Funkcje nauki
POJĘCIE NAUKI:
Wg T. Pilcha pojęcia „nauki” jest wieloznaczne i w zależności od kontekstu przybiera różny sens: dydaktyczny - kiedy oznacza czynność nauczania lub uczenia się; w tym znaczeniu mówimy o nauce
w szkole; instytucjonalny - gdy pod tym pojęciem kryje się dyscyplina naukowa uprawiana na poziomie szkoły wyższej lub instytucji naukowo-badawczej; treściowy – kompletny system uzasadnionych twierdzeń i hipotez oddających wiernie obraz badanego obszaru rzeczywistości (przyrodniczej, społecznej, technicznej) oraz o sposobach poznawania tej rzeczywistości i jej użytecznego przekształcania; historyczno-socjologiczny – nauka rozumiana jako dziedzina kultury; funkcjonalny - ogół czynności składających się na działalność badawczą, prowadzącą do tworzenia i rozwijania nauki, zgodnie
z metodami mającymi zapewnić obiektywne, zasadne i uporządkowane poznanie danej dziedziny rzeczywistości.
Metodologia określa naukę jako społecznie zorganizowaną działalność ludzi mającą na celu obiektywne poznanie istniejącej rzeczywistości przyrodniczej bądź społecznej. Zatem nauka obejmuje procesy (badania naukowe) i rezultaty (wiedzę naukową) poznania naukowego.
Wg K. Kotarbińskiego przez naukę rozumiemy - pewien zespół czynności badawczych zmierzających
do obiektywnego poznania istniejącej rzeczywistości przyrodniczej bądź społecznej oraz wytwór tych czynności badawczych, a więc system twierdzeń dotyczących badanej rzeczywistości (wiedzę naukową).
FUNKCJE NAUKI:
Funkcja opisowa (deskryptywna) – badacz dokonuje szczegółowego opisu badanego przedmiotu, zjawiska czy sytuacji w celu jego zrozumienia i poznania (Jak jest?). Dzięki dokładnemu opisowi może zrozumieć i wyjaśnić poszczególne rzeczy. Opis może dotyczyć różnych komponentów lub właściwości danego zjawiska, zdarzenia czy obiektu. Dokonywane opisy sprzyjają także poszukiwaniu związków między warunkami i badanymi zjawiskami oraz ułatwiają formułowanie hipotez roboczych.
Funkcja wyjaśniająca – jest to czynność bardziej złożona. Jest to próba takiego wyjaśnienia istniejącej rzeczywistości, aby była bardziej zrozumiała i by można na jej podstawie przewidywać zmiany, jakie
w niej zachodzą. Będzie to możliwe, gdy nauka nie ograniczy się tylko do opisu jednostkowych zdarzeń, ale będzie dążyła do określenia związków i zależności między badanymi zjawiskami oraz
do uogólniania sądów (szukanie odpowiedzi na pytanie: Dlaczego?).
Funkcja prognostyczna – sprowadza się do umiejętności przewidywania przez badacza wszelkiego rodzaju zmian, jakich można się spodziewać w bliższej lub dalszej perspektywie1.
A. W. Maszke, Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych↩