Polityka społeczna UE

1. Najważniejsze problemy socjalne krajów Unii Europejskiej

• Demograficzne starzenie się społeczeństwa

• Wzrost zapotrzebowania na usługi medyczne i pielęgnacyjne

• Długookresowe, masowe bezrobocie i jego społeczne następstwa

• Ubożenie części społeczeństwa i polaryzacja struktury społecznej

• Ograniczone możliwości finansowania wydatków społecznych

• Migracje zawodowe i integracja społeczna

Polityka społeczna – „działalność podmiotów UE, państw członkowskich i organizacji pozarządowych, nakierowana na poprawę warunków pracy i życia obywateli Unii, asekurację przed ryzykiem życiowym oraz wyrównywania szans życiowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjalnie najsłabszych poprzez zwalczanie socjalnej izolacji (ekskluzji).”

1. Typy modeli polityki społecznej w krajach UE

Typ	Liberalne	Redystrybucyjne	Motywacyjne
Silne	Wielka Brytania	Dania Finlandia Holandia Szwecja	Niemcy
Mieszane	Irlandia	Francja Włochy	Belgia
Słabe	Hiszpania Portugalia	Luksemburg Austria Grecja

1. Prawo UE w obszarze polityki społecznej

• Europejska Karta Społeczna Rady Europy z 18.10.1961r.

• Jednolity Akt Europejski z 17.02.1986r.

• Karta Podstawowych Praw Socjalnych Pracobiorców z 9.12.1989r.

• Traktat o UE i TFUE 2007/2009

• Strategia „Europa 2020”

1. Karta Podstawowych Praw Socjalnych Pracobiorców

• Swoboda poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania

• Zatrudnienie i sprawiedliwe wynagrodzenie za pracę

• Poprawa warunków życia i pracy

• Ochrona socjalna

• Swoboda zrzeszania się i negocjowanie umów zbiorowych

• Kształcenie zawodowe

• Równe traktowanie kobiet i mężczyzn

• Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa w pracy

• Ochrona dzieci i młodzieży, osób starszych oraz niepełnosprawnych

1. Obszary polityki społecznej UE

1. Prawo pracy UE

• Ochrona pracowników w przypadkach trudności ekonomicznych (zwolnień grupowych, transferu przedsiębiorstw, niewypłacalności pracodawcy)

• Niektóre aspekty ochrony czasu pracy kobiet, ze względu na macierzyństwo i ochrony młodych pracowników, na regulacji niektórych aspektów pracy nietypowej (tymczasowego stosunku pracy, pracy w niepełnym wymiarze, pracy w ramach świadczenia usług)

• Ograniczone regulacje dotyczą zbiorowego prawa pracy (dialogu społecznego na szczeblu europejskim, tworzenia europejskich rad zakładowych, informacji i konsultacji dla pracowników)

1. Zakaz dyskryminacji w obszarze zatrudnienia

Umocowanie podstaw prawnych rozwoju regulacji unijnych w tym zakresie przyniósł – wprowadzony na mocy Traktatu z Amsterdamu – art. 13 TWE (obecnie art. 19 TFUE)

Zakazujący dyskryminacji nie tylko ze względu na obywatelstwo i płeć, lecz również na rasę lub pochodzenie etniczne, religię i światopogląd, niepełnosprawność, wiek i orientację seksualną (na tej podstawie sprecyzowano zasady jednakowo traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie dostępu do pracy, szkolenia, awansów i warunków pracy; również jeśli chodzi o zatrudnienie i warunki pracy bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne).

1. Ochrona życia i zdrowia przed zagrożeniami środowiska pracy

• Wymogi bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy

• Wymogach dotyczących maszyn i urządzeń, ze względu na bezpieczeństwo transportu i ich użytkowania oraz na wymogach technicznych odnoszących się do produktów, również z punktu widzenia eksploatacji

1. Wartości społeczne w TL (art. 9 TFUE)

• Pełne zatrudnienie

• Postęp społeczny

• Walka z wykluczeniem społecznym

• Ochrona socjalna

• Równość kobiet i mężczyzn, solidarność

• Ochrona praw dziecka