Zagadnienia egzaminacyjne prawa samorządu terytorialnego

O tym stanowi art. 3 c w przypadku uzyskania zgody na połączenie miasta na prawach powiatu z powiatem mającym siedzibę władz w tym mieście lub też utworzenie powiatu w skład którego wejdzie dotychczasowe miasto na prawach powiatu, zgody wyrażonej:

a.bądź we wniosku

b.bądź też opinii Rady Powiatu

c.bądź też opinii Rady Miasta na prawach powiatu

d.oraz w wyniku przeprowadzonych przez te rady konsultacji z mieszkańcami

Rada Ministrów obowiązana jest dokonać takiego połączenia lub utworzenia powiatu.

W przepisach ustawy o samorządzie powiatowym dotyczących kształtowania terytorium powiatów zastosowano między innymi zasadę wtórności w stosunku do gmin.

Ustalenie granic powiatu następuje poprzez wskazanie gmin wchodzących w skład powiatu.

14.Pojęcie zakresu działania, zadania i kompetencji.

Zakres działania: to najszersze pojecie; określa ono oznaczony wycinek spraw należących do sfery administracji publicznej, który przekazano do realizacji danego samorządu. Jest on wyznaczany przez określenie zadań w zakresie, których ma się konkretyzować działalność * gminy, * powiatu * województwa

Zadania są to określone rodzajowo grupy spraw, w których właściwy jest samorząd np. gmina wykonuje zadania w zakresie pomocy społecznej

Kompetencje to określenie używane jest na oznaczenie zespołu praw i obowiązków konkretnego organu obejmujących formy prawne działania, które służą realizacji poszczególnych zadań. Kompetencja to inaczej mówiąc prawna forma realizacji zadań samorządu. Wyodrębnienie kompetencji – ma znaczenie z punktu widzenia przejrzystości administracji publicznej.

Kompetencje, co do zasady są nieprzenoszalne chyba, że przepis daje taką możliwość.

Obywatel musi wiedzieć, który organ jest kompetentny do załatwiania jego sprawy. Zakres działania i zadania wyznacza Konstytucja. Zgodnie z art. 163 Konstytucji samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.

Zadania publiczne w doktrynie określone jest w sposób szeroki

- stanowienie przepisów prawa miejscowego

- kształtowanie struktur JST

- rozstrzyganie w innych sprawach w sposób władczy (wydawanie decyzji administracyjnych)

Regulują to ustawy o samorządzie * gminy * powiatu * województwa (rozdział II)

15.Zakres działania i zadania gminy.

Do zakresu działania gminy zgodnie z art. 6 uosg należą wszystkie sprawy publiczne o charakterze lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej rozstrzyganie w sprawach publicznych o charakterze lokalnym należą do gminy to tzw. generalne domniemanie właściwości gminy w zakresie praw publicznych o zakresie lokalnym. Generalna właściwość gminy jest ograniczona przepisami, które kształtują wyraźnie kompetencje innych podmiotów.

Zgodni z art. 164 ust 4 Konstytucji gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego. Wedle art. 7 uosg zadania gminy –to zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W ust. 2 następuje ich wyliczenie, które ma charakter przykładowy.

Zadania gminy według prof. Niewiadomskiego (uogólnienie): 4 kategorie

1.Zadania związane z infrastrukturą techniczną (drogi, ulice, mosty, lokalny transport zbiorowy, unieszkodliwianie odpadów)

2.Zadania związane z infrastrukturą społeczną (edukacja publiczna, ochrona zdrowia, pomoc społeczna, cmentarze gminne, upowszechnianie kultury).

3.Zadania związane z porządkiem i bezpieczeństwem publicznym (ochrona przeciwpożarowa)

4.Zadania związane z ładem przestrzennym i ekologicznym (planowanie przestrzenne, zieleń gminna, zadrzewienia)

Można wyróżnić jeszcze jedną kategorię, która zawiera inne zadania takie jak:

- wspieranie i upowszechnianie idei samorządowych

- promocja gminy

- współpraca z organizacjami pozarządowymi.

16.Zakres działania i zadania powiatu.

Zgodnie z art. 4 uosp powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym. Następnie następuje ich wyliczenie. Analiza zakresu zadań powiatu prowadzi do wniosku, że funkcje powiatu mają charakter uzupełniający i wyrównawczy w stosunku do gminy. Powiat powstał więc po to aby wespół z gminą stworzyć system realizacji zadań lokalnych. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.

Zadania powiatu ( ukogolnienie):

1.Zadania związanie z ponadpodstawową infrastrukturą społeczną (edukacja publiczna wychodząca poza obowiązek szkolny, pomoc społeczną, pomoc zdrowotna)

2. Związanie z ponad podstawową infrastrukturą techniczną (ponadgminny lokalny transport publ., drogi o zasięgu ponadgminnym)

3.Związanie z porządkiem publicznym i bezpieczeństwem obywateli w wymiarze ponadgm. (ochrona przeciwpożarowa, przeciwpowodziowa)

4.Związanie z ochroną środowiska i z zagospodarowaniem przestrzennym w wymiarze lokalnym ponadgminnym (gospodarka wodna i nieruchomości)

5.Związanie z działalnością organizatorską zmierzającą do rozwiązywania lokalnych problemów (aktywizacja rynku pracy, przeciwdziałanie bezrobociu, wspieranie osób niepełnosprawnych ).

17.Zakres działania i zadania samorządu województwa.

W przypadku samorządu gminnego i powiatowego zakres działania i zadania były określone przez jeden obszerny przepis, w przypadku województwa przepisy kształtowane są inaczej.

Samorząd wojewódzki wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych organów administracji rządowej. Zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy

Ustawowo wyszczególniono dwie kategorie spraw (art. 11):

- określanie strategii rozwoju województwa

- prowadzenie polityki rozwoju województwa

Ustawodawca w art. 11 pkt 1-5 określił jakie cele powinny być w tym względzie brane pod uwagę. Art. 11 ust. 2 stanowi o tym co składa się na politykę rozwoju województwa.

Art. 14 określa dalsze zadania w których właściwy jest samorząd województwa.

Zadania te uogólnił Niewiadomski:

1. kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego

2. zadania w zakresie pobudzania aktywności gospodarczej

3.zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego

4.utrzymania i rozbudowy infrastruktury: społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim

18.Klasyfikacja zadań jednostek samorządu terytorialnego.

Zadania jednostek samorządu terytorialnego nie maja charakteru jednolitego. W doktrynie występują ich klasyfikacje. Leoński dzieli zadania na zadania własne i zlecone (takich pojęć używa ustawodawca).

1.Własne

- o charakterze obowiązkowym (obligatoryjne) – obowiązek szkolny

- o charakterze dobrowolnym (fakultatywne)

2.Zlecone z zakresu administracji rządowej ( mają charakter obligatoryjny)

- Zadania zlecone na mocy regulacji ustawowej (zlecone w ścisłym tego słowa znaczeniu)

- Zadania zlecone w drodze porozumienia zawieranego między j.s.t. a organem administracji rządowej (zadania powierzone)

3.Zadania z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych i referendów

19.Zadania obligatoryjne i fakultatywne.

Zadania obligatoryjne – obowiązkowe: są to takie zadania, które każda jednostka samorządu terytorialnego powinna wykonywać we własnym imieniu i na własna odpowiedzialność. Ustawodawca na gruncie Bosg ustala katalog zadań obowiązkowych. U podstaw owej regulacji wg Leońskiego leży próba zagwarantowania społecznościom lokalnym świadczeń publicznych na poziomie podstawowym, lokalnym (np. obowiązek szkolny). Należy stworzyć gwarancje by podmioty zadania te realizowały- dlatego państwo określa je jako obowiązkowe, ale nie wskazuje jakie to są zadania. Zgodnie z art. 7 ust 2 obowiązkowy charakter zadań określają ustawy, czyli ustawy materialnego prawa adm.

W przypadku tych zadań występuje prawny obowiązek podjęcia działań przez organy samorządu terytorialnego. Odpowiada mu prawo obywatela do domagania się działania (przysługują mu określone roszczenia). W przypadku, gdy gmina nie będzie realizowała zadań o charakterze obowiązkowym obywatelowi służą środki prawne przewidziane w ustawach( głownie do regulacji końcowych, nadzór) oraz w KPA (jednostronne rozstrzygnięcia). Zależy od tego o jakie zadania chodzi.

Zadania fakultatywne - dobrowolne – j.s.t same decydują o tym czy będą je wykonywały w ogóle, w części czy też nie będą je wykonywały wcale. Określenie takich zadań wskazuje j.s.t w jakim jeszcze zakresie mogłaby coś zrobić dla swojej wspólnoty. Zadania te wyodrębniono dlatego, że cecha adm. Pub. Jest jej oparcie na prawie. Organom adm wolno tylko tyle ile wynika z prawa. Jednostka do podjęcia działań zawsze musi więc mieć podstawę prawną- nie zobowiązującą, a umożliwiającą,

20.Zadania własne i zlecone.

Zadania zlecone: są to zadania z zakresu administracji rządowej. Co do zasady te zadania są wykonywane przez organy tej administracji, ale mogą być zlecone odpowiednim organom j.s.t. Ustawy mogą nakładać na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji, przygotowania i przeprowadzenia wyborów powszechnych i referendum. Stanowią o tym art. 8 ust 1 uosg, art. 4 ust 4 uosp, art. 14 ust. 2 uosw. Tego typu zadania stają się z mocy prawa zadaniami obligatoryjnymi, a ich nierealizacja będzie stanowiła naruszenie prawa.

21.Zadania powierzone.

Zadania z zakresu administracji rządowej mogą być przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego również na podstawie porozumienia z organem administracji rządowej. Taką możliwość przewidują art. 8 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, art. 5 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym. Ustawy nie określają charakteru prawnego oraz formy porozumienia. Należy więc przyjąć, że porozumienie takie może być zawarte zarówno w formie porozumienia administracyjnego, jak też w formie cywilnoprawnej.

Powierzenie gminie lub powiatowi do prowadzenia spraw należących do właściwości administracji rządowej realizowane jest zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 stycznia 2009 o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Art. 20 tejże ustawy stwierdza, że wojewoda może powierzyć prowadzenie, w jego imieniu, niektórych spraw z zakresu swojej właściwości między innymi jednostkom samorządu terytorialnego z obszaru województwa. Powierzenie następuje w drodze porozumienia wojewody z zarządem wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie z wójtem, burmistrzem czy prezydentem miasta. Na mocy takiego porozumienia następuje przeniesienie kompetencji, rozkład tych kompetencji musi być klarowny i przejrzysty dla obywateli. Takie porozumienie podlega obowiązkowemu opublikowaniu w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym. Obywatel musi mieć bowiem jasność co do tego, do kogo się zwrócić o wydanie decyzji administracyjnej. Finansowanie tych zadań będzie z budżetu państwa.

22.Zadania przekazane.

Zadania przekazane to zadanie, których wyodrębnienie związane jest z pojawieniem się w 1998 r. powiatu i województwa. Są to podgrupy zadań zleconych (art. 8 ust. 2 a Bosg, art. 5 ust. 2 uosp, art. 8 ust 2 uosw).

Jednostki samorządu terytorialnego mogą zawierać miedzy sobą porozumienia dot. Realizacji zadań. Gmina np. może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu i województwa na podstawie porozumienia. Powiat może wykonywać zadania z zakresu województwa. Województwo może zawierać porozumienia z innymi województwami oraz organami lokalnego s. t. z obszaru województwa. Redystrybucja tych zadań może następować w dowolnej konfiguracji. Jednak ruch zadań może odbywać się jedynie w kierunku od województwa do gminy, a nie na odwrót. Ważna jest tu bowiem zasada subsydiarności, realizacja nie może być dalej od obywatela.

23.Bezpośrednie uprawnienia mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego.

Mieszkańcy współtworzący korporację terytorialną, biorą udział w wykonywaniu zadań z zakresu administracji publicznej.

Podejmują rozstrzygnięcia w sprawach, które zostały im przekazane w procesie decentralizacji w dwojaki sposób, bądź w głosowaniu powszechnym – poprzez wybory i referendum, bądź za pośrednictwem organów, w które została wyposażona dana jednostka samorządu terytorialnego. Tym samym ustawodawca przesądził, że wykonując zadania mieszkańcy korzystają bądź z form demokracji bezpośredniej, bądź z form demokr. pośredniej (przedstaw. ).

Mówiąc o bezpośrednich uprawnieniach mieszkańców jst w doktrynie zwraca się uwagę na 3 podstawowe zagadnienia:

1.na uprawnienia mieszkańców j.s.t..o do podejmowania rozstrzygnięć władczych, czyli do brania udziału w wyborach i referendum.

2. należy wskazać na możliwość podejmowania rozstrzygnięć o charakterze niewładczym, a więc konsultacje z mieszkańcami

3.inne uprawnienia, które pozwalają mieszkańcom na bezpośredni udział w funkcjonowaniu szeroko pojętych struktur sam terytorialnego, wśród których można wymienić np. uprawnienia mieszkańców do korzystania z urządzeń i instytucji komunalnych, czy też korzystanie z prawa do informacji publicznej.

24.Czynne i bierne prawo wyborcze do organów stanowiących j.s.t..

Zgodnie z Ordynacją wyborczą do organów jst są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.

Ordynacja reguluje zagadnienie czynnego prawa wybierania, przyznaje to prawo:

a. obywatelowi Polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 18 lat i stale zamieszkuje na obszarze działania danej rady.

b. obywatelowi Polski, wpisanemu do prowadzonego w tej gminie stałego rejestru wyborczego najpóźniej na 12 m-cy przed dniem wyborów.

c. prawo wybierania do rad gmin ma również obywatel UE nie będący obywatelem polski, który najpóźniej dniu głosowania kończy 18 lat, stale zamieszkuje na obszarze działania tej gminy oraz który został wpisany do prowadzonego w tej gminie stałego rejestru wyborców najpóźniej na 12 m-cy przed dniem wyborów. Dodatkowo z prawa wybierania do rad gminy korzysta również obywatel UE nie będący obywatelem polskim gdy został on wpisany do stałego rejestru wyborców w okresie 12 m-cy poprzedzających dzień głosowania jeżeli ukończył 18 lat w okresie tych 12 m-cy poprzedzających ten dzień wyborów lub też w dniu głosowania. Przy czym pozbawiony tego prawa wyborczego jest obywatel UE nie będący obywatelem polskim, który jest pozbawiony prawa wybierania w państwie członkowskim UE, którego jest obywatelem.

Z powyższych regulacji wynika, że ordynacja wyborcza przyznaje czynne prawo wyborcze obywatelom UE, którzy nie są obywatelami polskimi tylko w wyborach do rad gmin i rad miast na prawach powiatu. Pozbawieni oni są tego prawa w wyborach do rad powiatów i sejmików województwa.

Konsekwencją tego było wprowadzenie długości zamieszkiwania w danej gminie co powinien dokumentować wpis do stałego rejestru wyborców.

Ordynacja pozbawia czynnego prawa wyborczego do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego 3 grupy osób :

- osoby pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym

- osoby pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu

- osoby ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądowym

Bierne prawo wyborcze, czyli prawo wybieralności zgodnie z przepisami przysługuje osobie mającej prawo wybierania do danej rady.

Kandydat musi być stałym mieszkańcem danej jednostki samorządu terytorialnego dodatkowo jednak ustawodawca ogranicza prawo wyborcze bierne pozbawiając go :

- osób karanych za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego

- osób wobec, których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego.

- ponadto prawa wybieralności nie ma również obywatel unii europejskiej nie będący obywatelem polskim pozbawiony prawa wybieralności w państwie członkowskim unii europejskiej, którego jest obywatelem.

Ustawodawca wprowadził ponadto ograniczenie zgodnie z którym kandydować można tylko do jednego z organów stanowiących jak również można być radnym tylko jednego z takich organów.

25.Zasady przeprowadzania wyborów do organów stanowiących j.s.t.

-Powszechność wyborów: oznacza, że wszyscy wyborcy biorą w nich udział na równych prawach i że każdemu z nich przysługuje 1 głos.

- Równość wyborów: oznacza, że wszyscy wyborcy biorą w nich udział na równych prawach i że każdemu z nich przysługuje 1 głos.

- Bezpośredniość wyborów:

- radni wybierani są bezpośrednio spośród kandydatów zgłaszanych w okręgach wyborczych

- głosować można tylko osobiście (nie stanowi naruszenia takiego obowiązku korzystanie z pomocy innych osób przez osoby niepełnosprawne). Takimi osobami nie mogą być: członkowie komisji wyborczej, mężowie zaufania lub pełnomocnicy.

- Tajność głosowania: w lokalu wyborczym muszą znajdować się miejsca zapewniające tajność głosowania w liczbie umożliwiającej wyborcom swobodne korzystanie z nich.

26.Stały rejestr wyborców.

Stały rejestr wyborców rejestr osób którym przysługuje prawo wybierania. W Polsce instytucję rejestru wyborców reguluje głównie ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej - Dział I Rozdział 4.

Stały rejestr wyborców obejmuje osoby stale zamieszkałe na obszarze gminy, którym przysługuje prawo wybierania. Rejestr wyborców prowadzi na bieżąco gmina (urząd gminy) jako zadanie zlecone.

Rejestr wyborców dzieli się na część A, która obejmuje obywateli polskich, oraz część B, która obejmuje obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi, stale zamieszkałych na obszarze gminy i uprawnionych, na podstawie i w zakresie określonych w innych niż ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu ustawach, do korzystania z praw wyborczych w Rzeczypospolitej Polskiej.

W części A rejestru wyborców wymienia się nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL i adres zamieszkania wyborcy. W części B wymienia się nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia, obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, numer paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz adres zamieszkania wyborcy.

Wyborcy będący obywatelami polskimi, zameldowani na obszarze gminy na pobyt stały, są wpisywani do rejestru wyborców z urzędu i na podstawie mocy prawa. Do tego spisu na czas nieokreślony są również wpisywani obywatele polscy niemający na terenie gminy stałego zameldowania na podstawie ich wniosku z oświadczeniem, że mają na tym terenie stałe miejsce zamieszkania. Na podstawie wniosku jest wydawana decyzja administracyjna, a w razie jej pozytywnej treści wnioskodawca jest skreślany z dotychczasowego rejestru. Postępowanie takie wynika z zastosowania przepisu art. 25 Kodeksu cywilnego, co zawarła w stosownym wyjaśnieniu Państwowa Komisja Wyborcza. Wyborcę - obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim, stale zamieszkałego na obszarze gminy i uprawnionego do głosowania, o ile nie jest już wpisany do rejestru wyborców, wpisuje się do rejestru wyborców na jego wniosek, nie później niż 30 dnia po zarządzeniu wyborów, w których, na podstawie i w zakresie określonych w ustawie, zamierza uczestniczyć.

Rejestr wyborców jest udostępniany na pisemny wniosek w urzędzie gminy.

27.Spis wyborców dla wyborów samorządowych.

28.Reklamacje na nieprawidłowości w spisie wyborców.

Osoby, którym przysługuje prawo wybierania wpisuje się do spisu wyborców. Wyborca może być wpisany tylko do 1 spisu. Taki spis sporządza się w urzędzie gminy najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów na podstawie stałego rejestru wyborców w gminie, prowadzonego na zasadach określonych w przepisach ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczpospolitej Polskiej. Jest on następnie udostępniany do wglądu w urzędzie gminy.

Składa się z części A obejmującej obywateli polskich i z części B, która obejmuje obywateli unii europejskiej nie będących obywatelami polskimi.

Jeżeli stwierdzimy nieprawidłowości w tym spisie można wnosić reklamację. W przypadku ich wniesienia wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest zobowiązany rozpatrzyć reklamację w terminie 3 dni i wydać w tej sprawie decyzje. Decyzje wraz z uzasadnieniem doręcza się osobie wnoszącej reklamację, a gdy reklamacja dot. innych osób również tym osobom.

Jeżeli decyzja nie uwzględnia reklamacji lub powoduje skreślenie ze spisu wyborców, wnoszący te reklamację bądź osoba skreślona ze spisu może wnieść w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji skargę do właściwego Sądu Rejonowego. Taką skargę wnosi się za pośrednictwem wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Konstrukcje prawne przyjęte na gruncie tych przepisów prowadzą do wniosku, że reklamacja może być wniesiona nie tylko przez osobę pominiętą w spisie, bądź też która figuruje w spisie w sposób błędny, ale również przez inne osoby jeżeli te ustalą, że w spisie figuruje osoba nie będąca mieszkańcem samorządu terytorialnego, dla której został sporządzony taki spis. Wójt, burmistrz i prezydent miasta w przypadku wniesienia skargi przesyła niezwłocznie skargę do sądu, może on również zastosować tu tryb samokontroli czyli zmienić lub uchylić decyzję, ale tylko gdy uzna skargę za słuszną.

Prawo do wniesienia skargi do właściwego Sądu Rejonowego przysługuje również wyborcy w przypadku nie wydania decyzji przez wójta, burmistrza czy prezydenta miasta po wniesieniu reklamacji. Wówczas ten termin wniesienia skargi jest określony nieco inaczej, mianowicie wynosi on 7 dni od daty wniesienia reklamacji będziemy mięli do czynienia z taką jakby skargą na bezczynność

Ustawodawca określił końcowy termin na wniesienie skargi na bezczynność. Następnie taka skarga rozpatrywana jest przez sąd, a odpis postanowienia sądu wręcza się osobie, która wniosła skargę oraz wójtowi, burmistrzowi czy prezydentowi miasta , którego decyzja została zaskarżona. Na to postanowienie sądu nie służy żaden środek zaskarżenia.

29.Zgłaszanie kandydatów na radnych.

Ordynacja wyborcza szczegółowo reguluje, w jaki sposób następuje zgłaszanie kandydatów na radnych. Prawo zgłaszania kandydatów przysługuje komitetom wyborczym, Mogą być one tworzone przez :

- partie polityczne i koalicje partii politycznych,

- stowarzyszenia i organizacje społeczne

- wyborców – prawo utworzenia komitetu przysługuje obywatelom w liczbie co najmniej 5

Zgłoszenie kandydatów na radnych następuje w formie listy kandydatów. Taka listę stanowi również zgłoszenie jednego kandydata. Procedury wyborcze, również dotyczące zgłaszania kandydatów, są zróżnicowane w zależności od tego czy wybieramy radę gminy, czy rade powiatu czy sejmik województwa.

W przypadku gminy każda zgłaszana lista kandydatów powinna być poparta podpisami :

-co najmniej 25 wyborców – jeżeli dotyczy zgłoszenia w gminie liczącej do 20 tys. mieszkańców,

- i co najmniej 150 wyborców w gminie liczącej powyżej 20 tys. mieszkańców.

W wyborach do rady powiatu konieczne jest poparcie listy przez - co najmniej 200 wyborców. W wyborach do sejmików województw- co najmniej 300 wyborców.

Wyborcy, kandydaci i różne ugrupowania, które uczestniczą w postępowaniu wyborczym, biorą udział w wydarzeniach, które bezpośrednio poprzedzają głosowanie, tj. w kampanii wyborczej. Przepisy dotyczące tej kwestii są dość ogólne, ponieważ jak podkreśla się w doktrynie działania w okresie kampanii wyborczej są nie tyle faktami prawnymi, co politycznymi i nie sposób ich ściśle reglamentować.

30.Ustalanie wyników głosowania w wyborach do organów stanowiących j.s.t.

W ordynacji wyborczej wprowadza się dualizm procedur wyborczych w zależności od wielkości gminy.

a. w gminach do 20 000 tys. mieszkańców mamy do czynienia z modelem wyborów większościowych, tzn. o wyborze na radnego rozstrzyga liczba ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów,

b. w gminie powyżej 20 000 tys. mieszkańców obowiązują wybory proporcjonalne z systemem personalnej preferencji kandydata na liście, czyli najpierw dokonujemy podziału kandydatów między listy, a następnie w ramach list ustalamy, w systemie już większościowym, który z kandydatów uzyskuje mandat radnego.

W miastach na prawach powiatów w podziale mandatów uczestniczą tylko te listy, na które oddano co najmniej 5% ważnie oddanych głosów.

W przypadku powiatu obowiązuje analogiczny system jak w tych dużych gminach przy czym zgodnie z art. 134 ust.2 Ordynacji wyborczej obowiązuje 5% próg wyborczy. Taki sam system obowiązuje w przypadku wyborów do sejmików województw.

31.Czynne prawo wyborcze w wyborach wójta. 32.Bierne prawo wyborcze w wyborach wójta.

Czynne prawo wyborcze jest uregulowane w sposób odsyłający do przepisów Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów sejmików województw, a mianowicie korzysta z niego każdy kto posiada prawo wybierania do rady tej gminy.

Z biernego prawa wyborczego korzystają natomiast obywatele polscy posiadający prawo wybierania do rady gminy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończyli 25 rok życia. Kandydat nie musi jednak być mieszkańcem gminy, na obszarze której zamierza kandydować. Kandydować można wyłącznie w jednej gminie. Jest to o tyle ciekawe rozwiązanie, że funkcje podstawowego organu wykonawczego reprezentującego m.in. korporację samorządową może pełnić też osoba spoza tej korporacji. Bowiem reprezentantem gminy w stosunkach wewnętrznych jest wójt, burmistrz i prezydent miasta, W mojej ocenie jest to postanowienie, które w oczywisty sposób kłóci się z koncepcją samorządu w znaczeniu prawnym. Tam wymaga się, aby obsada podstawowych organów samorządowych reprezentujących daną korporację wyłoniła się z danej korporacji. W tym przypadku winni to być mieszkańcy danej jednostki samorządu terytorialnego.

Wybory wójtów odbywają się łącznie z innymi wyborami samorządowymi, czyli do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Procedura wyborcza może jednak w przypadku wyborów wójta trwać zdecydowanie dłużej, bowiem w dużej części gmin, na co wskazują doświadczenia ostatnich wyborów, wybór wójta wymaga przeprowadzenia 2 tur głosowania.

33.Zgłaszanie i rejestracja kandydatów.

Ustawa przyznaje prawo zgłaszania kandydatów na wójta :

1. partiom politycznym i koalicjom partii politycznych

2. stowarzyszeniom i organizacjom społecznym,

3. a także wyborcom

Prawo zgłoszenia kandydata ma komitet wyborczy, który zrejestrował listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okręgów wyborczych w danej gminie. W każdym z tych okręgów liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów na radnych nie może być mniejsza niż liczba radnych wybieranych w tym okręgu. Z regulacji wynika, że niezbędnym dla wystąpienia w wyborach jest posiadanie odpowiedniego zaplecza politycznego. Wybory wójtów jak i sami kandydaci są więc ściśle powiązani z komitetami wyborczymi (najczęściej tworzonymi przez partie polityczne) zgłaszającymi kandydatów na radnych.

Kandydaci na wójta zgłaszani są do gminnej komisji wyborczej najpóźniej w 25 dniu przed dniem wyborów. do godziny 24.00

Inaczej przedstawia się system wyborczy w przypadku wyborów przedterminowych, w których wybierany jest jedynie wójt gminy. W tym przypadku wyborom takim nie towarzyszą wybory do rad gmin, a tym samym nie istnieje możliwość uzależnienia zgłoszenia kandydata na wójta od zarejestrowania odpowiedniej liczby kandydatów na radnych. W związku z powyższym, jeżeli w wyborach przedterminowych wybiera się tylko wójta, to w celu zgłoszenia kandydata na wójta komitet wyborczy misi uzyskać poparcie, co najmniej :

1.150 wyborców – w gminie liczącej do 5 000 mieszkańców,

2.300 wyborców – w gminie liczącej do 10 000 mieszkańców,

3.600 wyborców – w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców,

4.1 500 wyborców – w gminie liczącej do 50 000 mieszkańców,

5.2 000 wyborców – w gminie liczącej do 100 000 mieszkańców,

6.3 000 wyborców – w gminie liczącej powyżej 100 000 mieszkańców

Kolejnym krokiem w procedurze wyborczej jest rejestracja kandydata przez gminną komisję wyborczą oraz sporządzenie przez nią listy kandydatów. Następnie kampania i same wybory.

34.Wybór wójta przez radę gminy.

Wyboru wójta przez rade gminy dokonuje się gdy :

• nie zgłoszono w danej gminie żadnego kandydata lub

• zgłoszono tylko 1 kandydata na wójta.

W takiej sytuacji gminna komisja wyborcza niezwłocznie wzywa, przez rozplakatowanie obwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń. W takim przypadku termin zgłaszania kandydatów ulega przedłużeniu o 5 dni, licząc od dnia rozplakatowania obwieszczeń.

Jeżeli mimo to nie zostanie zarejestrowany żaden kandydat, wyboru wójta dokonuje rada gminy bezwzględna większością głosów ustawowego składu rady w głosowaniu tajnym.

Wyboru wójta w tym trybie dokonuje się przy zastosowaniu 3 określonych w ustawie zasad:

1.prawo zgłoszenia kandydata na wójta przysługuje grupie radnych stanowiącej co najmniej 1/3 ustawowego składu rady,

2. zgłoszenie kandydata na wójta musi mieć formę pisemną

3.radnemu przysługuje prawo poparcia w zgłoszeniu tylko 1 kandydata

Inną procedurę stosuje się w przypadku, gdy w gminie zostanie zarejestrowany tylko 1 kandydat. W takiej bowiem sytuacji wybory przeprowadza się, z tym że tego kandydata uważa się za wybranego, jeżeli w głosowaniu uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. W przypadku gdy kandydat taki nie uzyskał więcej niż połowy ważnie oddanych głosów, wyboru wójta dokonuje rada gminy, czyli tak jakby nie został zgłoszony żaden kandydat.

Jeżeli w takich przypadkach rada gminy nie dokona wyboru wójta w terminie 2 m-cy od dnia wyborów, obowiązki wójta do końca kadencji pełni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.

W tym przypadku funkcję wykonawczą w danej gminie będzie pełniła osoba pochodząca od administracji rządowej, ale ustawodawca przyjął, że układ sił politycznych w gminie jest taki, że nie gwarantuje skutecznego wyboru organu wykonawczego w takiej gminie.

35.Ustalanie wyników głosowania w wyborach wójta.

Zgodnie z przepisami ustawy o bezpośrednim wyborze za wybranego na wójta kandydata, który w głosowaniu otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie otrzymał takiej ilości głosów to 14 dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie. Wyboru dokonuje się spośród 2 kandydatów, którzy otrzymali największą liczbę ważnie oddanych głosów. W przypadku gdy 2 lub więcej kandydatów otrzyma tę samą liczbę głosów o dopuszczeniu kandydata do wyborów w ponownym głosowaniu rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów otrzymał większą liczbę głosów, a jeżeli liczba tych obwodów była równa – rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez gminną komisję wyborczą. W losowaniu maja prawo uczestniczenia wszyscy kandydaci lub pełnomocnicy ich komitetów wyborczych.

Za wybranego w ponownym głosowaniu uważa się tego kandydata, który otrzymał większą liczbę ważnie oddanych głosów.

W przypadku, gdy nie zgłoszono w danej gminie żadnego kandydata lub zgłoszono tylko jednego kandydata na wójta, gminna komisja wyborcza niezwłocznie wzywa przez rozplakatowanie obwieszczeń do dokonania dodatkowych zgłoszeń. Jeżeli mimo to nie zostanie zarejestrowany żaden kandydat to ustawodawca zrezygnował z wyborów bezpośrednich wójta. Wyboru dokonuje rada gminy bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady w głosowaniu tajnym.

W przypadku, gdy w gminie zostanie zarejestrowany tylko jeden kandydat, w gminie wybory przeprowadza się z tym, że tego kandydata uważa się za wybranego, jeżeli w głosowaniu uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów.

36.Pojęcie i cel przeprowadzenia referendum lokalnego.

Jest instytucją za pośrednictwem, której mieszkańcy mogą podejmować rozstrzygnięcia w sposób bezpośredni, o charakterze władczym.

Zgodnie z art. 2 ust.1 ustawy, w referendum lokalnym mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki w przypadku gminy także wójta (burmistrza i prezydenta miasta).

Referendum lokalne polega na udzieleniu na urzędowej karcie do głosowania pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytanie lub pytania albo na dokonaniu wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami. Maja prawo brać w nim udział osoby stale zamieszkujące na obszarze danej jednostki samorządu, które posiadają czynne prawo wyborcze do organu stanowiącego danej jednostki

Z tego przepisu jednoznacznie wynika, że zasadniczo ustawodawca dzieli referendum na 2 rodzaje.

1.referendum jakie przeprowadza się w celu ustalenia woli mieszkańców, co do sposobu rozstrzygania spraw danej wspólnoty

2.referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki, a w przypadku gminy również wójta ( burmistrza i prezydenta miasta ).

37.Referendum obligatoryjne i fakultatywne.

Referendum obligatoryjne: to referendum przeprowadzone w sprawach, w których jest ono jedyną w danych warunkach prawną formą podjęcia rozstrzygnięcia.

Do grupy referendum obligatoryjnego zaliczamy:

1.referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego jst przed upływem kadencji ( na każdym z trzech poziomów JST)

2.referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza i prezydenta miasta przed upływem kadencji ( tylko w gminie )

3. oraz referendum w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne mieszczące w zakresie zadań i kompetencji organów gminy ( tylko na poziomie gminy).

Referendum fakultatywne : to referendum przeprowadzane w sprawach, w których rozstrzygnięcia mogą być podejmowane również w innych formach np. w realizacji swoich kompetencji przez organy JST, ale z uwagi na szczególne okoliczności sprawy, zdecydowano się na podjecie rozstrzygnięcia w drodze referendum czyli formie demokracji bezpośredniej.

Referendum może być, a nie musi to znaczy fakultatywnie w każdej innej sprawie dotyczącej wspólnoty jeżeli mieści się ona w zakresie zadań i kompetencji jej organów.

38.Przedmiot referendum lokalnego (w jakiej sprawie może być przeprowadzone?).

Zakres przedmiotowy referendum:

Pojęcie: sprawa dotycząca wspólnoty – w świetle tego pojęcia sprawa poddana pod referendum powinna dotyczyć interesu ogółu członków wspólnoty lub tez większego kręgu mieszkańców jednocześnie. I musi to być sprawa znacząca z punktu widzenia interesu mieszkańców. Nie można przeprowadzać referendum w sprawach jednostkowych oraz błahych. Z zakresu przedmiotowego referendum należy wykluczyć możliwość przeprowadzenia referendum w sprawach indywidualnych podwójnie konkretnych, które powinny być rozstrzygane w drodze decyzji administracyjnej.

Oczywistym kryterium czy dana sprawa może być objęta przedmiotem referendum lokalnego czy tez nie jest kryterium legalności. Nie mogą być poddane pod referendum lokalne sprawy które prowadziły by do przyjęcia rozwiązań sprzecznych z prawem materialnym jak i formalnym.

Jeżeli dla podjęcia określonego rozstrzygnięcia przewidziana została w przepisach prawa jakaś szczególna procedura to niedopuszczalnym jest ominięcie tej procedury właśnie poprzez wykorzystanie instytucji referendum lokalnego – naruszalibyśmy prawo procesowe, które zostało przewidziane w określony sposób dla rozstrzygania konkretnych spraw.

39.Referendum w sprawie samoopodatkowania.

Dwie koncepcje samoopodatkowania:

1.Samoopodatkowanie jest instytucją, która kreuje dodatkowe zobowiązania podatkowe

2.W trybie samoopodatkowania następuje wykreowanie szczególne ale nie posiadające wszystkich cech podatków – daniny publicznej.

Samoopodatkowanie na cele publiczne polega na ustanowieniu obowiązków podatkowych w stosunku do mieszkańców gminy (w głosowaniu powinno się rozstrzygnąć o zasadach samoopodatkowania: o przedmiocie opodatkowania, podmiotach obowiązku podatkowego i wysokości podatku.

Wbrew nazwie nie jest to dobrowolne świadczenie mieszkańców na rzecz gminy lecz danina publiczno prawna wprowadzona za pomocą demokracji bezpośredniej (gdy rozstrzygnięcie jest pozytywne to danina ciąży na wszystkich mieszkańcach niezależnie od tego jak głosowali).

Def. wg NSA : instytucja samoopodatkowania oznacza gromadzenie przez organy JST środków pieniężnych pochodzących z wpłat mieszkańców, ustalonych w drodze referendum gminnego na cele publiczne ważne dla lokalnej społeczności. Samoopodatkowanie oznacza zobowiązanie się mieszkańców gminy w drodze referendum gminnego do przekazywania organom gminy określonych wpłat na cele publiczne ważne dla mieszkańców gminy.

Wg Szapołowskiej przedmiotem referendum w sprawie samoopodatkowania jest nałożenie przez mieszkańców gminy na samych siebie w drodze głosowania powszechnego obowiązku świadczeń pieniężnych na cele publiczne , które zgodnie z ustawą powinny się mieścić się w zakresie zadań i kompetencji organu gminy.

Samoopodatkowanie może nastąpić wyłącznie z określonym przeznaczeniem tych wpływów niedopuszczalne jest ustanowienie takiego obowiązku w drodze referendum bez wskazania przeznaczenia środków, które zostaną uzyskane w drodze samoopodatkowania od mieszkańców. Wpływy z samoopodatkowania stanowią dochód gminy

40.Inicjator referendum lokalnego.

Postępowanie w sprawie procedury referendalnej rozpoczyna się od wystąpienia z inicjatywą jego przeprowadzenia przez podmiot określony pojęciem inicjatora referendum. Ustawa o referendum lokalnym stanowi o dwóch rodzajach inicjatorów referendum lokalnego.

Z inicjatywą przeprowadzenia referendum lokalnego może wystąpić

1.organ stanowiący JST ( rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa )

2.bądź mieszkańcy

W imieniu mieszkańców z wnioskiem o przeprowadzenie referendum może wystąpić:

1.grupa co najmniej 15 obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do organu stanowiącego JST, a w przypadku referendum gminnego 5 obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do rady gminy.

2.statutowa struktura terenowa partii politycznej działająca w danej jednostce samorządu terytorialnego

3.organizacja społeczna posiadająca osobowość prawną, której statutowym terenem działania jest co najmniej obszar danej JST. (np. stowarzyszenie min. 15 osób)

41.Tryb przeprowadzania referendum z inicjatywy organu stanowiącego j.s.t.

W przypadku własnej inicjatywy organu stanowiącego JST, organ ten podejmuje uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum lokalnego bezwzględną większością głosów ustawowego składu (wyjątek stanowi w tym zakresie referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza, prezydenta w tym przypadku podjecie uchwały zostało dodatkowo ograniczone – rada gminy może podjąć uchwałę wyłącznie wówczas, gdy zaistnieją przesłanki określone w art. 28 a i 28 b ustawy o samorządzie gminnym).

Uchwała taka powinna zawierać: ( art. 9 ust. 2 ustawy) :

1.Pytanie lub pytania referendum lub warianty zaproponowane przez mieszkańcom do wyboru, a w przypadku samoopodatkowania – wskazanie konkretnego celu lub celów oraz zasad samoopodatkowania

2.termin przeprowadzenia referendum

3.wzór karty głosowania

4.kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum

Taka uchwała podlega opublikowaniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym, a uchwała rady gminy podlega bezzwłocznemu rozplakatowaniu na terenie gminy lub ogłoszeniu w inny sposób zwyczajowo przyjęty na jej terenie.

Publikacja jest istotnym momentem, od którego należy obliczać datę przeprowadzenia referendum . Zgodnie z przepisami referendum przeprowadza się w dzień wolny od pracy, najpóźniej w 50 dniu od dnia opublikowania uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wojewoda wydał rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność takiej uchwały. W takim przypadku wykonanie takiej uchwały jest niemożliwe, ale istnieje molowość zaskarżenia rozstrzygnięcia nadzorczego do S.A. Możliwość wykonania tej uchwały otwiera się dopiero gdy SA wyeliminuje z obrotu prawnego rozstrzygnięcie nadzorcze. Wówczas określony termin liczy się od dnia uprawomocnienia się wyroku S.A. Należy w takim przypadku podjąć uchwałę, która by aktualizowała kalendarz czynności referendalnych

42. Tryb przeprowadzania referendum z inicjatywy mieszkańców.

Inicjator referendum powiadamia na piśmie przewodniczącego zarządu danej JST, a w gminie wójta, burmistrza, prezydenta o zamiarze wystąpienia z inicjatywą przeprowadzenia referendum lokalnego.

W powiadomieniu powinien on podać dane pozwalające na zidentyfikowanie inicjatora, oraz analogicznie jak w przypadku uchwały organu stanowiącego, określić sprawę, w której ma być przeprowadzone referendum.

W przypadku inicjatywy przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania organu JST przed upływem kadencji, inicjator o zamiarze przeprowadzenia referendum powiadamia komisarza wyborczego.

Przewodniczący zarządu JST a w gminie wójt, burmistrz i prezydent potwierdza na piśmie przyjęcie zawiadomienia w ciągu 14 dni powiadamia w formie pisemnej inicjatora o liczbie mieszkańców JST uprawnionych do głosowania.

Następnie inicjator referendum na swój koszt podaje do wiadomości mieszkańców danej jednostki przedmiot zamierzonego referendum : w gminie następuje to w sposób zwyczajowo przyjęty, w powiecie i województwie poprzez ogłoszenie w prasie codziennej ogólnodostępnej w danej JST.

Informacja taka powinna zawierać dokładne określenie przedmiotu referendum np. podanie pytań jakie będą nim objęte, a jeżeli referendum dotyczy odwołania organu przed upływem kadencji również uzasadnienie takiego odwołania.

Następnie inicjator referendum musi w ciągu 60 dni od dnia powiadomienia przewodniczącego zarządu JST, a w gminie wójta, burmistrza, prezydenta miasta o zamiarze wystąpienia z inicjatywą referendum musi zebrać podpisy osób, które chcą poprzeć jego inicjatywę w tej sprawie. Podpisy zbiera się na kartach, z których każda zawiera informacje o przedmiocie referendum oraz pouczenie, że poparcia nie można wycofać. Udzielić takiego poparcia mogą wyłącznie osoby uprawnione do wybierania organu stanowiącego danej JST.

Uzyskanie odpowiedniego poparcia dla inicjatywy referendum jest warunkiem koniecznym jego przeprowadzenia. Z przepisów ustawy wynika, że referendum przeprowadza się na wniosek co najmniej 10% mieszkańców gminy i powiatu uprawnionych do głosowania, a w przypadku województwa na wniosek 5 % uprawnionych mieszkańców.

Do tego momentu zasady , w oparciu o które odbywa się procedura referendalna są wspólne. W ustawie o referendum lokalnym znajdujemy zróżnicowanie procedur w zależności od tego czego dotyczy inicjatywa referendalna. Inaczej wygląda procedura w przypadku gdy sprawa referendum dotyczy odwołania organu JST przed upływem kadencji , a inaczej wygląda procedura jeżeli wniosek dotyczy innych spraw.

Jak wynika z przepisów ustawy o referendum lokalnym wniosek mieszkańców o odwołanie organu JST może zostać złożony dopiero po upływie 10 m-cy od dnia wyboru organu, albo też 10 m-cy od dnia ostatniego referendum w sprawie jego odwołania i nie później niż na 8 m-cy przed zakończeniem jego kadencji

43.Tryb przeprowadzania referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego j.s.t

W zakresie tego pojęcia mieści się między innymi odwołanie organów stanowiących JST czyli:

1.rady gminy na poziomie gminy

2.rady powiatu na poziomie powiatu

3.sejmiku województwa na poziomie województwa

4. organami JST są również wójt, burmistrz, prezydent

Referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego JST przed upływem kadencji może być przeprowadzone wyłącznie na wniosek mieszkańców. Inicjator referendum składa stosowny wniosek komisarzowi wyborczemu, który sprawdza wniosek, może go odrzucić lub zwrócić wyznaczając inicjatorowi 14 dniowy termin na jego uzupełnienie. Komisarz wyborczy rozstrzyga o możliwości przeprowadzenia referendum lokalnego w formie postanowienia Stosowne postanowienie komisarz wydaje w ciagu 30 dni od dnia złożenia wniosku. Na postanowienie komisarza wyborczego odrzucającego wniosek o przeprowadzenie referendum , a także na niedotrzymanie przez komisarza 30 dniowego terminu na wydanie postanowienia, inicjatorowi służy skarga do NSA, którą wnosi się w terminie 14 dni od daty doręczenia postanowienia bądź od dnia w którym upłynął 30 dniowy termin na jego wydanie. Sąd administracyjny rozpatruje taką skargę w terminie 14 dni a jego wyrok w tej sprawie jest ostateczny. Na podstawie wyroku uwzgledniającego skargę komisarz wyborczy wydaje postanowienie o przeprowadzeniu referendum

Takie referendum przeprowadza się w dzien wolny od pracy najpóźniej w 50 dniu:

- od daty opublikowania postanowienia komisarza wyborczego w wojewódzkim dzienniku urzędowym

- bądź od dnia uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego.

bezpośrednich, czy w wyborach w przypadku niedoboru kandydatów przez radę gminy) jego odwołanie będzie następowało w drodze referendum lokalnego.

44.Tryb przeprowadzania referendum w sprawie innej niż odwołanie organu j.s.t. przed upływem kadencji.

Po zebraniu wymaganej liczby podpisów popierających wniosek, inicjator referendum przekazuje wniosek przewodniczącemu organu wykonawczego JST, a w gminie wójtowi, burmistrzowi i prezydentowi. Ten potwierdza odbiór wniosku na piśmie przekazuje to bezzwłocznie przewodniczącemu organu stanowiącego tej jednostki. To organ stanowiący JST będzie weryfikował ten wniosek i podejmował rozstrzygniecie w przedmiocie przeprowadzenia takiego referendum. W celu weryfikacji złożonego wniosku organ stanowiący powołuje specjalną do tego komisję która ma ustalić czy wniosek spełnia wymogi ustawowe czy tez nie. Jeżeli wniosek w ocenie komisji nie spełnia wymogów ustawowych to jest on zwracany inicjatorowi referendum z jednoczesnym wyznaczeniem 14 dniowego terminu na jego uzupełnienie. Inaczej jednak zachowa się komisja, gdy stwierdzi wystąpienie uchybień, których nie można usunąć lub tez stwierdzi niedostateczną ilość podpisów popierających taki wniosek. W takiej sytuacji wniosek jest od razu przekazywany organowi stanowiącemu JST jeden wyjątek w tym zakresie ; jeżeli komisja ustali niedostateczną ilość podpisów pod wnioskiem to nie przekazuje go organowi JST w sytuacji gdy jeszcze nie upłynął termin tych 60 dni inicjator ma czas na zebranie brakującej liczby podpisów.

Następnie organ stanowiący zobowiązany jest do rozpatrzenia wniosku w sprawie przeprowadzenia referendum. Organ ten ocenia formalna prawidłowość wniosku w świetle ustawy o referendum lokalnym oraz to czy referendum nie doprowadzi do podjęcia rozstrzygnięć sprzecznych z prawem.Organ stanowiący jest związany treścią wniosku nie może więc modyfikować pytań , jakie zostały w nim sprecyzowane itp. Może wyłącznie podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum lub uchwałę o odrzuceniu wniosku o przeprowadzenie referendum. Uchwałę taką organ stanowiący podejmuje nie później niż w ciągu 30 dni od daty przekazania wniosku przewodniczącemu zarządu JST , a w gminie Wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta.

Na uchwałę odrzucającą wniosek o przeprowadzenie referendum, a także na niedotrzymanie terminu do jej podjęcia inicjatorowi służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 14 dni

1.od dnia doręczenia uchwały

2.bądź od upływu terminu jej podjęcia.

Sąd rozpatruje skargę w terminie 14 dni od dnia wniesienia skargi. Wyrok w tym podmiocie jest ostateczny i zastępuje uchwałę organu stanowiącego JST. Na podstawie tego wyroku, komisarz wyborczy, a nie organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, wydaje postanowienie o przeprowadzeniu referendum lokalnego.

Takie referendum przeprowadza się w dzień wolny od pracy najpóźniej w 50 dniu:

-od dnia opublikowania uchwały w woj.Dz.U.

- bądź od dnia uprawomocnienia się wyroku uwzględniającego skargę na uchwałę odrzucającą wniosek inicjatora.

45.Tryb przeprowadzania referendum w sprawie odwołania wójta.

Niezależnie od sposobu dokonania wyboru (czy to w wyborach bezpośrednich, czy w wyborach w przypadku niedoboru kandydatów przez radę gminy) jego odwołanie będzie następowało w drodze referendum lokalnego.

Referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza, prezydenta miasta może się odbyć również na wniosek organu stanowiącego czyli na wniosek rady gminy

Inne konsekwencje przeprowadzenia referendum przewiduje ustawa o referendum lokalnym dla referendum gminnego, które jest przeprowadzane na wniosek rady gminy, którego przedmiotem jest odwołanie wójta, burmistrza, prezydenta miasta z innej przyczyny niż nieudzielenie temu organowi absolutorium. Taki wniosek rady gminy dobitnie wskazuje, że między radą, a organem wykonawczym doszło do konfliktu, którego rozwiązaniem jest odwołanie jednego z tych organów.

Jeżeli w takim referendum oddano przeciwko odwołaniu wójta więcej niż połowę ważnych głosów, czyli mieszkańcy uznali, że nie ma podstaw do odwołania wójta, burmistrza, prezydenta przed upływem kadencji to w takiej sytuacji zakończeniu ulega z mocy prawa działalność rady gminy czyli wnioskodawcy, inicjatora takiego referendum. Dochodzi w tym momencie do plebiscytu, za którym z organów JST opowiadają się mieszkańcy. Ten skutek nastąpi tylko wówczas, gdy referendum jest ważne.

46.Ważność referendum lokalnego i ustalanie jego wyników.

Referendum przeprowadzają komisje do spraw referendum. Odbywa się ono w stałych obwodach głosowania utworzonych dla wyborów samorządowych.

Dla ważności referendum musi wziąć w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania.

Ustalając % osób uczestniczących w referendum bierze się pod uwagę wszystkie oddane głosy w tym również głosy nieważne. Jeżeli wymóg 30% udziału nie zostanie spełniony, to wynik referendum nie wywiera jakichkolwiek skutków prawnych. Wynik referendum ma charakter rozstrzygający, jeżeli za jednym z rozwiązań w sprawie oddano więcej niż połowę ważnych głosów.

Wyjątek w tym zakresie stanowi referendum gminne w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne. Jego wynik jest bowiem rozstrzygający, jeżeli za samoopodatkowaniem oddano co najmniej 2/3 ważnych głosów.

Przy ustalaniu wyników referendum lokalnego należy kierować się dwoma sprecyzowanymi zasadami, a mianowicie:

- głos jest nieważny, jeżeli na karcie do głosowania, w odniesieniu do poszczególnego pytania lub wariantu, nie zaznaczono żadnej odpowiedzi lub nie dokonano wyboru żadnego wariantu

- głos jest nieważny w odniesieniu do poszczególnego pytania lub wariantu, jeżeli na karcie do głosowania zaznaczono więcej niż jedną odpowiedź na dane pytanie lub dokonano wyboru więcej niż jednego wariantu.

Dodatkowo należy mieć na uwadze, że:

- nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nie opatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej

- dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych uwag lub innych dopisków poza kratką nie wpływa na ważność głosu,

- kart do głosowania przedartych całkowicie na dwie lub więcej części nie bierze się pod uwagę przy obliczaniu wyników głosowania.

47.Skutki prawne podjęcia rozstrzygnięcia w drodze referendum.

Ustawodawca określa konsekwencje podjęcia rozstrzygnięcia w drodze referendum lokalnego. Jeżeli referendum zakończy się wynikiem rozstrzygającym w danej sprawie, to właściwy organ JST jest zobowiązany do niezwłocznego podjęcia czynności w celu jego realizacji.

1.Jeżeli przedmiotem referendum było odwołanie organów samorządowych, to skutek w postaci zakończenia działalności tych organów następuje z dniem ogłoszenia przez wojewodę w wojewódzkim dzienniku urzędowym protokołu wyniku referendum. Ustawodawca przewidział jednak dodatkowe skutki podjęcia rozstrzygnięcia w drodze referendum lokalnego, które mają charakter towarzyszący w stosunku do skutku podstawowego.

b.jeżeli w wyniku referendum samorządu powiatowego i wojewódzkiego rozstrzygnięto o odwołaniu organu stanowiącego JST przed upływem kadencji, to takie rozstrzygnięcie jest równoznaczne z zakończeniem działalności organu stanowiącego oraz z mocy prawa zarządu tej jednostki (skoro mieszkańcy wypowiedzieli się przeciwko organowi stanowiącemu, a zarządy były wybierane przez organ stanowiący to powinny one podzielić los tego organu stanowiącego)

c.powyższe rozstrzygniecie nie dotyczy jednak samorządu gminnego, w przypadku którego organ wykonawczy (wójt, burmistrz, prezydent) wybierany jest niezależnie od wyboru organu stanowiącego - w wyborach powszechnych

Inne konsekwencje przeprowadzenia referendum przewiduje ustawa o referendum lokalnym dla referendum gminnego, które jest przeprowadzane na wniosek rady gminy, którego przedmiotem jest odwołanie wójta, burmistrza, prezydenta miasta z innej przyczyny niż nieudzielenie temu organowi absolutorium. Taki wniosek rady gminy dobitnie wskazuje, że między radą, a organem wykonawczym doszło do konfliktu, którego rozwiązaniem jest odwołanie jednego z tych organów.

Jeżeli w takim referendum oddano przeciwko odwołaniu wójta więcej niż połowę ważnych głosów, czyli mieszkańcy uznali, że nie ma podstaw do odwołania wójta, burmistrza, prezydenta przed upływem kadencji to w takiej sytuacji zakończeniu ulega z mocy prawa działalność rady gminy czyli wnioskodawcy, inicjatora takiego referendum. Dochodzi w tym momencie do plebiscytu, za którym z organów JST opowiadają się mieszkańcy. Ten skutek nastąpi tylko wówczas, gdy referendum jest ważne.

Następstwem odwołania organów samorządowych w drodze referendum lokalnego jest niezwłoczne wyznaczenie przez Prezesa RM osoby, która będzie pełniła funkcję organów JST do czasu wyboru nowych organów danej jednostki . Jednocześnie Prezes RM zarządza wybory przedterminowe takiego organu.

Mieszkańcom przysługuje prawo wniesienia protestu, jeżeli w trakcie referendum dopuszczono się naruszenia przepisów ustawy, a naruszenie to mogło wywrzeć istotny wpływ na wynik referendum. Protesty mogą być wnoszone w ciągu 7 dni od dnia podania wyników referendum do wiadomości publicznej. Protesty kierowane są do sądu okręgowego, który rozpatruje je w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia. Wniesienie protestu ma skutek suspensywny bowiem do czasu jego rozstrzygnięcia nie będą zarządzane wybory przedterminowe.

48.Konsultacje i ich charakter prawny.

Konsultacje są instytucją o charakterze niewładczym w przeciwieństwie do referendum lokalnego. Wszystkie trzy ustawy samorządowe zawierają analogiczne rozwiązania dotyczące przesłanek przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami, a mianowicie:

1.konsultacje z mieszkańcami mogą być przeprowadzane w przypadkach przewidzianych ustawami (jeżeli przepis ustawy przewiduje przeprowadzenie konsultacji w ramach procedury, to obowiązkiem będzie przeprowadzenie tych konsultacji )

2.oraz innych sprawach ważnych dla JST

Konsultacje możemy podzielić na dwie grupy w oparciu o kryterium woli podmiotu konsultującego , na konsultacje przeprowadzone:

- gdy przepis prawa nakłada nań obowiązek przeprowadzenia konsultacji przed podjęciem jakiegoś rozstrzygnięcia ( konsultacje obligatoryjne)

- z własnej woli w innych sprawach ważnych ( konsultacje fakultatywne)

Konsultacje nie posiadają zwartej regulacji prawnej, która miała by charakter jednolity dla terytorium całego kraju. Ustawodawca przekazał bowiem jeżeli chodzi o zasady przeprowadzania konsultacji i tryb przeprowadzania konsultacji kompetencje do ich ustalenia organom stanowiącym JST ( rady gmin, rady powiatów, sejmiki wojewódzkie w ramach swojej działalności uchwałodawczej powinny określić tryb przeprowadzenia konsultacji w określonej JST. Taka regulacja doprowadzi do tego, że będziemy mięli zupełnie inne zasady konsultowania mieszkańców w poszczególnych JST. Może dojść do tego, że gdy w ramach tej samej procedury będziemy zmieniali granice administracyjną gmin będziemy konsultowali w inny sposób jednych mieszkańców gminy, a w inny sposób drugich ( przepisy milczą na temat kręgu podmiotów, który ma być skonsultowany, czyli np. ilu mieszkańców powinno wypowiedzieć się w danej sprawie, jakie środowiska i w jaki sposób mają być konsultowane). Skoro nie ma regulacji ogólnej czy można wynieść jakieś podstawowe zasady przeprowadzania konsultacji i czy w oparciu o te zasady możemy kwestionować legalność uchwały jakiejś rady gminy, która będzie określała ich sposób.

Konsultacje mają charakter opiniodawczy.

Referendum ma charakter rozstrzygający.

49.Organy gminy i ich krótka charakterystyka.

Obecnie organami gminy są: rada gminy oraz wójt ( burmistrz, prezydent miasta)

Rada gminy w systemie samorządu terytorialnego zajmuje eksponowaną pozycję, stanowi ona reprezentację mieszkańców gminy, która w najmniejszym stopniu odzwierciedla sytuacje polityczną w gminie.

Rada, której siedzibą jest miasto określane jest zgodnie z przepisami o samorządzie gminnym pojęciem rady miejskiej. Do rady należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania samorządu gminnego o ile nie zostały przekazane do realizacji innym organom.

Rada gminy pełni 2 podst. funkcje

1.funkcję stanowiącą :

2.funkcję kontrolną

Rada gminy jest organem kolegialnym. W związku z powyższym podejmuje swoje rozstrzygnięcia w formie uchwał. Zgodnie z przepisami ustawy uchwały rady gminy co do zasady zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

50.Zasada jawności działania organów j.s.t.

46.Zasada jawności działania organów j.s.t.

W stosunku do działalności organów j.s.t. ustawodawca ustanowił zasadę jawności ich działania. Ograniczenia tej zasady jak wynika z przepisów ustawy mogą wynikać wyłącznie z regulacji zawartych w ustawach.

W zakres zasady jawności wchodzi przede wszystkim

- prawo obywatela do uzyskiwania informacji

- prawo wstępu na sesje rady gminy i posiedzeń jej komisji

- dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy

Kompetencje w zakresie uregulowania takich zasad dostępu do dokumentów i korzystania z nich przekazano radzie gminy, radzie powiatu, sejmiku województwa które powinny umieścić je w swoich statutach.

51.Zasady podejmowania uchwał przez organy j.s.t.

47.Podejmowanie uchwał przez organy j.s.t.

Rada gminy jest organem kolegialnym. W związku z powyższym podejmuje swoje rozstrzygnięcia w formie uchwał.

Rada gminy może podejmować uchwały w ramach funkcji stanowiącej o różnym charakterze.

1.może stanowić przepisy powszechnie obowiązujące

2.może stanowić przepisy o charakterze wewnętrznym

3.może uchwalać budżet

4.może uchwalać nietypowe plany jakimi są plany zagospodarowania przestrzennego

5.może tworzyć swoje organy wewnętrzne

6.nadawać honorowe obywatelstwo gminy

7.podejmować uchwały , które będą związane z wywieraniem skutków z prawa cywilnego czyli dot. Pewnych kwestii majątkowych.

Uchwały są podejmowane przez radę gminy w sformalizowanym trybie, który szczegółowo określają przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Ustawodawca określając sposób podejmowania rozstrzygnięć przez radę gminy przyjął taką konstrukcję, że najpierw formułuje zasadę od której dopuszcza prowadzenie różnego rodzaju wyjątków.

Zgodnie z przepisami ustawy uchwały rady gminy co do zasady zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

52.Rada gminy – skład i charakter prawny organu.

48. Rada gminy – skład i charakter prawny

Kadencja rady rozpoczyna się w dniu wyborów i trwa przez 4 lata. Wraz z upływem kadencji rady wygasają mandaty radnych oraz uprawnienia do działania organu rady gminy czyli organów wewnętrznych rady.

Ustawa o samorządzie gminnym przewiduje możliwość częściowej lub całkowitej zmiany rady w czasie trwania kadencji przy czym taka zmiana nie wpływa na obliczanie kadencji.

W sposób szczególny uregulowano okres kadencji radnych i rady wybranych w wyborach uzupełniających, przedterminowych lub ponownych.

Kadencja takich nowo wybranych radnych, jak i nowo wybranej rady upływa z dniem w którym upłynąłby okres kadencji radnych lub rady wybranych w wyborach odbywających się co 4 lata czyli nowo wybrana rada będzie kończyła tą w szczelniej wybraną kadencje i radni podobnie. Przy takim rozwiązaniu uzyskujemy ten efekt, że wybory samorządowe będą odbywały się tego samego dnia w skali całego kraju.

Pojęcie ustawowego składu rady występuje w wielu przepisach ustawy o samorządzie gminnym szczególnie tam gdzie mamy do czynienia z określeniem wyboru podjęcia poszczególnych rozstrzygnięć przez radę.

W skład rady wchodzą radni w liczbie :

15 w gminach do 20 000 mieszkańców

21 w gminach do 50 000 mieszkańców

23 w gminach do 100 000 mieszk.

25 w gminach do 200 000 ieszk.oraz 3 na każde następne 100 000 mieszkańców nie więcej jednak niż 45 radnych.

53.Wygaśnięcie mandatu radnego.

54.Kadencja rady gminy.

55.Rada gminy - kompetencje.

49.Rada gminy – kompetencje

Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy o ile ustawy nie stanowią inaczej. Istnieje też domniemanie kompetencji na rzecz tego organu w sprawach pozostających w zakresie działania gminy. Ustalenie, że dana sprawa jest objęta kompetencją rady gminy wymaga analizy charakteru działania, jakie musi być podjęte dla zrealizowania określonej sprawy.

Jeżeli działania będą miały charakter stanowiący czy kontrolny to wtedy zdecydowanie należy przyjąć, że właściwą będzie tutaj rada gminy.

Jeżeli będą miały charakter wykonawczy to właściwym w tych sprawach będzie wójt, burmistrz czy prezydent miasta. Oczywiście ustalenia i odnoszenie się do kompetencji rady gminy będzie miało znaczenie tylko w przypadkach, gdy przepisy nie będą jasno określały, który z organów samorządu gminnego jest właściwy do załatwienia danej sprawy czyli ten podstawowy element weryfikacji kompetencji rady i wójta będzie występował w przepisach materialnego prawa administracyjnego.

W granicach ustalonych ustawą o

samorządzie gminnym oraz innymi ustawami rada gminy może rozdzielić przysługujące jej kompetencje pomiędzy organy gminy. Może także wydawać tzw. akty kierownictwa wewnętrznego, które obowiązują wyłącznie podległe jej podmioty, nie może natomiast w ten sposób regulować praw i obowiązków podmiotów zewnętrznych ponieważ to są akty o charakterze wewnętrznym. Podkreśla to w zakresie swojego orzecznictwa Naczelny Sąd Administracyjny. Wyłączna właściwość rady gminy oznacza, że z kompetencji nie mogą korzystać inne ograny gminy.

Rada gminy nie może przekazać kompetencji do realizacji innym podmiotom. Z działania w tym zakresie określonym w art. 18 ust. 2 może podejmować rada gminy jako kolegialny organ samorządu gminnego.

Wyliczenia zawarte w art. 18 ust 2 ma charakter enumeratywny, przy czym zastrzega się możliwość rozszerzenia tej listy przepisami ustawowymi. Tymi ustawami są zarówno ustawa o samorządzie gminnym jak i ustawy odrębne. Ustawodawca uznał, że wyliczenie wszystkich spraw w tym przepisie byłoby zabiegiem dość ryzykownym. Zawsze może pojawić się kolejna sprawa, która powinna być przekazana do kompetencji wyłącznych rady, wtedy trzeba albo wzbogacać art. 18 ust 2 co nie zawsze byłoby zabiegiem prawidłowym, bowiem dla spójności regulacji często lepiej jest jeśli określone kompetencje pozostawia się w przepisach materialnego prawa administracyjnego czyli w tym akcie , który reguluje dana materię.

Dr Zbigniew Bukowski wyodrębnił 6 kategorii spraw w zakresie, których konkretyzuje się ta wyłączna działalność tego organu.

1.sprawy organizacyjne- uchwalanie statutów gmin. Statut może określać ustrój gminy, zadania poszczególnych organów w takim zakresie , w jakim nie zostały te kwestie unormowane w przepisach wyższego rzędu, przede wszystkim w przepisach ustawy o sam gminnym. - ustalenie zakresu działania jednostek pomocniczych, chodzi tutaj u ustalenie zakresu i treści konkretnych kompetencji przekazanych danej jednostce

2. sprawy planistyczne :

-Uchwalenie studium uwarunkowań w kierunku zagospodarowania przestrzennego gminy

-uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

- uchwalanie planów gospodarczych – wyłącznie w statucie gminy

Ten program ma formę aktu o charakterze wewnętrznym.

3.sprawy finansowo-majątkowe

- uchwalanie budżetu gminy – w gruncie rzeczy mamy tutaj na myśli przyjęcie uchwały budżetowej, której podstawowym elementem jest budżet gminy, budżet rozumiany jako roczny plan finansowy gminy,

- ustalenie zasad przekazywania jednostkom pomocniczym składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki

- podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach

- określenie wysokości sumy, do której wójt może samodzielnie zaciągać zobowiązania

- podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów

- podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy przekraczających zakres zwykłego zarządu.

sprawy osobowe:

- ustalanie wynagrodzenia wójta,

- powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy oraz sekretarza gminy na wniosek wójta

sprawy kierowniczo-kontrolne:

- stanowienie o kierunkach działania wójta oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności

- rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu

- podejmowanie uchwał w sprawie u dzielenie lub nieudzielanie absolutorium z tego tytułu

sprawy reprezentacyjne

- podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placów publicznych oraz wznoszenia pomników , a także nadawanie honorowego obywatelstwa gminy.

56.Rada gminy - tryb pracy.

50.Rada gminy tryb pracy

Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy w tym również rady gminy określa statut gminy. Statut ten nie może być sprzeczny z ustawą.

Rada obraduje na sesjach i sesje są jedyną formą organizacyjną , która umożliwia radzie prawnie skuteczne ustalanie i wyrażanie swojej woli. Zwołanie sesji rady jest warunkiem koniecznym dla podjęcia czynności przez radę gminy. Zgromadzenie rady , które nie zostało poprzedzone zwołaniem sesji, nie jest władne do podejmowania czynności zastrzeżonych dla rady gminy.

Sesja rady wyznaczana jest poprzez ustalanie terminu i miejsca obrad.

Sesja może obejmować 1 lub więcej posiedzeń, może być przerywana i kontynuowana po przerwie. Sesje rady trwają aż do jej zakończenia przez osobę przewodniczącego rady gminy.

Zwołanie sesji jest czynnością techniczna zastrzeżoną dla przewodniczącego rady.

Przewodniczący zwołuje sesję rady w miarę potrzeby, ale co najmniej 1 raz na kwartał.

Z przepisów wynika, że do zawiadomienia o zwołaniu sesji przewodniczący rady obowiązany jest zakończyć porządek obrad wraz z projektami uchwał.

Przewodniczący rady gminy zwołuje sesję co do zasady z własnej inicjatywy. Jest on jednak zobowiązany do zwołania sesji na wniosek wójta lub grupy radnych złożonej z co najmniej ¼ ustawowego składy rady. Do takiego wniosku należy dołączyć porządek obrad wraz z projektami uchwał, które mają być głosowane podczas sesji. W przyp wpływu wniosku przewodniczący rady obowiązany jest zwołać sesje na dzień przypadający w ciągu 7 dni id dnia jego złożenia.

Pierwszą sesję nowo wybranej rady zwołuje przewodniczący rady poprzedniej kadencji na dzień przypadający w ciągu 7 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do rad na obszarze całego kraju.

W przypadku wyborów przedterminowych obowiązek zwołania 1 sesji nowo wybranej rady gminy ciąży na osobie, którą prezes RM wyznaczył do pełnienia funkcji organu sam terytorialnego. Ta osoba ma obowiązek zwołać sesję na dzień przypadający w ciągu 7 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do danej rady. Jeżeli jednak przewodniczący rady poprzedniej kadencji bądź też osoba wyznaczona przez prezesa RM nie wykona tego powyższego zadania to wówczas kompetencja w zakresie zwołania 1 sesji przechodzi na komisarza wyborczego.

Komisarz wyborczy ma obowiązek zwołać 1 sesję na dzień przypadający w ciągu 21 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborczych dla całego kraju lub w przyp wyborów przedterminowych ciągu 21 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rady gminy.( praktycznie komisarz ma 14 dni 7+14=21) W przyp zwołania sesji należy podać jej program, który jest nazywany porządkiem obrad oraz projekty uchwał jakie mają być głosowane podczas sesji.

Porządek obrad dołącza się do wiadomości o zwołaniu sesji. Ustawa dopuszcza jednak możliwość wprowadzenia zmian w porządku obrad przez samą radę gminy. Może ona to uczynić podejmując uchwałę bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady. Jeżeli jednak sesja zwołana jest na wniosek to dodatkowo ustawodawca wymaga dla zmiany porządku obrad zgody wnioskodawcy. Ponadto art. 20 ust 5 ustawy stanowi, że na wniosek wójta, burmistrza czy prezydenta miasta przewodniczący rady gminy jest obowiązany wprowadzić do porządku obrad najbliższej rady gminy projekt uchwały, jeżeli wpłynął taki projekt do rady gminy co najmniej 7 dni przed dniem rozpoczęcia sesji rady.

57.Rozwiązanie rady gminy przed upływem kadencji.

51.Rozwiązanie rada gminy przed upływem kadencji

- Rozwiązanie rady może nastąpić w wyniku zastosowania procedury nadzorowania. -

w razie powtarzającego się naruszenia przez radę gminy Konstytucji lub ustaw sejm na wniosek prezesa RM może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. Prezes RM na wniosek ministra właściwego so spraw administracji publicznej wyznacza osobę, która do czasu wyboru rady gminy pełni jej funkcję.

- Rady mogą ulec rozwiązaniu wyniku przeprowadzonych zmian w podziale administracyjnym kraju -

- jeżeli JST zostaje włączona do innej jednostki, albo 2 jednostki lub więcej jednostek łączy się w nową jednostkę to wówczas rady tych jednostek zostają z mocy prawa rozwiązane (przeprowadza się wybory do nowych rad w trybie i na zasadach określonych przepisami ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów sejmików województw).

- jeżeli w wyniku zmian składu rady dokonanych w efekcie zmian terytorialnych skład rady zmniejsza się poniżej 3/5 ustawowego składu to wówczas rada ulega rozwiązaniu i przeprowadzane są wybory. Wyborów nowych rad nie przeprowadza się, jeżeli ich data przypadałaby w okresie 6 m-cy przed zakończeniem kadencji rady.

- w ważnym referendum o odwołanie wójta, burmistrza czy prezydenta miasta przeprowadzonym na wniosek rady gminy z innej przyczyny niż nie udzielenie absolutorium oddano więcej niż połowę ważnych głosów przeciwko odwołaniu wójta to wówczas rada gminy ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

58.Organy wewnętrzne rady gminy.

52. Organy wewnętrzne rady gminy

Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym

Kompetencja stanowiąca rady oznacza podejmowanie uchwał prawnie wiążących ich adresatów Kompetencja kontrolna rady oznacza możliwość kontrolowania działania drugiego organu samorządu gminnego wójta, burmistrza, prezydenta, gminnych jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy. Aby rada mogła realizować te kompetencję ustawa o sam.gminnym zobowiązuje radę gminy do powołania Komisji Rewizyjnej, która będzie organem wewnętrznym rady.

Organami wewnętrznymi rady są również:

a.przewodniczący rady

b.wiceprzewodniczący rady

c.komisje stałe : powoływane na czas trwania kadencji tego organu

d.komisje doraźne: są powoływane do wykonania określonego zadania

Rada gminy powołując komisje powinna ustalić jej nazwę, przedmiot działania i skład osobowy.

59.Przewodniczący i wiceprzewodniczący rady gminy.

60.Komisje rady gminy – skład, zasady tworzenia i charakter prawny.

61.Pojęcia wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

53. Pojęcie wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

Organem wykonawczym gminy jest organ monokratyczny - wójt

Wójt jest w gminie, w której siedziba władz znajduje się we wsi położonej na terytorium tej gminy

Burmistrz jest w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy

Prezydent miasta jest w miastach powyżej 100 tyś. mieszkańców

62.Wybór wójta.

54. Wybór wójta

1).Wójt wybierany jest w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym. Za wybranego na wójta uważa się kandydata, który w głosowaniu otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie osiągnął takiego wyniku czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie ( tzw. drugą turę).

W drugiej turze biorą udział dwaj kandydaci , którzy w pierwszej turze otrzymali największą liczbę ważnie oddanych głosów. Za wybranego w drugiej turze uważa się tego kandydata, który otrzymał najwiekszą liczbę ważnie oddanych głosów

2). Wójt wybierany może być również w wyborach pośrednich – wyboru wójta dokonuje rada gminy

w przypadku gdy:

a). Mimo przeprowadzonego postępowania rejestracyjnego nie zostanie zgłoszony żaden kandydat na wójta

b). Zarejestrowany jest tylko jeden kandydat, który w wyborach bezpośrednich nie uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów

W takich przypadkach wyboru wójta dokonuje rada gminy bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady w głosowaniu tajnym.

Zasady zgłaszania kandydatów:

1.prawo zgłaszania kandydata na wójta przysługuje grupie radnych stanowiącej co najmniej 1/3 ustawowego składu rady

2.zgłoszenie kandydata na wójta musi mieć formę pisemną

3.radnemu przysługuje prawo poparcia w zgłoszeniu tylko jednego kandydata.

Jeżeli w wyżej określonych przypadkach rada gminy nie dokona wyboru wójta w terminie 2 miesięcy od dnia wyborów, obowiązki wójta do końca kadencji pełni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej.

63.Kadencja wójta.

55. Kadencja wójta

Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy.

Po upływie kadencji wójt pełni swoją funkcję do czasu objecia obowiązków przez nowo wybranego wójta.

64.Wygaśnięcie mandatu wójta – przesłanki i zasady stwierdzania wygaśnięcia mandatu.

56. Wygaśnięcie mandatu wójta

Przypadki, w których wygasa mandat wójta:

1.odmowa złożenia ślubowania

2.pisemne zrzeczenie się mandatu

3.utrata prawa wybieralności lub brak tego prawa w dniu wyborów

4.naruszenie ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej

5.prawomocne skazanie wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne

6.orzeczenie trwałej niezdolności do pracy w trybie określonym w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

7.śmierć

8.odwołanie w drodze referendum

Wygaśniecie mandatu w przypadkach określonych w pkt. 1-7 stwierdza rada gminy w drodze uchwały, najpóźniej po upływie miesiąca od dnia wystąpienia przesłanek wygaśnięcia mandatu.

Wójta może odwołać Prezes Rady Ministrów ( wójt dopuszcza się powtarzającego naruszania Konstytucji lub ustaw) - stosowanie środka nadzoru.

65.Wniosek rady gminy o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta przed upływem kadencji.

66.Zadania i kompetencje wójta.

57.Zadania i kompetencje wójta, burmistrza i prezydenta miasta

Wójt jest organem wykonawczym w gminie

Wójt wykonuje zadania pochodzące z 2 źródeł

1.wykonuje uchwały RG

a.uchwały stanowiące przepisy gminne

b.jak i uchwały innego rodzaju takie, które nie zawierają norm powszechnie obowiazujacych na obszarze gminy

2.zadania, które spoczywają na gminie z mocy prawa

Do zadan wójta należy:

1.przygotowanie projektów uchwał rady gminy: wójt przygotowuje uchwały z własnej inicjatywy lub też na żądanie rady gminy. Rada jest organem stanowiącym tej j.s.t jakim jest gmina nie jest co do zasady związana projektem uchwały, który został przez wójta przedłożony – może ten projekt zmienić. Przygotowanie projektów ustaw nie należy wyłącznie do wójta, z takimi projektami mogą wystąpić komisje rady jak i sama rada jako organ kolegialny. Budżet gminy jest podstawowym aktem na podstawie, którego gmina prowadzi gospodarkę finansową w danym roku kalendarzowym. Wójt posiada wyłączną kompetencje do przygotowania projektu budżetu gminy. Wójt jako organ wykonawczy będzie odpowiadał za wykonanie budżetu, a będzie rozliczany z tego przez radę poprzez udzielenie mu absolutorium. Bez zgody wójta Rada Gminy nie może wprowadzić w projekcie budżetu żadnych zmian powodujących zwiększenie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych dochodach lub zwiększenie planowanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia źródeł tych dochodów. Projekt budżetu przedkłada wójt radzie gminy najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

2.określanie sposobu wykonywania uchwał: wójt w granicach prawa oraz możliwości jakimi dysponuje gmina ustala przede wszystkim obowiązki urzędu gminy i ich pracowników

3.gospodarowanie mieniem komunalnym: ustawa przyznaje wójtowi upoważnienie do jednoosobowego składania oświadczeń woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem, składanie oświadczeń woli w zakresie zarządu mieniem może dokonywać samodzielnie zastępca wójta albo wraz z inną osobą. Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych to do skuteczności takiej czynności potrzebna jest kontrasygnata Skarbnika miasta.

4.wykonywanie budżetu: wójt jest organizatorem wykonywania budżetu uchwalonego przez radę

5.zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych :

Wójt posiada również uprawnienia do kierowania bieżącymi sprawami gminy, do reprezentowania gminy na zewnątrz.

Funkcja reprezentowania gminy : polega na występowaniu w imieniu gminy jako j.s.t. wobec organów państwowych, wobec innych podmiotów komunalnych, jednostek gospodarczych. Najistotniejsze znaczenie w tym zakresie ma formuła zgodnie z którą wójt, burmistrz, prezydent miasta reprezentuje gminę w stosunkach zewnętrznych jednoosobowo.

Wójt opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy, jeżeli nie można usunąć bezpośredniego zagrożenia dla ludzi i mienia wójt może zarządzić ewakuacje z obszarów bezpośrednio zagrożonych.

Ustawa o samorządzie gminnym ustanawia również uprawnienia wójta .. do stanowienia w sytuacjach nadzwyczajnych przepisów porządkowych. Wójt może stanowić takie przepisy w formie zarządzenia w przypadku nie cierpiącym zwłoki.

Ocena czy okoliczności uzasadniają stanowienie przepisów porządkowych należy do wójta, burmistrza i ... .

Pierwszą z przesłanek uzasadniających wydanie przepisów porządkowych jest nie cierpiący zwłoki charakter rozstrzygnięcia. Wg. orzecznictwa NSA ocena tej kwestii powinna uwzględniać przede wszystkim wartości materialne i niematerialne jakie mogą być zagrożone w związku z niepodjęciem na czas określonych decyzji.

Drugą z przesłanek uzasadniających wydanie przepisów porządkowych jest dokonanie oceny czy:

- czy wystąpiła luka w prawie,

- czy jest to niezbędne dla ochrony zdrowia i życia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

Takie zarządzenie, które ustanawia przepisy porządkowe wójt zgodnie z przepisami przesyła do wiadomości wójtom sąsiednich gmin oraz staroście powiatu, w którym gmina się znajduje następnego dnia po ustanowieniu takiego przepisu. Trwałość skutku takiego zarządzenia wydanego przez wójta uzależniona jest od zatwierdzenia go przez Radę Gminy. Rozpatrzenie sprawy zatwierdzenia zarządzenia wójta, burmistrza ... powinno zgodnie z przepisami nastąpić na najbliższej sesji Rady Gminy. Takie zarządzenie traci moc w razie odmowy jego zatwierdzenia, bądź tez w przypadku nie przedstawienia tego zarządzenia do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu rady ( rada gminy określa termin, w którym takie zarządzanie traci moc obowiązującą)

Ustawa o samorządzie gminnym kształtuje domniemanie kompetencji wójta, burmistrza ..... w zakresie wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej.

Wójt może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania decyzji administracyjnych w imieniu wójta, prezydenta, burmistrza ....

67.Zastępstwo wójta w przypadku wystąpienia przemijającej przeszkody w pełnieniu mandatu.

68.Zastępcy wójta.

58. Zastępcy wójta i urząd gminy

Wójt w drodze zarządzenia powołuje i odwołuje swojego zastępcę lub zastępców i określa ich liczbę. Ustawa samorządowa określa maksymalną liczbę zastępców w zależności od liczby mieszkańców:

do 20 tyś. – 1, do 100 tyś. 2; do 200 tyś. 3; powyżej 200 tyś. 4 ;

Wójt wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu gminy. Urząd ten służy pomocą również innym organom rady, a zwłaszcza samej radzie, gdyż ustawa nie przewiduje tworzenia jakiegoś biura lub kancelarii rady. Urząd nie jest organem lecz zespołem środków materialnych i osobowych służących do wykonywania kompetencji i zadań organów. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu określa regulamin organizacyjny – akt prawny nadany przez wójta w drodze rozporządzenia. Wójt jest kierownikiem urzędu gminy, wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych

69.Urząd gminy.

70.Sekretarz i skarbnik gminy.

59. Sekretarz i skarbnik gminy

Są zawodowymi pracownikami powoływanymi i odwoływanymi przez radę gminy na wniosek wójta.

Ustawa samorządowa stanowi, iż wójt może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy.

Skarbnik gminy jest głównym księgowym budżetu. Przy czynnościach prawnych, które mogą spowodować zobowiązania pieniężne potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy. Skarbnik gminy, który odmówił kontrasygnaty dokona jej jednak na pisemne polecenie zwierzchnika, powiadamiając o tym rade gminy i RIO.

71.Jednostki pomocnicze gminy i ich organy.

60. Jednostki pomocnicze rady gminy

Tworzy je rada gminy w formie uchwały. Zasady tworzenia jednostek pomocniczych określa statut. Tworzenie w gminie jednostek pomocniczych w postaci :

a.sołectw

b.dzielnic miejskich

c.osiedli

jest pozostawione do decyzji rad gminy. To gmina sama decyduje o tym czy je tworzy, jeżeli tak to w jakim obszarze i ile. Na wsi jednostki pomocnicze noszą nazwę sołectw, w mieście – dzielnic, osiedli.

Jednostka pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto.

Przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej może uczestniczyć w pracach rady gminy na zasadach określonych w statucie gminy bez prawa udziału w głosowaniu.

60. Jednostki pomocnicze gminy

Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne. Jednostką pomocniczą może być również położone na terenie gminy miasto.

Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.

Zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej określa statut gminy.

Organizację i zakres działania jednostki pomocniczej określa rada gminy odrębnym statutem, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami.

Statut może przewidywać powołanie jednostki niższego rzędu w ramach jednostki pomocniczej.

Statut jednostki pomocniczej określa w szczególności:

1) nazwę i obszar jednostki pomocniczej,

2) zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej,

3) organizację i zadania organów jednostki pomocniczej,

4) zakres zadań przekazywanych jednostce przez gminę oraz sposób ich realizacji,

5) zakres i formy kontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością organów jednostki pomocniczej.

72.Sołectwa i ich organy.

61.Stołectwa i ich organy.

1.Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, a wykonawczym - sołtys. Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka.

2. Sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania.

3. Sołtys korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

73.Dzielnice i ich organy

62.Dzielnce i ich organy.

1. Organem uchwałodawczym w dzielnicy (osiedlu) jest rada o liczbie członków ustalonej według art. 17, nie więcej jednak niż 21.

2.Organem wykonawczym w dzielnicy (osiedlu) jest zarząd. Na czele zarządu stoi przewodniczący.

3. Przewodniczący zarządu korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

4. Statut osiedla może ustalić, że w osiedlu organem uchwałodawczym jest ogólne zebranie mieszkańców. Ogólne zebranie wybiera zarząd osiedla; art. 36 ust. 2 stosuje się odpowiednio. Art. 37a. Przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej może uczestniczyć w pracach rady gminy na zasadach określonych w statucie gminy, bez prawa udziału w głosowaniu. Przewodniczący rady gminy jest każdorazowo zobowiązany do zawiadamiania, na takich samych zasadach jak radnych, przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej o sesji rady gminy.

74.Organy powiatu ich krótka charakterystyka.

63.Organy powiatu i ich krótka charakterystyka.

Organami powiatu są:

1) rada powiatu,

2) zarząd powiatu.

1. Działalność organów powiatu jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw.

2. Jawność działania organów powiatu obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady powiatu i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów powiatu i komisji rady powiatu.

3. Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut powiatu.

75.Rada powiatu – skład i charakter prawny organu.

64. Rada powiatu – skład i charakter prawny.

1.Rada powiatu jest organem stanowiącym – podejmowanie aktów prawnych i kontrolnym powiatu- podlega działalność zarządu powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, z zastrzeżeniem przepisów o referendum powiatowym.

2. Kadencja rady trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów.

3. Radni wybierani są w wyborach bezpośrednich. Zasady i tryb przeprowadzania wyborów do rady powiatu określa odrębna ustawa.

4.W skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie 15 w powiatach liczących do 40 000 mieszkańców oraz po dwóch na każde kolejne rozpoczęte 20 000 mieszkańców, ale nie więcej niż dwudziestu dziewięciu radnych.

Odwołanie rady powiatu przed upływem kadencji następuje w drodze referendum powiatowego.

Zasady i tryb przeprowadzania referendum powiatowego określa odrębna ustawa.

76.Rada powiatu - kompetencje.

65. Rada powiatu – kompetencje.

Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy między innymi:

1) stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu,

2) wybór i odwołanie zarządu oraz ustalanie wynagrodzenia jego przewodniczącego,

3) powoływanie i odwoływanie, na wniosek starosty, sekretarza powiatu i skarbnika powiatu, będącego głównym księgowym budżetu powiatu,

4) stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym z działalności finansowej,

5) uchwalanie budżetu powiatu,

6) rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielania absolutorium dla zarządu z tego tytułu,

7) podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami,

8) podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących:

9) podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej oraz w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych,

10) podejmowanie uchwał w sprawach herbu powiatu i flagi powiatu,

11) podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady powiatu.

77.Rada powiatu - tryb pracy.

66. Rada powiatu – tryb pracy.

1. Rada powiatu obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego rady powiatu w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał.

2. Rada powiatu może wprowadzić zmiany w porządku bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady.

3. Pierwszą sesję nowo wybranej rady powiatu zwołuje przewodniczący rady poprzedniej kadencji w ciągu 7 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do rad na obszarze całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 7 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rady powiatu.

4. Po upływie terminu określonego w ust. 3 sesję zwołuje komisarz wyborczy w ciągu 21 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów dla całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 21 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rady powiatu.

5. Jeżeli wybory były wynikiem referendum lokalnego w sprawie odwołania rady powiatu, pierwszą sesję zwołuje osoba, którą Prezes Rady Ministrów wyznaczył do pełnienia funkcji organów jednostki samorządu terytorialnego.

6. Pierwszą sesję nowo wybranej rady powiatu, do czasu wyboru przewodniczącego rady, prowadzi najstarszy wiekiem radny obecny na sesji.

Działalność organów powiatu jest jawna.

78.Komisje rady powiatu.

67.Komisje rady powiatu.

1. Rada powiatu może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot ich działania oraz skład osobowy.

2. Komisje podlegają radzie powiatu w całym zakresie swojej działalności, przedkładają jej swoje plany pracy i sprawozdania z działalności.

3. Radny pobiera diety z tytułu członkostwa w nie więcej niż dwóch komisjach.

4. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy rady i komisji powoływanych przez radę, a także zasady tworzenia klubów radnych, określa statut.

Rada powiatu kontroluje działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych. W tym celu powołuje komisję rewizyjną.

5. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych będących członkami zarządu.

6. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu powiatu i występuje z wnioskiem do rady powiatu w sprawie udzielenia lub nieudzielania absolutorium zarządowi. Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową.

7. Komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę powiatu w zakresie kontroli.

79.Zarząd powiatu – skład i charakter prawny

68. Zarząd powiatu – skład i charakter prawny.

Zarząd powiatu jest kolegialnym organem wykonawczym powiatu.

1.W skład zarządu powiatu wchodzą :

starosta - przewodniczący,

wice starosta

pozostali członkowie.

2. Członkostwa w zarządzie powiatu nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła i senatora.

80.Zarząd powiatu - powoływanie.

69. Zarząd powiatu – powoływanie.

Rada powiatu wybiera zarząd w liczbie od 3 do 5 osób, w tym starostę i wice starostę, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.

Liczbę członków zarządu określa w statucie rada powiatu.

3. Rada powiatu wybiera starostę bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

4. Rada powiatu wybiera wice starostę oraz pozostałych członków zarządu na wniosek starosty zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

Zarząd powiatu działa do dnia wyboru nowego zarządu.

81.Odwołanie zarządu powiatu w całości.

70. Odwołanie zarządu powiatu w całości.

Uchwała rady powiatu w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu, chyba że po zakończeniu roku budżetowego zarząd powiatu został odwołany z innej przyczyny.

Uchwałę w sprawie absolutorium rada powiatu podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady powiatu.

Rada powiatu rozpoznaje sprawę odwołania zarządu na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium. Po zapoznaniu się z opiniami, oraz z uchwałą regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchwały rady powiatu o nieudzieleniu zarządowi absolutorium, rada powiatu może odwołać zarząd większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

82.Odwołanie przewodniczącego zarządu powiatu.

71. Odwołanie przewodniczącego zarządu.

1.Rada powiatu może odwołać starostę z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady.

2. Wniosek, wymaga formy pisemnej i uzasadnienia przyczyny odwołania oraz podlega zaopiniowaniu przez komisję rewizyjną.

3. Odwołanie starosty następuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Głosowanie w sprawie odwołania rada powiatu przeprowadza po zapoznaniu się z opinią komisji rewizyjnej na następnej sesji po tej, na której zgłoszono wniosek o odwołanie, nie wcześniej jednak niż po upływie 1 miesiąca od dnia zgłoszenia wniosku. Jeżeli wniosek o odwołanie starosty nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania.

4. Odwołanie starosty albo złożenie przez niego rezygnacji jest, odpowiednio, równoznaczne z odwołaniem całego zarządu powiatu albo złożeniem rezygnacji przez cały zarząd powiatu.

83.Odwołanie poszczególnych członków zarządu powiatu.

72. Odwołanie poszczególnych członków zarządu powiatu.

Rada powiatu może na uzasadniony wniosek starosty odwołać poszczególnych członków zarządu zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

W przypadku odwołania członka zarządu niebędącego jego przewodniczącym, rada powiatu dokonuje wyboru nowego członka zarządu w terminie 1 miesiąca od dnia odwołania.

84.Kompetencje zarządu powiatu.

73.Kompetencje zarządu powiatu.

Zarząd powiatu wykonuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa.

Do zadań zarządu powiatu należy w szczególności:

1) przygotowywanie projektów uchwał rady,

2) wykonywanie uchwał rady,

3) gospodarowanie mieniem powiatu,

4) wykonywanie budżetu powiatu,

5) zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu.

W realizacji zadań zarząd powiatu podlega wyłącznie radzie powiatu.

85.Wybór starosty.

74. Wybór starosty.

Rada powiatu wybiera starostę bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

86.Kompetencje starosty.

75. Kompetencje starosty.

Starosta:

- kieruje bieżącymi sprawami powiatu

- reprezentuje powiat na zewnątrz

- organizuje pracę zarządu powiatu

- organizuje pracę starostwa powiatowego,

- jest kierownikiem starostwa powiatowego

- jest zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników

jednostek organizacyjnych powiatu

- jest zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.

87.Starostwo powiatowe.

76. Starostwo powiatowe.

Zarząd powiatu wykonuje zadania powiatu przy pomocy Starostwa Powiatowego . Kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym prac. Starostwa jest starosta. Organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu.

88.Sekretarz i skarbnik powiatu.

77. Sekretarz i skarbnik powiatu.

Rada powiatu powołuje i odwołuje sekretarza powiatu oraz skarbnika powiatu na wniosek starosty.

Skarbnik jest głównym księgowym budżetu jednostki. Powoływany jest zwykłą większością głosów. Skarbnik ma prawo kontrasygnaty czynności prawnej dokonywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego.

Sekretarz i skarbnik uczestniczą w pracach zarządu powiatu bez prawa głosowania oraz mogą uczestniczyć w obradach rady powiatu i jej komisji z głosem doradczym.

89.Organy samorządu województwa i ich krótka charakterystyka.

78. Organy samorządu województwa i ich krótka charakterystyka.

Organy samorządu województwa działają na podstawie i w granicach określonych przez ustawy.

Organami samorządu województwa są:

- sejmik województwa,

- zarząd województwa.

Działalność organów województwa jest jawna.

Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa.

Zarząd województwa jest organem wykonawczym.

90.Podejmowanie uchwał przez organy samorządu województwa.

79.Podejmowane uchwał przez organy samorządu województwa.

Uchwały sejmiku województwa zapadają zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu jawnym lub jawnym imiennym, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Odrzucenie w głosowaniu uchwały o udzieleniu absolutorium jest równoznaczne z przyjęciem uchwały o nieudzieleniu absolutorium.

91.Sejmik województwa – skład i charakter prawny organu.

80. Sejmik województwa – skład i charakter prawny.

Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa.

Kadencja sejmiku województwa trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów.

W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie trzydziestu w województwach liczących do 2 000 000 mieszkańców oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców.

Zasady i tryb przeprowadzania wyborów do sejmiku województwa określa odrębna ustawa.

W sprawie odwołania sejmiku województwa przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum wojewódzkiego.

92.Sejmik województwa - kompetencje.

81. Sejmik województwa – kompetencje.

Do wyłącznej właściwości sejmiku województwa należy między innymi:

- stanowienie aktów prawa miejscowego, w szczególności

a) statutu województwa,

b) zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim,

- uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego,

- uchwalanie budżetu województwa,

- określanie zasad udzielania dotacji przedmiotowych i podmiotowych z budżetu województwa,

- podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu województwa,

- uchwalanie, w granicach określonych ustawami, przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych,

- wybór i odwołanie zarządu województwa oraz ustalanie wynagrodzenia marszałka województwa,

- rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu województwa, w tym w szczególności z działalności finansowej i realizacji programów,

- powoływanie i odwoływanie, na wniosek marszałka województwa, skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa

- emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,

- zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,

- podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami i statutem województwa do kompetencji sejmiku województwa,

-uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu województwa.

93.Sejmik województwa - tryb pracy.

82. Sejmik województwa – tryb pracy.

Sejmik województwa obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego sejmiku w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał.

Sejmik województwa może wprowadzić zmiany w porządku obrad bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku.

Pierwszą sesję nowo wybranego sejmiku województwa zwołuje przewodniczący sejmiku z poprzedniej kadencji w ciągu 7 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do sejmików na obszarze całego kraju lub w przypadku wyborów przedterminowych w ciągu 7 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do sejmiku województwa.

Pierwszą sesję nowo wybranego sejmiku województwa do czasu wyboru przewodniczącego sejmiku prowadzi najstarszy wiekiem radny obecny na sesji.

Na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku województwa przewodniczący sejmiku obowiązany jest zwołać sesję w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Wniosek o zwołanie sesji powinien spełniać wymogi.

94.Komisje sejmiku województwa.

83. Komisja sejmiku województwa.

Sejmik województwa może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do wykonywania określonych zadań.

Statut województwa określa przedmiot działania, zakres zadań, zasady dotyczące składu, organizację wewnętrzną i tryb pracy komisji powoływanych przez sejmik województwa. Sejmik województwa kontroluje działalność zarządu województwa oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. W tym celu powołuje komisję rewizyjną. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów. Członkostwa w komisji rewizyjnej nie można łączyć z funkcjami marszałka województwa, przewodniczącego i wiceprzewodniczących sejmiku województwa oraz radnych będących członkami zarządu województwa. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do sejmiku województwa w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa. Wniosek ten podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową.

95.Zarząd województwa – skład i charakter prawny

84. Zarząd województwa – skład i charakter prawny.

Zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa.

W skład zarządu województwa, liczącego 5 osób, wchodzi marszałek województwa jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie.

Członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła i senatora.

96.Zarząd województwa - powoływanie.

85. Zarząd województwa – powoływanie.

Sejmik województwa wybiera zarząd województwa, w tym marszałka województwa i nie więcej niż 2 wicemarszałków, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy, z uwzględnieniem ust. 2 i 3.

Sejmik województwa wybiera marszałka województwa bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

Sejmik województwa wybiera wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu na wniosek marszałka zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

Jeżeli sejmik województwa nie dokona wyboru zarządu województwa w terminie określonym, ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

Informację o rozwiązaniu sejmiku województwa wojewoda podaje do publicznej wiadomości w środkach masowego przekazu i ogłasza, w formie obwieszczenia, w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Po rozwiązaniu sejmiku województwa przeprowadza się wybory przedterminowe.

97.Odwołanie zarządu województwa w całości.

86. Odwołanie zarządu województwa w całości.

Organy województwa ulegają rozwiązaniu z mocy prawa w przypadku zmian w podziale terytorialnym państwa,

Uchwała sejmiku województwa w sprawie nieudzielenia zarządowi województwa absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu województwa, chyba że po zakończeniu roku budżetowego zarząd województwa został odwołany z innej przyczyny.

Uchwałę w sprawie absolutorium sejmik województwa podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku województwa.

Sejmik województwa rozpoznaje sprawę odwołania zarządu województwa na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia uchwały o nieudzieleniu zarządowi województwa absolutorium.

Sejmik województwa, po zapoznaniu się z wnioskiem komisji rewizyjnej i opinią regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchwały sejmiku województwa o nieudzieleniu zarządowi województwa absolutorium, może odwołać zarząd województwa większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

98.Odwołanie przewodniczącego zarządu województwa.

87. Odwołanie przewodniczącego zarządu województwa.

Sejmik województwa może odwołać marszałka województwa z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku.

Wniosek, wymaga formy pisemnej i uzasadnienia przyczyny odwołania oraz podlega zaopiniowaniu przez komisję rewizyjną.

Odwołanie marszałka województwa następuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. Głosowanie w sprawie odwołania sejmik województwa przeprowadza po zapoznaniu się z opinią komisji rewizyjnej na następnej sesji po tej, na której zgłoszono wniosek o odwołanie, nie wcześniej jednak niż po upływie 1 miesiąca od dnia zgłoszenia wniosku. Jeżeli wniosek o odwołanie marszałka województwa nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania.

Odwołanie marszałka województwa albo złożenie przez niego rezygnacji jest, odpowiednio, równoznaczne z odwołaniem całego zarządu województwa albo złożeniem rezygnacji przez cały zarząd województwa.

99.Odwołanie poszczególnych członków zarządu województwa.

88. Odwołanie poszczególnych członków zarządu województwa.

Sejmik województwa może na uzasadniony wniosek marszałka województwa odwołać poszczególnych członków zarządu zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

W przypadku odwołania członka zarządu niebędącego jego przewodniczącym, sejmik województwa dokonuje wyboru nowego członka zarządu w terminie 1 miesiąca od dnia odwołania.

Odwołany zarząd województwa lub jego poszczególni członkowie pełnią dotychczasowe obowiązki do czasu wyboru nowego zarządu lub poszczególnych jego członków. Sejmik województwa może zwolnić członka zarządu z tego obowiązku.

W przypadku złożenia rezygnacji z członkostwa w zarządzie przez członka niebędącego jego przewodniczącym, sejmik województwa podejmuje uchwałę o przyjęciu rezygnacji i zwolnieniu z pełnienia obowiązków członka zarządu zwykłą większością głosów, nie później niż w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji. W przypadku złożenia rezygnacji przez członka zarządu niebędącego jego przewodniczącym marszałek województwa obowiązany jest, najpóźniej w ciągu 1 miesiąca od dnia przyjęcia rezygnacji przedstawić sejmikowi województwa nową kandydaturę na członka zarządu.

100.Kompetencje zarządu województwa.

89.Kompetencja zarządu województwa.

Zarząd województwa wykonuje zadania należące do samorządu województwa, niezastrzeżone na rzecz sejmiku województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

Do zadań zarządu województwa należy w szczególności:

1. wykonywanie uchwał sejmiku województwa,

2. gospodarowanie mieniem województwa,

3. przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa,

4. przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie,

5. kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników,

6. uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego.

Zasady i tryb działania zarządu województwa określa statut województwa.
101.Wybór marszałka województwa.

90. Wybór marszałka województwa.

Sejmik województwa wybiera marszałka województwa bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

102.Kompetencje marszałka województwa.

91.Kompetencje marszałka województwa.

Marszałek województwa organizuje pracę zarządu województwa i urzędu marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje województwo na zewnątrz. W sprawach niecierpiących zwłoki, związanych z bezpośrednim zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne marszałek województwa podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu województwa. Czynności podjęte w tym trybie wymagają przedstawienia do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu zarządu województwa.

Marszałek województwa jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

103.Urząd marszałkowski.

92. Urząd marszałkowski.

Zarząd województwa wykonuje zadania województwa przy pomocy urzędu marszałkowskiego i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych lub wojewódzkich osób prawnych.

104.Sekretarz i skarbnik województwa.

93. Sekretarz i skarbnik woj.

Sejmik województwa powołuje i odwołuje skarbnika województwa (głównego księgowego budżetu województwa), na wniosek marszałka województwa, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

Skarbnik województwa uczestniczy w pracach zarządu bez prawa głosu oraz obradach zarządu województwa i sejmiku województwa z głosem doradczym. Jest głównym księgowym, kontrasygnuje czynności prawne dokonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która może spowodować powstanie zobowiązania pieniężnego.

___________________________________________________________________________
105.Pozycja prawa samorządowych kolegiów odwoławczych.

94. Pozycja prawna samorządowych kolegiów odwoławczych.

Organem wyższego stopnia w stosunku do organów samorządu województwa jest kolegium mające siedzibę w mieście będącym siedzibą władz samorządu województwa. Kolegia są państwowymi jednostkami budżetowymi.

106.Skład s.k.o. i zasady członkostwa.

95. Skład s. k. o. i zasady członkostwa.

W skład kolegium wchodzą: prezes, wiceprezes oraz pozostali członkowie. Członkostwo w kolegium ma charakter etatowy lub pozaetatowy.

Liczbę członków kolegium określa zgromadzenie ogólne kolegium na wniosek prezesa kolegium. Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną liczbę etatowych członków kolegium. Etatowym członkiem kolegium może być osoba, która: 1) ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw publicznych, 2) ukończyła magisterskie studia prawnicze lub administracyjne, 3) wykazuje się wysokim poziomem wiedzy prawniczej w zakresie administracji publicznej oraz ma doświadczenie zawodowe, 4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem, orzeczonym za przestępstwo popełnione z winy umyślnej. Pozaetatowym członkiem kolegium może być osoba spełniająca wymagania określone w ptk. 1, 3 i 4, jeżeli ma wyższe wykształcenie. Członkostwa w kolegium nie można łączyć z: 1) mandatem posła lub senatora, 2) mandatem radnego lub członkostwem w organie wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego, 3) zatrudnieniem w urzędzie gminy, starostwie lub urzędzie marszałkowskim, 4) członkostwem w kolegium regionalnej izby obrachunkowej. Etatowego członkostwa kolegium nie można łączyć również z zatrudnieniem na stanowisku sędziego i prokuratora oraz zatrudnieniem w tym samym województwie w administracji państwowej.

107.Organy s.k.o.

96. Organy s. k. o. Organami kolegium są: - zgromadzenie ogólne kolegium, - prezes kolegium. Prezes Rady Ministrów na wniosek zgromadzenia ogólnego kolegium powołuje prezesa kolegium spośród dwóch kandydatów będących etatowymi członkami kolegium. Zgromadzenie ogólne kolegium dokonuje wyboru kandydatów na prezesa kolegium w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej 3/5 swojego składu. Kandydatem lub kandydatami zostają te osoby, które uzyskały kolejno największą liczbę głosów. Kadencja prezesa kolegium trwa 6 lat licząc od dnia powołania. Po upływie kadencji dotychczasowy prezes pełni swoje obowiązki do czasu powołania nowego prezesa kolegium. Zgromadzenie ogólne kolegium, zwołuje się w terminie przypadającym w ciągu 30 dni od dnia upływu kadencji prezesa kolegium. O terminie zwołania zgromadzenia prezes lub wiceprezes kolegium zawiadamia przewodniczącego Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych. Odwołanie prezesa kolegium następuje w przypadku: 1) złożenia rezygnacji ze stanowiska, 2) skazania prawomocnym wyrokiem, orzeczonym za przestępstwo popełnione z winy umyślnej, 3) stwierdzenia powtarzającego się naruszania prawa podczas wykonywania obowiązków lub uchylania się od ich wykonywania. Prezesa kolegium odwołuje Prezes Rady Ministrów.

108.Zasady orzekania s.k.o.

97. Zasady orzekania s. k. o.

1.Orzeczenia kolegium zapadają po przeprowadzeniu rozprawy lub na posiedzeniu niejawnym. wydawane są w formie decyzji albo postanowień.

2. Kolegium wydaje orzeczenia po odbyciu niejawnej narady składu orzekającego, obejmującej dyskusję oraz głosowanie nad orzeczeniem i zasadniczymi motywami rozstrzygnięcia. Sprawę przedstawia członek kolegium wyznaczony jako jej sprawozdawca.

3. Orzeczenia zapadają większością głosów. Członek składu orzekającego nie może wstrzymać się od głosu.

4.Członek składu orzekającego, który został przegłosowany, ma prawo zgłosić przy podpisywaniu orzeczenia zdanie odrębne, uzasadniając je na piśmie w terminie 7 dni od dnia odbycia narady.

5. Orzeczenia kolegium podpisują wszyscy członkowie składu nie wyłączając przegłosowanego.

Kolegium orzeka w składzie trzyosobowym, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Składowi orzekającemu przewodniczy prezes lub etatowy członek kolegium. Przy orzekaniu członkowie składów orzekających kolegium są związani wyłącznie przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Kontrolę orzecznictwa kolegiów sprawuje sąd administracyjny na zasadach i w trybie określonych przepisami ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

109.Postanowienia sygnalizacyjne prezesa s.k.o.

98. Pytania prawne przedstawiane przez s. k. o.

Samorządowe kolegium odwoławcze może wystąpić do NSA z pytaniem prawnym, od odpowiedzi na które zależy rozstrzygnięcie rozpoznawanej sprawy. Wniesienie pytania prawnego powoduje z mocy prawa zawieszenie postępowania w sprawie , w związku z którą zostało wniesione. Uchwały w sprawie pytań prawnych podejmowane są przez zgromadzenie kolegium na wniosek składu orzekającego. Ustawa wymaga uzyskania w jawnym głosowaniu bezwzględnej większości głosów. Możliwości wystąpienie z pytaniem prawnym do sądu administracyjnego służy zapewnieniu jednolitości orzecznictwa kolegiów. Naczelny Sąd Administracyjny udziela odpowiedzi na pytanie prawne bądź odmawia jej udzielenia w formie uchwały podjętej w składzie pięciu sędziów. Udzielona odpowiedź jest wiążąca dla kolegium.

110.Cel i zasady współdziałania jednostek samorządu terytorialnego.

99. Cel i zasady współdziałania jednostek samorządu terytorialnego.

Społeczności lokalne, wykonujące swoje uprawnienia maja prawo współpracować z innymi społecznościami lokalnymi oraz zrzeszać się z nimi – w granicach określonych prawem – w celu realizacji zadań, które stanowią przedmiot ich wspólnego zainteresowania. Istota współdziałania j.s.t. opiera się na założeniu dobrowolności i równorzędności pozycji pomiotów współpracujących. Współdziałanie j.s.t. może się odbywać zarówno w formach prawa publicznego jak i prawa prywatnego ( cywilnego). Podstawowym celem współdziałania j.s.t. zwłaszcza w formach prawa publicznego jest wykonywanie zadań publicznych jako zaspakajanie zbiorowych potrzeb lokalnych społeczności.

111.Charakter prawny związku gmin lub powiatów.

100. Charakter prawny związku gmin lub powiatów

1.Gmina i powiat wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

2.Posiadają osobowość prawną., którą nabywają po zarejestrowaniu, z dniem ogłoszenia statutu. W przypadku odmownej decyzji o wpisaniu do rejestru przysługuje im skarga do sądu administracyjnego.

3.Rejestr związków prowadzi minister właściwy ds. administracji publicznej, który również w drodze rozporządzenia określa zasady i tryb prowadzenia rejestru związków gmin lub powiatów oraz sposób ogłaszania statutu.

4.Organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku, a wykonawczym jest zarząd.

5. Gospodarkę finansową gmin i powiatów określają przepisy o gospodarce finansowej gmin i powiatu .

6. Plan finansowy związku uchwala zgromadzenie związku.

112.Zasady utworzenia związku gmin lub powiatów.

101. Zasady utworzenia związku gmin lub powiatów.

Związki powiatów-

1.w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, w tym wydawania decyzji indywidualnych sprawach z zakresu adm. publicznej, powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami.

2. Uchwały o utworzeniu związku, przystąpienia do związku lub wystąpieniu ze związku podejmują rady zainteresowanych powiatów.

3.Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych powiatów bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady powiatu.

4.Związek nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu , z dniem ogłoszenia statutu.

Związki gmin –

1.w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne.

2.Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin. Gmina informuje wojewodę o zamiarze przystąpienia do związku.

3.Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych gmin ,bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy.

113.Charakter prawny porozumienia gmin lub powiatów.

102. Charakter prawny porozumienia gmin lub powiatów i

1.Porozumienie jest jedną z form współdziałania JST.

2.Zawierane są w formie umowy, w celu realizacji określonych zadań publicznych jednej z gmin przez drugą

3.Podmiotem realizującym te zadania jest tylko jedna jednostka sam. terytorialnego – uczestnik porozumienia.

4.Realizują zadania przy pomocy swojego aparatu pomocniczego i podległych im jednostek

5.Gmina wykonująca zadania przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji ( współ finansowanie powierzonego zadania.

114.Zasady tworzenia porozumień gmin i powiatów.

103. Zasady tworzenia porozumień gmin i powiatów.

Powiaty- mogą zawierać porozumienia w sprawie powierzenia jednemu z nich prowadzenia zadań publicznych. Miasto na prawach powiatu może tworzyć i zwierać porozumienia komunalne z gminami. ( w sprawach nie uregulowanych

treścią porozumienia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące związków powiatów) . Miasta na prawach powiatu mogą tworzyć porozumienia z gminami, ponieważ mają charakter dualistyczny –są zarówno powiatami jak i gminami.

115.Związki a porozumienia.

104. Związki a porozumienia.

Porozumienie występuje również tylko między gminami lub między powiatami.

Porozumienie w przeciwieństwie do związku dot. realizacji konkretnego zadania, nie powodując powstania jakiegoś odrębnego podmiotu prawnego.

Porozumienie jest to umowa między powiatami o przejęciu konkretnego zadania i współ finansowanie jego realizacji .

116.Stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

105. Stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

1.„Prawo o stowarzyszeniach” 7 kwietnia 1989 r.

2.Mogą być zawierane pomiędzy powiatami, gminami i województwami

3.Mogą być tworzone tylko przez osoby fizyczne

4.Tworzone są w celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów.

5.Przepisy zezwalają j.s.t. na tworzenie stowarzyszeń jako wspólnej reprezentacji.

6.Warunkiem rozpoczęcia działania stowarzyszenia jest jego rejestracja.

7.Do założenia stowarzyszenia potrzebnych jest co najmniej 3 założycieli.

8.Programem działania stowarzyszenia jest statut, o którym decyduje uchwała danej j.s.t.

9. Statut sporządza komitet założycielski. Określa on cel działania stowarzyszenia.

10.Mogą je tworzyć: powiaty, gminy, województwa.

Powiat - może tworzyć stowarzyszenia z gminami

Gmina - może tworzyć stowarzyszenia w różnych układach terytorialnych.

Województwo- może tworzyć stowarzyszenia z powiatami i .gminami

117.Organy j.s.t. uprawnione do stanowienia aktów prawa miejscowego.

106. Organy j.s.t. uprawnione do stanowienia aktów prawa miejscowego

POWIAT: Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach stanowi je - rada powiatu w formie uchwały jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej.

Akty prawa miejscowego podpisuje niezwłocznie po ich uchwaleniu przewodniczący rady powiatu i kieruje do publikacji.

Powiatowe przepisy porządkowe może wydać zarząd w przypadkach nie cierpiących zwłoki. Podlegają one zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu.

GMINA: Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów pr.miej. obowiązujących na obszarze gminy,

Organem uprawnionym do stanowienia aktów pr.miej. w formie uchwał jest -rada gminy. W przypadku nie cierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt w formie zarządzenia., które na najbliższej sesji rady gminy.

Zasady i tryb ogłaszania aktów pr. miej. określa ustawa z 20.07.2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.

WOJEWÓDZTWO: Stanowienie aktów prawa miejscowego należy do wyłącznej właściwości sejmiku wojewódzkiego. Podpisywanie aktów pr.miej. następuje przez Marszałka woj. Przekazane są do publikacji są w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Akty te w formie uchwały obowiązują na terenia województwa lub jego części , publikowane są w wojewódzkim dzienniku urzędowym..

Wchodzą w życie z dniem ogłoszenia jeżeli przepisy odrębne nie przewidują

wyraźnie innego terminu.

118.Rodzaje aktów prawa miejscowego stanowionych przez organy j.s.t.

107. Rodzaje aktów prawa miejscowego stanowionych przez organy j.s.t.

POWIAT: Stanowione są w szczególności w sprawach:

1.wymagających uregulowania w statucie

2.porządkowych

3.szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu

4. zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

GMINA: Organy rady gminy mogą wydawać akty pr. miej. w zakresie:

1.wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych

2.organizacji urzędów i instytucji gminnych

3.zasad zarządu mieniem komunalnym

4.zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

WOJEWÓDZTWO: Akty pr.miejsc. :

1. statut województwa

2. zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim

3. zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

119.Akty wykonawcze stanowione przez organy j.s.t.

108. Akty wykonawcze stanowione przez organy j.s.t.

Wydawane są przez organy j.s.t. a także przez wojewodów i organy rządowej administracji nie zespolonej na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych. Ma charakter wiążący tzn. że organowi nie wolno jest wykroczyć

poza określony w nim zakres spraw. Takie wykroczenie stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności aktu.

Przykładem przepisów wykonawczych mogą być przepisy dotyczące podatków i opłat lokalnych, które są uchwalane odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu i radę gminy.

120.Przepisy porządkowe stanowione przez organy j.s.t..

109. Przepisy porządkowe stanowione przez j.s.t.

Przepisy porządkowe mogą być wydawane na podstawie generalnego upoważnienia zawartego w ustawach o administracji rządowej w województwie, ustawa o samorządzie powiatowym, o samorządzie gminnym.

Przepisy porządkowe mogą być wydawane tylko w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących.

Przepisy porządkowe mogą przewidywać za ich naruszenie karę grzywny określonych w prawie o wykroczeniach.Dlatego akt prawa miejscowego stanowiący przepisy porządkowe może zawierać przepisy karne. Zasady i tryb ogłaszania przepisów porządkowych:

-         3 dni od dnia ogłoszenia – tryb nadzwyczajny

-         14 dni – tryb zwykły w Dz. U.

Wydawane są prze radę gminy, powiatu, sejmik województwa jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia, lub mienia Obywateli, ochrony środowiska naturalnego lub dla zapewnienia porządku , spokoju i bezpieczeństwa publicznego Powiatowe przepisy porządkowe może wydać zarząd w przypadkach nie cierpiących zwłoki. Podlegają one zatwierdzeniu na najbliższej sesji.

Za ich naruszenie przepisy mogą przewidywać karę grzywny.

121.Statuty stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego

110. Statuty stanowione przez organy j.s.t.

Statuty województwa, powiatu i gminy należą do aktów prawa miejscowego stanowionego przez organy tych jednostek. Statuty to swoiste konstytucje terytorialne danego samorządu. Określają:

-         ustrój województwa, powiatu, gminy

-         organizację wewnętrzną

-         tryb pracy ich organów

-         zasady zarządzanie mieniem jednostki terytorialnej.

Uchwalanie statutów należy odpowiednio do:

-         sejmiku wojewódzkiego ( w województwie)

-         rady powiatu ( w powiecie )

-         rady gminy ( w gminie )

 

122.Nadzór i kontrola nad stanowieniem aktów prawa miejscowego.

123.Ogłaszanie aktów prawa miejscowego i ich wejście w życie.

 112. Ogłaszanie aktów prawa miejscowego i ich wejscie w życie

Akty prawa miejscowego podlegaja ogłoszeniu w woj. Dz.U , który wydaje wojewoda. Wojewoda musi opublikować w woj.D.U uchwałę j.s.t. która została prawidłowo przedłożona do kontroli , a której nieważności z prawem nie orzekł ani wojewoda ani NSA. Dniem ogłoszenia aktu jest dzień wydania dziennika. Natomiast wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia chyba, że ustawa lub przepis prawa miejscowego przewiduje termin późniejszy. Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie 3 dni od ogłoszenia, a w uzasadnionych przypadkach w terminie krótszym. Poza ogłoszeniem w woj. Dz.U. podlegają publikacji w drodze obwieszczenia, a także w sposób zwyczajowo przyjęty. Za dzień ogłoszenia przyjmuje się dzień wskazany w obwieszczeniu a nie publikacji w woj.Dz.U.

124.Utrata mocy obowiązującej aktów prawa miejscowego.

113. Utrata mocy obowiązującej aktów prawa miejscowego

1. Akt został uchylony przez inny akt

2. Wygaśnięcie – dotyczy aktów obowiazujących czasowo i z okreslonym z góry czasem obowiązywania.

3. Faktyczną utratą mocy – dotyczy aktów nie uchylonych ani nie wygasłych, ale których aktualne zastosowanie jest niemozliwe ze względu na zmianę stosunków których dotyczą (akty nieaktualne

125.Przedmiot nadzoru nad samorządem terytorialnym.

114. Przedmiot nadzoru nad samorządem terytorialnym

Kontrola to podjęcie pewnych czynności, które powodują porównanie stanu faktycznego z pewnym wzorcem hipotezy obowiązującego prawa. Nadzór polega na władztwie administracyjnym przekazywanym w procesie decentralizacji. Nadzór jest wtedy gdy organ nadzorujący ma prawnie przypisane środki oddziaływania na podmiot kontrolowany. O środkach decydują przepisy obowiązującego prawa. Przedmiot i kryteria nadzoru.Nadzór obejmuje realizację wszystkich zadań i kompetencji wykonywanych przez organy JST ( zadania własne i zadania zlecone ), gdyz mają one charakter zadań publicznych mają za cel zaspakajanie potrzeb zbiorowych społeczeństwa.

126.Kryteria nadzoru.

115. Kryteria nadzoru

Polega na ustaleniu pewnych elementów na podstawie , których organ będzie nadzorowany.

Elementami tymi są:

  legalność ( zgodność z obowiązującym prawem)

celowość – racjonalne działanie , aby osiągnąć zamierzony cel

gospodarność – odpowiednia ilość środków do określonych potrzeb

Dzisiaj nadzór nad działalnością JST jest ograniczony do kryterium legalności.

127.Zakres podmiotowy nadzoru.

116. Zakres przedmiotowy nadzoru

1.czynna strona stosunku nadzoru – organ nadzorujący

2.bierna strona stosunku nadzoru – organ nadzorowany.  Organy nadzorujące – Premier, Wojewoda, RIO ( sprawy finansowe ) Pewne uprawnienia posiada również Sejm. W przyp powtarzających się naruszeń Konstytucji lub ustaw przez organy stanowiące JST. Sejm na wniosek premiera rozwiązuje dany organ

 Organy nadzorowane. Są nimi :

1.organy stanowiące JST

2.organy wykonawcze JST ( zarządy i organy monokratyczne )

3.związki i porozumienia międzygminne

4.związki i porozumienia międzypowiatowe

Nadzór nad organami jednostek pomocniczych ( sołectwa, osiedla, dzielnice ) powinien być regulowany w statucie gminy.

128.Środki kontroli a środki nadzoru.

 117. Środki kontroli, a środki nadzoru

 Środki nadzoru organu nadzorującego.To formy ingerencji w działalność jednostek przez organy nadzorcze. Środki nadzoru określane są w ustawach. W przypadku przekroczenia kompetencji przez organy nadzorujące, organowi nadzorowanemu służy ochrona sądowa.

 Środki nadzoru dzielimy na :

- środki kontroli

- środki korygujące

- środki informacyjne – polegają na uzgodnieniu, opiniowaniu rozstrzygnięć lub opiniowaniu dokumentów.

Nadzór poprzedzony jest zawsze kontrolą.

 Środki kontroli

Ustawy samorządowe mówią, że organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych dotyczących funkcjonowania JST niezbędnych do wykonywania uprawnień nadzorczych.

 Środki kontroli nie stanowią więc bezpośredniej ingerencji w działania organów samorządowych, mają one umożliwić organom nadzoru ocenę czy działalność organów JST uzasadnia zastosowanie środków nadzoru.

 Podstawowy nadzór nad JST mają wojewoda i RIO.

Wójt, burmistrz , prezydent miasta, starosta i marszałek przedkładają wojewodzie uchwały RG, RP, S Woj. I zarządów w terminie 7 dni od ich uchwalenia, a w przyp. przepisów porządkowych są to 2 dni.Wojewoda i RIO w przyp stwierdzenia niezgodności uchwały z prawem stwierdza jej nieważność lub posiada możliwość wstrzymania uchwały objętej nadzorem, która nie jest aktem prawa miejscowego.

Środki korygujące

Obowiązek uzyskania: zatwierdzenie, uzgodnienie, opinie wynika z ustaw samorządowych lub innych ustaw materialnego prawa administracyjnego.

129.Zatwierdzenie, uzgodnienie, zaopiniowanie rozstrzygnięć organów samorządowych.

118. Zatwierdzenie, uzgodnienie , zaopiniowanie rozstrzygnięć organów samorządowych

Gdy przepis prawa uzależnia ważność rozstrzygnięcia organu JST od zajęcia stanowiska przez inny organ.

To zajęcie stanowiska powinno nastąpić:

- nie później niż w ciągu 14 dni od doręczenia rozstrzygnięcia

- 30 dni w przyp organu stanowiącego ( uchwały) ponieważ działa na sesjach.

Są 3 sposoby współdziałania organu nadzoru i organu JST:

1.zatwierdzenie – ma charakter wiążący dla organu zatwierdzającego

2.uzgodnienie – polega na wspólnym opracowaniu rozstrzygnięcia poprzez przesłanie do organu nadzoru projektu w celu jego uzgodnienia.Uzgodnienie następuje przed podjęciem rozstrzygnięcia natomiast zatwierdzenie po rozstrzygnięciu.

3.opinia – ma charakter niewiążący dla organu decydującego. Jest elementem niezbędnym, ale organ decydujący może przyjąć inne stanowisko niż w opinii zawarty.

130.Stwierdzenie nieważności uchwały jednostki samorządu terytorialnego.

 119. Stwierdzenie nieważności uchwały JST

Organ nadzorczy organów JST np. wojewoda może zatwierdzić nieważność uchwał lub zarządzeń przedstawianych przez wójta, burmistrza i prezydenta miasta lub starostę , marszałka i ma na to 30 dni od dnia doręczenia.

Jeżeli nie zrobi tego w tym terminie to traci prawo samodzielnego stwierdzenia nieważności tych aktów i musi zaskarżyć te akty do NSA Powoduje to wstrzymanie wejścia aktów w życie do momentu wydania orzeczenia przez NSA. W przyp nieistotnego naruszenia prawa przez uchwałę lub zarządzenie, organ nadzorczy nie stwierdza jej nieważności, a jedynie wskazuje , że wydano ją z naruszeniem prawa.Wyjątek: Z chwilą wniesienia przez wojewodę skargi na wydany akt do NSA, organ wydający ten akt ma prawo zaskarżyć decyzję wojewody i na ta skargę wojewodzie nie przysługuje zaskarżenie.

NSA nie może rozstrzygać uchwał, zarządzeń po upływie roku od ich wydania.Za wyjątkiem sytuacji gdy:

1.nie przedłożono organowi uchwały organowi nadzoru w terminie 7 dni

2.dotyczy to także aktów prawa miejscowego formie uchwał lub zarządzeń

131.Zawieszenie organów jednostki samorządu terytorialnego.

120. Zawieszenie organów JST

Rada Gminy i wójt, burmistrz i prezydent miasta w przyp przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych mogą zostać zawieszeni w działaniu przez Premiera na wniosek ministra ds. administracji, po uprzednim wezwaniu do poprawy wykonywania zadań. Wtedy to powoływany jest zarząd komisaryczny na okres max 2 lat. Nie dłużej jednak jak do wyboru zarządu jednostki przez organ stanowiący tej jednostki kolejnej kadencji.

132.Rozwiązanie organu stanowiącego j.s.t.

121. Rozwiązanie organu stanowiącego i zarządu JST

W przypadku powtarzających się naruszeń Konstytucji lub ustaw Sejm na wniosek Premiera może rozwiązać organ jednostki stanowiącej w formie uchwały. Jest to równoznaczne z rozwiązaniem wszystkich organów danej JST. W tej sytuacji Premier na wniosek ministra ds. administracji powołuje osobę , która pełni funkcję tych organów do nowych wyborów. Wyjątek :Gmina gdzie wójt wybierany jest w wyborach powszechnych pełni i funkcję do końca kadencji. Osoba wyznaczona przez premiera pełni funkcję RG.Gdy naruszeń Konstytucji i ustaw dokonuje wójt, burmistrz odwoływany jest przez Premiera po uprzednim wezwaniu do zaprzestania naruszeń, a gdy to nie skutkuje to Premier powołuje osobę na stanowisko wójta, burmistrza, prezydenta miasta.

133.Odwołanie wójta przez Prezesa Rady Ministrów.

134.Rozwiązanie zarządu jednostki samorządu terytorialnego w trybie nadzoru.

135.Zarządzenie zastępcze jako środek nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego.

122. Zarządzenie zastępcze jako środek nadzoru nad JST Wydawana jest przez wojewodę i dotyczy zakazu prowadzenia działalność gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne ( radny, wójt, burmistrz, prezydent miasta) i wiąże się z odwołanie z zajmowanego stanowiska. W przypadku nie zaprzestania tej działalności wojewoda wzywa organ stanowiący do podjęcia odpowiedniego aktu w terminie 30 dni, po 3 m-cach jakie miał wójt, burmistrz, prezydent miasta na zaprzestanie działalności gospodarczej. Zarządzenie zastępcze zastępuje rozstrzygnięcie właściwego organu stanowiącego. Odwołuje wójta, burmistrza , prezydenta miasta

136.Nadzór nad zadaniami powierzonymi.

123. Nadzór nad zadaniami powierzonymi

W przyp. wykonywania przez organy jednostek sam teryt zadań z zakresu administracji rządowej powierzonych przez wojewodę na podstawie porozumienia zawartego z organem danej jednostki istnieje możliwość stosowania środków nadzoru. Zgodnie z art. 34 wojewoda może wstrzymać wykonanie uchwały organu gminy, powiatu, lub samorządu województwa. i powierzyć sprawę powierzoną do ponownego rozpatrzenia wskazując zaistniałe uchybienia oraz termin jej ponownego uchwalenia. Jeżeli nie przyniesie to rozwiązania wojewoda może uchylić uchwałę i wydać w to miejsce zarządzenie, o czym ma obowiązek poinformować właściwego ministra Zarządzenie takie wchodzi w życie po upływie 30 dni od daty jego wydania, chyba , że minister wyda inne rozstrzygnięcie. I zarządzenie wojewody i rozstrzygniecie właściwego ministra podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego.Wojewoda może wydawać w sytuacjach nadzwyczajnych ( zagrożenie życia, zdrowia, bezpieczeństwa państwa)polecenia wobec organów samorządu terytorialnego. Musi o nich poinformować właściwego ministra. Nie mogą one dot. rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze dec administracyjnej.

137.Sądowa ochrona jednostek samorządu terytorialnego.

124. Sądowa ochrona jednostek samorządu terytorialnego

1. Taka ochronę przewiduje art. 98 ust o sam gminnym, art. 85 ust o sam powiatowym i art.86 ust o sam województwa.

2. Ma ona na celu ochronę sam teryt. przed ingerencją organów nadzoru w sposób niezgodny z prawem, czyli przeciwko działaniom bez podstawy prawnej albo przeciwko działaniom wykraczającym poza ramy nadzoru określone w ustawie.

Ochrona taka obejmuje:

1. stanowisko zajmowane wobec rozstrzygnięcia organu jst w ramach współdziłania,

2. rozstrzygnięcie o rozwiązaniu przez Prezesa RM zarządu JST czy odwołaniu przez premiera wójta, burmistrza czy prezydenta miasta,

3. rozstrzygnięcie Prezesa RM o zawieszeniu organów JST i ustanowieniu zarządu komisarycznego na okres do 2 lat .

- Powyższe rozstrzygnięcia mogą być zaskarżone do NSA z powodu niezgodności z prawem.

- Termin 30 dni na wniesienie skargi, który biegnie od dnia doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego. - Skargę do SA wnosi JST albo związek międzygminny albo związek powiatów, których interes prawny albo uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone.

- Podstawa wniesienia skargi jest uchwała lub zarządzenie organu, który podjął uchwałę lub zarządzenie, albo którego dotyczy rozstrzygnięcie nadzorcze. Termin 30 dniowy od wyboru przewodniczącego organu stanowiącego.

- Po upłynięciu kadencji organu stanowiącego skargę może wnieś nowo wybrany organ stanowiący JST.

- Jeżeli skarga nie zostanie wniesiona w terminie lub jeżeli zostanie oddalona bądź odrzucona to rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne.

- Do sądowej kontroli należności gminy należy zaliczyć także właściwość S.A. do rozstrzygania sporów kompetencyjnych miedzy organami JST oraz między tymi organami, a organami adm rządowej.

138.Skarga do sądu administracyjnego w zakresie nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego

125. Skarga do NSA w zakresie nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego1. Organami nadzoru nad działalnością sam teryt. są Prezes RM i Wojewoda, a w zakresie spraw budżetowych – RIO.

2. Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność komunalną tylko w przyp. określonych ustawami.

3. Organ taki wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały może wstrzymać jej wykonanie.

4. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do S.A.

5. Jeżeli stwierdzenie nieważności dot. uchwały budżetowej, budżet w części objętej nieważnością nie może być wykonany do chwili rozstrzygnięcia sprawy przez sąd administracyjny.

6. W kwestii uchwały budżetowej S.A. wyznacza rozprawę nie później niż w ciągu 30 dni od daty wpłynięcia spraw do sądu.

139.Skarga z art. 101 i 101a ustawy o samorządzie gminnym (art. 87 i 88 ustawy o samorządzie powiatowym, art. 90 i 91 ustawy o samorządzie województwa).

126. Skarga z art.. 101 i 101a ustawy o samorządzie gminnym art. 87 i 88 ustawy o sam powiatowym art. 90 i 91 ustawy o sam wojewódzkim

Skarga na działanie organu stanowiącego i wykonawczego

Ustawy samorządowe gwarantują ochronę interesu prawnego innych podmiotów przed działaniami organów JST.

Umożliwiają zaskarżanie uchwał lub zarządzeń z pominięciem trybu nadzorczego.

Może to uczynić:

- każdy czyj interes prawny został naruszony tą uchwałą lub zarządzeniem może wnieść skargę do NSA po uprzednim bezskutecznym wezwaniem do usunięcia naruszenia.

Wyrok NSA może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych działań na rzecz skarżącego, na koszt i ryzyko JST.

- można też wnieść skargę na bezczynność organów, co oznacza się brakiem działania lub brakiem odpowiedzi.

Skargę można wnieść w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców, którzy wyrazili na nie pisemną zgodę.

Skargę do NSA można wnieść w przeciągu 30 dni po terminie 30 dniowym jaki miał organ na ustosunkowanie się do skargi obywatela.

Skarga do NSA z art. 101 i 101a ustawy o sam gminnym

1. Art. 101 stwarza możliwość zaskarżenia uchwał organów gminy poza trybem nadzorczym

2.Stanowi, że każdy czyj interes

prawny został naruszony uchwałą gminy w sprawie z zakresu adm. publicznej może po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia zaskarżyć uchwałę do S.A.

3.Skargę z art. 101 można wnieść w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy jeżeli wyraża na to pisemną zgodę.

4.Skargi nie można wnieść gdy w danej sprawie orzekł już sąd administracyjny i skargę oddalił.

5.Skarga nie może być wnoszona na decyzję w indywidualnych sprawach z zakresu adm publicznej wydawany w trybie KPA.

6.Przepisy z art. 101 stosuje się odpowiednio gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowanie czynności narusza prawa osób trzecich.

7. W takich przyp S.A. może nakazać organowi nadzoru wykonania niezbędnych czynności na rzecz skarżącego, na koszt i ryzyko gminy.

Skarga do NSA z art. 87 i 88 ustawy o sam powiatowym

1.      Każdy , czyj interes prawny lub uprawnienia zostały naruszone przez organ powiatu w sprawie z zakresu adm publ. może po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia zaskarżyć uchwałę do S.A.

2.      Skargę można wnieść w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców powiatu, którzy wyrażają na to pisemną zgodę.

3.      Przepisy w/w stosuje się odpowiednio, gdy organ powiatu nie wykonuje czynności nakazanych prawem lub faktycznie narusza prawa osób trzecich.

4.      W takich przyp. S.A. może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego, na koszt i ryzyko powiatu.  Skarga do NSA z art. 90 i 91 ustawy o sam wojewódzkim

1.      Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego wydanym w sprawie z zakresu adm publ może po bezskutecznym wezwaniu organu sam województwa, który przepis wydał do usunięcia naruszenia – zaskarżyć przepis do S.A.

2.      Nie stwierdza się nieważności aktu prawa miejscowego po upływie 1 roku od dnia jego wydania. Skargi nie można wnosić, gdy w danej sprawie orzekła już S.A. i skargę oddalił.

3.      W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.

4.      Przepisy w/w stosuje się odpowiednio, gdy organ sam. województwa nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowanie czynności narusza prawa osób trzecich.

5.      W takich przypadkach S.A. może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego.