Dysonans podecyzyjny
Dysonans poznawczy, a uzasadnienie wysiłku
Dysonans poznawczy, a udzielanie pomocy
Dysonans poznawczy, a okrucieństwo
Niezgodność między zachowaniem, a przekonaniami
Dysonans poznawczy, a myślenie racjonalne
…………………………………………………….Podpisanie listy zwolenników jakiegoś kandydata politycznego sprawia, że zaczynamy go bardziej lubić oraz popierać, nawet jeśli wcześniej był nam obojętny.
…………………………………………………….Badani proszeni byli o wypełnienie ankiety, która mierzyła ważne dla nich postawy (tu stosunek do segregacji rasowej). Następnie wręczano im listę argumentów za i przeciw segregacji. Listy były tak skonstruowane, że zawierały zarówno rozsądne jak i głupie argumenty popierające oba stanowiska. Badacze zastanawiali się, w jaki sposób ludzie będą zapamiętywać te argumenty. Okazało się, że zapamiętywanie przedstawionych racji związane było z własnym poglądem na dane zagadnienie. Badani zapamiętywali rozsądne argumenty, zgodne z ich stanowiskiem i głupie argumenty strony przeciwnej.
…………………………………………………….Badacze prosili gospodynie domowe, aby oceniły różne przedmioty domowego użytku (były to różne roboty kuchenne) na skali od najmniej do najbardziej pożądanego. Następnie dano im możliwość wyboru między 5. i 6. przedmiotem w hierarchii – mogły zabrać go do domu (były to przedmioty bardzo podobnie oceniane). Po dokonaniu wyboru proszono jeszcze raz (po upływie 20 min) o ocenę robotów kuchennych. Za drugim razem kobiety podnosiły ocenę robota, który wybrały i znacząco obniżały ocenę tego, który odrzuciły.
……………………………………………………..Dziewczętom powiedziano, że będą mogły uczestniczyć w grupie dyskusyjnej (dyskutującej na tematy seksualne), ale najpierw muszą przejść "odpowiednią selekcję", aby sprawdzić, czy nadają się na członków tej grupy. Część z nich czytała sprośne słowa w obecności obcego mężczyzny (musiały pokonać duży wstyd i opór). Część czytała słowa związane z seksem, ale nie sprośne (łagodna inicjacja), część dostawała się do grupy bez żadnych warunków wstępnych (grupa kontrolna). Następnie dziewczęta miały oceniać dyskusję grupy, do której rzekomo zostały "przyjęte" (dyskusja była nagrana, ale one przekonane były, że słuchają jej na żywo. Rozmowa celowo była napuszona i potwornie nudna). Młode kobiety oceniały dyskusję jako tym ciekawszą, im trudniejszą inicjację musiały wcześniej przejść. Osoby z grupy kontrolnej oceniały dyskusję jako nudną stratę czasu.
……………………………………………………..Studenci byli proszeni przez osoby uważane za autorytety, aby zaaplikowali wstrząsy elektryczne innym ludziom (w takiej sytuacji ludzie podporządkowują się łatwo – np. eksperyment Milgrama). Po tym czynie badani zaczęli negatywnie oceniać swoje ofiary.
………………………………………………...........Wyświadczenie komuś bezinteresownej przysługi, udzielenie pożyczki, poświęcenie się dla kogoś, nasila skłonność do lubienia tej osoby.