Zarządzanie to proces planowania, organizowania, motywowania, kierowania i kontrolowania pracy członków organizacji oraz wykorzystywania wszelkich dostępnych zasobów organizacji do osiągnięcia celów

Funkcje zarządzania(omówić jedno)!!!

1.PLANOWANIE-wyznaczenie harmonogramu realizacji zamierzonych działań przy wykorzystaniu istniejących zasobów.

• wytyczanie celów organizacji

• gromadzenie informacji,

• prognozowanie,

2. ORGANIZOWANIE-zbieranie zasobów materialnych, ludzkich i innowacyjnych.

• grupowanie czynności i pracowników,

• przydzielanie zadań,

• dobór kadr kierowniczych.

3. MOTYWOWANIE- powodowanie wykorzystania ludzkich chęci i zamierzeń w celu planowego działania, np. materialna motywacja.

• wyznaczanie wynagrodzeń,

• ocena i rozwój kadr,

4. KONTROLA- jest porównywaniem stanu jaki chcieliśmy osiągnąć do stanu, który zaistniał w rzeczywistości.

• pomiar bieżącej efektywności

• porównanie efektywności z wyznaczonymi miernikami

5. KIEROWANIE-określenie jak kierownik powinien kierować podwładnymi, stosunki z pracującymi dla niego ludźmi

• kierowanie ludzmi

Klasyczna teoria zarządzania

• Frederick Winslow Taylor

• Henry Laurence Gantt

• Henry Ford

• Henry Louis Le Chatelier

• Henri Fayol

• Harrington Emerson

• Max Weber

Frederick Winslow Taylor

• był jednym z głównych przedstawicieli nurtu inżynierskiego w nauce organizacji i zarządzania

• kończył studia w Instytucie Stevensa.

• był dyrektorem zakładów przemysłu papierniczego i samodzielnym doradcą organizacyjnym w wielu przedsiębiorstwach

• wydał 2 książki: "Zarządzanie warsztatem wytwórczym"i "Principles of Scientific Management".

• Prowadził badania: badania przy sortowaniu kulek do łożysk rowerowych oraz badania nad pracą ładowaczy zatrudnionych przy wyładunku i załadunku materiałów np. węgiel koks.

• Taylor stworzył koncepcję zarządzania funkcjonalnego, zwaną systemem funkcjonalnym Taylora. Jest to system, który wprowadzał ośmiu mistrzów, z których czterech zajmowało stanowiska w dziale organizacji, a pozostałych czterech - w oddziale produkcyjnym

• "System Taylora" oparty jest na następujących, podstawowych zasadach:

• badania i precyzyjnego ustalenia sposobu wykonania i czasu trwania każdej operacji produkcyjnej,

• upowszechnienia przez szkolenie wśród wszystkich robotników wzorcowych sposobów wykonania i nagradzania tych, którzy je stosują,

• konieczność wprowadzania podziału pracy kierowniczej.

Porównanie klasycznej teorii organizacji i zarządzania z humanistyczną teorią organizacji i zarządzania W1 str 2-3

Standaryzacja (normalizacja) to uporządkowanie w określonym zakresie

HENRI LE CHATELIER

Cykl działania zorganizowanego:

1. wybór celu: -jedyny -ścisły -ograniczony -jasny

2. zbadanie środków i warunków potrzebnych do osiągnięcia tego celu

3. przygotowanie środków i warunków uznanych za potrzebne

4. wykonanie planu

5. kontrola wyniku

Karol Adamiecki!!!

(18 marca1866-16 maja1933) ur się w Dąbrowie Górniczej

• Skończył Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi

• 1891 roku uzyskal tytuł inżyniera-technologa petersburskiego Instytutu Technologicznego.

• Pracował w hucie bankowej, dyrektor techniczny w Walcowni Rur i Żelaza

• Jego największym sukcesem było opracowanie harmonogramów

• Adamiecki zajął się także badaniem zależności kosztów własnych od wydajności.

• Stwierdził on istnienie punktu optimum, w którym koszt na jednostkę produkcji jest najmniejszy.

Prawo inercji przyzwyczajeń- wprowadzanie ulepszeń organizacyjnych powinno odbywać się stopniowo

Prawo optymalnej produkcji - dla każdego zakładu, maszyny czy robotnika istnieje zawsze ściśle określona granica wydajności, przy której koszt na jednostkę jest najmniejszy

prawo harmonii doboru - należy dobrać do siebie urządzenia tak, by miały one podobne produkcje wzorcowe i najmniejszy łączny koszt straconego czasu

prawo harmonii działania – ważne żeby ludzie działali w ścisłym związku ze sobą, aby każda czynność odbyła się w określonym czasie

prawo harmonii duchowej - ludzie powinni ze sobą współdziałać bez spięć i konfliktów

Jedność rozkazodawstwa - każdy pracownik powinien mieć tylko jednego przełożonego, od którego otrzymuje polecenia i któremu relacjonuje wykonanie poleceń.

Jednolitość kierownictwa – w każdym zespole powinien być jeden szef i jeden plan realizowany przez wszystkich

Funkcje przedsiębiorstwa wg Fayola

• techniczne (produkcja)

• handlowe (kupno, sprzedaż, wymiana)

• finansowe (poszukiwanie kapitałów i obrót nimi)

• ubezpieczeniowe (ochrona majątku i osób)

• rachunkowe (inwentaryzacja, bilanse, koszty)

• administracyjne

Funkcje administracyjne wg Fayola(porównanie)

• Przewidywanie(planowanie )-badanie możliwych w przyszłości zdarzeń oraz opracowywanie dla nich odpowiednich programów działania.

• Organizowanie - organizacja zakładu pracy, narzędzi, maszyn i pracy ludzi

• Rozkazywanie oznacza że personel będzie funkcjonował w zamierzony sposób.

• Koordynacja to łączenie wszystkich czynników przedsiębiorstwa

• Kontrolowanie to sprawdzanie zgodności działania organizacji z przepisami prawa oraz rozkazami

Elton Mayo(1880-1949)

• wykładał na University of Queensland , University of Pennsylvania, Harvard Business School

• 18 kwietnia 1913 ożenił się z Dorothea McConnel.. Mieli dwie córki.

• badał wpływ warunków fizycznych na wydajność pracowników.

• napisał książkę The Human Problems of an Industrialized Civilization (1933).

• próbował dowiedzieć się, co może wpływać na efektywność pracowników, między innymi przeprowadził badanie wpływu naświetlania miejsca pracy

1 Potrzeby społeczne( tj. przynależności, uznanie)stanowią podstawowe motywatory do pracy

2 pracownik poszukuje czerpania satysfakcji z stosunków nieformalnych

3 uczestnictwo człowieka z organizacji jest tym bardziej nie zawodne i wydajne, im bardziej pozytywny jest jego stosunek do organizacji jako całości grupy społecznej

Charakterystyka wykresu W2 str4

Organizacja to grupa ludzi współpracujących ze sobą w sposób systematyczny i uporządkowany aby osiągnąć cel.

Etapy organizowania.

• Ustalenie niezbędnego czasu pracy

• Podział pracy na stanowiska

• Łączenie stanowisk do grupy

• Budowa mechaniczna koordynacji

• Kontrola sprawności organizacji i jej korygowanie

Podział pracy – to założenie zadania w taki sposób by każda osoba w organizacji poniosła odpowiedzialność za ograniczony zbiór czynności wykorzystanie jej zamiast realizowania całego zadania

Struktura organizacyjna układ stanowisk i składających się z nich komórek organizacyjnych wewnątrz organizacji.

Elementy struktury organizacyjnej!!!

• Stanowisko organizacyjne- elementarna część struktury organizacyjnej struktury organizacyjnej wyodrębniona w celu realizacji poszczególnych zadań przedsiębiorstwa

• Komórka organizacyjna- Zbiór stanowisk pracy podporządkowanych bezpośredniemu stanowiskowi kierowniczemu

• Jednostka organizacyjna- Podporządkowana jednemu kierownikowi część organizacji składająca się z kilku komórek i ich kierowników

• Pion organizacyjny- zbiór komórek orgaz realizujących te sama funkję podporządkowanych dyrektorowi naczelnemu lub kolejnemu w hierarchii kierowników

Karyteria grupowania stanowisk pracy

• Wiedza i umiejętności

• Przebieg procesu pracy, Czas pracy

• Funkcje w systemie wykonawczym i zarządzaniu

• Produkt

• Klient

• Region działania

Cechy struktur organizacyjnych(zdefiniować)

• Rozpiętość organizowania- liczbę podwładnych (komórek) bezpośrednio podporządkowanych jednemu kierownikowi.

• Depertamentalizacja- polegającym na logicznym, sprawnym i efektywnym łączeniu zadań i pracowników.

• Formalizacja - określa zakres, w jakim elementy organizacji są zapisane i zarejestrowane w dokumentach organizacyjnych.

• Rozmieszczenie uprawnien decyzyjnych- określa w jaki sposób uprawnienie decyzyjne mają być rozłożone między poszczególne stanowiska w organizacji

Typy struktur organizacyjnych

Struktury organizacyjne ze względu na kryterium :

• Szczebli organizacyjnych w strukturze

• Smukłe

• płaskie

• Stopnia scentralizowania

• Scentralizowane

• Zdecentralizowane

• Stopina formalizacji

• sformalizowane

• niesformalizowane

• Relacji między szczeblami organizacyjnymi

• liniowe

• funkcjonalne

• liniowo sztabowe

Henry Mintzberg (ur. 2 września 1939) – kanadyjski ekonomista, profesor, wykładowca akademicki, autor wielu prac z zakresu zarządzania.

Uniwersalne zasady kształtowania parametrów struktury organizacyjnej

Zasady określenia działań

• Celowości

• Optymalnej specjalizacji

• Należytej szczegółowości

• Przystosowalności

Wykres W5 str2( jak wpływa na innowacyjność)

Struktury elastyczne -struktury w których można zmienić układ zespołów ludzkich

STRUKTURA DYWIZJONALNA

ZALETY

• jasno określony obszar uprawnień ,

• szybkość podejmowania decyzji ,

• struktura jest elastyczna i dostosowuje się do zmian w otoczeniu ,

WADY

• konflikty miedzy dywizjonami oraz miedzy dywizjonami a organizacją jako całością

• niebezpieczeństwo powstania zależności miedzy dywizjonami.

STRUKTURA MACIERZOWA

ZALETY

• efektywne wykorzystanie specjalistycznej wiedzy przejrzysta jasną koordynacje

• dużą elastyczność i innowacyjność

• znaczne skrócenie dróg przepływu informacji i całego procesu decyzyjnego

WADY

• wysokie koszty związane z wyraźnym określeniem zakresów i uprawnień i odpowiedzialności

• dużą potrzebą komunikowania się i związane z tym niebezpieczeństwo przekazywania niepotrzebnych informacji

Schemat powstawania motywacji

Potrzeba; napięcie motywacyjne; napęd, energia, przedsiębiorczość; działanie; zaspokojona potrzeba; redukcja napięcia;

Motywowanie do pracy-proces regulujący zachowanie pracowników, np. motywowanie poprzez podwyżki

Piramida potrzeb Maslowa

Dwuczynnikowa teoria motywacji F. Herzberga

Potrzeba osiągnięć	Potrzeba władzy	Potrzeba afiltracji
Osiągnięcie lub przekroczenie wyznaczonych standardów	Dąży do podporządkowania i kontrolowania innych ludzi	Dążenie do tworzenia pozytywnych relacji międzyludzkich
Poszukiwanie unikalnych rozwiązań	Tendencja do rywalizacji	Zainteresowanie ludzmi w procesie pracy i poza nią
Duże poczucie odpowiedzialności za podejmowanie działalności	Zainteresowanie wysokim statusem i prestiżem społecznym	Pragnienie akceptacji społecznej

Kierowanie- to Dowodzenie, Nadzorowanie, Pilotowanie, Rządzenie, Manipulowanie, Zarządzanie,
Przywództwo zdolność do wpływania na zachowania pracowników w celu realizacji określonych celów.

Źródła władzy kierowniczej

Autorytet

Nagradzanie

Przymus

Co kształtuje autorytet?

Autorytet: charyzma, prawo tradycji, kwalifikacje zawodowe.

Rodzaje władzy tworzone orzez autorytet

Legalna

Ekspercka

Odniesienia

Przedstawicielska

Styl kierowania- to zespół metod oddziaływania nad podwładnych, które mają ich skłonić do efektywnego działania na rzecz organizacji

Koncepcje stylów kierowania

Ujęcie statyczne

- kwalifikacyjna

- behawioralna

Ujęcie dynamiczne

- sytuacyjna

Siatka stylów kierowania W7str 2

Efektywny styl kierowania –wykres W8str1

Koncepcje przywództwa ewolucyjnego

Efektywność stylów kierowania jest determinowana stopniem działalności zawodowej i psychicznej podwładnych

Nie chce, nie potrafi wypełnić zadania → wydawanie poleceń, ściśle lustrowane

Chce lecz nie potrafi wypełnić zadań → dzielenie się wiedzą

Potrafi lecz nie chce wypełniać zadań → umożliwienie udziału w podejmowaniu decyzji

Potrafi i chce wypełniać zadania → delegowanie obowiązków i uprawnień

Planowanie

• jest to proces tworzenia planu;

• jest to jasne określenie przyszłego stanu pożądanego i czasu jego osiągnięcia oraz ustalenie działań niezbędnych do osiągnięcia tego planu, który nie mógłby się pojawić naturalną koleją rzeczy

etapy procesu planowania:

• ustalenie celów

• identyfikacja problemów

• poszukiwanie alternatywnych rozwiązań

• ocenianie konsekwencji

• dokonanie wyboru

• wdrażania planu

• kontrola realizacji

zasady planowania
1. realność
2. wariantowe rozwiązania
3. zasada koncentracji
4. zasada racjonalnego gospodarowania
5. zasada elastyczności planowania
6. zasada podstawowego ogniwa

rodzaje planów

• podmiotowe(jednostki organizacyjnej, zakładu, przedsiębiorstwa)

• przedmiotowe (branżowe, sektorowe, ogólnogospodarcze)

• pole planu (wycieczkowy, problemowy, kompleksowy)

• charakter planu (operacyjny, taktyczny, strategiczny)

• formy planu ( deklaracyjne, proceduralne)

• horyzont czasu (krótkookresowy, średniookresowy, długookresowy)

operacyjny- zbiór decyzji określający konkretne zadania

taktyczny-plan reguł przygotowania zasobów

strategiczny- plan różnych decyzji wizji rozwojowych

CECHY PLANU

Cechy	Plan
	Strategiczny
Zakres	Jeden główny aspekt rozwoju
Złożoność	Bardzo dużo zmiennych
Cel planowania	Misja organizacji
Charakter czynności	twórczy

Planowanie strategiczne- jest procesem w którym racjonalna analiza obecnej sytuacji przyszłych możliwości i niebezpieczeństw prowadzi do sformułowania celów strategii ich realizacji

Błędy w zakresie planowania

1. izolacja
2. powinno być kilka wariantów planu
3. brak synchronizacji planowania z wykonaniem
4. nie można ciągle zmieniać planu bo w końcu żaden nie dojdzie do skutku
5. brak kontaktu planistów z wykonawcami

6. fetyszowanie zmiennych ilościowych

Decyzja- to świadomy wybór wśród wielu możliwości
- wybór rozwiązania jakiegoś problemu;
- celowy, nielosowy wybór jednego z conajmniej dwóch alternatywnych rozwiązań danego problemu
- synonimy; postanowienie, rozstrzygnięcie, wybór rozwiązania jakiegoś problemu

Etapy procesu decyzyjnego

1. Ustrukturowane problemu decyzyjnego polegające na określeniu

• Celu

• Wariantów działania

• Kryterium wyboru

• Kontekstu

1. Wybór wariantów rozwiązania problemu decyzyjnego

2. Wdrożenie rozwiązania.

W zależności od kontekstu wyboru decyzję dzielimy na

Podejmowanie z warunkiem pewności/niepewności/ryzyka

Roznica miedzy decyzja zadowalającą i optymalą

Decyzja optymalna jest to decyzja najlepsza z możliwych  natomiast decyzja zadowalającą jest to jedna z możliwych decyzji spełniająca oczekiwania decydenta lecz niekoniecznie będącą decyzja najlepsza z możliwych

kulturą organizacyjną są wzorcowe sposoby myślenia, odczuwania i reagowania

Składniki kultury organizacyjnej można więc podzielić na trzy rodzaje:

• wzory myślenia,

• wzory zachowań,

• symbole.

Podział kultury organizacyjnej według Scheina.

Rodzaje artefaktów organizacyjnych.

ARTEFAKTY FIZYCZNE	ARTEFAKTY JĘZYKOWE	ARTEFAKTY BEHAWIORALNE
sztuka, sztuka użytkowa, technologia, logo, budynki - wygląd, wystrój, układ przestrzenny, architektura, sposób ubierania się, wygląd, oznaki statusu: np. tytuł, wyposażenie biura, dyplomy, samochód służbowy, sekretarka, inne przedmioty materialne.	język, wspólne wyrażenia, skróty myślowe, żargon, specyficzny styl komunikowania się, hasła, zawołania, przydomki, przezwiska, anegdoty, dowcipy, opowieści, mity, legendy o ważnych wydarzeniach w firmie i bohaterach organizacyjnych.	ceremonie: wręczanie nagród i odznaczeń, , prowadzenie negocjacji, rytuały: witanie się, przyjmowanie nowych członków, spędzanie przerw w pracy i dni wolnych, tradycje, obyczaje, obchodzenie świąt, jubileuszy, szczególnych uroczystości.

Góra lodowa

Uwarunkowanie kultury organizacyjnej

• Cechy uczestników

  • Wartość

  • Podstawy

  • Wykształcenie

  • Wiek

  • Płeć

  • Doświadczenie w pracy

  • Doświadczenie życiowe

  • Więzi emocjonalne

• Cechy organizacji

  • Historia

  • Wielkość

  • Przywództwo

  • System administracji

  • Struktura

• Typy otocznia

  • Kultura narodowa

  • System wartości społeczeństwa regionu

  • Lokalny system wartości

• Typy organizacji

  • Sytuacje rynkowe

  • Produkty i technologie

Co świadczy o silniejszej kulturze organizacyjnej

Siłę kultury mierzy się stopniem nasilenia takich cech:

• Wyrazistość wzorców kulturowych

• Stopień upowszechniania

• Stopien zakorzenienia

Im większy stopień nasilenia tym silniejsza kultura organizacyjna

Funkcje kultury

• Funkcja integracyjna (czynniki złączone razem)

• Funkcja percepcyjna

• Funkcja adaptacyjna

• Nadawania tożsamości

• Stymulowanie zmian organizacyjnych

Typologie kultur organizacyjnych

• Możliwość popełnienia błędów

• Nanokonformizm i indywidualizm

• Przejrzystość komunikacji

• Instytucjonalizacja procesów samoorganizacji

• Zorientowanie na argumentację

Kierunki ewolucji kultury organizacyjnej

Redukcja niepewności poprzez:	Tolerancja niepewności poprzez:
Stabilizowanie władzy- wyrazem jest hierarchia organizacyjna Stabilizacja sposobu działania- standaryzacja produktów , metod pracy narzędzi Stabilizacja relacji między pracownikami- wpajanie poczucia przynależności i tożsamości grupowej	Niestabilność układu władzy organizacyjnej Różnorodność działań, indywidualizacja problemów Kształtowanie relacji między pracownikami na zasadach harmonii

etapy procesu twórczego:

preparacja – przygotowanie, zbiera się informacje i analizuje problem;

inkubacja – brak świadomych działań człowieka, które zmierzają do twórczego rozwiązania problemu, tego etapu wcześniej nie dostrzegano.

olśnienie – pojawia się pomysł który może być rozwiązaniem. Towarzyszą temu pewne stany psychiczne – zadowolenie, sukces, radość. To też działanie intuicyjne;

weryfikacja – rozważa się wartość nowej idei.

Fazy przebiegu procesu twórczego

faza logiczna – sformułowanie problemu, zebranie danych i poszukiwanie rozwiązań

faza intuicyjna – nabranie dystansu, dojrzewanie i klarowanie, olśnienie

faza krytyczna – ocena wartości pomysłu, sprawdzenie odkrycia, weryfikacja, ostateczne wykończenie

zasady przeprowadzania burzy mózgów

1. odroczone wartościowanie

2. ilość przechodzi w jakość

Reguły przeprowadzania burzy mózgów

• wyeliminowanie krytyki

• swobodne myślenie

• kreowanie jak największej liczby idei

• kojarzenie i ulepszanie zgłoszonych idei

harmonogram burzy mózgów

• przygotowanie streszczenia

• przypomnienie reguł przeprowadzania burzy mózgów

• sesja treningowa

• sesja właściwa

• sesja oceniająca

technika heurystyczna- technika twórczego myślenia, zespół działań stymulujących ludzkie myślenie, mający na celu stworzenie optymalnych warunków popowstawania, formułowania pomysłów przez bisocjację

technika synektyczna- polega na przeformułowaniu problemu poprzez wykorzystanie analogii lub metafory

Rodzaje analogii:

• analogię bezpośrednią (prostą) - poszukiwanie w otoczeniu obiektów podobnych do siebie ze względu na jakąś cechę (biologia); polega na szukaniu podobieństw pomiędzy zjawiskami.

• analogię symboliczną - oznaczania problemu za pomocą symbolu,

• analogię personalną - to wczuwanie się w określony problem.

• analogię fantastyczną (wyobrażeniową) - poszukiwanie rozwiązań w abstrakcyjnym świecie fantazji, baśni stworzonym przez osoby rozwiązujące problem.

Klimat organizacyjny to świadomość zbiorowa pracowników firmy kształtowana poprzez procesy społeczne zachodzące w organizacji

Partycypacja pracownicza-to uczestnictwo pracowników w realnych procesach zarządzających z możliwością współdecydowania i współrządzenia firmą

Zalety partycypacji pracowniczej

• Ogranicza występowania alienacji i stresów wśród pracowników

• Umożliwia wykazanie się kwalifikacjami zawodowymi

• Stanowi podstawę do zaspokajania potrzeb wyższego rzędu tj, przynależności, szacunku, uznania, samorealizacji

• Sprzyja wzrostowi motywacji

• Sprzyja integracji celów pracowników z celami organizacji

Wady partycypacji pracowniczej

• Czasochłonność zebrań,

• Możliwość manipulacji pracownikami, poprzez przedstawienie niepełnych lub mylnych informacji prowadzącej do konfliktów

• Wydłużanie czasu między pojawieniem się problemu a jego rozwiązaniem

Dehumanizacja organizacji pracy układ zdarzeń i stosunków zachodzących w procesie pracy uniemożliwiających zaspokojenie materialnych potrzeb pracowników, ich zainteresowań i rozwój zawodowy.