Psychologia ćw. 23.04.2015
Etiologia zaburzeń autystycznych
Podejście psychoanalityczne:
- nieprawidłowe relacje matki i dziecka, ze względu na cehcy matki (oziębła, sztywna)
- to wyjaśnienie jest uznawane za najmniej wiarygodne
Podejście etiologiczne (ewolucyjne, przystosowawcze)
- odnosi się do teorii przywiązania Bowlby’iego
- jakiś czynnik biologiczny lub środowiskowy powoduje zaburzenia rozwoju prawidłowego przywiązania matki i dziecka
Podejście behawioralne:
- nietypowe mechanizmy uczenia się, spowodowane błędami rodziców
- dzieci nie traktują uwagi osób dorosłej i pochwał jako czynników wzmacniających
- ta teoria powstawania zaburzeń ze spektrum autyzmu w większym stopniu przyczyniła się do projektowania terapii autyzmu niż samego wyjaśnienia jego pochodzenia
Podejście poznawcze:
- defekt w zakresie zdolności do abstrahowania
- zaburzenie rozwoju uwagi
Podejście biologiczne:
- możliwe dysfunkcje”
- hipokampa
- ciała migdałowatego
-systemu regulującego wydzielanie oksytocyny i opiatów
- asocjacyjnych okolic kory skroniowej i ciemieniowej
- anomalie móżdżku
Genetyczne podłoże:
- dziedziczność poligenowa z niepełną penetracją genów, która oznacza, ze od czynników środowiskowych zależy, czy dany efekt pracy danego genu się ujawnią
- w rodzinach, u których jedno dziecko cierpi na autyzm prawdopodobieństwo pojawienia się autyzmu u kolejnego dziecka wzrasta dziesięciokrotnie
Współwystępujące trudności
- zaburzenia integracji sensorycznej
- upośledzenie umysłowe
- dyspraksja
Zaburzenia integracji sensorycznej
Zaburzenia wrażliwości zmysłowej
- wzroku
- smaku
- słuchu węchu
- układu dotykowego
- układu przedsionkowego
- układu prioprioceptywnego
Nadwrażliwość i „Podwrażliwość”
Terapia zaburzeń austystycznych
Psychoterapia i logopedia
- terapia behawioralna – metody behawioralne stosowane do uczenia komunikacji, zachowań społecznych, samodzielności, do edukacji szkolnej
- dodatkowe metody wspierające rozwój i zmniejszające niekorzystne objawy (np. terapia integracji sensorycznej)
- Uwaga! Metod leczenia autyzmu jest ponad 100, wiele z nich pomogło konkretnym osobom, ale mało które są rzetelnie, naukowe dowiedzionymi metodami.
Farmakoterapia
- koncentracja – np. ritalin
- leki antydepresyjne kontrolujące stereotypie, perseweracje i zmiany nastroju
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE
Upośledzenie umysłowe
- inaczej – niepełnosprawność intelektualna
- zaburzenie powstające w okresie rozwojowym (we wczesnych fazach)
- obniża potencjał rozwojowy dziecka
- jest trwałe, ale niepostępujące w sytuacji zapewnienia prawidłowej rehabilitacji
- jest zróżnicowane objawowo, ale cechą wspólną jest niedorozwój wyższych czynności poznawczych
Stopnie upośledzenia
Lekkie 50-55 do 70 IQ
Umiarkowane 35-40 do 50-55 IQ
Znaczne 20-25 do 35-40 IQ
Głębokie poniżej 20-25 IQ
(Krzywa dzwonowa – najwięcej osób z lekką)
Objawy
- zaburzenia myślenia abstrakcyjnego, pojęciowe
- zaburzenia spostrzegania (np.. trudności z relacjami przyczynowo-skutkowym)
- deficyty pamięciowe
- zaburzenia komunikacji werbalnej
- zaburzenia rozwoju emocjonalnego (np. małe zróżnicowanie przeżyć emocjonalnych, brak emocji wyzwalanych przez poznawczą działalność eksploracyjną)
- zaburzenia procesu uczenia się – WAŻNE! Dużą zależność od wzmocnień zewnętrznych (nagród, pochwał)
Objawy towarzyszące
- wzmożona pobudliwość emocjonalna
- wzmożona pobudliwość psychoruchowa
- zachowania autoagresywne
- wady wzroku i słuchu
- zaburzenia budowy ciała
-
-
Objawy towarzyszące – rozwój motoryczny
- niedorozwój funkcji statyczno-kinetycznych
- trudność z ruchami precyzyjnymi
- zaburzenia koordyncji ruchów
- trudnośći z nabywaniem złożonych wzorców ruchowych
- wolne tempo ruchów dowolnych
- zaburzenia tempa, rytmu, płynności
-
-
-
Etiologia
Przyczyny upośledzenia umysłowego
45% - zaburzenia chromosomalne
23% - przyczyny nieznane
9% - okołoporodowe
14% - genetyczne
9% - nabyte
Etiologia
- zaburzenia genetyczne: chromosomalne np. Zespół Downa; genopatie np. Fenyloketouria
- czynniki w życiu płodowym: infekcje, niezgodność immunologiczna matki i dziecka, czynniki chemiczne, fizyczne, żywieniowe, choroby matki
- czynniki okołoporodowe: niedokrwienie, niedotlenienie, skrajne wcześniactwo
-
Maksymalny poziom dojrzałości
Poziom rozwoju poznawczego: lekkie 8-12 lat, umiarkowane 7-8 lat, znaczne do ok.5 lat
Poziom rozwoju społecznego: lekkie 17 lat, umiarkowane 10 lat, znaczne 7-8 lat, głębokie 4 lata
FAS
FAS – Zespół Alkoholowy Płodu
Spożycie alkoholu w I trymestrze ciąży
- uszkadza mózg
- osłabia rozwój komórek
- atakuje główne organy płodu takie jak serce czy nerki
-prowadzi do deformacji twarzy
- powoduje poronienia
Spożycie alkoholu w II trymestrze ciąży
- osłabia rozwój mózgu
- powoduje poronienia zagrażające życiu matki
-
Fizyczne właściwości FAS
Wady wzrostu
- niska waga urodzeniowa
- mała waga w stosunku do wieku
- mała głowa
- niedobór wzrostu
- zaburzenia rozwojowe
Deformacje twarzy
-
-
-
-
Dzieci z FAS/FAE zwłaszcza w wieku dorastania mają kłopoty z nawiązywaniem kontaktów z rówieśnikami. Są –
ADHD
- początek zaburzenia nie później niż w wieku 7 lat
- Trzy główne podtypy:
- zaburzenia koncentracji uwagi
- nadruchliwość
- wraz z impulsywnością
- typ mieszany
- impulsywność
- nadruchliwość
- zaburzenia koncentracji uwagi
Objawy zaburzeń koncentracji uwagi
Co najmniej 6 z następujących objawów braku uwagi utrzymywało się przez co najmniej 6 miesięcy w stopniu prowadzącym do nieprzystosowania lub niezgodnych z poziomem rozwoju dziecka:
- częste niezwracanie bliższej uwagi na szczegóły
-
-
Objawy nadmiernej aktywności
Co najmniej 3 z następujących
Objawy impulsywności
Co najmniej jeden z następujących objawów impulsywności utrzymywał się przez co najmniej 6 miesięcy w stopniu prowadzącym do nieprzystosowania lub niezgodnym z poziomem rozwoju dziecka:
- często udziela odpowiedzi zanim pytanie jest dokończone,
- często nie umie czekać w kolejce lub doczekać się swej rudny w grach lub innych sytuacjach grupowych,
- często przerywa lub przeszkadza innym (np. wtrąca się do rozmów lub gier innych osób),
- często wypowiada się nadmiernie bez uwzględnienia ograniczeń społecznych.
„Pseudo-adhd”
- brak spójnych metod wychowawczych
- brak konsekwencji
- agresywne metody wychowawcze
- brak ustalenia granic
- wcześniejsze predyspozycje temperamentalne dziecka przy błędach wychowawczych rodziców
ZABURZENIA ZACHOWANIA
Rodzaje zaburzeń zachowania
Zaburzenia opozycyjno-buntownicze (ODD)
Zaburzenia zachowania (CD)
- ograniczone do środowiska rodzinnego
- z nieprawidłowym procesem socjalizacji (całościowe)
- brak prawidłowych relacji z rówieśnikami
- z prawidłowym procesem socjalizacyjnym
- występują prawidłowe relacje z rówieśnikami
Zaburzenia opozycyjno-buntownicze
Zaburzenia te występują zazwyczaj u młodszych dzieci
Kryteria diagnostyczne
-
Zaburzenia zachowania
- charakteryzują się uporczywym i powtarzającym się wzorcem aspołecznego, agresywnego u buntowniczego zachowania
- zachowanie takie powinno prowadzić do poważnego naruszenia adekwatnych dla wieku oczekiwań społecznych
- musi mieć względnie trwały charakter (6 miesięcy lub dłużej)
- do przykładów zachowań uzasadniających rozpoznanie zalicza się:
- nadmierne częste wdawanie się w bójki
- tyranizowanie otoczenia
- okrucieństwo wobec ludzi i zwierząt
- poważne niszczenie mienia
- podpalania
- kradzieże
- powtarzające się kłamstwa
- wagarowanie i ucieczki z domu
- częste i ciężkie napady złości oraz nieposłuszeństwo.
Afazja/dysfazja rozwojowa
Afazja/dysfazja rozwojowa
Specyficzne zaburzenie mowy pojawiające się w wyniku:
- patologii mózgowej wrodzonej
- patologii mózgowej genetycznej
- patologii mózgowej występującej w pierwszych miesiącach życia dziecka
Rozwój umysłowy- nie odbiega od normy zwłaszcza w zakresie inteligencji niewerbalnej
Brak deficytów sensorycznych oraz uszkodzeń aparatu mowy
Mniejsza ogólna sprawność motoryczna i częste zaburzenia lateralizacyjne
Może występować całkowity brak rozwoju mowy
Wzorzec rozwoju mowy – cechy jakościowe mowy i języka dziecka nieprawidłowe
Towarzyszące problemy w zakresie innych funkcji psychicznych
2 główne rodzaje zaburzenia:
- typ ekspresyjny – ruchowy (związany z ośrodkiem Brocka)
- typ recepcyjny – sensoryczny (związany z ośrodkiem Wernickiego)
Często rozpoznawany typ mieszany espresyjno-recepcyjny
Dysleksja rozwojowa
Termin dysleksja rozwojowa używany jest dla określenia syndromu zaburzeń (zazwyczaj współwystępujących) do których należą:
- dysleksja
- dysortografia
- dysfagia.
(Dysleksja- może powodować nieumiejętność głoskowania, ale pozwoli mimo to na umiejętność czytania. )