METODY AKTYWIZUJĄCE
METODY INTEGRACYJNE:
Krasnoludek – technika integracyjna stosowana jako element wprowadzający, ogólnorozwojowy i jako element w uzyskiwaniu informacji zwrotnych. Krasnoludek to pomoc w ręku dziecka (może być inny przedmiot)
Dzieci siedzą w kręgu
Nauczyciel trzyma w ręku krasnoludka i proponuje dzieciom zabawę w zakończenie zdań
Podaje krasnoludka dziecko siedzącemu obok i jego zadaniem jest dokończyć zdanie
Dziecko podaje krasnoludka kolejnej osobie aż wszystkie będą miały możliwość dokończenia zdania rozpoczętego przez nauczyciela
Pajęczynka/kłębek – dzieci za pomocą kłębka mogą poznawać swoje imiona, mówić sobie coś miłego, dodawać, odejmować lub tworzyć opowiadania.
Dzieci siedzą w kręgu
Nauczyciel w prawej ręce trzyma kłębek a na palcu lewej ręki nawija nitkę. Rzuca kłębek do wybranego dziecka mówiąc pozytywna cechę.
Dziecko nawija nitkę na palec i rzuca do kolejnego dziecka
Po rzuceniu kłębka do wszystkich dzieci powstaje sieć
Po zakończeniu dzieci odrzucają kłębek do osób, od których wcześniej go otrzymały, powtarzając ich relację słowną.
Graffiti – technika, którą można stosować na wiele różnych sposobów. Dzięki niej można wytworzyć i wzmocnić dobry klimat w grupie oraz kształcić u dzieci myślenie twórcze.
Wypisujemy na tablicy problem do rozwiązania
Dzielimy klasę na 5 grup
Każda z grup otrzymuje plakat z niedokończonym zdaniem
Zadaniem grupy jest wymyślenie zakończenia zdań i wpisanie ich u dołu plakatu oraz zagięcie pod spód tak, aby nie były widoczne dla pozostałych grup
Plakaty krążą od grupy do grupy zgodnie ze wskazówkami zegara
Po 4 rundkach rozwieszamy plakaty i odczytujemy rozwiązania
METODY TWORZENIA I DEFINIOWANIA POJĘĆ:
Kula śniegowa – polega na przechodzeniu od pracy indywidualnej do pracy w całej grupie.
Uczniowie pracują indywidualnie nad danym problemem
Łączą się w pary i ustalają wspólne stanowiska
Pary łączą się w czwórki i ustalają wspólne stanowiska
Czwórki łączą się w ósemki i ustalają wspólne stanowiska
Ósemki łączą się w szesnastki i ustalają wspólne stanowiska
Prezentacja wspólnie wypracowanego stanowiska
Burza mózgów
METODY HIERARCHIZACJI:
Promyczkowe uszeregowanie – służy do definiowania pojęć, określania cech, zasad oraz hierarchizacji.
Uczniowie siedzą w kręgu, wewnątrz leży narysowane i wycięte koło z napisem (hasłem)
Rozdajemy dzieciom po 3 karteczki na, których zapisują cechy omawianego hasła
Jedno chętne dziecko odczytuje swoje cechy i układa je obok wyciętego koła
Reszta dzieci dokładają swoje cechy do koła
Dzieci odczytują cechy, których jest najmniej lub najwięcej
Diamentowe uszeregowanie – zmusza grupę do współpracy, zachęca do podejmowania decyzji oraz osiągania porozumienia drogą negocjacji i kompromisu.
Grupę dzielimy na 5-osobowe zespoły i rozdajemy im 9 kart z cechami, zasadami
Zadaniem dzieci jest ułożenie ich od najważniejszych do mniej ważnych
Po upływie wyznaczonego czasu przedstawiciele zespołów przedstawiają zasady wg ważności i uzasadniają swój wybór
Piramida priorytetów – podstawowy cel to ułożenie listy priorytetów wg ustalonych kryteriów (ważności, kolejności)
Przeprowadzamy burzę mózgów na dany temat
Dzielimy klasę na 3 grupy i rozdajemy im plakaty z piramidą oraz karteczki samoprzylepne
Wypisują na karteczkach podane wyrazy z tablicy i układają je w kolejności od najważniejszych do mniej ważnych, lub w jakiej chciałyby je poznawać
Negocjowanie przy ustalaniu wspólnej piramidy
Poker kryterialny – dzięki tej metodzie uczniowie są bardzo aktywni, poddają dyskusji własne argumenty.
Dzielimy klasę na 5-osobowe grupy
Rozdajemy grupom wcześniej przygotowane plansze z zapisanym standardem w środku oraz karty, które mają za zadanie umieścić na planszy
Wyjaśniamy dzieciom na czym polega gra
Odczytanie przez dzieci najważniejszych ich zdaniem kart
METODY TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW:
Burza mózgów
635 – modyfikacja burzy mózgów. Bardzo skutecznie zmusza do aktywności umysłowej poprzez konieczność szybkiego zgłaszania rozwiązań. Liczba 6 oznacza liczbę osób lub grup, liczba 3 oznacza liczbę rozwiązań a liczba 5 oznacza liczbę tzw. rundek.
Na widocznym miejscu zapisujemy problem w postaci pytania
Dzielimy klasę na 6 grup i usadzamy je po obwodzie koła
Każdej grupie rozdajemy przygotowane wcześniej formularze ponumerowane 1-6
Zadaniem poszczególnych grup jest wpisanie 3 rozwiązań problemu na formularzu
Na hasło „start” grupy przekazują sobie formularze w kierunku zgodnym ze wskazówkami zegara
Dzieci zapoznają się z pomysłami kolegów i dopisują swoje
Po 5 rundkach ustalamy wspólne rozwiązanie problemu
Metoda trójkąta – służy przede wszystkim twórczemu rozwiązywaniu problemów. Charakteryzujący układ to trójkąt odwrócony wierzchołkiem do dołu symbolizujący problem, który z jednej strony ma swoje przyczyny – siły podtrzymujące, z drugiej natomiast siły hamujące przyczyny. Istota metody ogranicza się do zdefiniowania problemu, określenia przyczyn podtrzymujących problem i wyszukiwania rozwiązań, które by usunęły przyczyny podtrzymujące sytuację problemową.
Klasę dzielimy na 3 grupy i rozdajemy im arkusze z narysowanym modelem trójkąta symbolizującym problem
Dzieci zastanawiają się nad przyczynami problemu i wpisują je na arkusz
Obok problemu wpisują przykłady likwidacji tych problemów
Liderzy grup przedstawiają swoje problemy i ich rozwiązanie
Rybi szkielet – służy do identyfikacji czynników odpowiadających za powstanie problemu.
zawieszamy na tablicy przygotowany wcześniej szkielet ryby
Wspólnie z klasą wymyślamy główne czynniki powodujące dany problem, który będziemy próbować rozwiązać
Dzielimy klasę na 4 grupy i rozdajemy im czyste kartki
Przyporządkowujemy dla każdej grupy jeden czynnik a ich zadaniem będzie wymyślenie przyczyn powodujących dany czynnik
Po upływie czasu liderzy grup odczytują swój czynnik i przyczyny oraz zapisują je na szkielecie ryby
Odczytujemy rozwiązanie danego problemu
Mapy mentalne – wizualne opracowanie problemów z wykorzystaniem symboli, słów pisanych, obrazków, rysunków itp.
Sześć myślących kapeluszy – metoda szczególnie przydatna tam, gdzie uczniowie muszą współpracować ze sobą i zgodnie ze swoimi predyspozycjami brać udział w rozwiązywaniu problemów.
Biały – mały komputerek, który zajmuje się wyłącznie faktami, liczbami i ma do nich podejście obojętne, nie wydaje żadnych opinii.
Czarny – pesymista. Jeśli padają różne opinie, natychmiast je krytykuje. Widzi braki, zagrożenia i niebezpieczeństwa w proponowanym rozwiązaniu.
Czerwony – człowiek kierujący się emocjami, ktoś, kto przekazuje swoje odczucia „na gorąco”, kierując się intuicją.
Niebieski – dyrygent orkiestry, ktoś, kto przewodniczy całej dyskusji. To do niego należy kontrolowanie przebiegu spotkania, przyznawanie głosu poszczególnym mówcom, jak też podsumowanie dyskusji.
Zielony – innowator, osoba myśląca twórczo. Zadaniem twórcy jest wskazywanie zupełnie nowych oryginalnych pomysłów.
Żółty – optymista, który widzi sprawy w „różowych okularach”. Jest bardzo pozytywnie nastawiony, wskazuje na zalety i korzyści danego rozwiązania.
Zapisujemy na tablicy problem, który będzie przedmiotem dyskusji
Dzieci siedzą w kręgu i losują przygotowane przez nauczyciela kapelusze
Na tablicy wywieszamy wskazówki dot. sposobu myślenia każdego z kapeluszy
Prosimy dzieci, aby każdego z nich przygotowało argumenty na rzecz wylosowanego stanowiska
Wkładamy niebieski kapelusz i rozpoczynamy zabawę.
METODY PRACY WE WSPÓŁPRACY:
Układanka, puzzle lub Jaigsaw – celem jest zachęcenie do szczegółowego, aktywnego opanowania materiału przez scedowanie odpowiedzialności na uczniów. Każdy uczestnik grupy powinien zostać ekspertem, który przyczynia się do osiągnięć całego zespołu. Aby uzyskać pozytywny rezultat, każde dziecko musi skorzystać z pomocy innego ucznia, każde też musi pomóc wszystkim pozostałym.
Dzielimy klasę na 5 grup po 5 uczniów (grupy eksperckie)
Każda grup otrzymuje do przestudiowania inną część materiału
Odczytują swój materiał, dyskutują, aby każdy uczeń zrozumiał tekst i mógł przekazać wiedzę dalej
Na hasło „start” uczniowie dobierają się w grupy tak, aby w każdej nowej znalazł się ekspert os innej partii materiału
Eksperci kolejno relacjonują, czego nauczyli się w swoich grupach
Wracają do swoich grup i konfrontują zdobytą wiedzę całościową, sprawdzają czy wszyscy nauczyli się wszystkiego
Zabawa na hasło
METODY EWALUACYJNE:
Kosz i walizeczka – stanowią element metody SWOT
Na tablicy rozwieszamy plakaty z koszem i walizeczką
Rozdajemy dzieciom karteczki samoprzylepne w dwóch kolorach
Dzieci wypisują wady i zalety związane z danym problemem
Odczytują to co napisały i wady przyklejają na kosz a zalety na walizeczkę
Tarcza strzelecka – służy sprawdzeniu wiedzy i umiejętności strzelca. Strzał w centrum tarczy oznacza pełną perfekcję, strzał poza tarczę to „pudło”.
Na tablicy umieszczamy tarczę strzelecką
Rozdajemy uczniom po 4 strzały i opuszczamy na chwile salę aby dzieci mogły umieścić strzały na tarczy