Helowce He,Ne,Ar,Kr,Xe,Rn ns2np6

-bezbarwne I bezwonne ciecze, brak reaktywności(powod: bardzo wysokie energie jozacjii do 2370kj/mol He, 1036 kj/mol Rn.

Wystepowanie:

Hel: w atmosferze ziemskiej, gazie ziemnym(slady); składnik większości gwiazd; powstaje w gniazdach w wyniku syntezy termojądrowej; uwalniany w przemianach promieniotwórczych(w minerałach uranowych i torowych)

Neon: sladowe ilości w atmosferze

Argon: najbardziej rozpowszechniony w atmosferze (1%obj); powstaje w wyniku rozpadu jader izotopu potasu 40/19k; otrzymywanie:destylacja frakcyjna skroplonego powietrza

Krypton: bezbarwny,bezwonny; zawartość w powietrzu ( 0,000108%obj)

Ksenon: zawartość w powietrzu(0,00008%); produkt uboczny w procesie utrzymywania tlenu, azotu (destylacja frakcyjna skroplonego powietrza); izotopy 133Xe, 135Xe powstają w reaktorach jadrowych chłodzonych powietrzem

Radon: promieniotwórczy; najmniej rozpowszechniony w atmosferze; dyfunduje ze skorupy ziemskiej; 7,5 razy cięższy od powietrza; kumulacja w pomieszczeniach zamkniętych (obowiązek badania aktywności promieniotwórczej w nowo powstających budynkach)

Pierwiastek 118 (Uub): nie wystepuje w przyrodzie; otrzymywany sztucznie, odkryty w 1999r w Kalifornii; otrzymany przez bombardowanie ołowiu 208/82 Pb wiązką jonów kryptonu 86/36Kr; po 11 dniach bombardowania zidentyfikowano 3atomy nowego pierwiastka 208/82 Pb i 86/36 Kr

Związki helowców: znanych około 40 zwiazkow ksenonu,kryptonu i radonu.

Ksenon:

-nie reaguje z woda a jedynie się w niej rozpuszcza:108,1cm3/kg (20st.C)

-najwięcej zwiazkow chem: ksenonian(V)sodu,deuterek ksenonu, wodorek ksenonu, difluorek,tetrafluorek, heksafluorek ksenonu

-heksafluoroplatynian ksenonu XePtF6(1962r) powstanie w wyniku reakcji Xe z PtF6: Xe+PtF6->XePtF6 jest to związek o budowie jonowej w st stalym

-tetrafluorek ksenonu XeF4 otrzymany przez ogrzewanie mieszaniny Xe i F

-zwiazki ksenonu z tlenem:

-tritlenek ksenonu XeO3 otrzymywany w reakcji: XeF6+3H2O->XeO3 +6HF; bezbarwne cialo stale, w roztworze wodnym silne wł.utleniajace; utlenia jony Mn2+ do MNO4-

-oksofluorki XeOF4 oraz XeO2F2 powstaja w reakcji fluorkow z woda: XeF6+H2O->XeOF4+2HF

Kwasy tlenowe ksenonu:

H2XeO4-kwas ksenowy, XeO3-bezwodniki kwasu; w reakcji z wodnymi roztworami wodorotlenków XeO3 tworzy jon wodoroksenianowy: XeO3 + NaOH-> HXeO4- + Na+ (reakcja dysproporcjonowania- ksenon+jon nadksenianowy XeO6); roztwory nadksenianów-silne srodki utleniające.

XeO4: bezwodnik kwasu nadksenowego; wybuchowy nietrwaly gaz; powstaje w wyniku odwodnienia Ba2XeO6 przez H2SO4

Zastosowanie Helowców:

Hel: gaz nosny w balonach(statki powietrzne); jako obojetna atmosfera w spawalnictwie; w mieszankach oddechowych dla nurkow (He80%, 02 20%); ciekly hel w kriotechnice(niskie temp)

Neon: w lampach jarzeniowych(czerwono-pomaranczowe swiatlo); w reklamach świetlnych

Argon: najtańszy i najłatwiej dostępny gaz szlachetny; jako oboejtna atmosfera w spawalnictwie; do napełniania zarowek; lamp jarzeniowych (niebieskie swiatlo)

Krypton: izotop 85Kr zastosowanie w radioanalizie chem.

Ksenon: lampy w laserach wysokiej mocy; lampy antybakteryjne; trójtlenek ksenonu własciwosci wybuchowe