Ekologiczna rola pasożytów – wykład 10.04.2013

Rzemieniec:

• Leszcze, karasie, płotki – żyje w jelicie ptaków rybożernych

• Żywicielem ostatecznym są ptaki

• Plerocerkoid do 50 cm

• Cykl życiowy zamyka się, gdy zarażona ryba zostaje zjedzona przez ptaka

Bothriocephalus acheilognathi:

• Najgroźniejszy dla ryb hodowli ciepłowodnych

• Rozwój zahamowany w temperaturze 12⁰C

• Pochodzi z Japonii i Chin

• Ma wpływ na karpie, amura, tołpygę, karasie oraz płocie

Goździkowiec:

• Dwa szczyty pojawu: wiosenny i letni (czopowanie jelita)

• Powoduje kariofilozę narybku leszcza, karpia i płoci

Khania sinensis:

• Powoduje kaniozę karpi, lina, karasi srebrzystego

• Został zawleczony z Chin

• Może zimować w rybie

Pasożytnicze nicienie ryb:

1. Philometrioides lusiana

• Przechodzi cykl dwuletni

• Larwy podczas wędrówki uszkadzają pęcherz pławny

• Powoduje spadek fitness, zaburzenie pływania, zmiany skórne

1. Anguillicola crassus

• Jaja L1 i L2 przez przewód powietrzny dostają się do przewodu pokarmowego

• Inwazyjność do 70 dni

• Larwa L3 występuje w skorupiakach

• Brak objawów występowania pasożyta

Pasożytnicze pierścienice:

1. Pijawka rybia

• Występuje w nieosuszonych stawach

• Powoduje masowe śnięcie ryb

Pasożytnicze skorupiaki:

1. Argullus foliaceus – splewka

• Arguloza głównie karpi i pstrągów

• Pasożyt ten znosi lekkie zasolenie (w przybrzeżnych wodach Bałtyku)

• Powoduje zmiany skórne, u narybku strzępienie płetw

• Jest wrażliwa na wysychanie

1. Ergasilus sieblodi

• Początek rozrodu przypada na wiosnę

• Kopulacja toni w wodnej

• Samiec na żywicielu żyje około 1 roku

• Ergasiloza skrzeli, płetw u ryb jeziornych (pstrąg, leszcz, płoć, lin oraz karp)

1. Lernea cyprinacea

• Lernoza powłok karasi i leszczy

• Występuje w małych, płytkich, nagrzewających się latem zbornikach

• Uwolniona z worka naupilius nie pobiera pokarmu

Podsumowanie:

1. Pasożyty ryb rekrutują się z różnych grup bezkręgowców

2. Działanie pasożytów polega na obniżeniu sprawności żywiciela

3. Pasożyty ryb w dzikich stadach pełnią pozytywną rolę – selekcjonującą, a w hodowlach poważne straty ekonomiczne

4. Wnikają do żywicieli drogą pokarmową lub przez skórę

Pasożyty płazów i gadów:

1. Opalina ranarum

• Pasożyt końcowego odcinka jelita dorosłych żab i starszych kijanek

• Cykl rozwojowy:

1. Podział wegetatywny odbywający się w żabie (intensywne podziały na wiosnę)

2. Powstają parojądrowe osobniki, które incystuja się i zostają wydalone z kałem do wody

3. Po połknięciu przez kijankę, otoczka cysty zostaje rozpuszczona a drobne opaliny dostają się do jelita. Część osobników dojrzewa, a część dzieli się i daje drobne gamety (makro i mikrogamety)

4. Wytworzone w wyniku kopulacji zygoty encystuja się i wydostają się z kałem do wody. W ten sposób cykl się zamyka, w jelicie kijanki opaliny wydostają się z cyst i dorastają do normalnych wielkości

1. Polystoma integerrimum

• Jest to pasożyt pęcherza moczowego u żaby

• Długość ciała to jeden centymetr

Wnętrzniaki u płazów:

• Opisthoglyphe restellus

Wybrane pasożyty gadów:

• Naegleria sp.

• Hexamita

• Acanthamobea – zidentyfikowana u węży, powoduje zapalenie opon mózgowych

• Eimeria sp. – pasożytuje w woreczku żółciowym, organach żółciowych i nabłonku jelita węży, jaszczurek i krokodyli

• Przywry digeniczne – spotyka się w jamie ustnej węży, sprzyja rozwinięciu się bakteryjnego zapalenia płuc

• Balantidium coli – częste u żółwi, powoduje ostre zapalenie okrężnicy

• Rhabdias i Entomelas – nicienie płucne węży i jaszczurek, wywołują schorzenia płyt

• Mesocestoides – gady zarażają się zajadając pierwszego żywiciela pośredniego – stawonoga zawierającego larwę