Środowisko społeczne[1] to względnie trwały układ jednostek, grup społecznych i innych zbiorowości ludzkich oddziałujących na rozwój, zachowanie się i aktywność człowieka. Szczególne znaczenie dla funkcjonowania jednostki mają takie składniki środowiska społecznego, jak:
rozmieszczenie zbiorowości, decydujące o intensywności i różnorodności kontaktów międzyludzkich
wykształcenie innych jednostek i grup, najsilniej powiązanych z daną jednostką
pozycja społeczna jednostek i grup, które mają wpływ na ekonomiczny i kulturalny poziom życia jednostki
Społeczność międzynarodowa - to w najszerszym ujęciu społeczeństwo całej Ziemi traktowane jako podmiot stosunków społecznych i politycznych. Często używanym jej synonimem jest określenie opinia publiczna.
W ujęciu prawa międzynarodowego członkami społeczności międzynarodowej nie są poszczególni ludzie, lecz podmioty prawa międzynarodowego. Lista tych podmiotów jest sporna. W ujęciu wąskim zdaniem niektórych są to tylko państwa lub państwa i organizacje międzynarodowe międzyrządowe. W ujęciu niezwykle szerokim przyznaje się podmiotowość międzynarodową także wszystkim innym organizacjom międzynarodowym, osobom prawnym i fizycznym oraz jednostkom zbiorowym bez osobowości prawnej.
Definicyjnie rzecz ujmując społeczność międzynarodowa w znaczeniu węższym to - ogół państw suwerennych, utrzymujących stosunki wzajemne, które to stosunki regulowane są przez prawo międzynarodowe. Natomiast społeczność międzynarodowa w znaczeniu szerszym to - społeczność międzynarodowa w znaczeniu węższym oraz niesuwerenne podmioty, czyli wszyscy uczestnicy stosunków międzynarodowych, którzy wyposażeni są w zdolność do działań w płaszczyźnie międzynarodowej, których prawa i obowiązki są określone przez prawo międzynarodowe.
Kwestia podmiotowości międzynarodowej osób fizycznych jest bardzo sporna. Na jednostkach ciążą bowiem od pewnego czasu zarówno obowiązki (jak zakaz popełniania zbrodni wojennych, przeciwko ludzkości, ludobójstwa czy zakaz piractwa oraz odpowiedzialność za ich złamanie) jak i prawa (głównie składania petycji i skarg do sądów międzynarodowych) regulowane prawem międzynarodowym.
Najczęściej jednak mówiąc "społeczność międzynarodowa" mamy na myśli społeczność międzynarodową w sensie umiarkowanym. Składa się ona z bezspornie akceptowanych podmiotów prawa międzynarodowego:
państw in statu nascendi
narodów walczących o niepodległość
Głów największych religii
środowisko międzynarodowe -, czyli działania podmiotów stosunków międzynarodowych, zachodzące procesy i zjawiska należy analizować — z całym zespołem skutków — w kontekście zdecentralizowanego, poliarchicz-nego środowiska międzynarodowego. To w takim środowisku występuje chociażby swoiste rozproszenie decyzyjne w warunkach istnienia wielu niezależnych ośrodków decyzyjnych. W warunkach odmienności definiowania interesów przez poszczególnych uczestników stosunków międzynarodowych, zwłaszcza państwa, współpraca wymaga struktur i mechanizmów, głównie w postaci instytucji ją kształtujących. Potencjały państw w takim środowisku mają charakter względny, a nie absolutny. To samo dotyczy bezpieczeństwa państw. Ponadto w poliarchicznym środowisku międzynarodowym funkcjonowaniu państw towarzyszy tzw. dylemat bezpieczeństwa, gdyż nie mogą one być pewne intencji innych państw.
Po drugie, w poliarchicznym środowisku międzynarodowym brakuje charaktery stycznego dla wnętrza państwa zjawiska władzy. W to miejsce występuje zjawisko wpływu. Oznacza ono zespól działań jednego państwa mających na celu zmianę zachowali innego państwa zgodnie z oczekiwaniami podmiotu wywierającego wpływu. W istocie z jednego, formalnego powodu. Jest nim zasada suwerennej równości państw, oznaczająca m.in., że zasada nadrzędności — •
podrzędności charakterystyczna dla zjawiska władzy w stosunkach miedzy podmiotami'!
tego samego rodzaju, czyli suwerennymi państwami — nie występuje.
Po trzecie, wyróżnikiem stosunków międzynarodowych jako rodzaju stosunków społecznych na tle wewnątrzpaństwowych jest ich niezwykła, postępująca złożoność. Można wręcz mówić o prawie postępującej złożoności stosunków międzynarodowych. Składaj się na nią występowanie i podejmowanie działań przez wielu, i to różnorodnych — co; do formalnego statusu i posiadanego potencjału — podmiotów. Nie jest to rzeczywistość; w pełni wykrystalizowana i nie należy oczekiwać, że taka będzie. Ciągłej ewolucji pod-i lega bowiem zakres podmiotów podejmujących działania. Nieostry, zmienny, podlegający systematycznemu poszerzaniu jest zakres przedmiotowy tych stosunków, a więc ich; treść. W wyniku procesów internacjonalizacji, obok tradycyjnych interakcji politycznych, wojskowych czy chociażby gospodarczych w postaci wymiany handlowej, przedmiotem interakcji i więzi międzynarodowych są problemy społeczne, kultura, badania naukowe, sport czy problemy ekologiczne. Nie jest to więc rzeczywistość ukształtowana, zamknięta, lecz podlegająca ciągłej ewolucji. Tę cechę specyficzną stosunków międzynarodowych „plastycznie" określił Józef Kukułka, wskazując, że szybciej się one komplikują, niż dojrzewają.
Po czwarte, ze względu na poliarchiczność środowiska międzynarodowego specyficzny charakter, w porównaniu 2 wnętrzem państwa, mają procesy decyzyjne. Podejmowane decyzje nie są bowiem „produktem" jednego nadrzędnego ośrodka decyzyjnego, lecz w odniesieniu do państw wynikiem oddziaływań co najmniej dwóch suwerennie równych podmiotów. Należy jednak pamiętać, że decyzje międzynarodowe są podejmowane także przez podmioty inne niż państwa. Międzynarodowe ośrodki decyzyjne mogą być stałe, w postaci organizacji międzynarodowych lub doraźne w postaci misji specjalnych wysokiej rangi czy różnej postaci konferencji międzynarodowych, poczynając od globalnych, organizowanych pod patronatem ONZ, a kończąc chociażby na szczytach G-8.
Czynniki międzynarodowych stosunków politycznych.
1. Czynniki geograficzne i geopolityczne 2. Czynniki demograficzne
3. Czynniki ekonomiczne 4. Czynniki kulturowe i ideologiczne
5. Czynniki kulturowo-cywilizacyjne 6. Czynniki etniczno-narodowe
7. Czynniki dynamizujące Rozwój nauki i techniki(czynnik ekologiczny i globalizacja)
Prawo międzynarodowe (dla odróżnienia od prawa prywatnego międzynarodowego zwane też prawem międzynarodowym publicznym) – jedna z gałęzi prawa, obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między państwami, organizacjami międzynarodowymi, a także innymi podmiotami prawa międzynarodowego. Jedna z najstarszych dziedzin prawa, znana i rozwijana już w okresie starożytności. Za "konstytucję" współczesnej społeczności międzynarodowej i najważniejszy dokument prawa międzynarodowego uważa się Kartę Narodów Zjednoczonych powołującą do życia ONZ i proklamującą szereg zasad na których opierają się prawo międzynarodowe i stosunki międzynarodowe. Zobowiązania wynikające z Karty Narodów Zjednoczonych (np. zakaz agresji, zakaz grożenia użyciem siły, zakaz mieszania się w sprawy wewnętrzne innych państw, nakaz pokojowego rozwiązywania sporów) mają pierwszeństwo przed innymi zobowiązaniami państw członkowskich ONZ[1]. Znaczenie prawa międzynarodowego we współczesnym świecie znacznie wzrasta. Relacje wewnątrz społeczności międzynarodowej są coraz intensywniejsze, współpraca bezpośrednia między państwami oraz współpraca poprzez organizacje międzynarodowe obejmuje kolejne dziedziny, przez co pojawiają się nowe regulacje prawne. Z prawa międzynarodowego wyrastają kolejne szczególne porządki prawne: prawo Unii Europejskiej, prawo WTO.
Część norm prawa międzynarodowego może być stosowana (powoływana) bezpośrednio w prawie krajowym (wewnętrznym), w tym przed sądami i organami administracyjnymi. Tak jest również w polskim systemie prawnym, na podstawie art. 87 ust. 1 Konstytucji RP ratyfikowane umowy międzynarodowe są źródłami prawa w Polsce[2].