OSOBOWOŚĆ- cechy charakterystyczne dla danej jednostki. Codzienny i wyróżniający daną osobę sposób reagowania na bodźce.
Koncepcje osobowości
-wg Freuda: nasza osobowość składa się z trzech elementów: id, ego, superego
-wg Ericsona: człowiek przeżywa 8 kryzysów rozwojowych od wczesnego dzieciństwa do późnej starości
-wg Skinnera: zachowanie człowieka zależy od wyposażenia genetycznego oraz środowiska
-wg Rogers: przeżycia i doświadczenia są prywatną własnością każdego z nas;
założenia teorii Rogersa: człowiek jest całością; w człowieku przeważają dobre aspekty jego osoby; naturalnym motywem, który kieruje ludźmi jest samorealizacja-to podstawowa potrzeba rozwojowa
BEHAWIORYZM (jego przedstawicielem był Skinners)
Elementami podstawowymi to odruchy, które składają się na osobowość.
Działanie wg prostych zasad opierających się na stałych odruchowych reakcjach na bodźce.
HUMANIZM (jego przedstawicielem był Rogers)
TERAPIA HUMANISTYCZNA
-szanuje się autonomię klienta
-terapeuta zachowuje się niedyrektywnie
-klient NIE PACJENT decyduje czym chce się zająć i ile czasu na to poświęcić
TYPY OSOBOWOŚCI
Wzór zachowania A: presja czasu; wysokie ambicje; rywalizacja; podwyższone ciśnienie krwi
Wzór zachowania B: ambicja, ale bez rywalizacji (współpraca); zdrowy typ osobowości; jakość nie ilość
Wzór zachowania typu C: bezradność, bezsilność; zmniejszona odporność; predyspozycja do powstania chorób nowotworowych, ukrywa emocje
Wzór zachowania typu D: osobowość stresowa; negatywna emocjonalność; tendencja do zamartwiania się i odczuwania napięcia; nieśmiałość, pesymizm, dystans
OSOBOWOŚĆ A ZDROWIE
Alexander uważał, że choroba somatyczna jest wynikiem splotu trzech czynników:
określonych cech osobowości
niekorzystna sytuacja poprzedzająca zachorowanie
predyspozycje biologiczne
4 TYPY OSOBOWOŚCI WG HIPOKRATESA
SANGWINIK (optymistyczne podejście do życia, towarzyska, beztroska)
CHOLERYK
MELANCHOLIK (pesymistyczna, lękowa, negatywne podejście do życia)
FLEGMATYK (pogodna, cierpliwa, potrafiąca słuchać)
TEMPERAMENT- zespół względnie stałych cech osobowości. Ma podłoże biologiczne.
(NAJPIERW MAMY TEMPERAMENT, PÓŹNIEJ OSOBOWOŚĆ)