JĘZYKOZNAWSTWO OGÓLNE
Zagadnienia egzaminacyjne
Miejsce języka wśród innych systemów znakowych.
Pojęcia: znak, kanał informacyjny, kod, subkod. Różne typy znaków. Systemy znakowe jedno-i dwuklasowe. Semiotyczna definicja języka.
Systemowość języka.
System językowy a tekst (wypowiedzenie, wypowiedź). Związki syntagmatyczne i paradygmatyczne. Budowa systemu językowego. Podwójne rozczłonkowanie (podwójna artykulacja) języka. Charakterystyka podsystemów: fonologicznego, morfologicznego i syntaktycznego. Zasób leksykalny. Przejawy systemowości w obrębie leksyki.
Funkcje języka i wypowiedzi.
Funkcje znaku językowego według Bühlera. Klasyfikacja Jacobsona. Ujęcie współczesne. Rola języka w tworzeniu kultury umysłowej. Funkcja poznawcza języka w ontogenezie.
Biologiczne i społeczne uwarunkowania języka.
Przebieg ewolucji językowej.
Różne koncepcje dotyczące powstawania języka. Echa natywizmu we współczesnym językoznawstwie. Teoria drzewa genealogicznego Schleichera i teoria falowa Shmidta. Prawa rozwoju języka i mowy.
Pismo.
Przyczyny powstawania pisma i jego funkcje. Klasyfikacje systemów graficznych języków świata.
Klasyfikacje języków świata.
Przyczyny trudności w ustaleniu liczby języków. Języki etniczne a międzyetniczne. Klasyfikacja przestrzenna. Klasyfikacja funkcjonalna. Klasyfikacja historyczna (rodzina językowa oraz jednostki mniejsze i większe, prajęzyk, izolaty, metody stosowane w badaniach diachronicznych: metoda historyczno-porównawcza, rekonstrukcja, rekonstrukcja wewnętrzna, glottochronologia.). Liga językowa a rodzina językowa. Typologie językowe (ogólne założenia, typologie: fonologiczne, morfologiczne, składniowe, słownikowe). Uniwersalia językowe.
Zarys historii językoznawstwa.
Przednaukowa refleksja nad językiem. Powstawanie lingwistyki jako odrębnej nauki. Osiągnięcia językoznawstwa XIX-wiecznego. Przełom strukturalistyczny. Gramatyka generatywno-transformacyjna. Językoznawstwo kognitywne.
Językoznawstwo ogólne a inne dyscypliny językoznawcze.
Lingwistyka a inne nauki (np. filozofia, psychologia, socjologia, historia i archeologia, literaturoznawstwo i nauki przyrodnicze).