Izabela Kubiś

Szwedzkie i duńskie kino nieme.

Najwcześniej udokumentowany pokaz ruchomych obrazów w Danii miał miejsce
7 czerwca 1896 roku w drewnianym pawilonie, zbudowanym tuż obok Ratusza
w Kopenhadze. Jego organizatorem był malarz Lauritz Vilhelm Pacht, który wcześniej demonstrował tam podobne do dioramy optyczne atrakcje, a tym razem z projektora, zwanego kinoptikonem, patentu angielskiego pioniera Birta Acresa, wyświetlił żywe obrazu.
10 czerwca loal Pachta zaszczycił swoją obecnością król Christian IX z rodziną i świtą. Niestety, 18 czerwca wybuchł pożar, wywołany z zemsty przez niedawno zwolnionego elektryka, i zniszczeniu uległa nie tylko aparatura, ale również część pawilonu. 30 czerwca projekcje z wielką pompą wznowiono.
Szwedzki debiut kinematografu miał natomiast miejsce 28 czerwca 1896 roku. Gościny udzielił teatr letni w Malmo, gzie Duńczyk Harald Limkilde w ciągu lata pokazał blisko trzydziestu tysiącom widzów żywe fotografie z życia mieszkańców Paryża jako dodatkową atrakcję na wystawie przemysłu i rzemiosła.
Tak przedstawiają się suche fakty, wynotowane z historyczno filmowych annałów, które w tym okresie wyglądają podobnie w różnych krajach na całym świecie. U schyłku
XIX wieku nikt jednak nie mógł przypuszczać, że to właśnie słabo uprzemysłowione kraje skandynawskie – Dania i Szwecja – mimo ich niewielkiej populacji (niecałe 2,5 i 5 milionów ludności w 1900 roku) odegrają bardzo istotną rolę w produkcyjnym i artystycznym rozwoju europejskiej kinematografii.

Dania

Na początku ubiegłego stulecia nic nie zapowiadało imponującego rozwoju duńskiego kina, które przez kilka lat było produkcyjną potęgą, a duńskie filmy podbijały najważniejsze rynki filmowe na świecie.
Powstanie pierwszego nordyckiego imperium filmowego poprzedziła działalność fotografa i demonstratora obrazów, Petera Larsa Petersena Elfelta, który dzięki kamerze skonstruowanej przez mechanika i kowala Jensa Poula Andersena w 1897 roku nakręcił
i pokazał pierwszy duński film, jednominutowy quasi-dokument „Jazda z grenlandzkimi psami”, nakręcony w jednym z kopenhaskich parków udających Grenlandię.
Elfelt w latach 1897-1914 zrealizował około 200 filmów dokumentalnych, specjalizując się w scenkach baletowych, ale nie przywiązywał do tej działalności większej wagi. Uważał się przede wszystkim za fotografa, portrecistę i reportera rodzimej codzienności.
Historyczną rolę fundatora duńskiej kinematografii i twórcy jej wielkich sukcesów przed I wojną światową odegrał Ole Andersen Olsen (1863-1943). Był człowiekiem obdarzonym handlowym zmysłem, niezwykle energicznym i przedsiębiorczym, który zajmował się organizacją widowisk jarmarcznych, a w kwietniu 1905, wyczuwając nową koniunkturę, założył kino o nazwie Biograph-Theater w Kopenhadze, konkurujące
z Kosmoramą Constantina Philipsena, pierwszym stałym duńskim kinem w stolicy, otwartym we wrześniu 1904 roku.
Nowy interes rozwijał się pomyślnie, ale kłopot z pozyskiwaniem kolejnych filmów do kinowego repertuaru skłonił Olsena do zajęcia się produkcją zarówno dokumentalnych aktualności, jak i dramatycznych obrazów inscenizowanych. Nowe przedsiębiorstwo przybrało nazwę Nordisk Films Kompagni, a jako jego znak firmowy wybrano polarnego niedźwiedzia na ziemskim globie. Firma wraz z symbolem przetrwała do dnia dzisiejszego
i jest najstarszym filmowym przedsiębiorstwem na świecie.
Pierwszym sukcesem komercyjnym stał się symulowany dokument, zatytułowany - nomen omen – „Polowanie na niedźwiedzia po­larnego” (1907), ale tytuł nie miał nic wspólnego z logo firmy, choć ten zbieg okoliczności okazał się fortunny, bowiem sprzedany za granicę w 191 kopiach film przy­niósł jej znaczny dochód. Jego reżyserem był Viggo Larsen,
ex-sierżant i bileter w kinoteatrze Olsena. Zdjęcia nakręcono na kopenhaskiej wyspie Amager, udającej surową zimą 1907 podbiegunowy krajobraz, a nieszczęsnym niedźwiedziem było zwierzę sprowadzone z hamburskiego zoo, zastrzelone przed kamerą przez dwóch dzielnych myśliwych, Olsena i Larsena (w rzeczywistości zabili je ukryci poza polem widzenia zawodowi strzelcy). Powodzenie przedsięwzięcia sprawiło, że następnymi ofiarami filmo­wej pasji myśliwskiej stały się dwa lwy, które w kolejnym dokumencie „Polowanie na lwy” (1907), nakręconym na duńskiej wyspie El-leore udającej Afrykę
i w kopenhaskim zoo, padły trupem w chwili spro­wokowanego ataku na konia i kozę. Film oburzył miłośników zwierząt, wybuchła głośna afera i minister sprawiedliwości wydał zakaz wyświe­tlania filmu, a nawet cofnął Olsenowi pozwolenie na prowadzenie kina. W wyniku sądowego procesu producenta uniewinniono, a cała sprawa, obszernie opisywana w prasie, stanowiła najlepszą re­klamę jego filmu, który sprzeda­no w 259 kopiach. Samo dzieło długości 215 metrów odznaczało się znaczną inwencją insceniza­cyjną i montażową
w połączeniu zdjęć z obu plenerów, która przyczyniła się nie tylko do stworzenia sugestywnej iluzji realności, ale także zręcznie dramatyzowała ryzykow­ną akcję, świadcząc o postępach warsztatowych.

Zyski z eksportu „myśliwskich” filmów stały się kamieniem węgiel­nym kinematograficznego imperium Olsena, które szybko przekroczy­ło granice małej Danii, kraju o skromnym rynku, aby niebawem podbić bez mała cały świat - zgodnie z ambitnym
i\- jak się miało okazać - pro­roczym emblematem Nordisk. W okresie największego rozkwitu firmy, w latach 1910-1915, zaledwie 1,5% jej filmów trafiało do duńskich kin. Już późną jesienią 1906 roku Olsen otworzył w Berlinie filię przedsię­biorstwa, inicjując podbój najbardziej owocnego dlań sąsiedniego rynku filmowego. Kilka miesięcy wcześniej powstało biuro reprezentanta Nor­disk w Genui. Niecały rok później założono filie w Wiedniu,
w Londynie, a także w Argentynie. Wiosną 1908 roku otwarto w Nowym Jorku The Great Northern Company, czyli kolejną filię Nordisk Films Kompagni. W Paryżu, siedzibie najgroźniejszego konkurenta, wytwórni Pathe, filia powstała dopiero w 1911 roku, ale już od czterech lat działała tam firma reprezentująca interesy Olsena.

W parze z tą imponującą ekspansją szły niezbędne inwestycje. Zbudo­wana w 1908 roku w Valby, na przedmieściu Kopenhagi, wytwórnia dwa lata później została powiększona o nowe, większe atelier; warto dodać, że obie hale zdjęciowe nadal są w posiadaniu Nordisk
i stanowią najstarsze atelier filmowe na świecie.

Na sukcesy repertuarowe firmy Olsena w pierwszych latach jej funk­cjonowania składała się jego pionierska w światowej skali strategia anga­żowania zawodowych aktorów teatralnych. Nawet w najbardziej błahych farsach występowali profesjonaliści, jak znakomity aktor Jean Hersholt, który zadebiutował w trzyminutowym żarcie filmowym „Konfirmant”(1906), a już w 1915 roku znalazł się w Hollywood, gdzie wkrótce zagrał jedną
z głównych ról w „Chciwości” Ericha von Stroheima.

Przy takiej orientacji organizacyjne umiejętności sierżanta Viggo Larsena po kilku latach jego reżyserskiej działalności okazały się niewystarczające, tym bardziej, że filmy spod znaku białego niedźwiedzia stawały się coraz dłuższe, droższe i tym samym bardziej skomplikowane. I kiedy pod koniec 1909 roku ich sprzedaż zaczęła maleć, Ole Olsen rozstał się ze swoim dotychczasowym głównym reżyserem.

Filmy

 

„Przepaść”              (1910) reż.: Urban Gad, wyk: Asta Nielsen; melodramatyczna fabuła nie odbiegająca od panujących szablonów; umiar i prostota w rozwijaniu wątków przy stałej dbałości o realizm; scenariusz Gada (był malarzem
i dziennikarzem), bardzo udana kreacja Asty Nielsen.

 

„Atlantyda”              (1913) Z wytwórni Ole Olsena; wyraz katastroficznych nastrojów epoki oparty na motywach tragedii „Titanica”; scena paniki filmowana
z 5 kamer, wysoki budżet.

 

„Ingeborga Holm”  (1913) reż.: Vistor Sjöstörm; film społeczny, kobieta w wyniku fatalnych okoliczności popada w skrajną nędzę i jest zmuszona do życia
w przytułku; mąż umiera, prawo rekwiruje jej cały majątek, sąd pozbawia opieki nad dziećmi, matka traci zmysły; otrząśnięcie przychodzi po latach gdy spotyka dobrego syna. W roli matki Hilda Borgstörm – jedna z lepiej opłacanych gwiazd.

 

„Miłość i dziennikarstwo” reż. Mauritz Stiller, zapowiedź jego wyrafinowanego poczucia humoru, które w latach 1912 – 1916 zaowocowało 32 farsami i filmami komediowymi.

 

„Klown”              reż. A. W. Sandeberg, wyk. Valdemat Psilander (jedna z największych gwiazd, wieczny amant ze świata salonów, najlepiej opłacany, zmarł na zawał w wieku 33 lat). Akcja filmu toczy się w środowisku cyrkowym; stonowany melodramat o charakterze nostalgicznym.

Szwecja

Kinematografii szwedzkiej przypadła w udziale kontynuacja świetnej passy filmu duńskiego, a zanim w okresie I wojny światowej ten rozkwit nastąpił, upłynęło blisko dwadzieścia lat, w trakcie których rozwijali działalność pionierzy szwedzkiego kina, budowniczowie podwalin jego przyszłej potęgi. Jednak pierwsze filmy w Szwecji nakręcili cudzoziemcy, którzy demonstrowali tam różne wersje wynalazku. Niemcy, bracia Max i Emil Skladanowscy, zaangażowani w sierpniu 1896 roku do stołecznego Kristallsalongen wraz
z bioskopem, nakręcili w trakcie pobytu w Szwecji pierwszy film, jaki powstał w tym kraju. Była to farsa „Zabawne spotkanie w ogrodzie zoologicznym w Sztokholmie”, ale jej pokaz
w Szwecji się nie odbył.
Następnego roku, 15 maja, w dniu otwarcia Powszechnej Wystawy Sztuki i Przemysłu w Sztokholmie, operator braci Lumiere, Alexandre Promio, nakręcił pierwsze szwedzkie zdjęcia kronikalne, przedstawiające przybycie króla Oscara II i ceremonię otwarcia wystawy. Zdjęcia te wywołał i skopiował w firmie fotograficznej Handles & Fabriksaktiebolag Numy Petersona, która trzy dni później otworzyła lokal Lumieres Konematograf, gdzie przez kilka miesięcy codzinnie odbywały się regularnie pokazy lumierowskich filmów. Od początku lipca pokazywano tam coraz więcej „szwedzkich obrazów”, m.in. dwie fabularne farsy – „Psia buda” i „Niefortunny akrobata”, które zachowały się do naszych czasów.
Promio bawił w Sztokholmie tylko kilka tygodni, a po jego wyjeździe firma powierzyła zdjęcia filmowe nowicjuszowi w operatorskiej profesji, Ernestowi Flormanowi
i jego asystentowi, Otto Bokmanowi. Florman (1862-1952) przeszedł do historii kina szwedzkiego jako pierwszy rodzimy filmowiec, który oprócz dwóch zaginionych fars zrealizował 13 lipca 1897 roku pierwszy w pełni szwedzki film – reportaż z wizyty dyplomatycznej „Zejście na ląd króla Syjamu przy schodach Logard”.
Również przez pierwszą dekadę istnienia kina w Szwecji jego jedyną atrakcją były filmy dokumentalne. Publiczność fascynował nie tylko sam ruchomy obraz rzeczywistości, ale także elementarne triki filmowe, które odwracały prawa natury. Delektowano się też obrazami samych widzów sztokholmskiej wystawy, demostrowanymi im w kinie następnego dnia. Ten zwierciadlany efekt później często eksploatowano. Kinematograf w Starym Sztokholmie jako firma produkcyjna funkcjonował bezkonkurencyjnie przez blisko siedem lat, zajmując się wyłącznie dokumentami, jęsli pominąć dwie wczesne farsy nakręcone przez Flormana.
Warto również wspomniać o dość kuriozalnym eksperymencie technicznym, jakim był w latach 1902-1903 „Szwedzki Nieśmiertelny Teatr”, czyli eskploatowana przez Numę Petersona najwcześniejsza wersja kina dźwiękowanego, czyli „kinefonografu”. Oparty na paryskim sukcesie Clementa Maurice’a, projekt ten poległ na ekranowych występach wokalnych szwedzkich gwiazd opery i operetki – Emmy Meissner, Anny Norrie, Arvida Odmanna czy Oscara Bergstroma – w ich popisowym repertuarze, ale rychło upadł z powodu nader prymitywnej synchronizacji obrazu z dźwiękiem pochodzącym z walca fonografu.

Filmy

„Terje Vigen”          (1917) reż. Victor Sjöstörm, scen. Gustaf Molander na podst. Henrika Ibsena; Blokada morska w czasach Napoleona, młody rybak wyrusza po żywność dla rodziny, zatrzymany przez brytyjskiego oficera nie zdąża z powrotem – rodzina umiera; kiedyś sytuacja się odwraca – rybak odpłaca się dobrocią. Sukces o charakterze międzynarodowym; pierwsze w pełni świadome wykorzystanie poetyki i dramaturgii  północnej przyrody. Zapoczątkował serię ekranizacji arcydzieł literatury skandynawskiej.

 

„Banici”               (1918) reż. Victor Sjöstörm; Połowa XIX w., miłość pasterza i bogatej wdowy, poborca podatkowy, który pragnie posiąść kobietę i majątek – uciekają w góry, ginie ich dziecko, poszukiwani, w wiele lat później umierają w miłości w burzy śnieżnej. Wielka rola pejzażu – zdjęcia Juliusa Jeanzona (stały współpracownik Sjöstörma); surowy i brutalny realizm.

 

„Skarb pana Arne”(1919) reż. Mauritz Stiller, scen. Gustaf Molander na podst. Selmy Lagerlöf; dramatyczno-liryczna opowieść; trzech szkockich oficerów ucieka z więzienia; trafiają na plebanię, mordują mieszkańców
i uciekają ze skarbem, później jedna z ocalałych zakochuje się
w oprawcy swojej siostry. Staranne wyczucie obrazu; słynna scena końcowa – pochód przez lód zatoki.

 

„Erotikon”              (1920) reż. Mauritz Stiller, kameralna komedia o czworokącie miłosnym zrealizowana z wielkim rozmachem i nakładem kosztów.

 

„Wdowa po pastorze”(1920) reż. C. T. Dreyer, pochodził z Danii, jest to jego pierwszy film w Szwecji. Wiejska komedia rozgrywająca się w XVII wiecznej Norwegii. Nowoprzybyły pastor musi poślubić wdowę po swoim poprzedniku, przyjeżdża tam ze swoją wybranką, ale zataja ten fakt oczekując na śmierć sędziwej wdowy – jednak nie wszystko układa się po jego planach (wdowa jest niebywale żywotna). Kręcone w 100 %
w autentycznych wnętrzach; zarazem liryzm i przejrzystość narracji; dramaturgiczne operowanie zbliżeniami – pogłębienie psychologii.

 

„Furman śmierci”   (1921) reż. Victor Sjöstörm ,na podst. Selmy Lagerlöf; ekranizacja opowiadania o widmowym powozie śmierci połączona
z moralizatorstwem; ten kto umrze w noc sylwestrową będzie musiał zostać furmanem. Ojca-pijaka zbawia siostra czyniąc ofiarę z siebie samej. Retrospekcje ułożone w systemie szkatułkowym, ciekawe oświetlenie i zdjęcia wielokrotnie nakładane, w narracji tryb oznajmiający i warunkowy. Jedno z najwybitniejszych dzieł okresu niemego w kinie na świecie.

 

„Czarownica”            (1918-21) reż. Benjamin Christiansen, jeden z najambitniejszych duńskich twórców, „Czarnoksięstwo na przestrzeni wieków”; („Häxan”); połączenie dydaktycznego wykładu z fikcją, poprzedzone wieloletnimi pracami badawczymi ilustrujące rozwój magii
i czarnoksięstwa na przestrzeni dziejów. Bardzo kosztowne
i długotrwałe prace; film ten jest prekursorem AUTOTEMATYZMU -  autor zachowuje dystans wobec tworzywa i odsłania kulisy realizacji burząc przestrzeń między fikcją i kamerą. Film wyprzedzał swoją epokę, co stało się przyczyną jego klęski. Christiansen wyemigrował do USA i zaczął kręcić horrory.

 

„Gösta Berling”       (1924) reż. Mauritz Stiller, wyst. Greta Garbo, na podst. Selmy Lagerlöf; z początku wynikł konflikt z autorką – nie podobały się jej wcześniejsze innowacje Stillera; obyczajowy fresk z życia arystokracji u progu XIX w. Miłość pastora do młodej szlachcianki, prowadzi hulaszczy tryb życia, by po wielu perypetiach zrehabilitować się
i zasłużyć na rękę ukochanej. Film kręcony z rozmachem, wiele scen widowiskowych, cieszył się dużym powodzeniem w Szwecji
i zagranicą; w Polsce pod tytułem: „Gdy zmysły grają”.  Po tym filmie Stiller i Garbo wyjeżdżają do USA.  

 

 

Charakterystyczne w tym kinie jest:

 

• umiłowanie dla pejzażu (lasy, jeziora, góry),   

• mitologizowanie pór roku (panteistyczny stosunek do lata),

• odczucie biologicznego rytmu życia,

• tematyka pogańskich rytuałów przemieszana z surowym moralizatorstwem rodzi metafizyczny mistycyzm,

• mroczny, religijnie zabarwiony pesymizm,

• tematyka wiejskiego obyczaju i folkloru zaczerpnięta z tradycji ludowej.

 

Chronologia

1896: Bracia Skladanowscy w Christianii (Oslo), stolicy Norwegii, organizują pierwsze projekcje filmowe w Skandynawii.
W Kopenhadze malarz Lauritz Vilhelm Pacht demostruje żywe obrazy z kinoptikonu angielskiego wynalazcy Birta Acresa.
W Helsinkach (Finlandia) odbywają się pokazy kinematografu braci Lumiere.
W Malmo (Szwecja) Duńczyk Harald Limkilde na wystawie przemysłu i rzemiosła pokazuje „żywe obrazy” mieszkańców Paryża.
Bracia Skladanowscy kręcą w Szwecji film „Zabawne spotkanie w ogrodzie zoologicznym
w Sztokholmie”.
1897: Numa Petersen otwiera „Kinematograf w Starym Sztokholmie”.
Nadworny fotograf króla Szwecji Oscara II, Ernest Florman realizuje pierwsze szwedzkie filmy fabularne, farsy pt.: „Psia buda” i „Niefortunny akrobata”.
1902: W Szwecji powstaje najwcześniejsza wersja kina dźwiękowego (kinefonograf),
tzw. „Szwedzki Nieśmiertelny Teatr” Numy Petersena.
1903: Peter Elfelt, nadworny fotograf króla Danii Christiana IX, kręci pierwszy duński film fabularny „Egzekucja”.
1904: Constantin Philipsen otwiera Kosmoramę, pierwsze kino w Kopenhadze.
W Sztokholmie powstaje pierwsze kino – Biograph i Blancha.
1905: Szwed Charles Magnusson filmuje wjazd króla Norwegii Haakona VII do Christianii.
Nils H. Nylander i Gustaf Bjorkman zakładają w Kristianstad kinową spółkę Kristianstads Biografteater, która niebawem przekształci się w Svenska Bio (Szwedzkie kino), zalążek napotężniejszego przedsiębiorstwa filmowego Szwecji.
Narodziny Grety Lovisy Gustafsson, późniejszej Grety Garbo.
1906: Ole Olsen zakłada Nordisk Films Kompagni w Danii.
Duńczyk Alfred Lind otwiera pierwsze kino w Reykjaviku.
1907: W Danii Viggo Larsen kręci przebój filmowy „Polowanie na lwy”.
1908: Ole Olsen stawia w Valby pod Kopenhagą atelier filmowe, dziś najstarszą wytwórnię filmową na świecie.
1909: Charles Magnusson zostaje dyrektorem Svenska Bio i firma rozpoczyna produkcję filmów.
1910: Powstają przełomowe filmy w kinematografii duńskiej: „Handel białymi niewolnicami” Alfreda Linda i „Przepaść” Urbana Gada z Astą Nielsen w roli głównej.
Założenie firm Kinegraf i Regia Kunstfilms Co. W Danii.
1911: Między narodowy sukces duńskiego filmu „Diabelska czwórka” Roberta Dinesena
i Alfreda Linda według powieści Hermana Banga, który umiera w tym samym roku.
August Blom kręci film „U wrót więzienia” z Valdemarem Psilanderem.
Firma Svenska Bio przenosi się do Sztokholmu, gdzie Charles Magnusson buduje nową wytwórnię na Lidingo.
Szwedzki periodyk teatralny „Thalia” organizuje debatę „Czy dramat kinowy jest sztuką,
czy nie?”.
W Sztokholmie powstaje urząd cenzury filmowej – Państwowe Biuro Kin.
1912: Victor Sjostrom, Mauritz Stiller i Georg af Klecker rozpoczynają pracę w Svenska Bio.
Duński przebój „Śmiertelny skok na koniu spod kopuły cyrku” Eduarda Schnedlera-Sorensena.
1913: Duńczyk Carl Theodor Dreyer rozpoczyna pracę w Nodisk Films Kompagni
w Kopenhadze.
Victor Sjostrom kręci „Ingebory Holm”.
W Danii powstaję urząd Państwowej Cenzury Filmowej.
Powstaje duński fim „Atlantis” Augusta Bloma według powieści Gerharta Hauptmanna.
1914: Debiut Benjamina Christiansena „Tajemnicze X”.
Forest Holger-Madsen kręci film „Złóż broń” według scenariusza Carla Theodora Dreyera.
Ole Olsen sprzedaje akcje Nordisk Films Kompagnii.
1915: Benajmin Christiansen kręci „Noc zemsty”.
W Sztokholmie powstaje Roda Kvarn (Czerwony młyn), luksusowe kino premierowe Svenska Bio.
Debiut szwedzkiego animatora, Victora Bergdahla, „Czarodziejski napój”.
Georg af Klecker rozpoczyna pracę w Haddelbaldfilm.
1916: Powstają „Skrzydła” Mauritza Stillera i „Terje Vigen” Victora Sjostroma oraz „Koniec świata” Augusta Bloma.
1917: Po sukcesie „Terje Vigen” Charles Magnusson zmienia politykę repertuarową Svenska Bio.
Umiera Valdemar Psilander.
1918: Duńczyk Forest Holger-Madsen kręci „Niebiański statek”.
Powstaje „Ejvind z gór i jego żona” Victora Sjostroma.
Debiut Carla Theodora Dreyera „Prezydent”.
Georg af Klecker realizuje „Nocne dźwięki”.
1919: Pada rekord frekwencyjny w Szwecji: 8 milionów widzów kinowych.
Svenska Bio łączy się ze Skandią i powstaje Svensk Filmindustri.
1920: Svensk Filmindustri otwiera w Sztokholmie nową wytwórnię Rasunda.
Lau Lauritzen zakłada wytwórnię Palladium w Danii.
W Szwecji powstaje komedia Mauritza Stillera „Erotikon”.
1921: Benjamin Christensen realizuje w Svensk Filmindustri „Czarownicę”.
„Woźnica śmierci” Victora Sjostroma.
1923: Victor Sjostrom wyjeżdża do Hollywood.
1924: Mauritz Stiller kręci film „Gosta Berling” z Gretą Garbo.
Ole Olsen opuszcza Nordisk Films Kompagnii.
1925: Mauritz Stiller, Greta Garbo i Benjamin Christensen wyjeżdżąją do Hollywood.
“Będziesz szanował żonę swoją” Carla Theodora Dreyera.
1926: Carl Theodor Dreyer wyjeżdża do Paryża, gdzie realizuje “Męczeństwo Joaany d’Arc.
1928: Śmierć Mauritza Stillera
Charles Magnusson sprzedaje akcje Svensk Filmindustri i traci stanowisko dyrektora.
1929: Powstaje „Sztuczny Svensson” Gustafa Edgrena, pierwszy częściowo udźwiękowiony film szwedzki.