05.12

Filar II

• Proces analizy nadzorczej – zindywidualizowana ocena władz nadzorczych, czy fundusze własne banku są wystarczające względem skali i profilu ryzyka

• Sfery nadzorczego badania adekwatności kapitałowej:

• Ryzyka analizowane w filarze I, ale nie ujęte tam w pełni

• Rodzaje ryzyka nie uwzględnione w filarze I

• Czynniki zewnętrzne względem banku

• Zadaniem filaru II jest określenie wymogów kapitałowych niezbędnych dod pokrycia różnych ryzyk nie ujętych w Filarze I.

Filar III

Dopełnienie badania adekwatności kapitałowej przy wykorzystanie mechanizmów rynkowych.

Jej celem jest przekazanie uczestnikom rynku informacji umożliwiających ocenę ryzyka instytucji i jej adekwatności kapitałowej.

Limity koncentracji zaangażowań

Suma wierzytelności banku, udzielonych przez bank zobowiązań pozabilansowych oraz posiadanych przez bank akcji lub udziałów w innym podmiocie, obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjne nie może przekroczyć limitu:

1. 20% funduszy własnych banku – dla zaangażowania banku wobec każdego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie, gdy którykolwiek z tych podmiotów jest wobec banku podmiotem dominującym lub zależnym.

2. 25% funduszy własnych banku dla zaangażowania banku wobec każdego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie, gdy którykolwiek z tych podmiotów nie jest wobec banku podmiotem dominującym lub zależnym. #

Suma zaangażowań banku różnych lub przekraczających 10% funduszy własnych banku (duże zaangażowanie) w stosunku do podmiotów, o których mową w poprzednim limicie, nie może być wyższa niż limit dużych zaangażowań, który wynosi 800% tych funduszy. #

Wskaźniki względne.

Zarząd banku jest obowiązany niezwłocznie zgłosić Komisji Nadzoru Finansowego każdorazowego osiągnięcia lub przekroczenie przez zaangażowanie poziomu 10% funduszy banku oraz osiągnięcie lub przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań i limitu sumy dużych zaangażowań.

Rezerwy celowe

Regulacja nadzorcza dotycząca klasyfikacji ekspozycji kredytowych oraz tworzenie rezerw na te ekspozycje.

Klasyfikacji kredytowych związanych z kredytami detalicznymi i Skarbem Państwa w oparciu o opóźnienia w spłacie rat kapitałowych lub odsetek.

Klasyfikacja ekspozycji kredytowych związanych z jednostkami gospodarczymi w oparciu o opóźnienie w spalcie rat kapitałowych lub odsetek oraz ocenę sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika. #

Ekspozycje w odniesieniu do kredytów detalicznych:

1. Normalne (opóźnienie w spłacie do 6 miesięcy) – obowiązek tworzenia rezerwy celowej w minimalnej wysokości 1,5% podstawy rezerwy

2. Stracone (opóźnienie w spłacie powyżej 6 miesięcy) – rezerwa w wysokości minimum 100% podstawy

Ekspozycje związane ze Skarbem Państwa:

Normalne (opóźnienia w spłacie do 1 roku) – nie tworzy się rezerwy

Wątpliwe (opóźnienie w spłacie od 1 roku do 2 lat) – wysokość rezerwy minimum 50% podstawy

Stracone (opóźnienie w spłacie powyżej 2 lat) – wysokość rezerwy minimum 100% podstawy. #

Ekspozycje kredytowe związane z jednostkami gospodarczymi:

1. Normalne (opóźnienie w spalcie do 1 miesiąca, sytuacja ekon.-fin. Dłużnika nie stanowi zagrożenia spłaty) – rezerwa 0% podstawy

2. Pod obserwacją (opóźnienia w spłacie od 1 do 3 mies., sytuacja ekon.fin. dłużnika może stanowić zagrożenie ze względu na rejon lub branżę działalności) – rezerwa min. 1,5% podstawy

3. Poniżej standardu (opóźnienie w spalcie od 3 do 6 mies., sytuacja ekon.-fin. Dłużnika może stanowić zagrożenie) - rezerwa min. 20% podstawy

4. Wątpliwe (opóźnienie w spłacie powyżej 6 mies. Do 1 roku, u dłużnika powstała strata) – rezerwa min. 50% podstawy

5. Stracone (opóźnienie w spłacie ponad 1 rok, postępowanie sądowe, miejsce dłużnika nie jest znane, upadłość) – rezerwa min. 100% podstawy. #

Słabości systemu regulacji ujawnione przez kryzys finansowy 2007-2008

1. Brak harmonizacji i „rozwodnienie” funduszy podstawowych (Tier I), m.in. przez dopuszczenie przez krajowych regulatorów do tej kategorii instrumentów hybrydowych o słabej zdolności absorpcji strat banku.

2. Brak adekwatności zharmonizowanych standardów w zakresie płynności uwzględniających istotne zakłócenia na rynkach kapitałowych i międzybankowych

3. Nadmierna rola i zaufanie do firm ratingowych wmontowanych w mechanizm Bazylei II

4. Słabość metodyki testów warunków skrajnych i niedocenianie możliwości załamania się rynku

5. Ułomności dopuszczonych regulacji mechanizmów „eksportu” ryzyka poza bank (sekurytyzacja, ubezpieczenia), a jednocześnie obniżających wymóg kapitałowy. #

Bazylea III – założenia

Nowe wymogi kapitałowe Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego (Bazylea III) – nie zastępuje Bazylei II, ale ją uzupełnia i modyfikuje.

Cel wprowadzenia: zwiększenie wyposażenia banków w kapitały tak, aby były bardziej odporne na sytuacje kryzysowe

Zmiana w stosunku do Bazylei II:

1. Zwiększenie minimalnego wymogu kapitałów podstawowych Tier I (opłacanego kapitału akcyjnego i zatrzymanych zysków) z 4 do 6 proc. aktywów ważonych ryzykiem

2. Wprowadzenie nowego 2,5 proc. ochronnego bufora kapitałowego

3. Wprowadzenie nowego 2,5 proc. bufora antycyklicznego

4. Wprowadzenie dodatkowych wymogów kapitałowych dla banków o istotnym znaczeniu systemowym (parametry jeszcze nie ustalone)

Ochronny bufor kapitałowy – pewien ustalony poziom kapitału akcyjnego ponad minimalny kapitał odpowiednio, podstawowy (Tier I) oraz całkowity (Tier I + Tier II), który bank będzie zobowiazany utrzymać, i który w efekcie powiększa współczynniki kapitałowe o 2,5 pp.

Antycykliczny bufor kapitałowy – poziom bufora ustalany będzie na podstawie danych makroekonomicznych danego kraju

Czynnikiem determinującym poziom bufora będzie udział kredytów w PKB

W przypadku narastanie w danym kraju ryzyka systemowego , mierzonego znacznym odchyleniem relacji kredytów do PKB od trendu długoterminowego, banki będą zobowiązane do utrzymania dodatkowego kapitału ponad ochronny bufor kapitałowy

Poziom antycyklicznego bufora kapitałowego może wynosić od 0 do 2,5 proc. – niższy w okresie recesji, wyższy w okresie ożywienia gospodarczego

O wysokości bufora decydować będą krajowe władze nadzoru (instrumenty dyskrecjonalne) #

Mechanizm działania bufora akumulowanie przez banki kapitałów w okresie dobrej koniunktury gospodarczej, gdy akcja kredytowa rośnie. W okresie kryzysu kapitały zgromadzone w ramach bufora będą absorbowały straty.

W ten sposób bufor będzie pełnił rolę sektorowego automatycznego stabilizatora koniunktury.

Instytucje kredytowe nieutrzymujące buforów na odpowiednim poziomie poniosą konsekwencje w postaci ograniczenia możliwości podziału dochodów kapitałowych (zysków do podziału, wypłat premii) w okresie niezbędnym do zgromadzenia funduszy na poziomie ochronnego bufora kapitałowego. #

Nowoczesne współczynniki wypłacalności

1. „Wąski” współczynnik wypłacalności oparty głównie na najsolidniejszych składnikach funduszy podstawowych o najwyższej zdolności do absorpcji strat:

Kapitał akcyjny / aktywa ważone ryzykiem >/= 4,5%

1. „Podstawowy” współczynnik wypłacalności

Fundusze podstawowe (Tier I) / aktywa ważone ryzykiem >/= 6,0%

1. „Szeroki” współczynnik wypłacalności

Kapitał całkowity (Tier I+Tier II) / aktywa ważone ryzykiem >= 8%)

Zastrzeżone współczynnik wypłacalności oraz obciążone bufory kapitałowe zwiększają wymóg kapitałowy.

Normy płynności i dźwigni finansowej

Wskaćnik pokrycia płynności do 30 dni:

Aktywa płynne / wpływy – wypływy >= 100%

Pokazuje w jakim stopniu bardzo bezpieczne, płynne aktywa pokrywają skumulowaną płynnościową lukę netto w horyzoncie 30 dniu w sytuacji dotkliwych warunków rynkowych definiowanych przez nadzór bankowy

Wymóg stabilnego finansowania netto

Dostępne finansowanie stabilne / wymagane finansowanie stabilne >=100%

Celem wymogu jest zapewnienie wzrostu aktywów w oparciu bezpieczne finansowanie długoterminowe (powyżej 1 roku) w opozycji do krótkoterminowego, bardziej ryzykownego finansowania z rynków międzybankowego i kapitałowego. #

Współczynnik dźwigni

Fundusze własne / aktywa + pozycje pozabilansowe *CCF .= 3%

Gdzie:

- CCF – współczynnik konwersji pozycji pozabilansowej w bilansową;

- aktywa ujęte bez ważenia ryzykiem

- obecna wartość (3%) przyjęta jest na okres testowanie 2011-2017

Współczynnik dźwigni ma na celu uzupełnienie współczynnika wypłacalności oraz jest mechanizmem korekty ryzyka modeli i błędu pomiaru. #

Pozostałe elementy pakietu reform

1. Narzędzia prawne i finansowe rozwiązywania problemu banków kryzysowych (restrukturyzacja lub likwidacja banków systemowych i trans granicznych)

2. System wynagrodzeń w bankach zniechęcający do agresywnego poszukiwania krótkoterminowego zysku bez uwzględnienia kosztów ryzyka

3. Podatek bankowy – na fundusz restrukturyzacji banków systemowych.

4. „Testamenty banków” – opis sposobu własnej likwidacji przez bank w sytuacji braku możliwości kontynuacji działalności. #