dyskusja na temat przyszłości państwa narodowego – zmiany realiów suwerenności w związku z coraz większą rolą międzyn. instytucji decydujących o polityce międzyn. i gosp.
podnoszony jest wątek tożsamości narodowej – jej osłabienie przez dążenia do secesji czy powstawanie społ. wielokulturowego może wykształcić tożsamość np. europejską? nie da się, bo w społ. europejskich dominuje identyfikacja z narodem, a nie z Europejczykami
migracje – przyczyniają się do tworzenia społ. wielokulturowych, a w efekcie do zmniejszenia stopnia identyfikacji narodów europ. z państwem narodowym i narodem
Jessop - terytorialny charakter władzy polit. związanej z UE, ten rodzaj władzy polit. o charakterze ponadnarod., a nie rząd światowy jest bardziej realną perspektywą dla różnych obszarów kulturowych świata
rozważania nt. przyszłości państwa narod. wymagają analizy zmian, jakie zachodzą w ramach samego państwa (sił społ., ich interesów, priorytetów, adaptacji do nowych wyzwań, relacji z innymi państwami i miejsca w międzyn. instytucjach polit. i gosp.)
gospodarka rynkowa jest w dużym stopniu uzależniona od warunków, jakie tworzą dla niej państwa narodowe
wszelkie zmiany i procesy związane z IE mają charakter zamierzony, a nie żywiołowy, są jasno określone co do celów i konsekwencji, wiążą się z działalnością konkretnych instytucji międzyn., są jasno określone przepisami prawa; globalizacja w sposób bardziej skomplikowany wpływa na suwerenność państw narodowych
różnica między skutkami procesu IE i globalizacji dla suwerenności państw narod.: w przypadku integracji państwa narod. zrzekają się swej suwerenności za przyzwoleniem swych obywateli identyfikujących się z celami, jakie są możliwe do urzeczywistnienia; proces globalizacji przebiega żywiołowo, nie jest społecznie „konsultowany”, anonimowe są siły, które ten proces wspierają
pojawiają się poglądy rewidujące wcześniejsze przekonania o możliwości rozwiązania wszystkich problemów gosp. przez sektor prywatny, a problemów społ. przez społeczeństwo obywatelskie państwo nadal jest potrzebne
słabe państwa narod. nie dają swoim obywatelom poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji, nie są w stanie korzystać z pomocy międzyn., nie są traktowane w stosunkach międzyn. jako podmioty w pełni suwerenne, bo ich suwerenność pogłębia procesy destrukcyjne
Fukuyama: warunkiem ładu światowego, stabilizacji i bezpieczeństwa jest budowa silnych państw narodowych
państwo dobrobytu – obecnie przeorientowanie z koncentracji na wewn. problemach gosp. i polit. na rzecz zwiększania ich aktywności polit. i gosp. w skali międzynarodowej
coraz bardziej wieloetniczny i wielokulturowy charakter struktury społeczeństw europejskich nie tylko osłabia ich jedność, ale i wpływa na niższy poziom lojalności obywateli wobec państwa szansa na wytworzenie się tożsamości europejskiej
zmniejszenie funkcji państwa narod. w układzie wewn. powiększa jednocześnie jego znaczenie w skali międzyn, ponieważ państwa biorą udział w decyzjach dotyczących struktur ponadnarodowych
istota problemu nie tkwi w tym, by państwa narodowe posiadały pełną suwerenność, lecz w tym, by instytucje międzyn. miały charakter demokratyczny i podejmowały decyzje zgodne z interesem wszystkich państw
globalizacja w coraz większym stopniu będzie pomniejszała rolą organów władzy państwowej w kontrolowaniu procesów gosp., polit., społ. i kult. Jessop: pomniejszanie znaczenia miejsca (terytorium państwa) dla podejmowania decyzji
konsekwencje globalizacji, które ponoszą państwa niezintegrowane w takie struktury ponadnarodowe jak UE mogą być bardziej dotkliwe z punktu widzenia utraty suwerenności niż ten poziom jej utraty, jaki związany jest z przynależnością do Unii państwa członkowskie negocjują poziom utraty swojej suwerenności, nie jest on efektem niekontrolowanych procesów, na które państwa nie mają żadnego wpływu