Epoka | Wydarzenia | Filozofia | Terminy i pojęcia | Utwory | Gatunki literackie | Bohaterowie |
---|---|---|---|---|---|---|
Romantyzm 1822r (wydanie przez A. Mickiewicza tomu poezji ,,Ballady i romanse” 1863r ( powstanie styczniowe) |
1789 Wielka Rewolucja Francuska 1794 Powstanie kościuszkowskie 1795 III rozbiór Polski 1797 Powstanie Legionów Dąbrowskiego 1807 Utworzenie Księstwa Warszawskiego 1812 Wyprawa Napoleona do Rosji 1815 Klęska Napoleona pod Waterloo. Kongres Wiedeński. Utworzenie Księstwa Kongresowego. 1821 Wybuch powstania w Grecji 1824 Proces młodzieży wileńskiej 1825 Powstanie dekabrystów (powstanie grudniowe) w Rosji 1830 Rewolucja lipcowa we Francji. Wybuch powstania listopadowego w Warszawie. 1833 Wyprawa Zaliwskiego – próba wzniecenia powstania 1839 Zniesienie Unii Brzeskiej 1846 Próba wzniecenia powstania. Rzeź galicyjska. Koniec Rzeczpospolitej Krakowskiej. 1848 Wiosna Ludów 1852-56 Wojna krymska 1860-61 Manifestacje patriotyczne w Warszawie 1863-64 Powstanie styczniowe. |
Założenia filozoficzne epoki: *rozróżnienie na świat ducha i materii; *przeświadczenie, że warto poznać wyłącznie świat duchowy; *świat materii stanowi opozycję świata duchowego; *sposobem poznawania świata jest nie rozum, lecz wiara, czucie, intuicja, objawienie. Irracjonalizm pogląd głoszący możliwość poznania świata przede wszystkim za pomocą ducha i uczucia filozofia wolności. Według Fichtego każdy, kto czuje się wolnym jest idealistą, zaś wszyscy bierni to realiści. Uważał on, że gdzie istnieje rzeczywistość, musiał przedtem istnieć czyn, który ją wytworzył Friedrich Wilhelm Joseph Schelling był przekonany, że przyroda nie jest tylko narzędziem służącym do osiągania ludzkich celów, ale posiada ona swoją duchowość, choć jest jej nieświadoma. Postulował również zbliżenie się do religii. Uważał, że prawdy głoszone przez filozofię nie różnią się od tych, głoszonych przez religię od setek lat. Uważał, że bez idei nie byłoby bytu |
Orientalizm – zachwyt kulturą i obyczajami Wschodu Ludowość- szczególne zainteresowanie obyczajami i kulturą ludu jako środowiska nieskażonego cywilizacją. Bohater romantyczny- samotny, tajemniczy, powodujący się uczuciami, indywidualista, skłócony ze światem, tragiczny, nieszczęśliwie zakochany Bohater werteryczny: człowiek o wybujałej wyobraźni oraz nadwrażliwej uczuciowości; samotnik, doświadczający silnego zranienia z reguły na tle miłosnym; człowiek cierpiący na chorobę wieku - weltschmerz (rozterki filozoficzne, emocjonalne i etyczne, nazywane bólem świata; buntownik przeciwko niesprawiedliwym prawom, konwencjom, obyczajom i normom moralnym; zagubiony i zraniony bohater nie umiejący poradzić sobie ze sobą i odkrywanymi sprzecznościami, który ostatecznie kończy życie samobójstwem Bohater bajroniczny to wielki indywidualista, buntownik, osoba niezwykle tajemnicza, często występuje przeciw powszechnie przyjętym prawom i normom społecznym, pozostaje w konflikcie ze światem, ulega wielkim namiętnościom,jego życie naznaczone jest ogromną miłością, zbrodnią, występkiem, które wywarły wpływ na jego dalsze losy. Bohater cierpi z powodu przeszłości; nieufność,wobec społeczeństwasprawia, że nie może zaznać spokoju i odnaleźć ukojenia. |
Goethe: *,,Cierpienia młodego Wertera” *,,Faust” *,,Król Olch” Byron: ,,Giaur” ,,Do radości” Adam Mickiewicz: *,, Lilie” *,,Stepy akermańskie” *,,Burza” *,,Droga nad przepaścią w Czuft-Kale” *,,Romanty- czność” *,, Oda do młodości” *,,Ajudach” *,,Pan Tadeusz” *,,Dziady cz2” ,,Dziady cz3” ,,Dziady cz4” Juliusz Słowacki *,,Grób Agamemnona” *,,Testament mój” *,,Kordian” Zygmunt Krasiński: ,,Nie-Boska komedia” Cyprian Norwid *,,Fortepian Szopena” *,,Bema pamięci żałobny- rapsod” *Moja Piosnka |
epistolarna dramat romantyczny Ballada Powieść poetycka Oda Ballada Sonet Krymski Sonet Sonet k. Sonet k. Ballada Oda Sonet k. Epopeja Dramat romantyczny Dramat romantyczny Dramat romantyczny Pieśń Testament poetycki Dramat romantyczny Dramat rodzinny (I, IIcz.) romantyczny Rapsod Pieśń |
Werter, Lota, Albert, Komisarz S., Parobek, Wilhelm, Córka nauczyciela Faust, Mefistofeles, Małgorzata Ojciec i Syn Giaur, Leila, Hassan Żona, Mąż, Bracia, Pustelnik Wędrowiec Pielgrzym Karusia, duch Jasieńka, Młodość Pielgrzym Sędzia Soplica, Stolnik Horeszko, Podkomorzy, Hrabia, Telimena, Zosia, Tadeusz, Wojski, Gerwazy, Protazy, Rejent, Asesor, Dobrzyńscy, Jankiel, Nikita Nikitycz Ryków, Major Płuta, Bartek Prusak, Bartek Brzytewka, Róża i Anna, Podkomorzyna, Ewa Horeszkówna, Żona Stolnika, Telka Hreczeszanka Guślarz, Gromana wieśniaków, Józio i Rózia(duchy lekkie), widmo Złego Pana(d. ciężki), Kruk, Sowa, Zosia(d. pośredni), Widmo Konrad, Ksiądz Piotr, Jakub - Jakub Jagiełło, Adolf - Adolf Januszkiewicz, Żegota - Ignacy Domejko, Tomasz - Tomasz Zan, Feliks Kółakowski, Jan Sobolewski Nowosilcow, Anioły, Bestużew, Cichowski, Diabły, Doktor, Ewa, Feliks, Frejend, Ksiądz Lwowicz, Zenon Niemojewski, Pelikan, Justyn Pol, Rollison, Rollinsonowa, Suzin, Tomasz, Piotr Wysocki, Żegota Ksiądz, Dzieci, Pustelnik – Gustaw, Głos z kantorka Słowacki zwraca się do przyjaciół, narodu, społeczeństwa Czarownica, Szatan, Astaroth, Diabli, Mefistofel, Twór, Chór Aniołów, Archanioł,(Wilhelm Tell, Jan Kalwin, Wolter, Russa, gen. Józef Vhłopicki, Książe Adam Jerzy Czartoryski, Gen. Jan Skrzynecki, Julian Ursyn Niemcewicz, Joachim Lelewel, gen. Krukowiecki), Kordian, Grzegorz, Laura, Wioletta, Papież, Prezes, Starzec, Szatan(Doktor), Car, Wielki Książę Konstanty Hrabia Henryk(Mąż), Orcio, Pankracy, Leonard, Maria, dobre i złe duchy, Anioł, Szatan, Baron, Jakub, Książę, Przechrzta, Bianchetti, Chłopi, Syn Filozofa, Rzemieślnik, Kamerdyner, Lokaje Szopen, Fidiasz, Dawid, Ajschylos Gen. Józef Bem |