu medycyny jest uboga, jednakże moja nauczycielka biologii tłumaczyła mi, że spiralka, kapturki, prezerwatywy bądź pigułki antykoncepcyjne są jedynie sposobem na nie dopuszczenie do tego aby nasienie męskie połączyło się z komórką jajową kobiety. Więc jak tu można mówić o aborcji skoro kobieta nawet nie jest w ciąży?
A jaki stosunek do tego zjawiska mają wyznania religijne oraz ruchy społeczne?
W przekonaniu takich religii jak katolicyzm, prawosławie, konserwatywny protestantyzm, buddyzm i hinduizm płód jest istotą ludzką, aborcja zaś jest niedopuszczalna. Opinię tę podzielają również ruchy pro-life (wyznające stanowisko przeciwne dopuszczalności przerywania ciąży i optujące za jego całkowitym zakazem), niektórzy etycy świeccy, środowiska konserwatywne i część centrum politycznego i ideologicznego (inne stanowisko dopuszcza aborcję jedynie pod pewnymi określonymi warunkami, jak ciąża w wyniku zgwałcenia, trudne warunki życiowe lub materialne kobiety, uszkodzenia lub wady genetyczne płodu).
Środowiska popierające swobodę decydowania o wykonaniu lub nie zabiegu aborcji (ruchy pro-choice) nie zgadzają się z tym stanowiskiem i sprzeciwiają się wprowadzaniu zakazu dokonywania aborcji. Jego argumentem jest prawo kobiety do swobodnego wyboru odnośnie swojego stanu ciąży.
Problem aborcji wynika z faktu, iż w dzisiejszych czasach młodzi ludzie szybciej zaczynają zdobywać praktyki seksualne (w stosunku do starszych pokoleń) niż teoretyczną wiedzę na temat konsekwencji aktu współżycia. Co więcej, rodzice unikają poruszania tematu seksu z dziećmi przez co ich wiedza o antykoncepcji jest ograniczona bądź w ogóle nie istnieje. W XXI wieku, gdzie tempo rozwoju technologii czy dyscyplin naukowych ciągle wzrasta, należy zdać sobie sprawę również z szybszego dojrzewania dzieci. Należy pamiętać, że dojrzałość seksualna pojawia się już na etapie gimnazjum, gdzie praktycznie 80% uczniów ma za sobą pierwsze kontakty seksualne. Z tego powodu powinniśmy zadbać o odpowiednią edukację w sferze erotyki naszych pociech.
Inne powody usuwania ciąży:
wskazania medyczne – zagrożenie zdrowia matki lub stwierdzenie ciężkich wad wrodzonych u płodu podczas badań prenatalnych
poczęcie w wyniku zgwałcenia lub stosunku kazirodczego
powody osobiste (kobieta czuje się za młoda lub za stara na dziecko, studiuje, nie ma w danej chwili ochoty na zostanie matką, uważa swoją rodzinę za kompletną, kobieta jest samotna i nie ma partnera)
ekonomiczne – trudna sytuacja materialna i finansowa, kobieta prowadząca samotnie gospodarstwo domowe
problemy rodzinne, małżeńskie lub w relacji między partnerami.
Moim zadaniem każdy powinien sam decydować o sobie. Ubolewam nad tym, że Polacy nie są tolerancyjni wobec kobiet, które decydują się na zabieg. Kiedyś pytałam o zdanie na temat aborcji moich znajomych. Wszyscy jednogłośnie powiedzieli, że są tolerancyjni. W momencie kiedy okazało się, że osoba z mojego otoczenia stoi przed dylematem „usunąć czy nie” doszło do podziału opinii. Jednak nikt nie okazał się tolerancyjny, tak jak wcześniej sugerował.