Czym jest interacja spoleczna?

Najogólniej oznacza ona wzajemnie oddziaływania na siebie osób, zjawisk i rzeczy. Wzajemne oddżałowywanie na siebie ludzi(Ew. grup ludzi). Żyjąc wchodzimy w różnego rodzaju interakcje.

Czym jest instytucja spoleczna?

Instytucja społeczna to:Zespół utrwalonych wzorów postępowania, porządkujące interakcje i określające ramy prowadzonych przez jednostki gier. Zespół ról społecznych skupiony wokół zaspokajania jakieś istotnej potrzeby społecznej.

Czym jest rola społeczna?

To oczekiwania kierowane pod adresem ludzi zajmujących określone miejsce w strukturze społecznej oraz sposób postępowania z daną pozycją społeczną. Jest podstawowym narzędziem funkcjonowania człowieka w społeczeństwie. Sprawia ona, że rzadko mamy angażowania w interakcje całej swojej osobowości. Składa się z 3 elementów: -zachowań nakazanych, -zachowań zakazanych, -marginesu swobody.

Główne cechy kultury

-kultura jest wytworem człowieka, -ma charakter pozabiologiczny, -jest wytworem zbiorowym, -jest systemem, -rozwija się i przekształca w czasie, -kultura jest nabytą a nie wrodzoną umiejętnością człowieka, -nabywa się ją w trakcie socjalizacj złożonego, wielostronnego procesu uczenia się.

Czym jest socjalizacja?

Jest procesem tworzenia osobowości oraz wyrabiania umiejętności odgrywania ról społecznych. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje: -pierwotną -wtórną.

Na czym polega kontrola społeczna?

Wszelkie mechanizmy uruchamiające a niekiedy wymuszające współdziałanie utrzymywanie porządku społecznego. Kilka poziomów działania: -jednostkowy, -mała grupa społeczna, -Wielka grupa społeczna. 4 główne rodzaje: pozytywna, negatywna, formalna i nieformalna.

Cechy grupy społecznej

Wszelki zbiór osób, który możemy ujmować jako całość ze względu na jakikolwiek godne uwagi stosunki zachodzące między jego członkami. Warunkiem jej powstania jest zachowanie w jej obrębie interakcji międzyludzkich. Da się w niej dostrzec struktury wewnątrzgrupowe. Spójność determinowana istniejącą w niej więzią społeczną.

Podstawowe rodzaje grup społecznych

-instrumentalna, -ekspresyjna, -pierwotna, -wtórna, -własna, -obca, -odniesienia.

Różnorodność modelu rodziny

Można je podzielić ze względu na:

a)liczbę małżonków -monogamiczne

-poligamiczne(poliginię,poliandrię)

b)sposób dziedziczenia przynależności narodowej

-bilatarnej -unilatarnej(patrylinearyzm,matrylinearyzm)

c)miejsce zamieszkania małżonków po ślubie

-patrylokalizm -matrylokalizm

-neolokalizm d)podział władzy w rodzinie

-patriarchat –matriarchat -model partnerstwa

Charakterystyka społeczności lokalnej

Jest obecnie jedną z grup społecznych budzących silne zainteresowanie w socjologii. Ferdynand Tonnies wyodrębnił dwa typy takiej organizacji: wspólnota oraz stowarzyszenie. Wspólnota to społeczność w której: -ludzi łączą więzy rodzinne i sąsiedzkie

-w relacje społeczne ludzie angażują swoją osobowość -kontrola społeczna opiera się na zwyczajach i tradycji

-ludzie kierują się głównie wiarą -podstawą gospodarki jest własność zbiorowa

W opozycji do niej znajduje się stowarzyszenie w którym: -więzami łączącymi ludzi są umowy, wyrachowanie i wymiana -w relacjach społecznych ludzie uczestniczą jako wykonawcy ról społecznych -kontrola społeczna opiera się na środkach formalnych

-ludzie biorą pod uwagę opinie społeczną -podstawę gospodarki stanowią pieniądz i własność prywatna. Z czasem jego poglądy ewuluowały i uznał, że wspólnotę i stowarzyszenie można uznać za skrajne punkty skali: każda realnie istniejąca społeczność w jakimś stopniu jest wspólnotą, a w jakimś stowarzyszeniem .Społeczności lokalne odgrywają nadal ogromną rolę w wielu strefach życia społecznego: -socjalizacji -kontroli społecznej -dostosowanie do nowych warunków życia -zapobieganiu wyobcowania ludzi -efektywniejszym wydaniu środków publicznych. Społeczności lokalne są podstawowym środowiskiem

życia ludzkiego, stąd ignorowanie ich może prowadzić do szeregu poważnych problemów.

Charakterystyka grupy etnicznej

Jej podstawą jest ostre zróżnicowanie „ My- Oni”. Poczucie etniczności zawsze wiąże się z konfliktem międzygrupowym skłaniającym do refleksji nad cechami „Nas” i „Ich”. Charakteryzuje się następującymi cechami: -Odrębna nazwa zbiorowości

-Przekonanie o wspólnym pochodzeniu

-Wspólne dzieje -Własna odrębna kultura, której wyznacznikiem mogą być religia, obyczaje, mowa, strój, dieta etc.

-Związek z określonym terytorium symbolizowanym przez konkretne miejsca(góry, rzeki, jeziora)

-Poczucie wspólnoty i solidarności.

Naród jako grupa społeczna

Jest odmianą grupy etnicznej, której elity mają wyraźne postulaty polityczne. Najczęściej takim postulatem jest samodzielne państwo. Z tym postulatem wiąże się nacjonalizm. związek narodu i państwa jest dość złożony także ze względu na historie tworzenia się narodów europejskich. Na ogół przebiega to dwoma etapami:1 państwo doprowadziło do unifikacji swoich poddanych dając początek jednolitemu narodowi;2 grupa etniczna rozdrobniona między wiele państw wyrabia w sobie

świadomość narodową, a następnie dąży do zniesienia dzielących ją granic. Sytuacje komplikuje dodatkowo istnienie państw wielonarodowych, narodów wieloetnicznych i mniejszości narodowych. Mniejszości narodowe w Polsce to:-Białorusini –Czesi –Litwini –Niemcy -Ormianie-Rosjanie –Słowacy –Ukraińcy –Żydzi Mniejszości etniczne w Polsce to: -Karaimi –Łemkowie –Romowie - Tatarzy

Cechy organizacji formalnej

-wszystkie sposoby postępowania są opisane przez procedury, -struktura biurokracji jest hierarchiczna,

-Stosunki międzyludzkie mają charakter bezosobowy, -urzędnicy są najemnymi profesjonalistami,

-komunikację wewnętrzną dokonuje się w formie Pisemnej -gromadzona jest dokumentacja pisemna.

Patologie organizacji formalnej

-Działanie zgodnie z przepisami utrudnia reakcje na sytuacje nietypowe. Biurokracja radzi sobie z tym wydając bardziej szczegółowe regulacje, co jednak przekłada się na większe usztywnienie procedur

- Biurokracje bardzo źle sobie radzą z wdrążaniem innowacji, bo te wymagają daleko idących modyfikacji istniejących procedur

-W biurokracji dochodzi do rozdźwięku między dwoma grupami profesjonalistów: profesjonalistów zajmujących się meritum działań organizacji oraz profesjonalnych urzędników zajmującymi się procedurami

-W biurokracji często dochodzi do przemieszczania celów. Ma ono kilka form: rygorystyczne przepisów baz wnikania w cele,

którym one służą, zaabsorbowanie organizacji biurokratycznej własnym funkcjonowaniem, brak zainteresowania biurokracji rozwiązaniem problemu, do którego została powołana bo to oznaczałoby zlikwidowaniem tej organizacji

-Bezosobowość w biurokracji jest z reguły wyłącznie teoretyczna.

Teorie zarządzania organizacjami formalnymi

-Zarządzanie naukowe

-Stosunki międzyludzkie

-Kierunek administracyjny.

Marksowskie ujęcie zróżnicowania społecznego

Marks zakładał, że każde społeczeństwo poza pierwotnym i komunistycznym dzieli się na dwie zasadnicze klasy: wyzyskiwaczy i wyzyskiwanych. Wyzyskiwacze i wyzyskiwani są w ciągłym konflikcie wynikającym ze sprzeczności interesów( konflikt klasowy).

Miejsce w systemie klasowym jest pochodną stosunku do środków produkcji. Środki produkcji są to środki służące produkcji dóbr konsumpcyjnych ważnych dla tworzenia społeczeństwa. Pochodną pozycji klasowej są wszystkie aspekty życia społecznego.

Weberowskie ujęcie zróżnicowania społecznego

System ten nie jest jednowymiarowy, ale ma trzy wymiary: ekonomiczny, prestiżowy i polityczny. Każdy z tych wymiarów określony jest przez inne czynniki

-ekonomiczny przez szanse na rynku pracy

-prestiżowy przez styl życia i konsumpcje

-polityczny przez zaangażowanie w rywalizacji o władzę.

Wymiary te są względnie autonomiczne-nie determinują się wzajemnie, przez co miejsce zajmowane na każdej z tych płaszczyzn nie jest pochodną miejsc zajmowanych na pozostałych.

Rodzaje ruchliwości społecznej

Dzieli się na:

-wertykalną(pomiędzy poziomami struktury społecznej)

-horyzontalna (w ramach tego samego poziomu)

Wyróżnia się także:

-wewnątrzpokoleniową

-międzypokoleniowa.

Cechy zróżnicowania społecznego w społeczeństwach ponowoczesnych

Zanikanie ostro wyodrębnionych klas charakterystycznych dla analiz Marksa. Do tego dochodzi przez wzrost znaczenia coraz wyższych posiadanych kompetencji pozaekonomicznych oraz utrata znaczenia ekonomicznego przez tradycyjny przemysł.

Ogromny wzrost klasy średniej i jej silnie wewnętrznie zróżnicowanie. Średnią klasę wyznaczała własność, kontrola oraz szanse na rynku pracy.Pewien styl życia i korupcji charakterystycznej dla tej klasy.

UNDERCLASS- tworzą ją ludzie zmarginalizowani, często określanych jako wykluczeni.

Różnice płci jako forma zróżnicowania społecznego

Stwierdzono gorszą pozycję kobiet w sferze ekonomicznej i politycznej.

Specyfikacja zróżnicowania społeczno-zawodowe w PRL

Gospodarka PRL-u opierała się na centralnym planowaniu rozwoju przemysłu ciężkiego oraz wzroście produkcji poprzez zwiększenie zatrudnienia, a nie nad modernizacją techniczną. Wzrost popytu na pracę fizyczną, lub wymagającą niskich kwalifikacji. Słaba pozytywna korelacja między wykształceniem a zarobkami. Rozwarstwienie ekonomiczne między robotnikami reprezentującymi różne gałęzie przemysłu. Wyraźny awans zawodów robotniczych na skali prestiżu społecznego. Praktyczny brak bezrobocia.

Charakter zmian społeczno-ekonomicznych w Polsce po 1089.

Drastycznie spadł popyt na prace fizyczną i nisko kwalifikowaną wraz z tym obniżyły się zarobki ludzi ją wykonywującą. Pojawiła

się pozytywna korelacja między wykształceniem a zarobkami. Zatarciu uległa dekompozycja cech położenia społecznego.

Pojawiło się bezrobocie dotykające znacznej części społeczeństwa. Przemiany miały różne efekty, dla różnych grup społecznych.

W 1 fazie korzyści odniosły osoby posiadające własne firmy. Po 2000r.na beneficjentów wyrosła grupa wykwalifikowanych

specjalistów zatrudnionych przez duże międzynarodowe korporacje.

Rozległość strefy ubóstwa w Polsce

Minimum socjalne – koszty utrzymania gospodarstw domowych służący do zaspokojenia potrzeb bytowo- konsupcyjnych na

niskim poziomie ok. 50%Minimum egzystencji- koszt dóbr niezbędnych do potrzymania życiowych i sprawności psychofizycznej 6,7% Relatywna granica ubóstwa – 50% średnich wydatków ogółu gospodarstw domowych 16,7%