Utrwalenie utworu to jego ucieleśnienie w materialnym nośniku. Aby utwór był chroniony nie musi być utrwalony ale musi być ustalony. Ustalenie utworu to jego uzewnętrznienie w taki sposób by inne osoby niż twórca mogły go zapoznać się z jego treścią.

Utwór jest chroniony od chwili ustalenia chociażby miał postać nieukończoną, np. szkice, plany, projekty o ile spełniają cechy utworu. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności, np. rejestracji dzieła.

Co do zasady prawa autorskie do programu przysługują twórcy, jednakże autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy o ile umowa nie stanowi inaczej.

Cechy autorskich praw osobistych:

1. Chronią nieograniczoną w czasie więź twórcy z utworem, czyli nigdy nie wygasają.

2. Nie można ich się zrzec.

3. Nie są przedmiotem obrotu, czyli nie można ich zbyć.

4. Nie są dziedziczne.

Autorskie prawa osobiste to w szczególności:

1. Prawo do autorstwa utworu.

2. Prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem, albo udostępniania anonimowo.

3. Prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystaniu.

4. Prawo decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności.

5. Prawo nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Cechy autorskich praw majątkowych:

1. Są przedmiotem obrotu, czyli można je zbyć.

2. Są dziedziczne.

3. Są ograniczone w czasie, czyli wygasają po upływie 70 lat od śmierci twórcy.

Autorskie prawa to:

1. Prawo do korzystania z utworu.

2. Prawo do rozporządzania utworem.

3. Prawo do pobierania wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

CECHY UMOWY ROZPORZĄDAJĄCEJ

1.Powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

2.Jest nieważna w części, w której obejmuje zobowiązanie do przeniesienia autorskich praw majątkowych do wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju danego twórcy mających powstać w przyszłości.

3.W umowie należy wymienić pola eksploatacji, na których będzie czyniony użytek z utworu.

4.Mogą to być tylko takie pola eksploatacji, które są znana w chwili jej zawarcia.

5.Zasadą jest odpłatne przeniesienie autorskich praw majątkowych. Nieodpłatny charakter przeniesienia musi wynikać z treści umowy. Jeżeli umowa nie zawiera żadnych postanowień o wynagrodzeniu, to twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia określonego z uwzględnieniem zakresu uprawnień oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu. Jeśli umowa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji.

6.Jeżeli z umowy nie wynika wyraźnie, że jest to przeniesienie autorskich praw majątkowych (rozporządza, zbywa, przenosi), to uważa się że jest to jedynie licencja.

JAKIE UPRAWNIENIA MA LEGALNY DYSPOTENT PROGRAMU KOMPUTEROWEGO?

I.--Jeśli umowa nie stanowi inaczej to legalny dysponent programu (nabywca kopii lub licencjobiorca) może bez zgody twórcy zwielokrotniać program w całości lub w części, a także tłumaczyć, przystosowywać i zmieniać go w zakresie, w jakim jest to niezbędne do korzystania z programu zgodnie z jego przeznaczeniem. Do działań tego rodzaju należą:

a. wykrywanie błędów w programie i ich poprawiania

b. wykrywanie wirusów w programie i ich usuwanie

c. integrowanie programu z innymi programami

d. dostosowanie programu do nowych wersji sprzętu komputerowego

e. dostosowanie programu do nowych przepisów, standardów

Pierwszeństwo do uzyskania prawa wyłącznego ustala się według:

1. daty złożenia zgłoszenia w urzędzie patentowym

2. Według daty przesłania zgłoszenia faxem, o ile w ciągu 30 dni zostanie dostarczony oryginał zgłoszenia oraz fax był czytelny a dostarczony oryginał jest tożsamy z faxem. Jeżeli oryginał dostarczono po 30 dniach od nadania faxu albo fax był nieczytelny lub dostarczony oryginał nie jest tożsamy z faxem za datę zgłoszenia uważa się dzień gdy wpłynął oryginał.

3. Pierwszeństwo z wystawy: ustala się według daty wystawienia rozwiązania na wystawie międzynarodowej w kraju lub za granicą jeżeli zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w ciągu 6 miesięcy od tej daty.

4. Pierwszeństwo z konwencji (z umowy międzynarodowej) ustala się według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia rozwiązania w państwie które podpisało z Polską umowę międzynarodową dotyczącą wzajemnego uznawania zgłoszeń, jeżeli zgłoszenie w UP zostanie dokonane w okresie 12m (w odniesieniu do wynalazków i wzorów użytkowych) oraz 6m (w odniesieniu do wzorów przemysłowych).

CECHY WYNALAZKU

1. Musi być nowy. Wynalazek jest nowy, jeżeli nie należy do stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą według, której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób

2. Musi mieć poziom wynalazczy Wynalazek ma poziom wynalazczy jeżeli dla znawcy z danej dziedziny jest zaskoczeniem czyli nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki.

3. Musi nadawać się do przemysłowego stosowania Wynalazek nadaje się do przemysłowego stosowania jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany produkt lub wykorzystywany sposób w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa.

LICENCJE SZCZEGÓLNE

Otwarta – polega na tym że uprawniony z patentu składa w urzędzie patentowym oświadczenie o gotowości udzielenia licencji każdemu zainteresowanemu. Oświadczenia tego nie można ani zmienić, ani wycofać. Informacja o złożeniu tego oświadczenia podlega wpisowi do rejestru patentowego oraz publikacji w wiadomościach urzędu patentowego. W razie złożenia tego oświadczenia uprawniony z patentu płaci opłaty okresowe, o połowę niższe natomiast opłata licencyjna na jego rzecz nie może przekroczyć 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku korzystania z wynalazku po potrąceniu nakładów. Licencja otwartą uzyskuje się przez zawarcie umowy licencyjnej albo przystąpienie do korzystania z wynalazku ale w tym przypadku licencjobiorca zobowiązany jest zawiadomić o tym na piśmie licencjodawcę w terminie miesiąca od chwili przystąpienia do korzystania z wynalazku. Jeśli umowa nie stanowi inaczej licencjobiorca uiszcza maksymalną opłatę (10%) w terminie miesiąca po zakończeniu każdego roku kalendarzowego, w którym licencjobiorca korzystał z wynalazku.

Dorozumiana – jeżeli umowa o wykonanie prac badawczych lub inna podobna nie stanowią inaczej przyjmuje się, że wykonawca tych prac udzielił zamawiającemu licencji na korzystanie z wynalazku zawartego w przekazanych wynikach prac badawczych.

Przymusowa – jest to jedyna licencja której uzyskanie następuje na podstawie decyzji administracyjnej urzędu patentowego, a nie przez zawarcie umowy. W decyzji tej urząd określa zakres i czas trwania licencji, szczegółowe warunki jej wykonywania wysokość opłaty licencyjnej oraz sposób i termin jej zapłaty.

CO OBEJMUJE ZGŁOSZENIE WYNALAZKU DO OCHRONY?

1.Podanie – zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu, oraz wniosek o udzielenie patentu.

2.Opis wynalazku – który powinien przedstawiać wynalazek jasno, wyczerpująco w szczególności powinien zawierać tytuł odpowiadającym przedmiotom wynalazku, określać dziedzinę techniki z której pochodzi, szczegółowe przedstawienie rozwiązania, i przykład zastosowania

3.Zastrzeżenia patentowe – powinny w sposób zwięzły i jednoznaczny, przez podanie cech technicznych rozwiązania określać zastrzegany wynalazek oraz zakres żądanej ochrony panetnowej

4.Skrót opisu(do publikacji)

5.Rysunki (jeśli jest to niezbędne dla wyjaśnienia wynalazku)

6.Pełnomocnictwo, gdy twórca korzysta z pomocy rzecznika patentowego

7.Dowód pierwszeństwa

Wygasanie praw majątkowych

Autorskie prawa majątkowe wygasają z upływem 70 lat:

Od śmierci twórcy, a w przypadku utworów współautorskich – od śmierci ostatniego współtwórcy.

W odniesieniu do utworu, do którego prawa autorskie majątkowe z mocy ustawy przysługują innej niż twórca osobie – liczymy od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy go nie rozpowszechniono, od daty ustalenia

W odniesieniu to utworu audiowizualnego – od śmierci najpóźniej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów lub kompozytora muzyki do utworu.

Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło jedno z wyżej wymienionych zdarzeń. Jeżeli utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach, bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z części.

utwór czyli każdy przejaw działalności twórczej człowieka o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia czy sposobu wyrażenia.

Utwór musi łącznie spełniać 3 cechy:

1. jego twórcą może być tylko człowiek lub grupa ludzi

2. ma oryginalny charakter, czyli jest przejawem twórczej kreatywnej człowieka.

3. ma indywidualny charakter czyli odzwierciedla charakterystyczny dla twórcy styl, metodę, sposób tworzenia

Prawo wyłączne	Przedmiot ochrony	Czas ochrony	Zakres uprawnień	Cechy
Patnt	Wynalazek	20 lat	Wyłączne prawo do korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium RP	Wynalazek ma być nowy, posiadać poziom wynalazczy, przemysłowe zastosowanie
Prawo ochronne	Wzór użytkowy	10 lat	Jak wyżej	rozwiązanie nowe; użyteczne; o charakterze technicznym
Prawo z rejestracji	Wzór przemysłowy	25 lat	Jak wyżej	Postać wytworu nowa; posiadająca indywidualny charakter
Prawo z rejestracji	Topografia układu scalonego	10 lat	Jak wyżej	Polega na przestrzennym wyrażonym w dowolny sposób rozplanowaniu elementów z których co najmniej jeden element jest elementem aktywnym oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego; oryginalne;
Prawo ochronne	Znak towarowy	10 lat z możliwością odnowienia ochrony na kolejne okresy 10 letnie	prawo wyłącznego używania w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP (Np umieszczanie na towarach, w reklamie)	Nadaje się do odróżniania w obrocie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów lub usług innych przedsiębiorstw
Prawo z rejestracji	Oznaczenie geograficzne	Bezterminowy	prawo używania w obrocie o ile towary spełniają warunki korzystania z oznaczenia geograficznego	Jest to oznaczenie słowne odnoszące się bezpośrednio do nazwy miejsca, regionu lub terenu, jeżeli towar zawdzięcza swoją jakość dobrą opinie lub inne cechy towaru pochodzenia geograficznego z tego terenu