Malwina Stawisińska BIOLOGIA Z CHEMIĄ 243024

KONSPEKT LEKCJI

1. Temat lekcji: ‘’Woda- związek chemiczny wodoru i tlenu’’

2. Cele dydaktyczne:

Uczeń:

- wymienia właściwości fizyczne wody

- podaje ile wynosi gęstość wody w temp. 4ºC

- wymienia stany skupienia wody

- podaje definicje: parowania, sublimacji, resublimacji, skraplania, topnienia, krzepnięcia i dipola

- podaje przykłady występowania wody

- wymienia, jakie substancje rozpuszcza woda

- zapisuje wzór elektronowy, sumaryczny i strukturalny wody

3. Metoda nauczania: poszukująca

4. Środki dydaktyczne:

- sprzęt laboratoryjny: probówka x3, zlewka x2, palnik, szczypce metalowe, sączek, lejek, mała łyżeczka, bagietka, folia aluminiowa, korek,

- odczynniki: woda wodociągowa, piasek, denaturat, olej, cukier, chlorek sodu

5. Ogólny plan lekcji z bilansem czasowym

A
T
O
M		J
O		Ą
W	O	D
A	K	R
	R	O
	E
	S

• Czynności organizacyjne: 5 minut

- sprawdzenie obecności

- wprowadzenie atmosfery pracy

• Część nawiązująca: 7 minut

N: Rozwiążcie krzyżówkę i naszym tematem będzie hasło do niej.

Pytania:

1. Liczba dotycząca pierwiastka i oznaczona literą Z to liczba .…..

2. Wiersz w układzie okresowym pierwiastków chemicznych

3. Środek atomu skupiający jego masę

4. Najmniejsza część pierwiastka zachowująca jego właściwości

• Część postępująca: 20 minut

Nauczyciel wlewa wodę do zlewki i pokazuje klasie.

Badanie właściwości fizycznych wody:

- stan skupienia- ciecz barwa – przezroczysta

- zapach- bez zapachu temperatura wrzenia – 100º C

- temperatura topnienia- 0º C gęstość – ok. 1g/cm³

N: Dlaczego lód pływa po wodzie?

Ponieważ ma mniejszą gęstość niż woda. Woda podczas zamarzania powiększa swoja objętość. Gęstość wody w temperaturze 4ºC wynosi 1g/cm³ i zmienia się w zależności od temperatury. W trakcie zimy na dnie zbiorników wodnych znajduje się woda w stanie ciekłym, co umożliwia roślinom i zwierzętom przeżycie.

N: Gdzie w przyrodzie znajduje się woda?

U: Woda znajduje się w rzekach, jeziorach, morzach, oceanach, para wodna jest w powietrzu, są to też wody mineralne, wody podziemne i gruntowe. Nasz organizm składa się z około 60 % wody.

N: Teraz przystąpimy do pierwszego doświadczenia

DOŚWIADCZENIE 1. – Odparowanie wody wodociągowej

N: Wlewam kilka kropel wodnego roztworu soli na folię. Podpalam palnik. Łapie folię aluminiową w szczypce i odgrzewam aż do całkowitego wyparowania wody.

Obserwacje:

Na folii pozostał osad.

Wniosek:

Są to sole, które były rozpuszczone w wodzie wodociągowej. Woda wodociągowa zawiera sole mineralne i rozpuszczone gazy.

N: Przystąpimy teraz do kolejnego doświadczenia.

DOŚWIADCZENIE 2. – Rozdzielanie mieszaniny piasku i wody.

N: Do zlewki wlewam wodę i wsypuje piasek. Do lejka wkładam sączek, następnie sączę do zlewki zanieczyszczoną wodę.

Obserwacje:

Woda w zlewce jest czysta, a na sączku pozostały zanieczyszczenia.

Wnioski:

Mechanicznie zanieczyszczoną wodę można oczyścić za pomocą filtrowania.

N: W ten sposób usuwa się zanieczyszczenia mechaniczne wody w oczyszczalniach ścieków.

N: Jak wiecie woda na Ziemi występuje w trzech stanach skupienia? Wymienicie je?

U: Gaz, ciało stałe, ciecz.

N: Dobrze. Wiecie, jaki ma stan skupienia para wodna?

U: Gaz.

N: Bardzo dobrze. Lód i woda wodociągowa to, jakie stany skupienia?

U: Ciało stałe, ciecz.

N: Dobrze. Teraz przejdziemy do omówienia zmian stanu skupienia. Rozdaje schematy:

1 Para wodna 3

2 4

Lód 5 Woda

6

1- sublimacja 2- resublimacja 3- parowanie 4- skraplanie 5- topnienie 6- krzepnięcie

N: Co to jest sublimacja?

U: Jest to przejście ze stanu stałego w stan gazowy.

N: Teraz analogicznie zdefiniujcie pozostałe określenia.

N: Przystąpimy do omawiania tematu wody, jako rozpuszczalnika. Zaczniemy od doświadczenia.

DOŚWIADCZENIE 3. – Rozpuszczanie substancji w wodzie

N: Do trzech probówek wlewam wodę po około 1/3 objętości probówki. Do próbówki 1. wlewam denaturat, do 2. olej, a do 3. wsypuje kilka kryształów cukru. Zatykam korkiem i wstrząsam kilka razy każdą z próbówek.

Obserwacje:

Substancje w 1. i 3. probówce rozpuściły się, a w 2. Woda i olej się rozwarstwiły.

Wnioski:

Woda dobrze rozpuszcza cukier i denaturat. Natomiast olej jest nierozpuszczalny w wodzie.

N: Obieg wody w przyrodzie.

Woda zawarta np. w jeziorze paruje. Z niej tworzą się chmury, z których pada deszcz. Woda wsiąka w glebę i dostaje się do źródeł, z których wypływają strumyki i rzeki. Rzeki uchodzą do oceanów. W ten sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie.

Poznaliśmy już właściwości wody i jej rolę w przyrodzie. Teraz zastanowimy się jak cząsteczka wody wygląda. Jej wzór sumaryczny to H₂O. Kto go zapisze?

Wzór elektronowy : H O Wzór strukturalny : H O H

H

W cząsteczce wody atom tlenu łączy się z dwoma atomami wodoru- dzięki wiązaniu kowalencyjnemu spolaryzowanemu. Cząsteczka wody ma dwa bieguny: ujemny i dodatni. W związku z tym jest dipolem, a kąt między wiązaniami to około 109º. Woda ma budowę polarną, więc rozpuszcza substancje o podobnych do wody właściwościach cząsteczek. Ta właściwość pozwala za wymieszanie się cząsteczek wody z cząsteczkami substancji rozpuszczanej.

• Cześć podsumowująca:

Woda w organizmie człowieka stanowi ok. 65 %. Każdego dnia organizm traci ok. 4 % wody.

Oblicz, ile wody powinieneś wypijać codziennie, aby tę stratę wody wyrównać.

masa Twojego ciała = 62 kg

masa wody w twoim organizmie = 40,3 kg

4 % masy wody = 1,6 kg

Odp: Powinnam wypijać 1,6 kg wody dziennie.

62 kg- 100% 40,3 kg – 100%

x- 65% y - 4%

x= 40,3 kg y= 1,6 kg= 1,6 l

• Praca domowa:

Podaj po dwa przykłady substancji stałych i ciekłych z życia codziennego, które rozpuszcza woda, te które były na lekcji.

Stałe: kwasek cytrynowy, kawa rozpuszczalna, (proszek do prania, herbata granulowana, kakao, soda)

Ciekłe: ocet, płyn do naczyń, ( szampon, plyn do kąpieli, mleko, płyn do płukania )