Dział: Gnathostomata – żuchwowce

• Grupa I: Chondrichtyes – chrzęstnoszkieletowe

Ogólnie:

- szkielet chrzęstny + struna grzbietowa

- ciało pokryte jest łuskami plakoidalnymi zęby skórne

- brak pęcherza pławnego

- 4-7 par szpar skrzelowych

- zapłodnienie wewnętrzne

- ciało o wrzecionowatym kształcie (u płaszczek spłaszczone grzbieto-brzusznie)

- dwie gromady:

• Spodouste: 5-7 szpar skrzelowych nie nakrytych wieczkiem, pierwsza para może być wykształcona w postaci tryskawki; łuski plakoidalne, płetwa ogonowa typu heterocerkicznego. Szczęka z potężnymi zębami pokrytymi szkliwem. U samców płetwa brzuszna przekształcona w narząd kopulacyjny. W jelicie fałd spiralny. Drapieżne. Brak pęcherza pławnego, występuje kloaka. Tylko morskie. Do należą dwa rzędy:

1. Rząd: Żarłacze

- podrząd: płaszczki – potężnie wykształcone płetwy piersiowe zrośnięte z bokami głowy; płetwy grzbietowe przesunięte na ogon, brak płetwy odbytowej. Oczy i tryskawka na wierzchu głowy. Szpary skrzelowe na spodniej stronie ciała.

1. Rząd: Prażarłacze

• Zrosłogłowe: 4 szczeliny skrzelowe okryte częściowo fałdem skórnym. Brak pokrywy skrzelowe. Brak pęcherza pławnego i fałdu spiralnego. Struna grzbietowa znajduje się w kanale chrzęstnym. Jajorodne. Brak szkliwa na zębach płytki żujące. Drapieżne.

Rodzina: chimerowatych.

• Grupa II: Osteichtyes – Kostnoszkieletowe

Ogólnie:

- szkielet kostny

- struna grzbietowa zachowuje się przez cały okres życia tylko u prymitywnych form

- ciało pokryte jest cienkimi, elastycznymi łuskami ganoidalnymi lub tarczami kostnymi. Rybe mogą być też nagie. Łuski okrywa skóra wydzielająca śluz

- zęby w górnej szczęce

- większość ma pęcherz pławny

- płetwy parzyste oparte są na pasach: barkowym i miednicowym; płetwy nieparzyste opierają się na wewnętrznych promieniach kostnych

- płetwa ogonowa symetryczna

- nozdrza parzyste

- skrzela (w tylnej części głowy) z 4 par łuków, nie zrośnięte ze skórą

- brak przegród międzyskrzelowych

- zapłodnienie zewnętrzne

- u samców brak narządów kopulacyjnych

- pęcherz pławny u niektórych pełni rolę płuc

- we wszystkich typach zbiorników

Cecha	Jesiotr – Acipenser sturio	Miastuga – Polypterus bichir	Płoć – Rutilus rutilus	Okoń – Perca fluviatilis
Pokrycie ciała	Duże tarcze ustawione w 5 rzędach, po 2 z boków i nieparzysty rząd na grzbiecie; między nimi kolce i drobne płyty kostne	Ciało wydłużone, pokryte są łuskami ganoidalnymi. Ciało ma barwę oliwkową.	Ciało krótkie, wygrzbiecone i bocznie spłaszczone. Łuski cykloidalne.	Długość do 60 cm, bocznie spłaszczone. Łuski typu ktenoidalnego, małe. Ciało ma barwę od ciemnoszarej do olowkozielonkawej, boki są jaśniejsze. Na grzbiecie występuje kilka poprzecznych ciemnych smug. Brzuch jest jaśniejszy.
Czaszka i głowa	Prawie całkowicie chrzęstna pokryta kostnym pancerzem. Pysk jest spiczasty i wydłużony; otwór gębowy kwadratowy, wokół niego wąsiki		Głowa jest krótka, otwór gębowy jest mały, szczęki są lekko wysunięte.	Otwór gębowy jest duży. Tylna krawędź szczęki sięga oka.
płetwy	Płetwa ogonowa duża	Drobne płytki grzbietowe złożone z mocnego kolca i promieni miękkich. Płetwa ogonowa jest prawie symetryczna.	Płetwa grzbietowa u ogonowa są szare z czerwonymi odcieniami, inne czerwonawe.	Ostre promienie płetw (głównie pierwszej grzbietowej). Płetwa grzbietowa I jest szara, a II zielonkawoszara, płetwy piersiowe o barwie żółtej, pozostałe są jaskrawo czerwone.
Środowisko	W wodach słonych i słodkich (tylko formy słodkowodne)	Słodkowodne	Wody słodkie i przybrzeżne wody Bałtyku	W wodach słodkich
Inne	Gatunek wędrowny, w Polsce pod ścisłą ochroną	U larw skrzela zewnętrzne. Drapieżne.	Tęczówka oka czerwona. Licznie poławiane i spożywane. Żyją w ławicach. Są wszystkożerne.	Drapieżne. Chronione. Samce są jaskrawiej ubarwione.