Rozdział III

SUWERENNOŚĆ PAŃSTW W STOSUNKACH MIEDZYNARODOWYCH

Postrzeganie suwerenności państwa

Stanowi użyteczny instrument w sporach politycznych szczególnie w ręku sił, które stawiają sobie na celu obronę państwa narodowego i jego tożsamości. Często ksenofobiczną i ignorancką.

Unia Europejska a suwerenność. Udział państwa w globalnym podziale pracy i jego ranga i rola międzynarodowa są najlepszym miernikiem suwerenności. Państwo jest suwerenem, jeżeli jest inaczej nie można mówić, że to jest państwo. Integracja przynosi nam nowe spojrzenie na suwerenność, która jest przenoszona na poziom transnarodowy.

Prawne i politologiczne ujęcie suwerenności państw

Jest złożone, kontrowersyjne, jest to formalny status państwa w stosunkach międzynarodowych. Suwerenność jest wymagana do samodzielnego udziału w życiu międzynarodowym i upoważnia do podejmowania decyzji. Suwerenność to odpowiedzialność za swoje działania. Suwerenność charakteryzuje czynną i bierną zdolnością do podejmowania decyzji np. traktatowych. Można oddać w pewnym stopniu uprawnienia władcze np. organizacji międzynarodowej np. Unii Europejskiej i to będzie akt suwerenny, gdyż państwo może samodzielnie dysponować prawami, którymi dysponuje. Autonomia, jako niecałkowita suwerenność, ale samowystarczalność.

Historyczne kształtowanie się idei suwerenności i zasady suwerennej równości państw

Początek w średniowieczu. Tworzenie się niezależnych jednostek politycznych. Od X do XV wieku nastąpiła hierarchizacja struktury władzy Cesarz, Król, Książe itd. Podstawą był podbój. U schyłku XII wieku dominowały stosunki lenne, a co za tym idzie wzrost siły centralnej. Król uważany był za najwyższego prawowitego władcę w państwie. Władca całkowicie wolny i bez zobowiązań nie odpowiadał za swoje czyny. Machiavelli uważał, że państwo powinno osiągać swój interes wszystkimi możliwymi sposobami. W XVI wieku J. Bodin stwierdził, że suwerenność jest władzą absolutną i nieograniczoną. Od rewolucji francuskiej musi być zgoda ludności, władcy odpowiadają za swoje czyny przed narodem. W XIX wieku mocarstwa nie kierowały się żadnymi zasadami państwa azjatyckie i afrykańskie traktowano przedmiotowo i nierównoprawnie. Traktaty ograniczały prawa suwerenne wielu państw np. Chin, Japonii, Korei, Syjamu, Afganistanu. XIX wieczna doktryna interwencji humanitarnej gospodarczej dopuściła stosowanie sił zbrojnych. Europa i Ameryka trwały w przekonaniu o ścisłym poszanowaniu suwerenności państwa. Ograniczona możliwość jurysdykcji państw. Mimo ze popełniono przestępstwo odpowiadało się przed sądem we własnym kraju. Pierwsza wojna przyniosła równouprawnienie i pierwsze dekrety (Japonia) o nienaruszaniu nabytków terytorialnych, oraz stosowaniu przymusu. Po II wojnie światowej eksplozja suwerennych uczestników.

Suwerenności państwa w zderzeniu z wyzwaniami integracyjnymi

Państwa są bytami suwerennymi. Suwerenność nie, jako akcentowanie odrębności a ochrona konkretnych interesów państwa. Decyzje na szczeblu międzynarodowym muszą mieć charakter dobrowolny i nie mogą być traktowane, jako ograniczenie suwerenności. Szczególny przykład wspólnoty Unii Europejskiej. Nie można przetrzymywać państwa w organizacji międzynarodowej wbrew jego woli. Odstąpienie od struktur jest możliwe, ale bardzo pracochłonne.

Istota wspólnotowych uzależnień

Wspólnoty międzynarodowe nie mogą być zagrożeniami dla suwerenności państw. Unia Europejska jest szczególna, ponieważ tworzy system prawa europejskiego, które musi obowiązywać w całej Unii. Nawet w tym przypadku nie można mówić o ograniczaniu suwerenności, ponieważ nie wywyższa to żadnego z państw gdyż obowiązuje to prawo w całej Unii Europejskiej i jest realizowane dla wspólnego dobra. Narody podkreślające swoja odrębność kulturową broniąc lokalnych tradycji wzorów i zachowań kształtują specyficzny obraz Unii, który różni się od systemu amerykańskiego, który stara się unifikować takie zachowania. Utrata suwerenności jest jedynie zasadna wtedy, gdy mowa o oddawaniu kompetencji na szczebel ponadnarodowy. Proces decyzyjny został tak ustalony, aby nie wpływać na utratę suwerenności jakiegokolwiek z past członkowskich.