1.definicja higieny zwierzat i jej podstawowe cele jest to nauka badajaca warunki srod. i opracowujaca takie normy dla pomieszczen żywienia zasad uzytkowania aby przyczynialty się do poprawy stanu zdrowia, produkcyjności. CELE *eliminowanie wpływów czynnikow szkodliwych dla zwierzat *kształtowanie warunkow otoczenia w sposób umozliwaijacy utrzymanie zw gosp *badanie wszelkich czynnikow środowiska wpływających na dobrostan zwierzat( klimat ,gleba,intensywność i rodzaj promieniowania powietrza, rodzaj jakość paszy, sposoby pielęgnacyjne zwierzat) *określenie wymogow i norm jakie musza być spełnione do stworzenia właściwych warunkow hodowli i uzysk zwierzat *stworzenie warunkow do uzyskania wysokiej wydajności 2. PARAMETRY SKLADAJACE SIĘ NA MIKROKLIMAT a) fizyczne-temp, wilgotność ,oświetlenie ,ochładzanie ,ruch powietrza cisnienie atmosferyczne ,halas b) chemiczne(gazy)- amoniak ,siarkowodor ,dwutlenek wegla tlenek wegla, odory c) biologiczne- zaw makro i mikroorganizmow(owady pasożyty bakterie wirusy) d) mechaniczne- kurze, pyly 3,PARAMETRY POWIETRZA SKLADAJACE SIĘ NA MIKROKLIMAT 1)parametry fizyczne- temp wilgotność oświetlenie ochłodzenie ruch powietrza cisnienie atmosferyczne halas 2)parametry chemiczne- amoniak siarkowodor CO₂ , CO odory 3. parametry biologiczne zawartość makro i mikroorganizmow –owadow pasożytów bakterii i wirusow 4)parametry mechaniczne –kurze, pyly 4. WYMIENIC CZYNNIKI WPLYWAJACE NA KSZTALTOWANIE SIĘ MIKROKLIMATU *wentylacja której celem jest usuniecie szkodliwych gazow i nadmiaru pary oraz doprowadzenie świeżego powietrza *warunki atmosf *obsada zwierzat * wskaźnik kubaturowy (ile m³ powietrza przypada na 1 szt ) *ciepłochłonność budynku * stan sanitarno- higieniczny w budynku *system utrzymania 5. JAKIE ELEMENTY UWZGLEDNIA SIĘ PRZY OCENIE MIKROKLIMATU? *pore roku * pore dnia(powinno się robic pomiary ok. godz. 7,13,21) *miejsce wykonywania pomiarow(powinno się Mierzyc w 3 punktach najlepiej po przekatnej) pomiar powtórzyć 3x *wysokość pomiaru( na wys grzbietu zwierzat) wyniki porównujemy z normami 6.TERMOLEGULACJA FIZYCZNA I CHEMICZNA U ZWIERZTA GOSPODARSKICH termoregulacja zadaniem jest utrzymanie rownowagi pomiedzy procesme utrzymania ciepla a jego oddawaniem ze względu na właściwości termoregulacyjne wyróżniamy 3gr *zmiennocieplne temp cialazmienia się wraz z temp środowiska (ryby gady owady) *roznocieplne stala temp ciala zapadających w sen zimowy(hibernacja) lub sen letni (estymacja) *stałocieplne uzależnione od temp otoczenia i utrzymanie stalej temp ciala w miare możliwości na tym samym poziomie (zw gospodarskie) układ termoregulacyjny *termoreceptory- umieszczone sa w skorze reaguja na 0,3 ºC *osrodek termoregulacji- znajduje się w podwzgórzu odbiera bodzce znajdujące się w przedniej i tylnej czesci podwzgórza w przedniej czesci podwzgorza termoregulacja które odpowiada za utrate ciepla a w tylnejosrodek chemiczny za produkcje ciepla 7. DLACZEGOZWIERZETA GOSP NALEZA DOZWIERZ STALOCIEPLNYCH stałocieplne- uzależnione od temp otoczenia i utrzymanie stalej temp ciala w miare możliwości na tym samym poziomie (zw gosp) Zwierzęta stałocieplne utrzymuja stala temp ciala przy czym w zależności od warunkow termicznych otoczenia i innych czynnikow środowiskowych a także w zależności od stopnia sprawności mechanizmow termoregulacyjnych może ona ulegac pewnym zmianom co jest zjawiskiem fizjologicznym. W tej gr mieszca się wszystkie gatzwierz gospod Cieplota ich ciala ksztaltuje się w granicach 37,5-42ºC 8.SCHARAKTERYZUJ SPOSOBY UTRATY CIEPLA Z ORGANIZMU ZWIERZECEGO *radiacja- wypromieniowanie zalezy od obecności w otoczeniu gazow lub cial o niższych temp Utrata zachodzi wtedy gdy istnieje roznica temp miedzy skora a obiektami otoczenia. Udzial promieniowania podczerwonego stanowi ok. 50% strat u owiec ok. 60% u swin . zwierzęta przyjmuja również cieplo na drodze promieniowanianp przy zastosowaniu promiennikow podczerwieni w dogrzewaniu prosiat kurczat cielat. *konwekcja- unoszenie powodowane jest nizsza temppowietrzai jego ruchem. Jest to unoszenie ogrzanego powietrza i napływanie na to miejsce zimnego. Straty zaleza od roznicy temp skory zw i temp powietrza, cisnienia atm , prędkości ruchu powietrza i pokrywy wlosowej zw o rzadkiej sierści SA bardziej podatne na straty ciepla w wyniku ruchu powietrza niż zw z gesta pokrywa wlosowa *kondukcja przewodzenie odbywa się przez kontakt z cialami o niższej temp, strart ciepla zachodza przy zetknieciu się z legowiskiem o tempnizszej niż temp skory. Straty ciepla na tej drodze zaleza od właściwości termoregulacyjnych podlogi oraz izolacji termicznej zw *ewaporacja - parowanie zalezy od wilgotonosci powietrza odbywa się przezskore i układ oddechowy 9.DEFINICJA STREFY OBOJETNOSCI CIEPLNEJ OD CZEGO ZALEZY JEJ WIELKOSC I PODAC JEJ WARTOSC DLA ZWIERZAT GOSP strefa oboj. Cieplnej jest to przedzial temp środowiska w którym odbywa się przemiana materii zalezy od gatunku zwierzecia wieku stanu fizjolog plci masy ciala odzywiania stanu okrywy wlosowej przystosowaniado określonej temp produkcjizw owce-3-20 krowy 0-15 swinie-0-15 prosieta 32-34 kurczeta do 35 10.DLACZEO ZWIERZETA MLODE NOWONARODZONE SA SZCZEGÓLNIE WRAZLIWE NA NISKIE TEMP POWIETRZA ? najbardziej SA wrażliwe prosięta i pisklęta do 2-3 tyg zachowuja się jak zw zmiennocieplne maja slabo rozwinięte osrodki termoregulacji a także okrywe wlosowa. Prosięta powinny mieć zapewniona temp 32-34 Wplyw niskich temp powietrza u zw *szczegolie wrażliwe SA zw mlode które nie maja w pelni wyksztalconego osrodkatermoregulacji **prosięta kurczęta po urodzeniu wymagaja temp 42-34 w przeciwnym razie dochodzi u nich do wychlodzenia *powstanie „syndromu słabego prosięcia” przebywanie w niskich temp powoduje ze zw nie SA w stanie wyssacodpowioedniej ilości siary *niskie temp powoduja anemizacje blon sluzowych –stan obniżonej odporności blon sluzowych co sprzyja rozwojowi patogenow 11.WPLYW NISKIEJ TEMMP I WYSOKIEJ WILGOTNOSCI NA ORGANIZM ZW LUB ODWROTNIE WYSOKIEJTEMP A NISKIEJ WILGOTNOSCI wpływ wysokiej temp pow na organizm *powstanie stresu cieplnego który obniza produkcyjność zwierz *w zamokniętych pomieszczeniach i niedostatecznej wentylacji i ruchu powietrza oraz w czasie letniego transportu zw powstaja warunki do ostrego lub chronicznego przegrzania, udaru *u samic powoduje spadek nasilenia objawow rui a w konsekwencji zmniejszenie skuteczności unasienień *wczesna śmierć zarodkow *u samcow zaburzenia spermatogenezy spadek ruchliwości i koncentracji plemnikow *obniza się poziom cial odpornościowych we krwi i mleku oraz gorsze ich wykorzystanie przez noworodki co często prowadzi do wystepowania schorzen chorobowych wpływ niskiej temp *powstanie „syndromu słabego prosięcia” zwierzęta nie SA w stanie wyssac odpowiedniej ilości siary która jest bardzo wazna dla ich odporności *powoduje anemizacje blon sluzowych stanobnizonej odporności blon sl co sprzyja rozwojowi patogenow 12.PRZYGOTOWANIE TERMOHIGRAFU DO BADAN TERENOWYCH przed uruchomieniem należy *założyć na beben zegarowy tasme (termogram) która należy oznaczyc czyli wpisac miejsce , date godz. * napełnić końcówkę pisaka tuszem *wycechowac przyzad za pomoca klucza lub sruby , ustawic temp wedlug wzorcowego termometru retciowego 13.ŹRODLA WILGOTNOSCI W POMIESZCZENIACH INWENTARSKICH a)parowanie fizjologiczne to proces parowania z powlok zewn i drog oddechowych org zw, wielkość tego parowania zlezy od gatunku masy ciala i wrunkow termiczno-wilgotnosciowych b)parowanie fizyczne to parowanie ze wszystkich powierzchni mokrych powierzchni wew pomiesczen – ścian,podlogi, sufitu, oraz ściółki nawozu, wilgotnej pary ; ewaporacja ta stanowi 10-25% a w pomieszczeniach obficie spłukiwanych woda może przekraczac 40% w budynkach dogrzewanych wynosi 25-40% a w pozostałych 10-25% c)para wodna zpowietrza zew dostaje się do budyku podczas wentylacji i stanowi ok. 5-15% ogolnej zaw pary wodnej powietrza w pomieszczeniach co uzależnione jest od pory roku oraz intensywności wymiany powietrza latem 15% zima5% 14.WYMIENIC WSKAZNIKI HIGROMETRYCZNE CHARAKTERYZUJACE WILGOTNOSC POWIETRZA W POMIESZCZENIACH DLA ZWIERZAT *wilgotność bezwzgledna *wilgotność max *wilg. wzgledna *niedosyt wilg fizycznej *niedosyt wilg fizjologicznej *punkt rosy 15.DEFINICJA POSZCZEGOLNYCH WSKAZNIKOW HIGROMETRYCZNYCH (zasady obliczania i ich interpretacja) a)wilgotność bezwzgledna to aktualna zawartość pary wodnej w powietrzu wyrazona [g]/m³ oznaczona litera „e” Optymalna wilgotność bezwzgl dla zw gospod wynosi 5-9g/m³ przy czym w praktyce dochodzi do 15g/m³ b)wilgotność max jest to max zawartość pary wodnej jaka w danej temp i przy danym cisnieniu atmosf może znaleźć się w powietrzu ; dla każdej temp jest scisle okreslona max zaw pary wodnej i oznacza się ja litera „E” = g/m³ E10ºC=9,42 g/m³ ; E20ºC=17,31 g/m³ c)wilgotność wzgledna- wskazuje stopien nsycenia powietrza para wodna, jest ona odwrotnie proporcjonalna do temp powietrza oznaczamy ja litera „R” R=e/E·100% ; R-wilgot wzgledn e-wilgot bezwzgl E-wilgotn max (max prężność pary wodnej) wilgotność wzgl waha się 60-85% w budynkach dogrzewanych 60-70% pozostale 70-85% d)niedosyt wilgotności fizycznej jest to roznica miedzy wilgotn max a wiogot bezwzgl w danej temp Df=E –e[g/m³] jest to wskaźnik mówiący nam ile ile jeszcze g pary wodnej może zmieścić się w 1m³ powietrza aby osiągnąć stan nasycenia, im wiekszy jest niedosyt fiz wilgotn tym intensywniejsze jest parowanie w pomieszczeniach, w pomieszczeniach dla zw Df waha się od 0,4-4,5 g/m³ e)niedosty wilgotn fizjolog jest to roznica miedzy wilgotnmax powietrzapzry temp 39ºC(srednia temp ciala zw) a wilgotn bezwzgl niedosyt tej wilgotn mowi nam o intensywności parowania organizmu Nr39=E39-e273+t/373·1007/B-e gdzie: Nr39-niedosyt wilgotn fizjolog dla 39ºC(wskaznik parowania ciala zw) E39-wolgotn max w temp 39ºC czyli w ciepłocie ciala dużych zw wynosi ona 69,88hPa E-wilgotn bezwzgl [hPa] t-temp powietrza 273+t/273-poprawka dla temp pow wzrost tej temp spowoduje wzrost parowania B-cisnienie atmosf[hPa] 1007/B-e-poprawka dla cisnienia atosf powoduje obniżenie parowania f)punkt rosy jest to taka temp przy której para wodna osiaga stan nasycenia(e=E) gdy tempspada poniżej pktu rosy nastepuje skraplanie się pary wodnej w postaci mgly w powietrzu lub rosy na ścianach szybach sierści zw ; pkt rosy oznacza się „T”[ºC] 17.BUDOWA PSYCHROMETRU ASSMANNA I ZASADA POMIARU WILGOTNOSCI skalada się z dwoch termometrow umieszczonych w niklowanej obudowie; psychrometr ten wyposażony jest w wiatraczek zasysający powietrze ze stala prędkością w ten sposób przy pomiarze wilgotności unikamy dodatkowego pomiaru prędkości ruchu powietrza; wartość wilgotn wzgl odczytujemy z tabel psychrom dla psychrometru aspiracyjnego Assmanna 18.WYMIENIC PRZYZADY DO POMIARU TEMP I WILGOTNOSCI WZGLEDNEJ POWIETRZA do pomiaru wilgotn wzgl sluza : *psychrometr Augusta(zwykly) *psychrometr Assmanna(aspiracyjny) *higrometr wlosowy do pomiaru temp sluza termometry *momentalny *max(rtęciowy) *minim *max-min-ekstremalny *oporowy *termoelektryczny *termograf 19.DEFINICJA OCHLADZANIA ODZ CZEGO ZALEZY JEJ WIELKOSC ORAZ NORMY ZOOHIGIENICZNE DLA ZWIERZAT MLODYCH I DOROSLYCH ochłodzenie(sila oziebiajaca powietrze)- jest to biometologicznamiara utraty ciepla z org zw w warunkach mikroklimatycznych; oddawania ciepla jest funkcja sumarycznego dzialania parametrow tj *temp pow *wilgotn powietrza *prędkości ruchu pow *natężenia promieniowania słonecznego lub temp pow otaczającego normy zoohigieniczne dla zwierz zwierz mlode 2-4mcal/cm² s(84-168W/m² ) np. prosięta *zw stare 6-7mcal/cm² s(252-294W/m² )konie i owce d0 9 20.ZASADA POMIARU I OBLICZANIA OCHLODZENIA do pomiaru ochłodzenia sluza katatermometry zasady pomiaru; *ogrzac do temp *osuszyc przyzad *zawiesic na wysokości grzbietu zwierz * w momencie opadania alkoholu w katatermometrze włączyć stoper i mierzyc czas opadania slupka alkoholu do dolnej podzialki () *pomiar powtórzyć 2x obliczanie ochłodzenia dokonuje się na podstawie wzoru: H=Q/s, H-ochladzanie(mcal/cm²·s), Q-cecha katatermometru (mcal/cm²·s) okreslajaca ilość ciepla w mcal jaka oddaje 1cmpowierzchni danego zbiornika przy opadaniu slupka alkoholu, s-sredni czas opadania slupka alkoholuz 38 do 35ºC podany w sek 21.RODZAJE KATATERMOMETROW I ICH ZASTOSOWANIE. RODZAJE KATATERMOMETRU HILLA 1) katatermometr suchy (zwykly)traci cieplo zaleznie do temp powietrza i jego ruchu (konwekcja) oraz przez radiacje ciepla do otoczenia 2)katatermometr srebrzony rozni się od suchego posrebrzonym dolnym zbiornikiem co powoduje odbijanie promieni cieplnych a wiec traci on cieplo w wyniku dzialania temp powietrza i jeg ruchu nie traci zas ciepla przez radiacje 3)katatermometr wilgotny jest modyfikacja suchego :zbiornik z toluenem osłonięty jest materialemhigroskopijnym-gaza; wilgotny dolny zbiornik oddaje cieplo dodatkowo prze ewaporacje ten katatermometr pozwala określić procentowy udzial parowania w ochładzaniu wpływ ochładzania nazwierzeta należy oceniac jako laczny efekt dzialania temp wilgotn i ruchu powietrza oraz właściwości cieplnych(radiacyjnych) przegrod konstrukcyjnych pomieszczenia (ścian podlogi stropu) lub natezenia promieni slonecznych ochaldzanie jest uniwersalnym wskaznikiemjakosci mikroklimatu i właściwości ciepłochronnych pomieszczen inwentarskich *suchy- traci cieplo zaleznie od temp powietrza i jego ruchu oraz przez radiacje ciepla do otoczenia *srebrzony powoduje odbijanie promienia wiec traci on cieplo w wyniku dzialaniatemp pow i jego ruchunie traci ciepla przez radiacje pozwala na obliczenie % udzialu promieniowania w ochlodzaniu * wilgotny- pozwala na określenie % udzialu parowania (wilgotn pow) 22 CO TO JEST CECHA(FAKTOR) KATATERMOMETRU I OD CZEGO ZALEZY JEJ WIELKOSC: Q-cehca katatermometru (mcal/cm² ·s) okreslajaca ilość ciepla w mcaljaka odaje 1cm powierzchni daneo zbiornika przy opadaniu slupka alkoholu z 38do w czasie 1sek Wielkość cechy zalezy od: *jego masy *kształtu *ilości alkoholu *rodzaju szkla 23. WPLYWNISKICH I WYSOKICH WARTOSCI OCHLADZANIA NA ORGANIZM ZWIERZECY: należy ocenicjao laczny efekt dzialania temp, wilgotn i ruchu powietrza oraz cieplnych przegrod konstrukcyjnych pomieszczenia lub natężenia promieniowania sloneczmego: optymalne warunki ochładzania dla zw gospod: 1) zwierz mlode prosięta 2-4mcal/cm² s 2) zw starsze warchlaki 4-6 3)zw dorosle tuczniki 6-7, budynki ogrzewane 2-5mcal/cm²s: pozosale 5-7mcal/cm² s 24.CZYNNIKI WPLYWAJACE NA RUCH POWIETRZA W POMIESZCZENIACH INWENTARSKICH *klimat zewn(wiatr) *dzialanie urządzeń wentylacyjnych i grzewczych *otwieranie okien i drzwi *przemieszcanie się zwierzat 25.WPLYW RUCHU POWIETRZA NA ORG ZWIERZ I NORMY ZOOHIGIENICZNE DLA ZWIERZ MLODYCH DOROSLYCH W OKRESIE NISKICH I WYSOKICH TEMP. zwierzęta szczególnie wrażliwe na przeciągi: *zw mlode- cielęta, prosięta, pisklęta, jagnięta *zw w okresie okołoporodowym- krowy, lochy Dopuszczalna wartość prędkości ruchu powietrza: zima 0,1-0,3 m/s, lato 0,3-0,5m/s 26.PRZYZADY DO POMIARU RUCHU POWIETRZA *katatermometry (suchy zwykly srebrzony wilgotny)- do pomiarow dużych predksci ruchu powietrza *anemometryczne: statystyczne(cisnienieowe), dynamiczne, elektryczne(rdzeniowe, jonowe, skrzydełkowo-roznicowy, termoanemometryczne) 28.OMOWIC WPLYW ZAPYLENIA NA ZWIERZETA GOSPOD prowadza do podrażnienia skory, stanow zapalnych, wywołują stany zapalne spojówek, mogą powodowac schorzenia w postaci pylic, grzybic płucnych, 29.OMOWIC METODY POMIARU ZAPYLENIA I PODAC NORMY DOPUSZCZALNE metoda koniometryczna- ilosciowa polega na zastosowaniu urządzeń kyore zasysaja okreslona ilość powietrza osadzajac pyly na szklanych plytkach , do pomiaru uzywa się koniometru ZBJ88A zasada dzialania koniometru polega na zpisaniu odpowiedniej ilości powietrza i oddzielone w nim pyly które tworzy plame na szkiełku ;koniometr ZEJ8A sklada się z dyszy , pompy, szkiełka obiektywu oraz mikroskopu NORMY: stopien zapylenia i konsystencja pylow szt/cm³ : Isrednie – 100-200, IIznaczne- 200-300, IIIsilne- 300-400, IVbardzo silne >400 metoda grawimetryczna(wagowa) polega ona na filtrowaniu badanego powietrza przez saczki, wate lub woda a nastepnie wazeniu waty lub wysuszonego saczka przez który przepuszczano wode. Roznica ich masy przed i po filtrowaniu podzielona przez objętość przepuszczanego powietrza pozwala na 31SCHARAKTERYZUJ KONIMETRYCZNA METODE POMIARU ZAPYLENIA POWIETRZA,CZY MOŻNA TA METODA OSZACOWAC WIELKOŚC PYŁÓW. Metoda konimetryczna (jakościowa) polega na zastosowaniu urządzeń …,zasysają określoną ilośc powietrza. Do pomiaru używa się konimetru .Zasada działania konimetru polega na zasysaniu odpowiedniej ilości powietrza.Oddzielone w nim pyły tworza plamę na szkiełku.Konimetr składa się z : dyszy,pompy,szkiełka ,obiektywu oraz mikroskopu32.ZRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ MIKROBIOLOG. POWIETRZA W BUDYNKACH INWENTARSKICH:człowiek,zwierzęta,śćiłka,gnojowica33.OGRANICZENIE STOPNIA ZANIECZYSZCZENIA MIKROBIOLOGICZNEGO: :naświetlenie promieniami ultrafioletowymi,zabiegi dezynfekcyjne,wentylacja,utrzymanie odpowiedniej higieny zwierząt i pomieszczeń.

34METODY OZNACZANIA DROBNOUSTROJÓW:metoda sedymentacji polega na mechanicznym osadzeniu pyłów i mikroorg.znajdujących się w powietrzu na powierzchni stałego podłoża bakteryjnego(odpowiednio przygotowany agar na płytkach Petriego eksponowanego w różnych punktach pomieszczenia w ciągu określonego czasu.Płytki z posiewami umieszcza się w termostacie w temp.26-37 stopni na okres 24-72ha po inkubacji liczy się wyhodowane kolonie.Metoda zdarzeniowa w tej metodzie stosuje się szczelinowe aparaty zwane aeroskopami. 35.PODZIAŁ PROMIENI SŁONECZNYCH DOCIERAJACYCH DO POWIERZCHNI ZIEMI W ZALEZNOŚCI OD DZIAŁANIA NA OGANIZM JAK I PROCENTOWY UDZIAL.1UV.krotkie 200-400nm.Promoeniowanie to stanowi około 1% widma słonecznego docierającego do powierzchni ziemi.2Podczerwone R-długie 76-2300 nm sanowi 60% widma słonecznego docierajacego do powierzchni ziemi.Widzialne UR średnie 400-760nm co stanowi około 39% widma słonecznego.36. ODCZEGO ZALEŻY DZIAŁANIE PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO NA ORGANIZM. Zalezy od: długości promieniowania,jego natężenia,długości (czasu ekspozycji organizmu).37.WPŁYW PROMIENIOWANIA WIDZIALNEGO NA ORGANIZM ZWIERZĄT.Podstawowy element egzystencji w środowisku,odbieranie wrażeń wzrokowych,działanie psychiczne(orientacja w terenie,wyszukiwanie pokarmu,ucieczka przed napastnikiem),wzmożona aktywność ruchowa,prawidłowy wzrost i rozwój,aktywność plciowa.38.DZIAŁANIE POZYTYWNE I NEGATYWNE ORAZ PRZECIWDZIAŁANIE PROMIENIOWANIA PODCZERWONEGO.a.Działanie pozytywne:wzrost temp. Powietrza i skóry zwierząt,lepsze ukrwienie i odżywianie tkanek,rozszerzenie naczyń krwionośnych,w medycynie weterynaryjnej przyśpiesza się gojenie ran.b.Negatywne:hipertermia-udar słoneczny,oarzenia(niepigmentowana skóra).c.Przeciwdziałanie:zadzaszanie miejsca na wybiegach, korzystanie z pastwisk i wybiegów w godzinach rannych i popoludniowych,zapewnienie wody pitnej.39.UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH FRAKCJI UV:.a.W widmie słonecznym:1.Frakcja A-przenika przez szkło,wnikają do skóry właściwej i tkanki podskórnej w zależności od zrogowacenia naskórka i karnacji skóry,(od zawartości w skórze melaniny) wywołuje odczyn rumieniowy.U zwierząt albinotycznych może doprowadzić do stanów zapalnych skóry i martwicy skóry.2.Frakcja B-przenika przez skórę jest zatrzymywana w naskórku i skórze właściwej,frakcja B-promienie Dorno,nie przenikaja przez szkło,zatrzymane w naskórku, i skórze wlaściwej.frakcja C-fale wnikające w naskórek do 0,1mm,promienie tez śa całkowicie zatrzymane prze warstwę ozonowa atmosfery.3.FrakcjaHVC-silne działanie bakteriobójcze,ujemna jonizacja i ozonizacja.40.WPŁYW PROMIENIOWANIA KRÓTKIEGO NA ORGANIZM.a.Pozytywne:regulacja gospodarki wapniowo-fosforowej,przemiana witaminy D w witaminę D w skórze zwierząt,wzrost wydzielania tlenu z hemoglobiny,wzrost poziomu hemoglobiny i liczby erytrocytow w surowicy krwi,wzrost ciał odpornościowych w surowicy krwi,wzrost przemiany węglowodanowej i białkowej,wzrost zdrowotności i produkcyjności zwierząt.,spadek ciśnienia krwi.b.Negatywne:podrażnienie oraz stany zapalne skóry oraz wzroku,martwica skóry,oparzenia,zmiany skórne,nowotwory.41.PODSTAWOWE CELE NAŚWIETLENIA POMIESZCZEŃ INWENTARSKICH LAMPAMI KWARCOWO-RTĘCIOWYMI -.odp.profilaktyczny,produkcyjny,terapeutyczny.Zmniejszenie upadków i brakowań,zmniejszenia zużycia paszy,wzrost końcowej masy ciała,wzrost nieśności,wzrost wylęgowości, jaj i wykluwania,wzrost ilości witaminy D w jajach,grubsza wytrzymała skóra,poprawa warunków mikroklimatu,poprawa wskaźników hematologicznych,poprawa wskaźników rozrodczośći. 42.WYMIEN CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA OŚWIETLENIE NATURALNE POMIESZCZEŃ:A.zewnetrzne:mikroklimatyczne uwarunkowane są porą dnia i roku,wysokość nad pozimem morza,szerokość geograficzna i położeniem budynku,B:wewnętrzne:zalezne są od konstrukcji budynku inwentarskiego,koloru wewnętrznego ścian,strony umieszczenia okien,powierzchni okien(wielkośc,ilość,kształt).43.METODY POŚREDNIE OCENY OŚWIETLENIA NATURALNEGO I SZTUCZNEGO W BUDYNKU INWENTARSKIM.Metody pośrednie oceny oświelenia naturalnego w budynkach inwentarskich 1.stosunek powierzchni okien do podlogi (oświetlenie dzienne)kat padania swiatla intensywnośc oświetlenia naturalnego w pomieszczeniu..Kąt zawarty miedzy linia podlogi a linia przeprowadzona od gornej krawędzi okien do styku przeciwleglej sciany z podloga.Kąt otworu okiennego kat zawarty miedzy gorna a dolna krawędzią okna do styku przeciwleglej sciany z podloga.Oświetlenie sztuczne:wielkość natężenia światla i długości dnia świetlnego ,barwe swiatla eliminowanego przez sztuczne źródła,możliwość automatycznego regulowania natężenia swiatla i czasu oświetlenia.44.ZASADY POMIARU OŚWIETLENIA LUKSOMIERZEM.Sklada się on z fotokomórki.Przy wykonywaniu pomiarow natężenia oświetlenia w pomieszczeniau umieszcza się fotokomórkę rownolegle do stropu,podlogi i czterech ścian,po zastosowaniu wyniki pomiaru dzielimy przez 6.wykonujemy kilka pomiarow w zależności od wielkości budynku, i wyciągamy srednia.45.KĄT PADANIA OTWORU OKIENNEGO PRZY WYSTAWIE JEDNO LUB DWU STRONNEJ OKIEN,ICH WARTOSCI,OD CZEGO ZALEZY ICH WIELKOSC. Kat padania otworu okiennego.a.przy wystawie jednostronnej.Kąt padania światła okresla intensywność oświetlenia naturalnego w pomieszczeniu.Kąt zawarty miedzy linia podlogi a linia przeprowadzana od gornej krawędzi okna do styku przeciwleglej sciany z podloga ,przy oknach umieszczonych w dwoch przeciwległych ścianach linie zbiegaja się w Polowie szerokości podlogi.wielkosc kata otworu okiennego w budynkach inwentarskich przymuje się nie mniejsza niż 5 stopni.46.NORMY OSWIETLENIA SZTUCZNEGO DLA ZWIERZAT GOSPODARSKICH.optymalne dawki UV-jalowki ponad 6 msc 160-180m/h/m3,krow buhajow 270-275m/h/m3,prosiat odsadzonych 60-80m.h/m3,macior i warchlakow 70-90m/h/m3,drobiu młodego (kurczęta) 16020m/h/m3,drobiu dorosloego 40-50m/h/m3.

47.ŹRODŁA POWSTANIA SZKODLIWYCH DOMIESZEK GAZOWYCH W BUDYNKU INWENTARSKIM.Dodatkowe gazy pochodza od zwierząt CO2,CH4,,związki siarko-podobne,odchody:CO2,H2S,CH4,NH3 i pasza(śladowe gazy zw.siarkowodoru,tlenek węgla0,0015% i 0,03%.48.WPŁYW CHEMICZNY ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA NA ORGANIZM ZW I DOPUSZCZELNE NORMY:Dopuszczalne normy:CO2 3000ppm,amoniak20ppm,siarkowodor 5ppm,CO2 1500-2000ppm(mlode)3000ppm(pozostale) i 0,15-0,2%amoniak13ppm i 10mg/m3mlode i 26ppm i 20mg/m3,siarkowodor 5ppmml,i 10ppm pozo,tlenek wegla 0,015 i 0,03%.Wplyw na organizm zwierzęcy:amoniak :pozdraznienia i stany zapalne spojówek oraz blon śluzowych układu oddechowego,obrzęk krtani i pluc,podrażnienia centralnego układu nerwowego,obniżenie ogolnej odporonosci.CO2-stezenie CO2 o poziemie 0,5% nie wywoluje u zwierzat zadnych widocznych zmian w oddychaniu,przy stężeniu !% nastepuje zmniejszenie ilości oddechow i ich pogłębienie,gdzy zawartość przekracza 4% występują powazne zaburzenia ponieważ stezenie CO2 osiaga podobne stezenie jak we krwi,hamuje to wydalanie CO2 z organizmu.gdy stężenie przekracza 10% może być przyczyna zawrotow glowy u utraty świadomości.25% wywoluje narkoze,Siarkowodor-uposledza oddychanie komorkowe oraz prowadzi do niezytu drog oddechowych,powoduje podrażnienia i stany zapalne blon sluzowcyh,powoduje obniżenie odporności organizmu,poraza układ nerwowy .Tlenek wegla-zrodlem tego gazu mogą być silniki,maja silne dzialanie toksyczne,zawartość około 1% w pow.moze prowadzic do uduszenia.49. OMÓWIC METODY JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE WYKRYWANIA GAZÓW W POWIETRZU.a.Metody jakościowe-określaja czy dany gaz wystepuje w powietrzu,rozpylony kwas solny w powietrzu z amoniakiem wytwarza biała mgłę pary chlorku amonowego,papierek lakmusowy zabarwia się na niebisko.b.metody ilościowe-umożliwiaja dokładne określenie stężenia danego kwasu w powietrzu.C.wskażnikowa-polega na przepuszczeniu znanej objętości powietrza przez rurke wskaznikowa wypelniana swoista dla poszczególnych gazow sola wiażaca ten gaz.Slupek soli zabarwia się w rurce w zależności od stężenia gazu w powietrzu.Na rurce jest okreslona skala.Poziem zabarwionej soli wskazuje stężenie zawartego gazu.D.Wagowa,E.chromograficzna.F.miareczkowa,H.elektorchemiczna.50.CZYNNIKI DECYZUJACE O EMISJU AMONIAKU.Gatunek zwierząt,warunku utrzymania,system utrzymania,właściwości fizyko-chemiczne odchodow,postepowanie z odchodami,program zywnienia zwierzat.51.WPŁYW AMONIAKU NA ORGANIZM ZWIERZAT.a.na organizm zwierzat-podraznienia i stany zapalne spojówek oraz błon śluzowych układu oddechowego,obrzek krtani i pluc,blokowanie przenoszenia tlenu we krwi,podrażnienia centralnego układu nerwowego,obniżenie ogolnej odporności.b.środowisko-zakwaszenie naturalnych ekosystemow,zanieczyszczenia i eutrofizacja wod powierzchniowych,zanieczyszczenia wod podziemnych,pogorszenie jakości powierza atmosferycznego,zanieczyszczenia atmosfery.52.METODY ZOOHIGIENICZNE I ŻYWIENIOWE OGRANIECZENIA EMISJI AMONIAKU.Optymalizacja warunów i utrzymania zwierząt,prawidłowe postepowanie z odchodami,zastosowanie lamp kwarcowo-rteciowych i jonizatorow powierza,wprowadzenie preparatow do odchodow lub paszy i wody obniżających procesy fermentacju.Zywieniowa-obniżenie poziomu białka w dawce pokarmowej,żywienie fazowe zwierzat głównie monogastrycznych,stosowanie pasz o dużej wartości bialka i dobrej jego strawności,stosowanie dodatkow paszowych.prawidlowe stosowanie aminokwasow.zwiekszenie ilości energetycznej pasz( w utrzymaniau pastwiskowym zwierzat).53.WYMIEŃ PREPARATY OBNIŻAJACE ZAWARTOSC AMONIAKU W BUDYNKACH INWENTARSKICH:1.chemiczne-formalgehyd,wapno palone,kw.fosforowy,octowy,sorbowy.Wady:właściwośći toksyczne i krotkie dzialanie.2naturalne-krystaliczne glinokrzemiany,surowce huminowe,preparaty saponiowe.Zalety-wysoce skuteczny w eliminacji amoniaku,korzystny wpływ na produkcyjność,zdrowotność,latwe w stsowaniu.Wady-brak szerokiego zastosowania w profilaktyce zootechnicznej.3 mikrobiologiczne preparaty bakteryjne-oparte na szczepach bakterii Lactobaillus,Biosan.Zalety-wysoce skuteczny w eliminacji amoniaku,korzystny wpływ na produkcyjność,zdrowotonosc,wzrost wartości nawozowej obornika,latwe w stosowaniu.Wady-brak szerokiego zastosowania w profilaktyce zootechnicznej.

54.WYMIEN ETAPY EMISJI(MIEJSCA) AMONIAKU. Z odchodow- w budynkach inwentarskich,podczas przechowywania,zaaplikowanych na polu,na pastwisku.55.ASPEKTY OGRANICZENIA EMISJI AMONIAKU.Toksykologiczny(gaz trujacy),ekologiczny(zagrozenia środowiska),ekonomiczny(straty finansowe),prawny(regulacje prawne,rozporządzenia z zakresu dopuszczonego stężenia NH3 w środowisku przyrodniczym,woda(ścieki) w miejscu pracy człowieka i pomieszczeniach mieszkalnych-karty informacyjne z zakresu dopuszczalnych steżenHN3 w pomieszczeniach inwentarskich.56.NA CZYM POLEGA WIELOFUNKCYJNE DZIALANIE HUMOKARBOWITI I HUMOBENTOFETU-DODATKI NATURALNE..Humokarbowitu-preparat humowo mineralny.Humobenofetu-preparat tluszczowo-mineralny.dezydoranty-poprawiaja mikroklimat w pomieszczenia dla zwierzat poprzez obniżenie emisji amoniaku i siarkowodoru oraz ograniczenie rozwoju drobnousrojow w powietrzu.detoksykanty-wiaza toksyny grzybow z bakteriami oraz wewnątrz pochodne produkty przemian w przewodzie pokarmowym,skutecznie rdukuje obniza wystepowanie chorob powodowanych czynnikami żywnościowymi,poprawia zdrowie zwierzat, i jakość produktow pochodzących od zwierzat.Zakwaszacze-obniza ph przewodu pokarmowego,ogranicza rozwoj niekorzystnych bakterii mikroflory.

60.ZADANIA WENTYLACJI: wydalanie nadmiaru pary wodnej i utrzymanie wilgotności powietrza na pewnym optymalnym poziomie *zapewnienie utrzymania optymalnych temperatur i niedopuszczenie do ich gwałtownych wahań *wywoływanie ruchu powietrza w okresie letnich upałów *utrzymanie czystości powietrza(usunięcie nadmiernych stężeń CO2,amoniaku, siarkowodoru i innych gazów oraz pyłu drobnoustrojów). 61.RODZAJE WENTYLACJI: *Naturalna(grawitacyjna)-działanie opiera się na zasadach grawitacji powietrza, przyczyna ruchu powietrza są różnice ciśnień powstałe w skutek różnic temperatur, siła ciśnienia czynnego jest wykorzystywana do celów wentylacyjnych *Sztuczna (mechaniczna)-działa na zasadzie nawiewu lub wyciągu powietrza za pomoca wentylatorów. Systemy wentylacyjne: podciśnieniowy, nadciśnieniowy,nadciśnieniowo-podciśnieniowy,grawitacyjno-mechaniczny.62.OD CZEGO ZALEŻY SPRAWNOŚĆ DZIAŁANIA WENTYLACJI GRAWITACYJNEJ: Sprawnośc działania wentylacji grawitacyjnej zależy od: różnicy ciśnień zależących od różnic temperatur, ciśnienia czynnego, ruchu powietrza 64. SYSTEMY WENTYLACJI MECHANICZNEJ system wentylacji(przez kanaly nawiewne wentylatory usuwaja zanieczyszczenia na zewnatrz *system tłoczący (wentylatory tlocza powietrze do budynku a zanieczyszczenia sa usuwane kanalem wywiewnym *system ssaco-tloczacy 66. ZALETY I WADY WENTYLACJI MECHANICZNEJ Wady : energochłonne(wysokie koszty), awaryjność, Zalety: wysoka wydajność, dziala niezależnie od warunkow zewnętrznych .67.CO TO JEST WIELKOŚĆ WENTYLACJI I KRYTERIA JEJ OBLICZENIA. Wielkość wentylacyjna -L-ilość powietrza w m3 którą trzeba wymienic w ciągu 1h w danym pomieszczeniu. Metody obliczania: *na podstawie wydalanej pary wodnej w ciągu 1h przez wszystkie zwierzęta w danym pomieszczeniu *na podst.CO2*na podst. wydalanego ciepła przez zwierzęta kcal/h Kryteria: zaw dla drobiuśr:1,5l/m3 68.W JAKI SPOSÓB OBLICZA SIĘWIELKOŚĆ WENTYLACYJNĄ NA PODSTAWIE KRYTERIUM PARY WODNEJ: wielkość wentylacyjna na podst. Kryterium pary wodnej: Lh20=suma H20+N/Ew-ez. Suma H2O-ilość pary wodnej wydalonej w ciągu 1h przez wszystkie zwierzęta w pomieszczeniu (g/h)odczytane z tablic fizjologicznych lub wartość orientacyjna N-nażut wilgotności oblicza się w g/h w stosunku do ewaporacji fizjologicznej(10-40%)ew-dopuszczalna wilgotność bezwzględna w pomieszczeniu w g/m3 ez-wilgotnośc bezwzględna. 70.DEZYNFEKCJA I JEJ RODZAJE: Dezynfekcja (odkażanie)-postępowanie mające na celu maksymalne zmniejszenie liczby drobnoustrojów w odkażanym materiale. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, a nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Dezynfekcja w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych. Wyniki dezynfekcji zależą od 3 czynników: drobnoustroju -gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna; środka dezynfekcyjnego- właściwości fizyczne i chemiczne, stężenie, czas działania; środowiska- temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej, poziom kationów Ca2+ i Mn2+ itp. Do dezynfekcji stosuje się metody fizyczne i chemiczne. 71. WYMIEN METODY FIZYCZNE DEZYNFEKCJI: Para wodna, do dezynfekcji wcześniej oczyszczonego sprzętu, odzieży, unieszkodliwiania odpadów, używa się pary w temp. 100- pod zmniejszonym ciśnieniem(0,5-0,45 atm.). Pary wodnej pod normalnym ciśnieniem używa się do odkażania m.in. wyposażenia sanitarnego. Promieniowanie, do odkażania używa się promieni UV o długości fali 256nm, które niszczą drobnoustroje w powietrzu i na nie zasłoniętych powierzchniach. *antybiotyków innych chemioterapeutyków oraz eliminuje stymulatory wzrostu; *jonowymienniki- uzupełniają i wzbogacają organizm w makro i mikroelementy, które są łatwo przyswajalne; *konserwanty pasz- poprawiają wartość mikrobiologiczną pasz; *dodatki energetyczne- zapewniają wzrost wartości parametrów chowu 72.WYMOGI STAWIANE SRODKOM DEZYNFEKCYJNYM *szerokie spektrum dzialania *szybkie *skuteczne dzialanie w roztworach roboczych *powolna otrata skuteczności dzialania pod wpływem czynnikow środowiska(krew bialka zmiana pH) *stabilność związków czynnych w roztworach macierzystych i roboczych *nie szkodliwe dla zwierzat i ludzi przy ich stosowaniu *nieszkodliwość dla produktow żywnościowych zwierzęcego pochodzenia(zapach smak ) *skuteczność w stężeniach ktoreuwarunkowane sa wzgledami organizacyjnymi (czas dzialania) i ekonomicznymi(stezenie) *łatwość i opłacalność w stosowaniu *szybka biodegradacja w środowisku . 73. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SKUTECZNOŚĆ DEZYNFEKCJI: drobnoustroju- gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna; środka dezynfekcyjnego- właściwości chemiczne i fizyczne, stężenie, czas działania; środowiska- temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej.75. CO TO JEST BILANS CIEPLNY? CEL JEGO OBLICZANIA. Bilans cieplny- to porównanie ilości ciepła oddawanego przez zwierzęta do otoczenia ze stratami ciepła przez budynek w określonych warunkach????????76.WYMIEŃ ZYSKI CIEPŁA W BUDYNKACH INWENTARSKICH. Zyski ciepła w bud. inwent. ciepło pochodzące od zwierząt- ciepło sztuczne- ciepło dodatkowe- nasłonecznienie pomieszczenia, fermentacja obornika, sąsiedztwo ogrzanych pomieszczeń, podawanie ciepłej paszy, oddawanie ciepłych wydalin. 77. DEFINICJA CIEPŁA BUDOWLANEGO I WENTYLACYJNEGO. Ciepło budowlane-to straty ciepła przez przegrody konstrukcyjne Qb=Efk(Tw-Tz)x B [W]. Ciepło wentylacyjne Qw- zależy od: ilości wymienianego powietrza( wielkości wentylacji) różnicy zaw. Ciepła w pow. wew. i zewnętrznym ????? 78. OD CZEGO ZALEŻY WARTOŚĆ MNOŻNIKA ZASADNICZYCH STRAT CIEPŁA, PODAĆ JEGO WARTOŚCI EKSTREMALNE. Wartość mnożnika zasadniczych strat ciepła zależy od: rodzaju przegrody, ustawienia osi długiej budynku, strefy klimatycznej. Wartości ekstremalne?????? 79. DEFINICJA WSKAŹNIKA I WŁAŚCIWOŚCI TERMICZNYCH BUDYNKU I STOPNI JEGO KLASYFIKACJI. Wskaźnik właściwości termicznych budynku(WTT)- to procentowy iloraz zysków ciepła do jego strat WTT=Qzw+Ad/Qb+Qw x 100% ???? 81.JAKIE DANE NALEŻY ZNAC ABY WYZNACZYC WSPOLCZYNNIK OGOLNEGO PRZENIKANIA CIEPLA? Wartość współczynnika wyznacza się ze wzoru k-1(1/nn.)+ R+(l /aa) (W/m2K) gdzie nn-przeplyw ciepla z powietrza pomieszczenia do wew powierzchni przyrody aa-odplyw ciepla od zew powierzchni przyrody do środowiska zewnętrznego R- opor cieplny przyrody83. DEFINICJA DOBROSTANU ZWIERZĄT, CECHY INTENSYWNEJ PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ. Główna troska o dobrostan zwierząt gospodarskich dotyczy sposobu ich utrzymywania na fermach przemysłowych. Są to bowiem systemy, w których zwierzęta są pozbawione możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb behawioralnych, jak również fizjologicznych, co powoduje ich cierpienie. Istnieje wiele czynników zaburzających dobrostan w chowie masowym i hodowli zwierząt:- system utrzymania- często na bardzo ograniczonej przestrzeni uniemożliwiającej ekspresję naturalnych zachowań, system regulacji rozrodu- selektywne rozmnażanie dla celów produkcyjnych bez spełnienia kryteriów dobrostanu, system karmienia- dieta skierowana na duży przyrost masy , często nie zaspokaja potrzeb żywieniowych, inne praktyki hodowlane-znakowanie, kastracje itp., często wykonywane w sposób powodujący zbędny ból i stres. 84. GŁOWNE WYMOGI DOBROSTANU ZWIERZĄT I WARUNKI DO ICH SPEŁNIENIA: Wymogi: -wolne od głodu i pragnienia , dyskomfortu, wolne od bólu, urazów i chorób, wolne od strachu, zdolne do wyrażania normalnego behawioru. Warunki do spełnienia: zapewnienie świeżej paszy i wody pokrywającej wszystkie potrzeby, zapewnienie schronienia, optymalnych warunków środowiska i wygodnej powierzchni legowiska do wypoczynku, zapewnienie odpowiedniej profilaktyki, szybkiej diagnostyki i skutecznego leczenia –eliminacja czynników stresowych –zapewnienie odpowiedniej przestrzeni życiowej i właściwego składu w grupie. 85. CECHY NISKIEGO/WYSOKIEGO POZIOMU DOBROSTANU ZWIERZĄT: Wysoki poziom- przejawianie różnorodnych form normalnego zachowania, -przeżywanie emocji przyjemności i radości, -utrzymywanie w normie wskaźników fizycznych, fizycznych wzorów behawioralnych, -wysoki stan zdrowotny, -wskaźniki produkcyjne i rozrodcze adekwatne do możliwości genetycznych; Niski poziom- obniżenie poziomu zdolności adaptacyjnych względem sytuacji stresowych, -brak zainteresowania otoczeniem i reakcji na bodźce środowiskowe, -apatia, -obniżenie tempa wzrostu, dojrzałości oraz płodności, uszkodzenia ciała, - choroby np. technopatie, -autokratyzm, -patologie behawioralne, -ograniczenie w przejawianiu naturalnych reakcji behawioralnych.86. KRYTERIA DOBROSTANU ZWIERZĄT: -behawioralne; -fizjologiczne; -zdrowotne; -produkcyjne. 87.WYMIENIĆ CZYNNIKI DECYDUJĄCE O DOBROSTANIE ZWIERZĄT: mikroklimat(warunki termalno-wilgotnościowe, oświetlenie, hałas); system utrzymania(rodzaj podłogi i kojców, zagęszczenie zwierząt, manipulacje technologiczne- wczesne odsadzanie, przegrupowania, znakowania, szczepienia); żywienie i pojenie (ilość paszy i wody i ich jakość, system żywienia i pojenia); aspekt etyczny (wrażliwość człowieka na cierpienie zwierząt, eksperymenty naukowe, niewola). 88.PRZEPISY UE I PRAWA POLSKIEGO Z ZAKRESU DOBROSTANU ZWIERZĄT: Regulacje prawne w zakresie ochrony dobrostanu zwierząt gospodarskich: etyczny, naukowy, prawny. Przepisy prawa europejskiego dotyczą: warunków utrzymania i transportu, warunki uboju i uśmiercania. Przepisy prawa polskiego: -ustawa o ochronie zwierząt z 21.08.1997, -Rozporządzenie ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimum warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich 2003, -zalecenia i wytyczne technologiczne opracowane przez BISPOL, IMBER i Instytut zootechniki. 89. WYMOGI ZOOHIGIENICZNE W BUDYNKACH INWENTARSKICH POD WZGLĘDEM DOBROSTANU ZWIERZĄT: -zwierzęta gospodarskie utrzymuje się w warunkach nieszkodliwych dla zdrowia i nie powodujących urazów, uszkodzeń i cierpień; swobodny ruch- kładzenie, wstawanie, leżenie; umożliwia kontakt wzrokowy z innymi zwierzętami, -pomieszczenia wyposażone w sprzęt z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia i nadające się do czyszczenia i dezynfekcji, -podłoga twarda, równa, stabilna, powierzchnia gładka i nie śliska, -oświetlenie naturalne i sztuczne, - odchody zwierząt i nie zjedzone resztki pokarmu pasz usuwa się regularnie i często, -wyposażenie i sprzęt do karmy i pojenia tak aby minimum zanieczyszczeń, ułatwić bezkonfliktowy dostęp do karmideł i poideł, -stały dostęp do wody, -karma co najmniej 2x dziennie. 90. MINIMALNE WARUNKI UTRZYMANIA ŚWIŃ: W kojcu w systemie ściółkowym lub bezściółkowym: *pojedynczym (-grupuje się zwierzęta o zbliżonym wieku , -utrzymujący zwierzęta podejmuje działania ograniczające agresję i zapobiega walkom zwierząt, -utrzymywanie gr. Świń chore, zranione, agresywne oddzielnie, -dostęp do materiałów absorbujących ich uwagę, siano, słoma, trocina, -kojce loch i loszek przed terminem proszenia dać słomę, aby budowały sobie gniazdo, -budować kojce tak aby zwierzęta miały swobodne dojście do lochy) *grupowo (-locha prośna 3,5m2; -knur 6m2, krycie w kojcu 10m2). 91. ZABIEGI ZOOTECHNICZNE-WETERYNARYJNE U ŚWIŃ: 1. profilaktyka, diagnostyka, znakowanie, 2. zabiegi związane z: -redukcją kłów u prosiąt i knurów, -obcinanie części ogona, -kastracja, -kolczykowanie, 3. redukcja kłów: wykonuje się poprzez ich ścieranie, pozostawienie gładkiej powierzchni. 94. CHOROBY ZWIERZĄT GOSPODARSKICH PRZENOSZONYCH PRZEZ GRYZONIE: *bakteryjne: kolibakterioza, salmonelloza, leptospiroza, tularemia, bruceloza, gruźlica; *pasożytnicze: włośnica, toksoplazmoza; *wirusowe: wścieklizna, wąglik; *choroby grzybicze.96. JAKIE ELEMWNTY BRANE SA POD UWAGE PRZY DERATYZACJI I OD CZEGO ZALEZY JEJ SKUTECZNOSC? Najważniejsze elementy w deratyzacji: *najwyzsza skuteczność *najniższe koszty *bezpieczeństwo dla ludzi, zwierzat(stosowanie zgodniez instrukcja na opakowaniu) 97. DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE I METODY EKSTERMINACYJNE W WALCE Z GRYZONIAMI. Metody eksterminacyjne w walce ze szczurami: *biologiczne: psy, koty; *mechaniczne: pułapki, żywołapki, potrzaski, gilotynki, generatory z nagraniami głosów pawi i perliczek; *chemiczne: stosowanie trucizn rodentycydów, środków odstraszających(repelentów), środki wabiące atraktantów. 98. NA CZYM POLEGA DZIALNIE RODENTYCYDOW. PRZYKLADY PREPARATOW. Rodentycydy-zawieraja gorzka substancje zabezpieczajaca przed przypadkowym zjadaniem przez ludzi i zwierzęta- oomax,birex, zawartość substancjimumifikujacej hamuje gnilny rozklad zwlok. Zawieraja związki obniżające krzepliwość krwi, przykłady preperatow: ATAREX,TOXANW,KUMATOR,NORMIX,RAT,XILLER,PERFEKT,