Rozwój k.d.

Leżenie na plecach

- do 6 t.ż. – prymitywne kopanie: przy zgiętych biodrach zgina i prostuje kolana, stopy ustawiają się w koślawości (M. rectus femoris , M. guadriceps femoris)

- 3-4 m.ż. – dziecko leży stabilnie na podłożu, mięśnie dorsal i ventral tułowia ze sobą współpracują. Kręgosłup jest symetrycznie wyprostowany. Głowa i tułów są bazą podporu dla obręczy barkowej i biodrowej. Dzięki temu może dziecko staw barkowy i biodrowy rotować na zew. To daje początek rozwoju rotacji zew. kluczowym stawom. Poprzez te możliwości kluczowych stawów (bark, biodro) wzorzec ruchu z tułowia przechodzi na k.g. i k.d. Rotatory zew. normalizują ruch dłoni i stóp hamując rozwój rotacji wew.

Dzięki stabilizacji tułowia, rotacji zew kluczowych stawów, dziecko ma możliwość unieść dłonie, stopy do góry przeciwko sile grawitacji. Na początku utrzymuje nogi w rotacji zew. i odwiedzeniu, zgięte w stawie biodrowym i kolanowym. Aby nogi nie „upadły” na zew, czy też do wew. muszą współpracować łańcuchy mięśniowe przywodzicieli i rotatory zew. stawu biodrowego. Napięte zgięte nogi utrzymują stopy w górze. Stopy ustawiają się w pozycji pośredniej (środkowej). Rozpoczyna się rozwój supinacji stopy. Zanika koślawość stóp.

- koniec 4 m.ż – dzięki wyprostowi kręgosłupa, podporze na stabilnym tułowiu możliwy jest rozwój „chwytny” stóp. Stopy dotykają się w supinacji, palce przy dotykaniu się, zginają się. Stopy trenują mięśni, sklepienie poprzeczne i podłużne. Przy tym ruchu nogi w stawie biodrowym są zgięte, zrotowane na zew. i odwiedzone. Kolana są zgięte, stopy w supinacji.

- 5 m.ż. - max. odwiedzenie w stawie biodrowym

- 7 m.ż. – bierze stopy do buzi. Idealny wzorzec ruchu: odwiedzenie i rotacja zew. w stawie biodrowym, zgięcie w stawie biodrowym i kolanowym, supinacja stopy. Biodro w czasie tego ruchu jest max. zrotowane na zew. Aby staw biodrowy zmienił się w staw kulisty, musi staw biodrowy pracować w odwiedzeniu, rotacji zew, zgięciu. Stopa ustawia się w pełnej supinacji. Rozwój chwytny stopy. Obciąża przy tym lateralną stronę stopy, odciąża medialną. Trenując supinację stopy trenuje jednocześnie konstrukcję sklepienia stopy – funkcjonalną długość (pięta – paluch), szerokość (dystalne zakończenia Metatarsalia I-V) i wysokość (poprzeczne sklepienie Navikulare/Kuboid i długość Talus i Metatarsale II). Jest to tyko możliwe dzięki uzyskaniu supinacji stopy.

Sklepienie stopy jest dla człowieka jak rozwój chwytu dłoni. Zanim dziecko stanie na stopach, musi nimi chwytać. Rozwój chwytny dłoni i stopy przebiega podobnie, można powiedzieć tak samo. Aby dziecko mogło chwycić zabawkę musi dłoń otworzyć tzn. dłoń ustawia w supinacji, kciuk odwodzi. Jest to możliwe dzięki możliwości uzyskania rotacji zew. w stawie barkowym. To samo widać w rozwoju chwytu stóp. Musi noga w stawie biodrowym uzyskać odwiedzenie, rotację zew., staw biodrowy i kolanowy ustawia się w zgięciu. Przy tym wzorcu ruchu supinacja, pronacja stopy uzależniona jest od rotacji w stawie biodrowym. Przy zew. rotacji w biodrze stopa ustawia się w supinacji (rot. zew.). Wzorzec ruchu, w którym staw biodrowy ustawia się w przywiedzeniu rotacji wew. , staw biodrowy i kolanowy w wyproście, stopa jest w pronacji i rotacji wew.

Rozwój k.d. w leżeniu na brzuchu

- noworodek – biodra w prymitywnym przodopochyleniu, nogi całkowicie zgięte, leżenie na brzuchu jest niestabilne, biodra i stopy w ustawieniu „koślawym”. Kalkaneus i Talus nie są ustawione jeden na drugim, lecz w czołowej płaszczyźnie obok siebie. To ustawienie zmienia się miej więcej w 6 t.ż. Dziecko zaczyna w tym okresie skupiać wzrok. Głowę dźwiga do góry, ciężar ciała przesuwa automatycznie w kierunku kaudalnym. Biodra opadają na podłoże, nogi bardziej prostuje, są rozluźnione i obracają się na zew.

- 3-4 m.ż. – tułów ustawia się symetrycznie. Obręcz barkowa ustawia się równolegle do stawu biodrowego. Podpór jest na łokciach, przesuwa ciężar ciała w okolice pępka i biodra leżą na podłożu. Stawy barkowe i biodrowe rotują się na zew. Ważna jest pojawienie się (rozwój)rotacji zew biodra, dzięki czemu zanika prymitywne zgięcie w stawie biodrowym i możliwy jest trening utrzymania równowagi. Nogi ustawiają się w odwiedzeniu, rotacji zew., kolana są zgięte, stopy w supinacji i uniesione. Dotykające stopy ustawiają się równolegle medialną i lateralną stroną.

- 8-9 m.ż. – dziecko przesuwa się i podpiera na kolanach- pierwszy raz następuje wyprost w biodrze. Poprzez uniesienie bioder i przeniesieniu ciężaru ciała na kolana dziecko trenuje wyprost w stawie biodrowym.

Rozwój nóg w leżeniu na boku

- 6m.ż.- obrót z pleców na brzuch – biodra dzięki mięśniom brzucha ustawiają się skośnie. Dzięki takiemu ustawieniu dziecko porusza nogami tak jak we wzorcu chodu. Noga dolno-leżąca jest wyprostowana, górno- leżąca zgięta. W czasie aktywnego obrotu występuje wzorzec ruchu: noga górno- leżąca ustawia się w rotacji zew. w odwiedzeniu, staw kolanowy i biodrowy w zgięciu, stopa w supinaci.

7-8 m.ż. – stabilne leżenie na boku: pojawia się pierwsze statyczne obciążenie stopy, przygotowanie jej do prawidłowego obciążenia w czasie chodzenia (propulsja). Noga górno -leżąca przyjmuje funkcje „balansowania”. W tej pozycji stopa trenuje siłę mięśniową i przygotowuje ustawienie sklepienia stopy do stania.

Następuje centralizacja w stawie biodrowym, przy zgiętym biodrze z rotacją zew. i odwiedzeniem. Łańcuch mięśniowy (m. obturatorii i gemelli, m. piriformis, m. tensor fasciae latae, m. gluteus minimus i medius, m. guadratus femoris) napina się.

Rozwój nóg w czworakowaniu i staniu

- w czasie czworakowania dziecko trenuje wyprost i przywiedzenie w stawie biodrowym jak i planter flexion i supinację stopy. Dzięki temu rozwija się górny staw skokowy.

- klęk na jednym kolanie – dziecko trenuje dorsalflexion z supinacją.

Ustawienie stopy zależne jest od ustawienia stawu biodrowego. Docisk (obciążenie) pięty aktywuje dorsalextension z supinacją stopy.

W trakcie samodzielnego siedzenia (11 – 12 m.ż.) dziecko ustawia kończynę dolną w rotacji zewnętrznej, odwiedzeniu w stawie biodrowym, w zgięciu w stawie biodrowym oraz kolanowym i stopę w supinacji. W przejściu z siadu do stania obciąża piętę i równocześnie ustawia kończynę dolną obciążoną w przywiedzeniu i zgięciu w stawie biodrowym, zgina kolano i stopa ustawia się automatycznie w zgięciu grzbietowym i supinacji. Z chwilą osiągnięcia etapu samodzielnego chodzenia obciąża całe stopy na podłożu. Dzięki temu następuje zrównoważenie pracy mięśni stopy odpowiadających za pronację i supinację stopy, co jest niezbędne przy prawidłowym chodzie i rozwoju sklepienia podłużnego.