Terapia Manualna

Zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego:

-zawroty głowy

-ból szyi

-migreny

-mdłości

-ból przy tupaniu nogami

Budowa miednicy: kości biodrowe, kulszowe, łonowe, krzyżowa

Jedyne stawy biodrowo-krzyżowe: powierzchnie uchowate(nieregularne)

Silne więzadła

Mały zakres ruchomości 5⁰

Ruchomość miednicy:

-nutacja

-kontrnutacja

-ruchy boczne

Unerwienie: S₁-S₂

Lokalizacja bólu:

-okolica tych stawów np. pośladek

-talerz biodrowy

-tylna strona uda,podudzia

Dysfunkcje w stawie biodrowo-krzyżowym:

-zablokowanie

-zwichnięcia, stłuczenia, złamania

-obrzęki-stany zapalne

-zmiany zwyrodnieniowe

-przeciążenia

-zespół więzadeł miednicy

-mięśnie: pośladkowy średni, gruszkowaty, bliźniacze, przywodziciele, biodrowo-lędźwiowy, kulszowo-goleniowy

-skręcenie miednicy

-infekcje stawu np. gruźlica

-ZZSK

-choroby reumatyczne, metaboliczne,osteoporoza

-nowotwory

!!!Należy różnicować z rwą kulszową!!!

-w dyskopatii uciśnięcie, lumbago

Przeprowadzamy wywiad:

-co boli

-gdzie

-od kiedy

-jaki to ból: czy ból jest stały? Jak stoisz, siedzisz, miejscowy, promieniuje, rwący, tryb życia

-jaki ma charakter

-wcześniejsze leczenie: jakie było? efekty

-pomoce ortopedyczne

-badamy: płaszczyzny, symetrie, krzywizny

-badanie palpacyjne

-testy

-oceniając symetrię zwracamy uwagę na : talerze biodrowe, trójkąty taliipoziomy krętarzy, przebieg szpary pośladkowej, kolce biodrowe

PODCZAS TESÓW ŚCIĄGNIĘTE BUTY !!!

Typy miednicy:

1. Pośrednia:

35-50⁰ kąt nachylenia k. krzyżowej

Kolce tylne na S₁-L₅

Tendencja do dyskopatii

1. Przeciążeniowa:

20-35⁰ bardziej pionowo

Kolce biodrowe niżej S₁-S₂

Lordozy się zwiększają

Przerwy międzykręgowe małe

Niewielka ruchomość

Stawy zwężone

Miednica wisi na więzadłach i mięśniach

Przeciążenia stawów biodrowo-krzyżowych, mięśni i więzadeł

1. Wysokozasymilizowana:

50-70⁰

Kolce biodrowe L₄-L₅

Lordozy zniesione

Krążek L₅-S₁ spory

Duży zakres ruchomości stawów

Często zablokowane

Badania palpacyjne dynamiczne: symetria w ruchu czynnym pacjenta

Test wyprzedzania dla okolicy stawów krzyżowo-biodrowych:

Pozycja wyjściowa: stojąca

Sposób wykonania: Badający staje za badanym

-ustawia kciuki na kolcach biodrowych tylnych

-badany wykonuje swobodny skłon do przodu

Interpretacja:

-w warunkach prawidłowych kciuki przemieszczają się symetrycznie podczas wykonywania skłonu

-szybsze przemieszczanie się w górę jednego z kciuków przemawia za ograniczeniem ruchomości= zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego lub skręcenie miednicy

-jeżeli po 15 sek się wyrównają oznacza problem mięśniowy

Test cofania:

-ustawienie jak do poprzedniego badania

-badany wykonuje wyprost kręgosłupa

Interpretacja:

-kciuk idzie szybciej w chorą stronę

Test ugiętego kolana:

Pozycja: stojąca

Sposób wykonania: Badający stoi za badanym

-kciuki na kolcach biodrowych tylnych górnych

-zgięcie w stawie kolanowym bez odrywania stopy od podłoża

-kolec po stronie ugiętego kolana powinien opaść

Objaw cofania:

Pozycja: stojąca

Sposób wykonania:

-badający stoi za badanym

-badający ustawia kciuki na kolcach biodrowych tylnych górnych

-poleca przyciągnąć prawą, a potem lewą kkd do klatki piersiowej

Interpretacja:

-w warunkach prawidłowych kolec biodrowy po str przyciąganej ulega obniżeniu

-uniesienie się tego kolca może świadczyć o zablokowaniu stawu krzyżowo-biodrowego lub skróceniu po tej stronie prostownika grzbietu lub czworobocznego lędźwi

Test Derbolowskiego:

Pozycja: leżenie tyłem

Sposób wykonania:

-badający obejmuje podudzia badanego na wysokości kostek obu kończyn(tak by na kostkach znajdowały się kciuki

-poleca przejść badanemu do pogłębionego siadu(nie wolno uginać stawów kolanowych)

Interpretacja:

-w warunkach prawidłowych w leżeniu i w siadzie kkd są równe

-o czynnościowym skróceniu kkd świadczy wydłużanie się jednej z koczyn

- pozytywny objaw może przybierać 3 formy:

a) w leżeniu jedna z kończyn jest krótsza, po przejściu do siadu prostego staje się dłuższa

b) w pozycji wyjściowej obie kkd są równe, po przejściu do siadu jedna noga staje się dłuższa

c)w pozycji leżącej jedna kkd jest krótsza, po przejściu do siadu wyrównują się

Świadczy to o: obustronnym skręceniu miednicy, jednostronnym, przodo lub tyłoskręceniu miednicy

Autoterapia: zalecenia dla pacjenta:

-na plecach naprzemienne wyciąganie kkd

-siad prosty zakładanie nogi na nogę

Testy prowokacyjne:

Pchnięcie przez kość krzyżową:

-Leżenie przodem

-nacisk na kość krzyżową

-wybrani luzu tkankowego

-pchnięcie

Nacisk na k. krzyżową z za głowy pacjenta:

Test specyficzny stawu krzyżowo-biodrowego(test diagnostyczny-wykrycie stanu specjalnego, test dystrakcji ):

-na boku

-ręka lateralna(na podłożu) ułożona pod głową

-obie dłonie(jedna na drugiej) na bocznej stronie talerza biodrowego

-szybki(impulsowy) ruch nacisku na boczną stronę miednicy

-mechanizm wyzwala trakcję części kranialnej stawów krzyżowo biodrowych i kompresję w części kaudalnej

-kompresja bliższego stawu Si

Interpretacja:

- ból w okolicy stawów krzyżowo-biodrowych wskazuje na przeciążenie w. krzyżowo-biodrowych tylnych lub przeciążenie dystalnej powierzchni uchowatych stawów

Test kompresji:

-leżenie tyłem

-badający układa prawą dłoń w okolicy lewego kolca biodrowego przedniego górnego, a lewą w okolicy prawego

-energicznym ruchem przenosi ciężar swojego ciała na wyprostowane kkg, a poprzez nie na obie kości biodrowe

-mechanizm ten wyzwala kompresję w obrębie kranialnej części powierzchni uchowatych i nieznaczną trakcje części kaudalnych tych powierzchni

Interpretacja:

-ból w okolicy stawów krzyżowo-biodrowych wskazuje na przeciążenie w. krzyżowo-biodrowych przednich i przeciążenie proksymalnej części powierzchni uchowatych stawów

Test odwiedzeniowy uda (Patrica-Fabre):

- leżenie tyłem

-badaną kończynę dolną układa się w lekkim zgięciu, odwiedzeniu oraz rotacji zewnętrznej

-pięta jest wsparta o kolano wyprostowanej nogi przeciwnej

-badający jedną ręką podtrzymuje nogę wyprostowaną poniżej kolca biodrowego przedniego górnego, aby nie doszło do rotacji miednicy, a drugą ręką próbuje docisnąć kolano badanej nogi do podłoża

Interpretacja:

-obrona mięśniowa lub ból w trakcie testu świadczą o zmianach chorobowych w stawie biodrowym lub krzyżowo-biodrowym

-ból środkowy generowany przez mięśnie

Test przywiedzeniowy:

-leżenie tyłem

-kkd po przeciwnej stronie ugięta w stawie kolanowym

-stabilizacja miednicy

-badający dociska ugiętą kończynę do siebie(wykonuje przywiedzenie w stawie biodrowym badanego)

Interpretacja:

-ból odczuwany z tyłu= zaburzenia stawu krzyżowo-biodrowego

Test z naciskiem:

-leżenie tyłem

-noga przeciwna w lekkim przywiedzeniu

-docisk w dół

-ból z tyłu =zaburzenia stawu krzyżowo-biodrowego

Test na bazie testu Mennella(II faza przeprostu):

-wyprost w stawie biodrowym

-stabilizacja k. krzyżowej

-odwiedzenie

-interesuje nas II faza

Interpretacja:

-gdy pojawia się ból z góry =zaburzenia stawu krzyżowo-biodrowego

Test Mennella: badanie, które wykonuje się, jeśli test Patricka da wynik dodatni, żeby stwierdzić, czy zmiany chorobowe występują w stawie biodrowym, czy w stawie krzyżowo-biodrowym

-leżenie przodem

-jeśli badany jest lewy staw krzyżowo-biodrowy, badający fiksuje lewą ręką kość krzyżową pacjenta, a prawą ręką obejmuje wyprostowaną i leżącą prawą nogę oraz wykonuje przeprost w stawie biodrowym

Interpretacja

-dodatni objaw testu ból w okolicy stawu krzyżowo-biodrowego

-dodatni objaw testu Patricka, przy ujemnym testu Mennella świadczy o zaburzeniach w stawie biodrowym, a objawy dodatnie w obu testach – o zaburzeniach w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego

Test uniesienia(sprężynowania kości biodrowej)

-leżenie przodem

-palec wskazujący w bruździe(rynienka między k. krzyżowa, a biodrową)

-wyczuwamy uderzenia talerza biodrowego o palce

-wyzwala względny ruch nutacji k. krzyżowej w stronę brzuszną i ogonową

Test Allisa:

-leżenie tyłem

-nogi ugięte w stawach kolanowych

-ocena ustawienia miednicy, kolan i kostek

Testy prowokacyjne: w kierunku bolesnym staramy się wywołać ból

Więzadła miednicy:

1. W. biodrowo-lędźwiowe

-od L₅ do talerza biodrowego

ból:

-w okolicy stawu biodrowo-lędźwiowego

-do jamy pachwiny

-bolesna moszna

-problemy z wypróżnianiem

-bolesny talerz biodrowy

-najbardziej boli wieczorem po 30 min spacerze

Test prowokacyjny:

-leżenie tyłem

- staw kolanowy po stronie badanej max zgięty

-staw biodrowy zgięty do 90⁰ do poziomu linii bioder

-badający stoi po stronie testowanej

-wykonujemy bierne przywiedzenie stawu biodrowego

-nacisk w osi uda-wypychamy w stronę pośladka

b) W. krzyżowo-biodrowe

-od k. krzyżowej do talerza biodrowego

-mocne, szerokie więzadło

ból:

-tkliwe palpacyjnie

-tylna powierzchnia pośladka

-tylna strona uda

-dolegliwości wegetatywne

-bolesne menstruacje

-zaburzenia wypróżniania

-splot autonomiczny

-dermaton S₂

Test prowokacyjny:

-leżenie tyłem

- staw kolanowy po stronie badanej max zgięty

-staw biodrowy zgięty do 90⁰ do poziomu linii bioder

-badający po stronie badanej

-nacisk osiowy na udo

-przekracza linię bioder wykonuje bierne zgięcie stawu biodrowego z równoczesnym przywiedzeniem do przeciwległego barku

c) W. krzyżowo-guzowe

-od k. krzyżowej do guza kulszowego

ból:

-tkliwy palpacyjnie guz kulszowy

-tylna strona uda

-tylna strona podudzia

-bolesna pięta !!!różnicować z ostrogą!!!

-uczucie ciągnięcia

-mrowienie

Test prowokacyjny:

-leżenie tyłem

- staw kolanowy po stronie badanej max zgięty

-staw biodrowy zgięty do 90⁰ do poziomu linii bioder

-badający po stronie badanej

-nacisk osiowy na udo

-max bierne zgięcie stawu biodrowego do barku po tej samej stronie

Więzadła bolą przy długotrwałym przebywaniu w jednej pozycji-!!różnicować z rwą!!, po przeciążeniach, skręceniach, nierównowadze kończyn

Testy prowokacyjne:

-zawsze od pozycji wyjściowej

-w osi uda

-uciskamy, trzymamy, puszczamy

-pozycje wyjściowe pozycjami do badania

PIR –poizometryczna relaksacja mięśni

1. Rozciągnięcie mięśnia do pierwszego, najmniejszego uczucia rozciągnięcia lub bólu i następnie zatrzymujemy ruch rozciągający. (wdech i wydech)

2. Nacisk bardzo lekko przeciwko oporowi wyzwalając napięcie izometryczne (bez wykonywania ruchu) o sile nie przekraczającej 20% wartości maksymalnej. Napięcie trwa około 8 sekund, aby mięsień w ramach obrony uwarunkowanej neurologicznym odruchem rozluźnił i wydłużył się (odwrotny odruch na rozciąganie mięśnia).

3. Zaprzestanie naciskania naprzeciw oporowi i następuje rozluźnienie wszystkich rozciąganych mięśni w tej samej pozycji – bez zmiany położenia poszczególnych części ciała. Po tym wykonuje się powolne przesunięcie danej części ciała w kierunku rozciągającym mięśnie. Bardzo ważne jest by nie zmniejszać rozciągnięcia mięśnia poprzez ruch powrotny w stawie. 

4. Serie powtórzyć 3-5 razy

Wskazania do stosowania metody PIR:

• wzmożone napięcie mięśniowe ograniczające zakres ruchu w stawie

• wzmożone napięcie mięśniowe wywołujące ból przy dotyku oraz ruchu

• zwiększenie elastyczności oraz poprawa kurczliwości tkanki mięśniowej

• usprawnienie przepływu krwi w naczyniach włosowatych mięśni 

• normalizacja pobudzenia receptorów skóry oraz czucia głębokiego, dzięki czemu z mięśnia do mózgu dostarczane są prawidłowe informacje

• zaburzenia czynnościowe mięśni (urazowe, przeciążeniowe),

• naciągnięcia mięśni związane ze zmożonym wysiłkiem fizycznym

• skrócenia długości mięśni jako powikłanie długotrwałego unieruchomienia

!!!Brak gry stawowej zablokowanie stawu!!!

Zablokowanie-leczenie:

-test sprężynowania

-test Stuttgarta: leżenie tyłem

jedna ręka spycha k. krzyżową, druga na talerzu biodrowym

-chwyt Kubisa: leżenie na boku twarzą do terapeuty

ręka lateralna pod głową

noga lateralna zgięta, druga za kozetką

chcemy zaryglować górę regulacja barkiem

chcemy zaryglować dół regulacja biodrem

pchamy talerz biodrowy do siebie

Odcinek L najbardziej problematyczny:

-dyski(uszkodzenia krążka)

-protruzja- niewielkie uszkodzenie wewnętrznych pierścieni włóknistych.

a) pierścieniowa- zostaje w zgięciu, ból np. przy podnoszeniu terapia i manipulacja, stretching

b) jądrowa- np. jazda pociągiem terapia i trakcje, osiowe, symetryczne, asymetryczne, przez talerze,!!! Po 60 r.ż tylko manipulacje( jądro bez wody=bez sensu )

-wypuklina=protruzja

-przepuklina=hernia

-wypadnięcie krążka=prolapsja

-w. podłużne tylne –ucisk na oponę twardą(boli krzyż, pachwina, promieniuje do nogi) lub korzeń(ból krzyża, lumbago)

-problem mięśniowy(przykurcz m. prostownika grzbietu) i więzadeł

-zwyrodnienia-dehydratacja krążków międzykręgowych

Odcinek lędźwiowy lubi zmiany pozycji

Opona twarda –struktura nerwowa

Test uniesienia prostej nogi:

-leżenie tyłem

-ból przy unoszeniu pochodzi od opony twardej, która ulega rozciągaiu

• Taki sam efekt przy kaszlu-jeżeli to ból oponowy występuje on 4 segmenty w górę i w dół, wyżej może być problem nerwowy

Wzorzec torebkowy- wzorzec torebkowy to ograniczenie ruchomości specyficzne dla każdego stawu, wskazujące na zwyrodnienie lub zapalenie. Im większe ograniczenie tym większe zapalenie lub zwyrodnienie, które zwykle jednak nie daje dużych ograniczeń, a czucie końcowe jest twarde. 

Test Lasequ’a:

Dr. A.Rakowski 0-30⁰ ból po drucie- ból korzeniowy, dysk

30-60⁰ból po drucie- ból rzekomo korzeniowy, dysk

60-90⁰ problem mięśnowy nie korzeniowy

Test n. udowego(odwrócony Laseque’a):

-leżenie przodem

-zgięty staw kolanowy napina się nerw

-unosimy udo ze zgiętym stawem kolanowym

Interpretacja:

-ból po przedniej stronie uda, bóle korzeniowe krzyża(korzenie L₃-L₄)

-ból piekący problem mięśniowy

Test Braggards’a:

-leżenie tyłem

-unosimy kkd o wyprostowanym stawie biodrowym i kolanowym

-jeżeli pojawia się ból wykonuję zgięcie grzbietowe stopy

-ból się nasila- pochodzi od n. kulszowego

Test Hoovera-dla symulantów

-leżenie tyłem

-pod prawą piętę podkładamy dłoń

-każemy podnieść chorą nogę

-jeżeli czujemy nacisk na dłoń zdrowej kończyny wynik pozytywny pacjent symuluje

Zgięcie kręgosłupa:

-przy skłonie do przodu ból

-pogłębiamy skłon przestaje boleć

-przy wyproście znów boli

Interpretacja:

-uszkodzenie krążka –łuk Ciriaxa

Kompresja:

-sadzamy pacjenta na kozetkę

-naciskamy na barki

-pojawia się ból- problem z krążkiem

Laterofleksja zgięcie do boczne- palce do szpary kolanowej

Fałd Kiblera:

-zrolowany fałd skóry ; pozwala nam ocenić sfery zwiększonej wrażliwości bólowej

-podczas rolowania fałdu skórnego rejestruje się jego grubość, opór i bolesność

+łapiemy fałd skórny i szybko ciągniemy do góry- nie w osteoporozie, protruzji

+badanie sprężystości-wyrostki poprzeczne dociskamy, sprężynujemy