POJĘCIA KINO NIEME !

1. Kino atrakcji - termin z zakresu historii filmu, charakteryzujący wczesny etap rozwoju kina niemego, kiedy to filmy koncentrowały się przede wszystkim na wizualnej atrakcyjności, zadziwieniu widza wysmakowanymi planami i kostiumami, efektami specjalnymi oraz niezwykłą tematyką, mniej interesując się fabułą, budowaniem postaci i opowiadaniem wydarzeń. Termin stworzyli w 1985 roku Tom Gunning i André Gaudreault.

Kino atrakcji nie było kinem jarmarcznym, nie było prymitywne. Nie było także nastawione na opowiadanie, chodziło głównie o sam wynalazek techniczny, o oswojenie ludzi z ruchomymi obrazami – to właśnie było tą atrakcją w kinie. Kino atrakcji wykształciło kilka gatunków:

• travelogues (travelogi), które były po prostu filmami z podróży, kręcone zazwyczaj przez wysłanników braci Lumiere; one zapoczątkowały ikonosferę – świat stał się dla przeciętnego człowieka otwarty; „Niagara”, „Spanish bullfight”, „Odjazd pociągu w Jerozolimie”

• włajeryzm -podglądanie, widoki przez przyrządy optyczne (lupę, lunetę, okulary, dziurkę od klucza itp.); ten gatunek stosował głównie G. A. Smith

• fantomatyczne podróże – symulowano podróże jakimś pojazdem; pokazywanie widoków, jak przez np. okno pociągu, czy samochodu.

• Kroniki filmowe/actuallities – czasami przedstawione wydarzenie wcześniej zainscenizowano i pokazano jako prawdziwe;

• filmy pasji/pasyjne – filmy religijne, o męczeństwie Chrystusa

• chase films – filmy gonitwy, w których stosowano zasadę zgodności osi akcji

1. Montaż równoległy – metoda montażu filmowego i filmowa technika narracyjna polegająca na przeplataniu ze sobą dwóch serii ujęć, przedstawiających dwie sytuacje lub czynności, dziejące się w tym samym czasie, ale w różnych miejscach (przy czym zazwyczaj obie sytuacje splatają się ostatecznie i uzyskują rozwiązanie w tym samym miejscu i czasie). Jest to jedna z najstarszych metod montażu i jednocześnie jedna z najpopularniejszych technik narracyjnych w filmie.

Bywa często wykorzystywana w westernie, thrillerze, filmie gangsterskim czy horrorze i może być np. używana do przedstawiania scen pościgu (naprzemienne ukazywanie ścigającego i uciekającego). Specyficzną odmianą montażu równoległego jest technika narracyjna nazywana ocaleniem w ostatniej chwili.

Montaż równoległy uniezależnia narrację od tylko jednego punktu widzenia oraz pozwala widzowi na wyciąganie wniosków dotyczących obu przeplatanych sytuacji.

1. kino-oko - pojęcie wprowadzone przez D. Wiertowa w latach 20., określające jego koncepcję kina jako instrumentu do rejestracji i wizualnej interpretacji rzeczywistości. Mianem tym określa się również grupę dokumentalistów pracujących w myśl założeń Wiertowa, np. film Kino-Oko(1924, reportaż z życia w obozie pionierów).

2. montaż atrakcji - termin z estetycznej teorii Siergieja Eisensteina, wywiedziony z jego praktyki teatralnej i stojący w opozycji do traktowania sztuki jako działalności opartej na natchnieniu i improwizacji. Montaż atrakcji opierał się na łączeniu ze sobą kolejnych "atrakcji", a więc ujęć o bardzo silnym ładunku emocjonalnym lub wyrazistej wymowie estetycznej, tworzące razem zestawienia budzące mocne reakcje emocjonalne widza. Eisenstein opracował teorię montażu atrakcji w 1922 roku, a zastosował ją w praktyce m.in. w filmie Strajk z 1924 roku (np. zestawienie ujęć z rzeźni z ujęciami przedstawiającymi masakrę robotników) oraz w Pancerniku Potiomkinie z 1925.

3. Motion Picture Patent Company - czołowi amerykańscy producenci oraz importerzy filmowi łączą się z dystrybutorami w pierwszy trust filmowy

4. UFA - niemiecka wytwórnia filmowa istniejąca w latach 1917-1990 w miejscowości Babelsberg.

5.  komedia slapstickowa - komedia filmowa okresu kina niemego oparta nagagach. Wyznacznikami jej były ustawiczne pościgi, ucieczki, potknięcia, obrzucanie się tortami itp. dowcipy wizualne. Za twórcę slapsitckowej komedii uchodzi M. Sennett, a czołowymi przedstawicielami gatunku byli:Ch. Chaplin, B. Keaton, H. Lloyd, O. Hardy i S. Laurel, B. Abbott i L. Costello, J. Tati, P. Etaix, M. Brooks.

6. film d’art. -  francuska wytwórnia filmowa powstała w 1908 roku, dała dała początek tzw. "filmowi artystycznemu", który to ruch postulował oparcie filmu na literaturze ambitnej, tworzenie adaptacji scenicznych i powieściowych. Był to pierwszy przypadek wykorzystania literatury w nowym medium jakim był film. Po krótkim okresie popularności wytwórnia straciła zainteresowanie publiczności.

Na życzenie członków Comédie-Française bracia Lafitte zakładają w roku 1908 spółkę Le Film d’Art. Spółka ma się zajmować produkcją filmową dotyczącą scen historycznych, mitologicznych iteatralnych. Filmy miały opierać się na adaptacjach prawdziwych i uznanych przedstawień teatralnych. Głównym celem powołania tej spółki było poszerzenie pubuliczności kinowej (dotąd dość ludowej) o warstwy bardziej wykształcone. Kino padło ofiarą opinii sztuki jarmarcznej, od której odżegnywała się publiczność teatrów i oper. 

1. Montaż intelektualny - techniczny zabieg cięcia i sklejania poszczególnych ujęćtaśmy filmowej w kolejności, zapewniającej ciągłość narracyjną, organizującej czas i przestrzeń filmową, wzmagającej dramatyzm akcji i skłaniającej widza do przemyślenia znaczeń wynikających z zestawiania treści zawartych w kolejnych ujęciach

2. Szkoła Brighton - pionierskie ugrupowanie realizatorów filmowych, działających 1900–1905 w Anglii, w mieście Brighton. Zapoczątkowali twórcze wykorzystywanie zbliżeń filmowych oraz rozwiązań montażowych. Czołowi przedstawiciele: G.A. Smith (1864–1959), filmy: Szkło powiększające babuni (1900), Mysz w szkole sztuk pięknych (1901) oraz J. Williamson (1855–1933), filmy: Napad bokserów na misję w Chinach (1901), Dezerter (1903).

11 . Gaumont -  francuska wytwórnia filmowa, założona w 1898 roku przez Léona Gaumonta. Obecnie jest to najstarsza i największa wytwórnia filmowa weFrancji.

W wytwórni Gaumont powstają filmy (między innymi Leon zawodowiec, Piąty element), jak również seriale animowane dla dzieci (Oggy i karaluchy).

1. Nickelodeon – 1905 rok. Były to tanie filmy za 1 nikla (5 centów) .

2. Kinetoskop -  aparat projekcyjny skonstruowany przez T.A. Edisona w 1889 i przystosowany do oglądania filmów przez jedną osobę. Filmy produkowano od 1893. Kinetoskop prezentowano w Paryżu w 1894.

3. Efekt kuleszowa - przeprowadzony przez radzieckiego reżysera filmowegoLwa Kuleszowa w latach 20. XX wieku eksperyment, mający za zadanie wykazać sensotwórcze znaczenie montażu filmowego.

Eksperyment opierał się na zestawieniu ujęcia przedstawiającego pozbawioną wyrazu twarz radzieckiego aktora Iwana Mozżuchina z innymi ujęciami; co powodowało, że odbiorca przypisywał za każdym razem inne emocje widzianej twarzy. Twarz Mozżuchina zestawiano kolejno z: talerzem zupy (odbiorca odnosił wrażenie, że aktor patrzy na zupę, a jego twarz wyraża głód), trumną z ciałem kobiety (odbiorcy przypisywali twarzy aktora wielki smutek) oraz bawiącą się dziewczynką (twarz Mozżuchina nabierała dla odbiorców wrażenia pogodnej, czułej).

Tym samym eksperyment doprowadził Kuleszowa do wniosku, że odbiorca nadaje znaczenie ujęciom filmowym nie w izolacji, ale w połączeniu z ujęciami poprzedzającymi i następującymi po nich oraz że osoba montująca film może nadawać mu znaczenia niezależnie od zawartej w nim gry aktorskiej.

1. Surrealizm filmowy - Nurt surrealistyczny zapoczątkowała francuska awangarda filmowa utworem L. Buñuela i S. Dalego Pies andaluzyjski (1928). Film stał się manifestem kierunku, który czerpał symbolikę z freudyzmu, występując zarazem przeciwko normom obyczajowym burżuazji.
   
   Czołowym przedstawicielem surrealizmu filmowego był L. Buñuel

2. Wirażowanie – czyli koloryzacja filmów czarno-białych za pomocą nakładania na obiektyw kolorowych masek np. brązowej lub niebieskiej ( widać to w filmie: Narodziny narodu)

3. Włoskie monumenty - W filmie używana łacińska odmiana – peplum, oznaczająca filmy pełnometrażowe, kostiumowe, kręcone na wielką skalę. Zjawisko powszechne w filmach niemych, odnoszące się przede wszystkim do tzw. włoskich monumentów. Pierwszym peplum w historii był film pt. Ostatnie dni Pompei z 1908 roku, którego reżyserem był Luigi Magii.

4. Kinematograf -  aparat do realizacji i ekranowej projekcji ruchomych obrazów.  Skonstruowali go w roku 1895 we Francji bracia Louis i August Lumière (patent z 13 lutego 1895). Pierwsza publiczna projekcja ich filmów miała miejsce 28 grudnia 1895 roku w paryskim Salonie Indyjskim Grand Cafe. Wyświetlono wówczas m.in.: Wyjście robotników z fabryki Lumière w Lyonie, Śniadanie, Polewacz polany oraz najsławniejszy Wjazd pociągu na stację w La Ciotat, podczas którego podobno widzowie siedzący najbliżej ekranu uciekali w popłochu, przerażeni widokiem sunącej na nichlokomotywy. Data ta oficjalnie uznawana jest za moment narodzin kina.