TEORIA WYCHOWANIA 08.01
( To jest do tej tabelki z poprzedniego wykładu )
Paradygmat scjentystyczny – model wychowania empiryczno – indukcyjny
emipryczno – doświadczenie sztuczne, badacz kontroluje zmienne
Indukcyjny – od szczegółu do ogółu
Empiryczno – indukcyjny- wychowawca w pełni kontroluje przejawy aktywności i reakcji wychowanka
Paradygmat humanistyczny – model wychowania normatywno- filozoficzny
Normatywny – odnoszący się do normy ( nakazów, zakazów)
normatywno – filozoficzny – problem wartości, które powinny być realizowane w wychowaniu ( cele, wartości, sposób wychowania człowieka )
Homo lupus- postrzegany jako zło; sceptyzm antropologiczny
Homo homini –człowiek ludzki – człowiek człowiekowi bliźni; optymizm antropologiczny – człowiek jest dobry
Podstawowe subdyscypliny teorii wychowania:
a) antropologia wychowania – antropos – człowiek, poznanie człowieka; kim jest człowiek, jakie są jego możliwości, jak rozumiane jest dziecko, wzorce i matryce dzieciństwa i dorosłości
b) aksjologia wychowania – nauka o wartościach w wychowaniu; problemy wartości wychowania
c) teleologia wychowania - cele wychowania, dobór, porządkowanie, układanie ( cele bliskie i dalekie )
Antropologia dzieciństwa – rozpatruje dziecko i świat dzieciństwa, jego mechanizmy, jak dziecko przeżywa, analizuje świat
Andragogika –oddziaływanie pedagogiczne skierowane wobec dorosłych
Antropologia starości – koncentruje się na starości i związana z gerantologią (oddziaływanie starości ); opiera się na założeniu, że ten specyficzny okres życia człowieka konfrontuje go z pewnymi szansami, zagrożeniami do jego rozwoju
Homo laborans – człowiek pracujący; praca jest wyznacznikiem; wyróżnia człowieka; praca jest medium przekształcania otaczającego świata i siebie samego, zdobywa to do czego dąży (zmienia się, zmienia środowisko )
Homo ludens - człowiek zabawy, wyróżnikiem człowieka jest umiejętność i potrzeba organizowanie sobie czasu, zabawy, potrzeba podnoszenia własnej satysfakcji ( regulator życia emocjonalnego i psychicznego )
Homo estheticus – człowiek estetyczny – człowiek posiadający potrzebę tworzenia rzeczy pięknych, gustownych; wrażliwy na to co piękne, gustowne, harmonijne, szykowne
Homo creator – człowiek twórczy, potrzeba tworzenia twórczego wychowania własnych zasobów życiowych; dąży do nowości; stara się ulepszać ; jest istotą transgresyjną –przekracza granice, kreuje coś czego nie było
Axsjoj - cenny, wartościowy; dział zajmujący się wartościami; dział filozofii
Teleos - celowo, zamierzone, wymierzone w cel; dział wiedzy zajmujący się podporządkowaniem celu
Typologia celów wychowawczo – operacyjnych ( konkretnych) A.Góreckiej – łatwo zdefiniować; na czym polega realizacja celu
Cele kreatywne – creatio – stwarzać; wyrażają się w intencji by coś ukształtować, wywołać
Cele korekcyjne – korekto – poprawiać; by coś zmienić, przekształcić, poprawić
Cele optymalizujące – coś wzmóc, zwiększyć
Cele minimalizujące – coś osłabić, ograniczyć coś co jest niekorzystne