Zagrożenie – jest to zdarzenie powstające losowo lub wywołane celowo, które wywiera negatywny wpływ na funkcjonowanie politycznych i gospodarczych struktur państwa na warunki bytowania ludności oraz stanu środowiska naturalnego.

Klęska żywiołowa – katastrofa naturalna lub awaria techniczna, której skutki zagrażają życiu

i zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem

Terroryzm – to działanie polegające na stosowaniu przemocy wobec pojedynczych osób najczęściej z aparatu władzy (terroryzm indywidualny) lub wobec przypadkowych członków (grup) społeczeństwa (terroryzm zbiorowy) poprzez zamachy na urzędy, lokale publiczne, koszary etc. Dla osiągnięcia celów politycznych.

Efekt cieplarniany – jest zjawiskiem spowodowanym zdolnością atmosfery do

przepuszczania dużej części promieniowania słonecznego (głównie światła) i zatrzymywania

promieniowania Ziemi (m.in. cieplnego); dzięki temu a powierzchni ziemi oraz w dolnych

warstwach jej atmosfery jest cieplej niż byłoby gdyba atmosfera atmosfera nie istniała.

Z zanieczyszczeniem wód powierzchniowych związane jest zjawisko eutrofizacji.

Jest to proces wzbogacania wód w zbiornikach wodnych pierwiastkami biogennymi (azot, fosfor etc.) najczęściej w wyniku odprowadzania do nich nieoczyszczonych ścieków. Skutkiem zwiększenia ilości składników pokarmowych w środowisku jest przyspieszone rozmnażanie mikroorganizmów (głównie glonów, sinic, bakterii). Widocznym efektem jest zakwit wody. Wzrost liczebności drobnoustrojów powoduje zwiększenie biologicznego zapotrzebowania na tlen. Rozproszony w wodzie tlen zużywany jest również do rozkładu rozmaitych szczątków organizmów. Wody zmieniają swoją barwę i zapach. Stają się bardziej mętne.

Zakres pojęcia „kryzys” dotyczy: osobistych trudności lub sytuacji, które uniemożliwiają świadome kontrolowanie własnego życia oraz odbierają ludziom zdolność sprawnego działania w rzeczywistości społecznej. Może odnosić się także do zaburzenia cyklu rozwojowego człowieka co powoduje lęk oraz szok.

Definicja ogólna pojęcia „kryzys”. z greckiego krisis to: wybór, podejmowanie decyzji, zmaganie się lub walka, działanie pod presja czasu.

Kryzys jako taki jest wpisany w ludzkie życie. To nasza reakcja na przeszkodę. Może być

mniej lub bardziej nasilony. W sytuacji nawarstwienia się problemów pojawia się kryzys.

To taka sytuacja, w której dotychczasowe sposoby rozwiązania problemu nie skutkują.

Sytuacja kryzysowa przerasta człowieka. W kryzysie człowiek często nie widzi możliwości

rozwiązania swojego problemu. Czasami brakuje wiedzy w przedmiocie przezwyciężenia

kryzysu. Kryzys spowodowany jest zdarzeniem losowym, kłopotami osobistymi, porażkami

osobistymi, pojawiającymi się zmianami w życiu, niepewnością „dnia codziennego”, brakiem

kontroli własnych zachowań, brakiem kontroli nad siłami przyrody. Możemy ograniczyć sytuacje kryzysowe i ograniczyć ich rozmiar.

Zachowania obronne to zachowania inne od zachowań kryzysowych. Kryzys jest ograniczony w czasie (trwa od 6 do 8 tygodni) to stan braku równowagi (duży poziom dystresu i poziomu radzenia sobie z nimi). Kryzys pobudza nas do dalszego działania. Musimy zmienić swoje ZACHOWANIE! To jest cecha różniąca kryzys od stresu.

Kryzys to moment zwrotny, przełomowy osłabia system adaptacyjny. Kryzysowi towarzyszy ogromny lęk, może doprowadzić do sytuacji patologicznych, może doprowadzić do samobójstw. Cierpienie również towarzyszy sytuacji kryzysowej. Kryzys daje pośrednią sytuację do rozwoju. Ludzie czasami sami nie radzą sobie z kryzysem. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (pacjent + terapeuta). Rozwiązanie zastosowane uprzednio należy wykorzystać w sytuacji bieżącej. Korzystamy z doświadczenia. Z kryzysu możemy wyjść wzmocnieni. Pozorne przezwyciężenie kryzysu nie załatwia sprawy. Jest to tylko pozorne wyparcie sytuacji niewygodnych, odsunięcie sytuacji w czasie. Osoby załamane potrzebują pomocy, wsparcia osób trzecich.

Kryzys wiąże się z brakiem wykonywania pewnych czynności. Inny sposób zachowania jest adekwatny do sytuacji kryzysowej. Każda jednostka subiektywnie interpretuje daną sytuację. Kryzys może dotknąć jednocześnie kilka osób.

Kryzys egzystencjalny pojawia się u „schyłku życia przy robieniu bilansu zysków i strat”. Dotyka również ludzi młodych w okresie adolescencji. Konieczność wybrania drogi życiowej, dookreślenia się, brak rozumienia siebie i innych etc. Dojrzała osobowości zazwyczaj radzi sobie z kryzysem.

Kryzys wg Lindemanna i Caplana: to reakcja zdrowego, na ogół funkcjonalnie

przystosowanego człowieka na sytuacje trudną (zazwyczaj niespotykaną, nagłą, nieprzewidywalną, przekraczającą zwykle ludzkie doświadczenie), wobec której dotychczasowe zasoby i umiejętności rozwiązywania problemów stają się niewystarczające…”

Trzy grupy objawów kryzysu:

- objawy emocjonalne, (niepokój, lęk żal itp.)

- objawy poznawcze, (zawężone myślenie, dezorientacja, koszmary senne itp.)

- objawy behawioralne (wycofanie się, izolacja, zmęczenie, płacz drażliwość itp.)

Trzy typy reakcji na stres:

dystres – jest reakcja organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań: pojawiają się wobec zadziałania bodźca (stresora),

eustres – to stres pozytywnie mobilizujący do działania,

neustres – to bodziec dla danej osoby neutralny w działaniu, chociaż dla innych bywa eustresowy lub dystresowy

Definicja pojęcia „ryzyko”:

- ryzyko, słowo łac. risicare oznacza omijać coś lub oznacza rafę, którą statek powinien ominąć,

Dominującym akcentem słowa „ryzyko” jest niebezpieczeństwo.

- ryzyko to niemożność, prawdopodobieństwo, że coś się nie uda, przedsięwzięcie, którego wynik jest nieznany, niepewny, problematyczny, odważenie się na takie niebezpieczeństwo

Ryzykować to: podejmować przedsięwzięcie o niepewnym wyniku, zakończeniu, z narażeniem kogoś lub czegoś na niebezpieczeństwo, stratę, zniszczenie…”

Zachowanie ryzykowne może być:

- ryzykiem instrumentalnym, (ryzyko aby osiągnąć cel – sport)

- ryzykiem stymulacyjnym (zachowanie podjęte dla niego samego)

Zachowania antyspołeczne” – to działania agresywne, ukierunkowane na wyrządzenie szkody lub przyniesienie straty innym członkom czy grupie ludzi.

Rodzaje agresji:

- agresja antyspołeczna – nieusprawiedliwiony atak lub napaść

- agresja prospołeczna – np. sportach kontaktowych jako przykład agresji instrumentalnej

Psychologiczne i tradycyjne wyjaśnianie zachowań antyspołecznych:

- uwarunkowana genetycznie (teoria instynktu Frouda)

- uwarunkowania nabyte (teoria Bandury)

- agresja jako popęd (teoria Dollarda)

- efekt broni (Berkowitza)

- znaczenie procesów emocjonalnych wg Zillemanna

- ujęcie poznawcze wyjaśnia, że agresja to coś więcej niż reakcje na bodziec awersyjny

- wg konstruktywistów agresję można rozumieć tylko dzięki kontekstowi i interpretacji sytuacji

- teoria deindywiduacji (rozproszenie odpowiedzialności)

- podejście jednostkowe, wpływ domu, alkohol, różnice płciowe

Badania nad oddziaływaniem obrazów przemocy w telewizji:

1.Bandura: naśladowanie zachowań agresywnych,

2.Berkowitz: agresja jest wyzwalana przez bodźce pochodzące ze środowiska,

3.Libert i Baron: oglądanie agresywnych zachowań w telewizji sprawia, że dziecko jest skłonne ranić inne dziecko,

4.Lefkowitz: istotna korelacja między mediami a agresją,

5.Eron: istnieje sprzężenie zwrotne pomiędzy oglądaną przemocą w telewizji a późniejszymi atakami agresji,

6.Huesmann i Eron: im większy % przemocy w TV tym większy wskaźnik brutalnych przestępstw

Przemoc pokazywana w mediach: każde działanie z użyciem siły fizycznej, z bronią lub bez broni, skierowane przeciwko sobie lub innemu człowiekowi, zwierzęciu lub nieożywionemu obiektowi, zarówno przeprowadzane, jak i zaledwie zamierzone, niezależne od tego, czy działanie to powoduje obrażenia, czy nie…

Wirtualna rzeczywistość oznacza świat wykreowany przy pomocy elektronicznych mediów, a dla człowieka sprzężonego z komputerem za pomocą zmysłu wzroku, słuchu, ruchu, dotyku oznacza iluzję określaną, jako: „być tu na niby”.

Uzależnienie od komputera i Internetu - każda przesada jest szkodliwa.

Definicje uzależnienia, nałogu, abstynencji:

uzależnienia: med. stan psychicznej i fizycznej zależności od jakiegoś psychoaktywnego środka chemicznego, przejawiający się przymusem jego przyjmowania w oczekiwaniu na efekty działania tego środka lub dla uniknięcia objawów abstynencyjnych.

nałóg: med. dawne określenie uzależnienia, wskazuje na przymus przyjmowania substancji, uzależnienie fizyczne i psychiczne od niej, oraz na obecność szkodliwych następstw zdrowotnych i społecznych.

abstynencyjne objawy: objawy odstawienia, med. objawy występujące przy odstawieniu substancji, od której organizm jest uzależniony, mają charakter przeciwstawny w stosunku do objawów wywoływanych przez tę substancję, np. pobudzenie, lęk, obsesyjne myślenie o komputerze w przypadku odstawienia komputera są dowodem uzależnienia.

Ustalenia i wyniki badań

W 1999 roku w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono poważne i reprezentatywne badania wśród użytkowników sieci Internetowej. Okazało się wówczas, że około 10 procent ankietowanych wykazało objawy chorobowe. Za osobę uzależnioną przyjmuje się taką, która korzysta średnio 5 godzin dziennie z Internetu. W roku 1999 liczbę użytkowników Internetu szacowano na około 200 milionów, co oznaczało, że wówczas na świecie u 20 milionów ludzi występował syndrom uzależnienia od Internetu. Leczenie jest równie trudne jak nałogowych hazardzistów. Terapia prowadzona przez specjalistów staje się konieczna, gdyż większość maniaków klawiatury nie poradzi sobie z tym nałogiem w własnych siłach. Najbardziej radykalny sposób, jakim jest pozbycie się komputera, daje krótkotrwałe efekty. Ponad 90 procent osób, po takiej decyzji w ciągu miesiąca kupuje nowe urządzenie, by znowu wpaść w uzależnienie.

Dlaczego ludzie w ogóle uzależniają się od komputera?

Bo nie lubią siebie! Bo szukają tego, czego nie znajdują w normalnym świecie na co dzień. Czego? (zły humor, złość, uśmiech, smutek)

Paradoks Rozwój wiedzy w szybkim tempie prowadzi do rozwoju środków komunikacji, coraz skuteczniej służąc zachwianiu proporcji w stronę nadmiaru informacji i względnego ubóstwa wiedzy w naszych umysłach.

Uzależnienie od Internetu

Uzależnienie od Internetu jest dziś takim samym problemem społecznym jak alkoholizm czy zażywanie narkotyków. „Liczba osób uzależnionych od Internetu przekracza, w niektórych państwach uprzemysłowionych liczbę uzależnionych od narkotyków pochodzących z maku i jest konieczne podjęcie kroków przeciwko tej nowej chorobie” – ocenia austriacki specjalista Hubert Poppe, specjalizujący się w terapiach odchodzenia od uzależnień narkotykowych. Uzależnienie się od Internetu przejawia się w coraz częstszym łączeniu się z nim, w spędzeniu w sieci coraz więcej czasu. Przejawia się również w obsesyjnym myśleniu, a nawet w snach o tym, co może zdarzyć się w Internecie.

Kryteria uzależnienia się wg dr K. Young - wskazuje kryteria, z których pięć musi być spełnionych, aby można było powiedzieć o uzależnieniu. Aby rozpoznać, czy Twoje dziecko jest uzależnione od Internetu odpowiedz sobie na następujące pytania

Mobbing – charakteryzuje się trzema cechami: długotrwałością, cyklicznością, występuje w sposób narastający. Ma na celu szkodzenie jednostce oraz ma na celu wyeliminowanie jednostki z grupy. Mobbing jako zjawisko o charakterze subiektywnym.

Heinz Leymann nazwał, mobbing psychoterrorem jest wroga i nieetyczna komunikacja między osobami pozostającymi w relacji zależności. Zdarza się ona, co najmniej raz w tygodniu przez co najmniej pół roku i skutkuje wyczerpaniem:

- psychicznym, - psychofizycznym, - społecznym

Mobbing – termin ang. mob: oznacza motłoch, szarpać, atakować, źle obchodzić się, oblegać, szykanować. Jego znaczenie wiąże się z dużą dawka przemocy stosowanej w celu osiągnięcia określonych zamierzeń.

Marie – France HIRIGOYEN autorka książki „Molestowanie moralne. Perwersyjna przemoc w życiu codziennym” nazwa Mobbing molestowaniem moralnym:

molestowaniem moralnym w miejscu pracy nazywa się wszelkie niewłaściwe postępowanie (gest, słowo, zachowanie, postawę), które poprzez swą powtarzalność czy systematyczność narusza godność lub integralność psychiczną bądź fizyczną osoby narażając ją na utratę zatrudnienia lub pogarszając atmosferę pracy”.

Według Agaty Bachowskiej – Gerhardt i Tadeusza Stalewskiego:

mobbing to nieetyczne i irracjonalne z punktu widzenia celów organizacji działanie polegające na długotrwałym, powtarzającym się i bezpodstawnym dręczeniu pracownika przez przełożonych i współpracowników”.

Inne formy przemocy mające te same cechy, co mobbing:

bullying ang. oznacza: tyranizowanie, znęcanie się, powtarzalne zachowania agresywne

jednego lub grupy sprawców wobec ofiary (przemoc szkolna, przemoc rówieśnicza –

pozaszkolna)

stalking ang. oznacza: „podchody” lub „skradanie się”, „złośliwe i powtarzające się

nagabywanie, naprzykrzanie się, czy prześladowanie np. telefoniczne, na FB i inne

zagrażające czyjemuś bezpieczeństwu (koniec lat 80-tych Hollywood, dręczenie i nękanie

idoli)

Według Heinza Leymana są cztery powody stania się mobberem:

- przekonanie mobbera, że grupa może być spójna i efektywna dzięki unifikacji jej członków (ujednoliceniu),

- potrzeba stymulacji. W monotonnym środowisku mobbera czerpie przyjemność ze znęcania się nad kimś,

- manifestowanie antypatii, czyli obnoszenie się z brakiem sympatii, „nie lubieniem” ofiary,

- uprzedzenia na tle dyskryminacyjnym

Według Baumeistera mobberowi sprzyjają następujące czynniki:

- jego zaburzony egotyzm (nadmierne faworyzowanie swojej samooceny opartej na słabych i niespójnych podstawach),

- poziom kultury i struktury organizacyjnej: zespół czynników organizacyjnych (złe zarządzanie, stres w pracy, zaprzeczenie i przyzwolenie, działanie nieetyczne, płaska struktura organizacyjna oraz zmiany organizacyjne)

Psychika i sytuacja ofiary mobbingu

Według Heinza Leymanna: To że ktoś staje się ofiarą mobbingu, nie wynika z jego osobowości, lecz głównie z sytuacji”.

- Natomiast to w jaki sposób ofiara poradzi sobie z mobbingiem będzie zależało od jej charakteru, osobowości, doświadczenia a przede wszystkim od przekonań i systemu wartości,

- Okoliczności sprzyjające przeciwstawieniu się mobbingowi to: asertywność, pewność siebie, trzymanie się zasad i stabilny system wartości

Wybrane teorie wyjaśniające zjawisko mobbingu:

- Konformizm grupowy,

- Teoria agresji Dollarda i Millera (agresja jest wywołana frustracją – niezaspokojona potrzeba),

- Teoria postaw (skierowana do kogoś lub do czegoś),

- Teoria asertywności,

- Mobbing w kontekście emocji negatywnych (zazdrość, zawiść, pogarda, strach, nienawiść, zemsta – emocje negatywne)