Prezentacja maturalna

1. Co to jest stylizacja biblijna?

   1. Co to jest stylizacja?

   2. Co to jest stylizacja biblijna?

2. Charakterystyka Księgi Izajasza

   1. Tekst o charakterze ostrzeżenia, groźby

   2. Zapowiedź upadku

   3. Określenie przyczyn klęski

      1. Będzie ona konsekwencją zła (grzechu)

      2. Ludzie gromadzą dobra materialne

      3. Szukają rozrywki („tylko harfy i cytry i bębny i flety”)

      4. Ulegają nałogom („rychło wstając rano, szukają sycery”)

   4. Porzucenie Bożych przykazań powoduje chaos moralny

3. Charakterystyka Kazań sejmowych

   1. Tekst o charakterze napomnienia, groźby

   2. Wykorzystanie toposu ojczyzny jako tonącego okręgu

   3. Porównanie ojczyzny do matki

   4. Pokazanie jak wiele zawdzięczają Polacy ojczyźnie

   5. Zapowiedź upadku Polski

   6. Wskazanie przyczyn upadku Polski

      1. Występki Polaków (źle tych dostatków używają, na grzechy, na sprośność, na utraty, na próżności”)

      2. Przekraczanie Bożych przykazań, czyli nakazu miłości do matki (ojczyzny)

4. Określenie podobieństw

   1. Łączenie problematyki narodowej i religijnej

   2. Wskazanie, że nieład w państwie jest konsekwencją grzechu

   3. Ostrzeżenie, że kontynuowanie zła doprowadzi do upadku nierządnego państwa

5. Odszukanie środków stylizacji biblijnej

   1. W sferze koncepcyjno-ideowej

      1. Upadek Jerozolimy jest figurą upadku Polski

   2. W formie językowej

      1. Stosowanie cytatów biblijnych z różnych tekstów Pisma Świętego, np. „Pan rzekł: Kto zdrowie miłuje, traci je. A kto je utraca, najduje je”

      2. Inwersja przydawki („zamki proste”, „wieże próżne”, „sława wojenna”, „dzieci twoje”)

      3. Przewaga zdań złożonych współrzędnie (parataksa) np. „już zbytkują twoje dzieci, źle tych dostatków używają”

      4. Rozpoczynanie zdań od spójników (i, a. który) -polisyndeton („głupi tłumoczki swoje i skrzynki swoje opatruje i na nich leży, a do obrony okrętu nie idzie, i mniema, że się sam miłuje, a on się sam gubi”)

      5. paralelizm składniowy (oparty na powtarzalności struktur składniowych), np. „Gdy się z okrętem źle dzieje, gdy dziur jego nie zatykamy, gdy wody z niego nie wylewamy, gdy się o zatrzymanie jego nie staramy...”

      6. profetyzm: użycie czasu przyszłego (zapowiedź mających nastąpić zdarzeń), np. „[okręt] zatonie i z nim poginiemy”

      7. konstrukcja narratora – proroka i nauczyciela

   3. W formie wypowiedzi

      1. gatunek – kazanie stylizowane na tekst prorocki (charakter profetyczny, ostrzeżenie i groźba)

6. Określenie funkcji stylizacji biblijnej

   1. Zwiększenie własnego autorytetu poprzez powołanie się na autorytet biblijny

   2. Wzmocnienie perswazyjności wypowiedzi (uświadomienie Polakom konieczności poprawy moralnej i duchowej w celu ratowania ojczyzny)

   3. Wskazanie niebezpieczeństwa grożącego ojczyźnie przez zestawienie z Jerozolimą,

   4. Patriotyzm: nakaz miłości ojczyzny pochodzi od Boga (ojczyzna jako matka, wyrazem miłości do ojczyzny jest działanie dla jej dobra).

7. Podsumowanie

   Pełny:
   stylizacja biblijna widoczna jest w Kazaniach sejmowych na trzech płaszczyznach: ideowej, językowej
   i gatunkowej. Wszystkie zastosowane środki stylizacji służą uwypukleniu wymowy patriotycznej utworu: uzasadnieniu nakazu miłości do ojczyzny, konieczności podjęcia działań zapobiegających jej upadkowi. Odniesienie do moralnego autorytetu Biblii wzmacnia siłę oddziaływania tekstu P. Skargi a zestawienie Polski z Jerozolimą potęguje groźbę upadku ojczyzny.
   Częściowy:
   dostrzeżenie, że w Kazaniach sejmowych została zastosowana stylizacja biblijna na płaszczyźnie językowej
   i określenie dwóch funkcji tych zabiegów.
   Próba podsumowania:
   wskazanie, że w Kazaniach sejmowych została zastosowana stylizacja biblijna i określenie jednej funkcji tego zabiegu.