Popyt-ilości zgłaszanego zapotrzebowania na dobro, przy danej cenie w danym czasie

Podaż-ilość oferowanego dobra, przy danej cenie, w danym czasie

Prawo popytu-zapotrzebowanie zmienia się odwrotnie niż cena.

Prawo podaży-ilość dóbr na rynku zmienia się w tym samym kierunku co cena.

Elastyczność-mierzy w celu badania wpływu zmiany różnych czynników na funkcje. Merzenie reakcji zmiennej zależnej y na zmianę jednej ze zmiennych niezależnych. Wielkość niemianowana wyrażana w %. Mówi o ile % zmieniła się zmienna y gdy zmienna niezależna zmieniła się o 1%.

Czynniki wpływu na popyt i podaż:

-zmiana ceny towarów

-cena substytutów i dóbr komplementarnych

-dochody nabywców

Pojęcie przedsiębiorstwa posiada trzy podstawowe znaczenia: podmiotowe, przedmiotowe i funkcjonalne.

Przedsiębiorca-osoba podejmująca działalność gospodarczą, samodzielnie lub w porozumieniu z innymi osobami, dążącą do maksymalnych korzyści indywidualnych lub grupowych.

Przedmiotowyo-przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo w tym ujęciu stanowi przedmiot określonych stosunków cywilno-prawnych i szeroko rozumianego obrotu gospodarczego.

Funkcjonalnie przedsiębiorstwo to stała i zawodowa działalność gospodarcza.

Przedsiębiorstwo jest to podmiot wewnętrznie zorganizowany (posiadający swoją odrębną strukturę organizacyjną), posiadający wydzielony majątek oraz samodzielność w zakresie jego rozdysponowania

Ze względu na liczbę pracowników przedsiębiorstwa dzielimy na :

mikroprzedsiębiorstwa - do 9 pracowników

przedsiębiorstwa małe - od 10 do 49 pracowników

przedsiębiorstwa średnie - od 50 do 249 pracowników

przedsiębiorstwa duże - pow 250 pracowników

Aktywa trwałe to wszystkie zasoby w przedsiębiorstwie o okresie zużycia dłuższym niż jeden rok. Wśród aktywów trwałych występują: WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE (nabyta wartość firmy, nabyte prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, nabytych autorskich praw majątkowych oraz know-how), RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE (środki trwałe: maszyny, urządzenia, linie technologiczne), NIERUCHOMOŚCI I NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE.

Aktywa obrotowe to te składniki zasobów firmy, które zużywają się w okresie krótszym niż jeden rok. Do aktywów obrotowych zalicza się: zapasy, należności krótkoterminowe oraz krótkoterminowe aktywa finansowe, na przykład papiery wartościowe, środki pieniężne na koncie bankowym. Dzielimy na kapitały własne i obce.

Dla spółki akcyjnej kapitały własne składają się z kapitału akcyjnego, zapasowego i zysku zatrzymanego. Kapitał akcyjny stanowi równowartość wyemitowanych akcji w wartości nominalnej, kapitał zapasowy powstaje gdy cena emisyjna akcji jest wyższa od wartości nominalnej, natomiast zyski zatrzymane to nierozdysponowane zyski z lat ubiegłych.

Kapitał obcy dla wszystkich spółek składa się z kapitałów obcych długoterminowych (zobowiązania długoterminowe) oraz z kapitałów obcych krótkoterminowych (zobowiązania krótkoterminowe).

Kapitały obce długoterminowe to kredyty bankowe o dłuższym okresie płatności niż jeden rok.

Kapitały obce krótkoterminowe - kredyty bankowe o krótszym okresie spłaty niż jeden rok oraz pozostałe zobowiązania firmy, wśród których występują zobowiązania: skarbowe, wobec pracowników i dostawców oraz w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Rachunek zysków i strat: Jest to zestawienie strumieni przychodów i kosztów jakie wystąpiły w określonym czasie.

Różnica między przychodami a kosztami może być dodatnia lub ujemna. Dodatni wynik wskazuje na zysk, a ujemny na stratę z działalności gospodarczej

Wskaźniki finansowe:

Wskaźniki rentowności (brutto, netto, sprzedaży, majątku, kapitału)

Wskaźniki płynności (stopnia I, II, III)

Struktura kapitałowo-majątkowa (Ks>=AT)

Koszt alternatywny:koszt potencjalnie utraconych korzyści. Inaczej mówiąc, koszt alternatywny jest to wartość najlepszej z możliwych korzyści utraconej w wyniku dokonanego wyboru.
Zatem koszt alternatywny:
• jest zawsze ponoszony przez osobę podejmującą decyzję,
• jest określony w chwili dokonywania wyboru,
• ma charakter subiektywny.

Koszt krańcowy/marginalny

Koszt jaki ponosi producent w związku ze zwiększeniem wielkości produkcji danego dobra o 1 jednostkę. Stanowi przyrost kosztów całkowitych związany z produkowaniem dodatkowej jednostki dobra.

Przy danej wielkości produkcji dobra X producent ponosi określone koszty. Jeżeli zwiększy swoją produkcję o jedną jednostkę, wówczas koszty całkowite produkcji zwiększą się. Różnica w wielkości kosztów jakie producent ponosił wcześniej i kosztów jakie ponosi po zwiększeniu produkcji stanowi właśnie koszt krańcowy. Jest to inaczej koszt wyprodukowania dodatkowej jednostki dobra.

Znaczenie w ekonomii; Jego wprowadzenie było wynikiem obserwacji, że producent ponosi różne koszty w przeliczeniu na jednostkę produkowanego dobra w zależności od wielkości produkcji.

Zaobserwowano, że dla typowych procesów gospodarczych koszty krańcowe początkowo maleją wraz ze wzrostem produkcji, aż do osiągnięcia minimum technologicznego. Dalsze zwiększanie produkcji ponad minimum technologiczne będzie pociągało za sobą coraz większe jednostkowe koszty kolejnych przyrostów produkcji i tym samym koszty krańcowe będą rosnąć.

Aktywa:

1.Aktywa trwałe:

a.Wartości niematerialne i prawne

b.Rzeczowe aktywa trwałe

c.należności długoterminowe

d.długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

2.Aktywa obrotowe:

a.zapasy

b.należności krótkoterminowe

c.inwestycje krótkoterminowe

d.krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Pasywa:

1.Kapitał własny:

a.Kapitał podstawowy

b.Należne wpłaty na kapitał podstawowy

c.udziały własne

d.kapitał zapasowy

e.kapitał z aktualizacji wyceny

f.pozostałe kapitały rezerwowe

g.zysk(strata) z lat poprzednich

h.zysk (strata) netto

i.Odpisy z zysku netto w ciągu roku

2. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

a.rezerwy na zobowiązania

b.zobowiązania długoterminowe

c.zobowiązania krótkoterminowe

d.rozliczenia międzyokresowe

Pieniądz-środek wymiany powszechnie akceptowany, do regulowania zobowiązań. Towar za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczenie dobra lub wywiązujemy się ze zobowiązań (spłata długu).

Pieniądz w gospodarce: środek wymiany, środek płatniczy, miernik wartości, środek przechowywania wartości. Transakcje gotówkowe wypierane przez różne transakcje kredytowe.

2 Formy pieniądza: gotówkowa-bilet banku centralnego/metalowy, bezgotówkowa-depozyty na rachunkach w bankach centralnych oraz depozyty w innych (pieniądz skrypturalny)

Bank centralny=gotówka+depozyty na rachunkach w bankach centralnych. Depozyty mogą być traktowane jako środek płatniczy bo w każdej chwili może być wymieniony na bilety bankowe

Bank komercyjny-depozyty w nim nie powinny być traktowane jako środek płatniczy, ze względy na brak płynności może stać się niezdolny do wypłaty depozytu w biletach banku centralnego. To największe źródło kreacji pieniądza. Fun AKTYWNA: prowadzenie działalności kredytowej stanowiącej gł źródło dochodu w postaci odsetek (aktywa trwałe i obrotowe), Fun PASYWNA: prowadzenie rachunków bankowych osobom fizycznym, firmom, gromadzenie depozytów terminowych społeczeństwa i różnych instytucji

Agregaty pieniądza :

• M0 – bilety bankowe, bilon oraz depozyty banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym zwany bazą monetarną lub „pieniądzem o najwyższej sile”(pieniądz banku centralnego).

• M1 - bilety bankowe, bilon i depozyty na rachunkach bankowych, płatne na każde żądanie (pieniądz w ścisłym znaczeniu tego słowa).

• M2 - zawiera M1 powiększony o pieniądz „potencjalny” - depozyty krótkoterminowe, depozyty zwrotne na każde żądanie, ale nie podlegające dysponowaniu za pomocą czeków lub przekazu.

• M3 - zawiera M2 powiększone o wszelkiego rodzaju depozyty długoterminowe – tzw. szeroko rozumiane zasoby pieniężne.

• M4 - zawiera M3 powiększone o aktywa finansowe (papiery wartościowe podlegające sprzedaży – bony skarbowe obligacje itp.). Z wyjątkiem tych, które nie mogą być przedmiotem obrotu wtórnego na rynku pieniężnym i kapitałowym – tzw. zasoby płynności gospodarki

Emisja pieniądza skrypturalnego(bezgotówkowego) banków komercyjnych-poprzez udzielanie pożyczek. Prowadzenie akcji kredytowej przez banki powoduje konieczność utrzymywania określonego poziomu rezerw na okoliczność żądania przez depozytariuszy wypłaty gotówki lub dokonania przekazu do innego banku.

Kreacja pieniądza, jest to wprowadzanie do obiegu przez banki komercyjne dodatkowych (ponad wartość bazy monetarnej) ilości pieniądza, w wyniku operacji kredytowych, których podstawą są depozyty bankowe. Ten dodatkowy pieniądz ma charakter bezgotówkowy. Dla zapewnienia bezpieczeństwa depozytariuszy i niedopuszczenia do inflacji bank centralny reguluje rozmiary kreacji pieniądza kredytowego poprzez ustalanie stopy rezerw obowiązkowych i stóp oprocentowania kredytów udzielanych bankom komercyjnym.

Bank musi dysponować zasobami pieniądza w postaci biletów bankowych i depozytu na swoim rachunku w banku centralnym. Gdyby bank nie dysponował tymi rezerwami, wówczas mogłoby dojść do niewywiązania się ze zobowiązań wobec klientów. Bank utraciłby płynność finansową. Brak płynności jednego banku może doprowadzić do reakcji łańcuchowych i utraty płynności przez inne banki tzw. „efekt domina”. W celu zabezpieczenia interesów klientów banków i całej gospodarki wprowadza się obowiązkowe minimalne rezerwy płynności, które banki komercyjne muszą utrzymywać w postaci depozytów na ich rachunkach w banku centralnym.

Oddziaływanie na podaż pieniądza

Podstawowym instrumentem oddziaływania na podaż pieniądza przez bank centralny jest stopa procentowa.

w Polsce do oddziaływania na podaż pieniądza bank centralny (NBP) wykorzystuje: stopę referencyjną, redyskontową oraz lombardową

Kiedy stopa % rośnie, cena pieniądza rośnie a pieniądz staje się droższy i mniej dostępny.

Interwencje Banku Centralnego

Bank centralny w celu regulowania podaży pieniądza może oddziaływać poprzez:

-sprzedaż lub skup walut wpływając jednocześnie na poziom kursów walutowych,

-operacje otwartego rynku polegające na sprzedaży i zakupie przez bank centralny publicznych i prywatnych papierów wartościowych.

Popyt na pieniądz kształtowany jest motywami:transakcyjnym, przezorności (ostrożności), spekulacyjnym.

Analiza struktury-dostarcza inf o prawidłowościach pomiędzy poszczególnymi wielkościami

Wskaźnik struktury-podstawowe narzędzie badawcze

Wskaźnik udziału-szczególny przypadek wskaźnika struktury. Stosowany do wybranego elementu struktury wtedy gdy chcemy zbadać jaka część całości danego zjawiska stanowi wybrany element, a pozostałe elementy składowe są nieistotne.

Analiza dynamiki-ważny w analizie finansowej. Cel-ustalenie kierunku, tempa i intensywności zmian w czasie badanych zjawisk finansowych. Mierniki dynamiki pokazują zmiany poziomu zjawiska w różnych okresach w stosunku do poziomu tego zjawiska z okresu przyjętego za podstawę.

Wskaźniki dynamiki-inf o ile % wzrosła lub spadła dana wielkość w porównaniu z jej poziomem w okresie podstawowym.

Mierniki dynamiki ze względu na podstawę odniesienia zjawiska:

1.Mierniki dynamiki Jednopodstawowe

2.Mierniki dynamiki łańcuchowe.

Mierniki dynamiki jednopodstawowe-stała podstawa odniesienia. Zwykle to poziom zjawiska w pierwszym danym okresie. Inf jakie zmiany zjawiska nastąpiły w kolejnych okresach w stosunku do okresu uznanego za podstawowy.

Mierniki dynamiki łańcuchowe-o zmiennej, ruchomej podstawie odniesienia. Za podstawę odniesienia dla wartości zjawiska z bieżącego okresu przyjmuje się poziom zjawiska z okresu poprzedniego. Inf jakie zmiany poziomu zjawiska występują w kolejnych okresach.

Przyrost absolutny-różnica pomiędzy wartością zjawiska w okresie badanym a wartością zjawiska w okresie podstawowym. To wartości mianowane. Wyrażone w tych samych jednostkach miary co badane zjawisko. Inf o ile jednostek zmniejszył się lub zwiększył się poziom zjawiska w okresie badanym w stosunku do okresu poprzedniego.

Przyrost względny-stosunek przyrostu absolutnego do poziomu zjawiska w okresie przyjętym za podstawę porównań. Najczęściej wyrażane w % inaczej TEMPO ZMIAN (jednopodstawowe lub łańcuchowe) inf o ile % poziom zjawiska w badanym okresie jest wyższy lub niższy od poziomu zjawiska w okresie przyjętym za podstawę porównań.

Anioł biznesu (ang.business angel) — zamożna osoba, która przeznacza kapitał na rozruch przedsięwzięcia w zamian za udziały w nim.
Benchmarking — praktyka polegająca na porównywaniu procesów i praktyk stosowanych przez własne przedsiębiorstwo, ze stosowanymi w przedsiębiorstwach uważanych za najlepsze w analizowanej dziedzinie.
Biznesplan — zarys zamierzeń, czyli plan na bliższą i dalszą przyszłość firmy, z ustaleniem środków i sposobów działania dla osiągnięcia założonych celów.
Cena równowagi rynkowej — cena równoważąca wielkość popytu i podaży.
Ceteris paribus — zwrot pochodzący z łaciny zakładający niezmienność pozostałych czynników, warunków, elementów, okoliczności itp., które wpływają na badane zjawisko ekonomiczne.
Dobra konsumpcyjne — dobra zaspokajające potrzeby ludzkie bezpośrednio w akcie konsumpcji.
Dobra produkcyjne — dobra wykorzystywane do produkcji dóbr konsumpcyjnych (patrz: dobra konsumpcyjne).
PKB per capita — wartość PKB na mieszkańca danego kraju.
Ekonomia fizjokratyczna (z greckiego physiocratie - panowanie natury) — pierwszy teoretyczny systemem francuskiej szkoły ekonomicznej oparty na prawach natury, który powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Jego zwolennikami w Polsce byli: Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic.
Fundusze venture capital — zwane kapitałem wysokiego ryzyka lub kapitałem ryzyka. Instrument ten wykorzystywany jest do finansowania przedsięwzięć o wyższym poziomie ryzyka niż np. inwestycje w akcje publiczne. Nie oznacza to, że są to fundusze spekulacyjne. Inwestorzy w zamian za akceptacje wyższego ryzyka oczekują wielokrotnie wyższych zysków.