Zarządzanie- zestaw działań skierowanych na zasoby organizacji i podejmowanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji
zarządzanie w organizacjach:
Podejmowane decyzje
-planowanie i podejmowanie decyzji
-organizowanie(logiczne ugrupowanie działań i zasobów)
-przewodzenie(kierowanie ludźmi)
-kontrolowanie (obserwowanie posterów organizacji w realizowaniu jej celów)
zasoby organizacji:
-ludzkie(obejmują wiedzę i umiejętności pracowników)
-finansowe
-rzeczowe
-informacyjne
cele organizacji osiągnięte:
-sprawnie(wykorzystujący zasoby mądre i bez zbędnego marnotractwa)
-skutecznie(działający z powodzeniem)
planowanie- wytwarzanie celów organizacji i określanie sposobu ich najlepszej realizacji
podejmowanie decyzji- część procesu planowania obejmująca wybór trybu działania spośród zestawu dostępnych możliwości
kierowanie ludźmi(przewodzenie)- zespół procesów wykorzystywanych w celu sprawienia by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie organizacji
zasoby rzeczowe- obejmują wszystkie środki materialne (surowce, pomieszczenia biurowe i produkcyjne oraz sprzęt)
zasoby finansowe- to kapitał finansowy wykorzystywany przez organizację do finansowania zarówno bieżącego jak i długotrwałego funkcjonowania
zasoby informacyjne- to wszelkiego typu pożyteczne dane niezbędne do skutecznego podejmowania decyzji
Proces zarządzania
Współczesne funkcje zarządznia:
-planowanie
-organizowanie
-motywowanie
-kontrolowanie
Cechy zarządzania wg P. Druckera:
1.zarządzanie dotyczy przede wszystkim ludzi
2 zarządzanie jest głęboko osadzone w kulturze
3. zarządzanie wymaga prostych i zrozumiałych wartości, celów działania i zadań jednoczących wszystkichuczestników organizacji
4. zarządzanie powinno doprowadzić do tego by organizacja była zdolna do uczenia się
5. zarządzanie wymaga komunikowania się
6. zarządzanie wymaga rozbudowania systemu wskaźników
7. zarządzanie musi być jednoznacznie zorientowane na podstawy i najwyższy rezultat jakim jest zadowolony klient
menedżer- to osoba której podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania, w szczególności menedżerem jest ktoś kto planuje i podejmuje decyzje, organizuje, kieruje i kontroluje zasoby ludzkie finansowe rzeczowe i informacyjne.
Zadania menedżera(wg P.F. Duckera):
-ustala cele
-organizuje prace i strukturę
-dokonuje pomiaru
-rozwija ludzi
Wymagania stawiane przed menedżerami:
1.znajomość podstawowych faktów
2.właściwa wiedza fachowa
3.stała wrażliwość na to co cię dzieje
4.zalety i umiejętności towarzyskie
5.odporność emocjonalna
6.wola działania
7.predyspozycje do twórczego działania
8.ustalone nawyki, umiejętność uczenia się
9.wiedza o samym sobie
Role(wg H. Mitzberga)- zorganizowane zbiory zachowań
Interpersonalne role menedżera- ułatwiają kierownikowi utrzymanie nie zakłóconego funkcjonowania organizacji przewidują kontakty z innymi ludźmi, mimo że obowiązki z nimi związane są często rutynowe menedżer nie może ich lekceważyć
3role interpersonalne:
1.reprezentanta
2.przywódcy
3.łącznika
Działania podejmowane przez menedżera w ramach pełnienia ról interpersonalnych:
1.reprezentant- polega na pełnieniu funkcji ceremonialnych(np. podejmowanie gości obiadem, uczestniczenie w przecięciu wstęgi)
2.przywódca-ma szczególne znaczenie dla efektywności pracy obejmuje angażowanie szkolenie i motywowanie pracowników
3.łącznik-przejawia się w koordynowaniu lub inicjowaniu więzi międzyludzkich międzygrupowych lub międzyorganizacyjnych
Informacyjne role menedżera- wymagające przetwarzania inf. należą do najważniejszych aspektów jego pracy; menedżerowi potrzebna jest inf. aby mógł podejmować właściwe decyzje inni członkowie organizacji uzależnieni natomiast są od inf. otrzymywanych od niego lub przekazywanych za jego pośrednictwem
Role inf.:
-obserwatora(aktywnie poszukuje wartościowych inf. poprzez zbieranie inf. napływających spontanicznie, wypytywanie podwładnych; ogólnie można stwierdzić że stara się być najlepiej poinformowanym członkiem grupy)
-propagator( przekazuje odpowiednie inf. podwładnym które bez tego byłyby dla nich niedostępne)
-rzecznik(przekazuje inf. osobom spoza jednostki czy spoza organizacji; zaspokaja potrzeby inf. przełożonych czy komunikuje się z otoczeniem- to podstawowe elementy tej roli)
Decyzyjne role menedżera- odnoszą się przede wszystkim do decyzji które należy podjąć w oparciu o rzetelną inf.
Mintzberg wyróżnił 4 role decyzyjne popełnione przez menedżera:
1.przedsiębiorcy(stara się udoskonalić swoją jednostkę, jest dobrowolnym inicjatorem zmian)
2.przeciwdziałający zakłóceniom(reaguje na syt. które są poza jego kontrolą np. strajku)
3.dysponent zasobów(decyduje o sposobie dystrybucji zasobów oraz określa kto będzie jego najbliższym współpracownikiem)
4.negocjator(prowadzi negocjacje z innymi grupami lub organizacjami jako przedstawiciel organizacji np. menedżer może negocjować umowę ze związkami zawodowymi czy długookresową umowe z dostawcą)
Klasyfikacja menedżerów:
1wg zajmowanego przez nich szczebla w organizacji tzw. menedżerowie pierwszej lini, średniego i najwyższego szczebla
2wg zakresu działalności organizacyjnej
Szczeble zarządzania
Najniższy szczebel- w organizacji na którym ponosi się odpowiedzialność za pracę innych nosi nazwę pierwszej lini, pierwszego szczebla zarządzania lub określa się mianem niższego dozoru.
Średni szczebel- może odnosić się do więcej niż 1 szczebla zarządzania organizacji. Menedżerowie średniego szczebla kierują, mają przełożonych i pracą innych menedżerów a niekiedy także wykonawców. Głównym ich zadaniem jest sterowanie działaniami realizującymi politykę organizacji i równoważenie wymagań ich przełożonych z możliwościami podwładnych
Menedżerowie najwyższego szczebla-stanowią względnie niewielką grupę kadry kierowniczej i odpowiadają za całość zarządzania organizacjami; ustalają politykę i współdziałają z otoczeniem; typowymi stanowiskami występującymi w tej grupie są: dyrektor, naczelny, prezes.
Menedżer funkcjonalny- odpowiada tylko 1 rodzaj działalności danej organizacji jak np. działalność podstawowa, marketing lub finanse. Pracownicy którymi kieruje menedżer funkcjonalny zajmują się wspólnym rodzajem zadań.
menedżer ogólny- nadzoruje złożoną jednostkę np. całą organizacje, samodzielny oddział; odpowiada on za całą działalność tej jednostki(w obszarach działalności podstawowej, marketingu gosp. zasobami ludzkimi)
Menedżerowie muszą posiadać odpowiednie klasyfikacje aby osiągnąć powodzenie w swej pracy; Robert L. Katz wyróżnił 3 podstawowe rodzaje umiejętności niezbędnych menedżerowi:
-umiejętności techniczne; są niezbędne do wykonywania lub zrozumienia zadań związanych z dana organizacją np. umiejętności posługiwania się narzędziami, metodami i technologią w określonej specjalności
-umiejętności społeczne(interpersonalne);polegają na umiejętności nawiązywania kontaktu, rozumienia i motywowania zarówno jednostek jak i grup; Menedżerowi są potrzebne umiejętności społeczne w stopniu umożliwiającym mu współpracę z innymi członkami organizacji i prowadzenie zespołu roboczego
-umiejętności koncepcyjne; zależne są od zdolności do myślenia abstrakcyjnego; menedżerowie powinni posiadać potencjał intelektualny który pozwoli im zrozumieć ogólne funkcjonowanie organizacji i jej otoczenia; koordynacje oraz integrowanie działań podejmowanych w organizacji.
Zdaniem Duckera nowe wymagania postawiają przed menedżerem jutra 7 nowych zadań w ramach których będzie musiał:
-zarządzać przez cele
-podejmować większe ryzyko i z większym wyprzedzeniem podejmować decyzje o char. strategicznym
-umieć tworzyć zintegrowane zespoły w których każdy potrafi zarządzać tudzież oceniać swoją wydajność i wyniki w odniesieniu do wspólnych celów
-szybko i jasno przekazywać inf
-widzieć biznes jako całość i z nim swą funkcję zintegrować
-umieć uchwycić relacje między swoim produktem i branżą a całym otoczeniem uchwycić w nim to co ważne i wziąć w rachubę we własnych działaniach i decyzjach
Spojrzenie klasyczne:
Składa się z 2 wyodrębnionych gałęzi:
-naukowego zarządzenia
-zarządzenia administracyjnego
Naukowe zarządzanie – podejście do zarządzania zajmujące się poprawą wyników osiąganych przez poszczególnych robotników
spowalnianie pracy- pracownicy celowo pracują w tempie wolniejszym odmożliwego
Zasady naukowego zarządzania(F. Taylor):
- Zasada naukowego opracowania każdego elementu pracy w miejsce metod zdroworozsądkowych typu „mniej więcej”
- Zasada naukowego doboru oraz stopniowego szkolenia i doskonalenia robotników
- zasada współpracy kierownictwa i robotników w celu realizacji zasad naukowego zarządzania
-zasada prawie równego podziału pracy i odpowiedzialności między kierownikami i robotnikami w miejsce istnienia „totalnego” obciążenia pracowników wykonawczych
Frank i Lilen Gilbreth
Metody badania przebiegu: czas trwania ruchów roboczych oraz graficzna prezentacja
karty therlblingów- klasyfikacja ruchów elementarnych
Zasady działania:
-zidentyfikować ruchy i operacje niezbędne do wyeliminowania
-ustalić właściwą kolejność wykonywanych operacji
-łączyć ruchy w większe struktury; skrócić czas wykonania
Henry Gantt
-wykresy Gantta prezentujące porównanie planowanego i faktycznego wykonania pracy
Karol Adamiecki
Przyczyną złych wyników w pracy nie jest złe wykonanie pracy tylko nie równy podział pracy
Prawo optymalnej produkcji- dla każdego istnieje określona granica wydajności przy której koszt na jednostkę jest najmniejszy;
Prawa harmonii:
1.Prawo harmonii doboru- taki dobór elementów aby miały one najbardziej zbliżone do siebie produkcje wzorcowe i aby łączny koszt straconego czasu był jak najmniejszy
2.Prawo harmonii działania- konieczne jest aby organy działały w ścisłym ze sobą związku tak aby każda czynność odbywała się w swoim czasie; zmniejszenie kosztu straconego oraz ograniczenie
3.Prawo harmonii duchowej- wskazuje na konieczność istnienia więzi emocjonalnych łączących współpracujące ze sobą jednostki
Henry Ford- nowoczesna organizacja fabryki(taśma produkcyjna stymulowanie wydajności , wysokie płace- wysokie wymagania- wysokie kwalifikacje pracowników.)
Zarządzanie administracyjne- podejście do zarządzania koncentrujące się na zarządzaniu całą organizacją
Henri Fayol: system zarządzania obejmujący grupę uczestników
Czynności administracyjne(=>klasyczne funkcje zarządzania):
-przewidywanie
-organizowanie
-rozkazywanie
-koordynowanie
-kontrolowanie
Zasady zarządzania wg Fayola(klasyczne):
-podział pracy
-autorytet
-dyscyplina
-jedność rozkazodawstwa
-jedność kierownictwa
-podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu
-wynagrodzenie
-centralizacja
-hierarchia
-ład
-sprawiedliwość
-stabilizacja personelu
-inicjatywa