| PN-EN 473 | Badania nieniszczące Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących Zasady ogólne (oryg.) |
|---|---|
| PN-EN ISO 5817 | Spawanie Złącza spawane ze stali, niklu, tytanu i ich stopów ( z wyjątkiem spawanych wiązka) Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych |
| PN-EN ISO 10042 | Spawanie Złącza aluminium i jego stopów spawane łukowo Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych |
| PN-EN 12517-1 | Badania nieniszczące spoin Część 1: Ocena złączy spawanych ze stali, niklu, tytanu i ich stopów na podstawie radiografii Poziomy akceptacji |
| PN-EN 12517-2 | Badania nieniszczące spoin Część 2: Ocena złączy spawanych z aluminium i jego stopów na podstawie radiografii Poziomy akceptacji (oryg.) |
| PN-EN 1435 | Badania nieniszczące złączy spawanych Badania radiograficzne złączy spawanych |
| PN-EN 444 | Badania nieniszczące Ogólne zasady badań materiałów metalowych za pomocą promieniowania X i gamma |
Poziom jakości zgodnie z PN-ISO 5817 lub PN-EN ISO 10042 |
Technika i poziom badań według PN-EN 1435 | Poziomy akceptacji według PN-EN ISO 12517 |
|---|---|---|
B C D |
B B A |
1 2 3 |
Zalety badań radiograficznych:
dobra wykrywalność niezgodności wewnętrznych,
prosta interpretacja wyników badań,
dokument z badań może być wielokrotnie interpretowany.
Promieniowanie jonizujące ma charakter promieniowania elektromagnetycznego, ma charakter korpuskularny i falowy.
Własności promieniowania X i γ:
przenika przez materię w stopniu zależnym od posiadanej energii,
rozchodzi się w przestrzeni liniowo z prędkością światła,
nie odchyla się w polu elektrycznym lub magnetycznym,
wywołuje zjawisko wzbudzenia i jonizacji materii,
wywołuje zjawiska fotochemiczne w emulsji błony fotograficznej,
oddziaływuje szkodliwie na organizmy żywe.
Lampa rentgenowska: promieniowani X jest wynikiem hamowania na anodzie elektronów emitowanych przez katodę i rozpędzonych w polu elektrycznym, powstałym przez przyłożenie do anody i katody wysokiego napięcia (50÷400 kV). Energia promieniowania jest wprost proporcjonalna do napięcia. Im wyższa energia tym większa przenikliwość.
Promienie γ: uzyskuje się w wyniku przemian energetycznych jąder atomowych pierwiastków pobudzanych wcześniej sztucznie do promieniowania (izotopy kobaltu, irydu, iterbu itp.). Aktywacja pierwiastków odbywa się w reaktorach przez ich bombardowanie szybkimi neutronami.
Zasada wykrywania niezgodności w badanych złączach polega na zmianie natężenia promieniowania X lub γ po przejściu przez badany obiekt.
Błony rentgenowskie posiadają naniesioną emulsję światłoczuła (zawiera związki srebra).
Czułość błony zależy od wielkości ziarna znajdującego się w emulsji (większe ziarna – większa czułość).
Zwiększenie wydajności kontroli podczas badań radiograficznych uzyskuje się poprzez skrócenie czasu naświetlania – stosuje się okładki wzmacniające.
Parametry aparatu rentgenowskiego:
maksymalne napięcie anodowe lampy,
maksymalna moc doprowadzona do lampy,
maksymalna moc dawki ekspozycyjnej,
rozmiar ogniska, kształt wiązki promieniowania,
sposób chłodzenia anody,
sposób zasilania lampy,
dopuszczalny czas pracy ciągłej,
masa i wymiary,
charakter konstrukcji.
Klasy technik radiograficznych:
klasa A – techniki podstawowe (czułość normalna),
klasa B – techniki ulepszone (czułość podwyższona)
Wskaźniki czułości obrazu – zestawy pręcików lub zestawy schodków z otworkami wykonanych z tego samego materiału co badany obiekt:
pręcikowe – miarą jakości jest numer najcieńszego pręcika widocznego na radiogramie,
schodkowo-otworowe – miarą jakości jest numer najmniejszego otworka.