teorie polityki

T1: Kategoria polityczności a sfera publiczna:

pojęcie polityczności:

proces ścierania się różnych grup o rozbieżnych interesach, dotyczy nie tylko istoty lub konkretnej rzeczy, ale ZJAWISK, coś jest polityczne, kiedy zyskuje cechę polityczności, czyli jest w stanie wejść w konflikt z innym podmiotem, i ten konflikt będzie rozstrzygany przez walkę albo instytucję najwyższej instancji

polityzacja:

wnikanie sfery publicznej w prywatną, nadawanie czemuś cech polityczności, wynika to z pozostałości po totalitaryzmie i z poprawności politycznej

wróg- sojusznik

Schmitt: konflikt interesów, który leży u podstaw polityki, ludzi dzielą interesy, choć w życiu prywatnym mogą się darzyć sympatią

Mouffe: współczesna demokracja liberalna różni się od wizji Schmitta i jest zagrożone jej istnienie, nastała moda dążenia do konsensusu, to doprowadziło do zaniku antagonizmów (istoty polityki)

podział publiczne- prywatne:

*publiczne- to, w czym bierze udział większa grupa społ, prywatne- to, co dotyczy konkretnie tylko nas

Arystoteles: polityka zaczyna się od spraw domowych, prywatnych >> sfery się przenikają (polityzacja)

Mouffe: minimalna ingerencja sfery publicznej w prywatną

krytyka podziału publiczne- prywatne:

  1. postmodernizm: głębokie przemiany= zatarcie się granic publicznych i prywatnych w polityce, należy odrzucić dotychczasowe pojęcia i stworzyć nową teorię

  2. postmarksizm: przeciwnicy demokracji liberalnej, ale nie chcą wszczynać rewolucji, dostrzegają wady systemu i chcą je redukować przez głębokie reformy

  3. komunitarianie: sprzeciwiają się jednostkowym wolnościom i formalizacji sfery publiczej

  4. feminizm: podział na sferę publiczną i prywatną to narzędzie polityczne do marginalizacji kobiet

  5. postliberalizm: tradycyjna myśl liberalna zawiera za dużo wolności i trzeba ją zmodyfikować

T2: polityka i polityczność- wybrane teorie

Leo Strauss: zwolennik polityki konserwatywnej, podstawową potrzebą społeczeństwa jest stabilność, odwołuje się do Arystotelesa (prawo, które kontroluje jednostki i państwo, które zapewnia obywatelom szczęście), najlepsze są rządy, które się opierają na prawie naturalnym, krytykuje liberalizm

Karol Marks: subiektywizacja i instrumentalizacja (TAKA SYTUACJA) obszaru władzy i panowania, odnosi się do Hobbesa, jego koncepcja opiera się na ekonomii, baza i nadbudowa i oddziaływania między tymi pojęciami

John Rawls: zwolennik liberalizmu, odwołuje się do Kanta, refleksyjna równowaga- umiejętność dostosowania oceny i osądu do ogólnych prawd, teoria sprawiedliwości (zarówno wspólnota interesów- dążenie do lepszego bytu, jak i konflikt-dzielenie korzyści), państwo to system kooperacji między obywatelami

Nietzsche: krytyka liberalnej demokracji: skłonność do kultury masowej, zanik wartości, człowiek zagubiony w rozrywce i konsumpcji, pozbawiony uczuć, nazywa człowieka kłamliwym zwierzęciem, ośmiesza najwyższe ideały, demaskowanie kłamstwa jest zagrożeniem dla ludzkości, kłamstwo i obłudę ludzie mają w genach,

Mouffe: krytyka zniesienia się antagonizmów w polityce, agonistyczny pluralizm: rozróżnienie polityki od tego, co polityczne, rozróżnia wrogów i antagonistów

Freud: krytyka zasady sprawiedliwości, dążenie do równości to słabość, poczucie sprawiedliwości jest wynikiem ludzkiej zawiści, więc prawdziwa sprawiedliwość wymaga cnoty i wyrzeczenia

Lukes: metafora chwastu, liberał może rozkwitać tylko wśród liberałów

T3: Polityka- istota i sens

problem z definiowaniem polityki: różne koncepcje

polityka: działalność związana ze zdobyciem i sprawowaniem władzy, służy do realizacji celów publicznych, do uprawiania polityki konieczne są środki (niekoniecznie polityczne, np. pieniądze), umiejętności, instytucje polityczne (czyli publiczne)

istota polityki: dążenie do władzy oraz jej sprawowanie

zakres polityki:

zasięg polityki:

status podmiotu politycznego: należy sprostać wymaganiom układów sił, które określają funkcjonowanie społeczeństwa; zakres zasobów i sił (środki gospodarcze, kulturowe, manipulacja ludźmi, stosowanie przemocy) = wprowadzenie porządku w wielkiej przestrzeni; samodzielność polityczna jest wtórna; tylko całość społeczna o statusie politycznym jest zdolna przekształcić anarchię w stosunki prawomocne; zjednoczenie ludzi zyskuje status polityczny kiedy zapewniają sobie dopływ z zewnątrz potrzebnych i dostępnych zasobów

T4: uwarunkowania i ograniczenia polityki:

IDEOLOGICZNE:

Crick: brak jasnej definicji ideologii, jednoznaczność pojęcia / ideologie totalitarne chciały odebrać jednostce wolność (przekształcanie społeczeństwa w monolit, którym łatwo sterować)/ środkiem osiągnięcia celu jest zastosowanie przemocy

SYSTEMOWE:

zjawisko przemiany demokracji w totalitaryzm (np. przejęcie władzy przez NSDAP za pomocą metod demokratycznych), demokracja jest podatna na totalitaryzację, kiedy nie jest różnorodna

NARODOWE:

naród: łączność z innymi członkami grupy społecznej i świadomość swojej odrębności, nacjonalizm: miłość do swojego narodu i działanie na jego rzecz (jest nurtem pozytywnym, nie zakłada nienawiści do innych narodów), nacjonalizm może pozytywnie lub negatywnie wpływać na politykę, jeżeli jest jednym z elementów, rodzi poczucie wspólnoty i stabilizacji, rozszerza sferę wolności i rozwija aktywność obywateli, jeśli dochodzi do zmiany nacjonalizmu w szowinizm lub rasizm, wolność zostaje ograniczona i dochodzi do rozróżnienia swój-obcy

TECHNOLOGICZNE:

bardziej nauka, niż technologia, jest ograniczeniem polityki, bo sięga po nią jako element ideologii, poza tym nauka może stać się popularnym tematem zastępczym, niszczącym sferę polityki- nauka nie może zastępować polityki- Crick: polityka jest działaniem a nauka nie, naukę/ technologię można też uznać za narzędzie np. systemów totalitarnych, z drugiej strony technologia może być pomocna, np. rozwija środki komunikacji

PRAKSEOLOGICZNE:

prakseologia: nauka o metodach celowego działania, postawy wpływające na politykę: konserwatywna: brak tolerancji, przekonanie o monopolu na rację, że ta jakaś tam idea jest jedyną słuszną, lekceważy innych uczestników życia politycznego, z drugiej strony przywiązanie do tradycji zapewnia stabilizację / liberalna: chęć narzucenia polityce własnych zasad, brak zrozumienia dla praw polityki i jej swego rodzaju nieograniczoności, liberał nie może się odnaleźć w politycznych antagonizmach, więc ich unika i przyczynia się do destrukcji polityki / socjalistyczna: może być antypolityczny lub mieć skłonności do wdrażania swoich koncepcji przez przemoc lub próbę rewolucji.

T5: Kryzys i odrodzenie polityki

Cechy wizji postpolitycznych:

Chantal Mouffe: zanik antagonizmów w polityce: zacieranie się granic między tym co publiczne, a prywatne, politycy coraz częściej dążą do konsensusu, a nie jest to cecha klasycznej polityki, coraz częściej politykę charakteryzuje redukcjonizm (analizowanie zjawisk politycznych na poziomie jednostki a nie całych struktur) i kontekstualizm (polityka zależy od kontekstu, w którym działa, czyli od społeczeństwa), krytyka liberalizmu

biopolityka:

  1. Foucault: związana z nowoczesnym stylem sprawowania władzy, regulacja zachowań poszczególnych ciał i właściwości populacji, narzędziem jest biowładza

  2. biopolityka: antykapitalistyczny protest z użyciem życia i ciała

  3. bioetyka: aborcja, prawa zwierząt, itp.

  4. Hannah Arendt: zmiana kondycji życia ludzkiego, społeczeństwo pracujące >> gloryfikacja pracy, przeżycie danej populacji jest fundamentalne

jak-gdyby-polityka

próba zniesienia idei polityczności:

  1. archeopolityka: refleksyjna forma życia etycznego

  2. parapolityka: depolityzacja polityczności- akceptacja konfliktu politycznego

  3. metapolityka: marksizm, konflikt polit. w pełni uznany, ale jako teatr cieni

  4. ultrapolityka: depolityzacja konfliktu poprzez militaryzację polityki

subpolityka:

jest bezpośrednia; badania naukowe i praktyka medyczna skupią władzę ustawodawczą i wykonawczą; rozwój technologiczno-ekonomiczny jest między polityką i niepolityką >> subpolityka

odrodzenie polityki

obecnie polityka musi odpowiadać na złożone problemy, odradza się jako geopolityka

T6: Pojęcia i kategorie w narracji politycznej

koncentracja polityczna: koncentrowanie się 2 lub więcej podmiotów politycznych w konkretnym celu, interesie lub dlatego że łączy ich wspólny pogląd, idea

polaryzacja polityczna: rozłączanie się grupy/ koalicji podmiotów politycznych w skutek rozbieżnych interesów/ poglądów

podmiot polityczny: jednostka/ grupa społ./ instytucja o statusie politycznym, czyli zdolna do podejmowania decyzji politycznych, władająca środkami i zasobami do dążenia do władzy i jej utrzymania

środek polityczny: wszystkie środki i zasoby, które pomagają osiągnąć jakiś cel w polityce lub dojść do władzy (środki kulturalne, ekonomiczne, władza nad kimś, zdolność do wykorzystania przemocy lub manipulacji itp., itd.)

potęga: hegemonia, zdolność do dysponowania instrumentami lub środkami które zapewniają władzę polityczną

myśl polityczna: wszelka forma refleksji nad rzeczywistością polityczną, powstaje w wyniku myślenia politycznego, której wynikiem jest działalność ideotwórcza

stosunki polityczne: względnie trwałe relacje i procesy między podmiotami politycznymi, takie, jak układy, sojusze, walka, zwierzchnictwo, itp, mogą mieć rezultaty destruktywne

instytucje polityczne: grupowe podmioty polityki, uczestniczą w sprawowaniu władzy (poprzez udział w jej mechanizmach i procesach); tworzą główne ogniwa systemu politycznego; tworzą arenę dla działalności politycznej ludzi

władza polityczna: możliwość skutecznego narzucania swojej woli innym; atrybuty władzy: możliwość- sytuacja, gdy podmiot może swobodnie podejmować decyzję; skuteczność- osiąganie zamierzonego celu przez dobrowolne podporządkowanie się drugiego podmiotu lub wymuszenie takiego podporządkowania; podmiot wyrażający władzę musi mieć legitymację; władza dzieli społ. na rządzących i rządzonych

*władza państwowa: władza w znaczeniu polit. ucieleśnia się w organach państwa

rynek polityczny: polityka jako towar rynkowy, jest reklamowana i sprzedawana; w Polsce od pocz. lat 90-ych; zajmuje się tym marketing polityczny; odbywa się rywalizacja między partiami- umożliwia to pluralizm polit.; rynek to obszar całego kraju, gdzie prowadzi się np. kampanie wyborcze; ogólnokrajowy zasięg wynika z konstytucji (bezpośrednie, powszechne wybory); nie działa żywiołowo (popyt/podaż) tylko jest organizowany przez państwo

T7: Teorie polityki – racjonalna, instytucjonalna, konsensualna

Cechy współczesnej teorii polityki:

teoria instytucjonalna:

rola instytucji w Polsce: są odrębnym bytem w polityce; jednostkami zdolnymi do podejmowania decyzji; nie tylko realizują wolę społ., ale też na nie wpływają

instytucjonalizacja polityki: taka sytuacja.. po kryzysie myśli instytucjonalnej i czasowym niedocenianiu wagi instytucji w polityce, obecnie wraca się do tej koncepcji.

teoria konsensualna:

debata deliberatywna:

metody rozwiązywania konfliktów:

  1. kolektywna analiza kontrowersyjnej kwestii

  2. prezentacja stanowisk i uzasadnienia ich

  3. zasada upublicznienia,

  4. zasada wzajemności

  5. poszukiwanie porozumienia:

  6. analiza dyskusji w kategoriach dobra publicznego,

  7. uprawnienie pods. przekonań

  8. odkrycie istniejącego podobieństwa poglądów u uczestników dyskusji:

  9. zmniejszenie moralnej niezgody pomiędzy nimi,

  10. akomodacja odmiennych przekonań

teoria racjonalna: można analizować tylko zachowanie jednostek, przy założeniu, że zachowują się one racjonalnie; jeśli opracujemy wzorzec racjonalności, możliwe jest przebadanie każdego zachowania politycznego

warianty:

T. 8: Polityka i historia – wzajemne relacje

współczesne formy wypowiedzi o historii:

ważność historii w rzeczywistości politycznej:

  1. oporu: wyciągania z przeszłości argumenty przeciwko swoim przeciwnikom politycznym, m.in. przypominając dawniejsze zachowania polityków w dzisiejszych rozgrywkach politycznych, kompromitujące fakty przeciwko drugim i odwrotnie

  2. walki: np. nowa władza naprawia niesprawiedliwości wyrządzone przez poprzedników

  3. oddawania sprawiedliwości i rozliczania winnych

polityczna ocena historii:

historyczne uwarunkowania polityki: historia ma ogromny wpływ na politykę; może służyć do atakowania przeciwników politycznych (np. dziadek X był w Wermachcie), albo do legitymizowania swojej władzy (mój ojciec był w Solidarności), zdobywania uznania w społeczeństwie; historia może stać się ograniczeniem, jeśli w debacie politycznej będzie jej zbyt wiele

T10: Rozwój i ewaluacja polityki

znaczenie metapolityki: jest wyznaczanie granic, ram polityki, ograniczanie jej pola poprzez wyznaczanie tego co jest polityczne (publiczne) a co prywatne.

rdzeń metapolityki: jest to stabilna, sztywna jej część, która zmienia się w sposób bardziej łagodny i ciągły, a jej radykalna zamiana czy całkowite porzucenie oznacza poważna kryzys polityki i rewolucyjne zmiany w państwie; ważne w kategorii rdzenia polityki są strategie przekładania ogólnych zasad na konkretne poczynania, 2 rodzaje strategii: pozytywne – nakazują (sugerują) dopuszczalne podejścia lub kierunki działania; negatywne – zniechęcają (zabraniają) do innych podejść czy kierunków działania

peryferie metapolityki: jej elastyczne części, które są tymczasowe;

przestrzeń polityki: zorganizowany zbiór polityk, które są tak blisko ze sobą związane, że niemożliwe jest opisanie czy analizowanie jednej z nich bez uwzględnienia pozostałych elementów zbioru; elementy te są uporządkowane i powiązane ze sobą

ewaluacja polityki:

role: ludzie w różnych rolach, używają różnych kryteriów, odzwierciedlających interesy i zainteresowania stron; poglądy wyrażane z perspektywy jednej konkretnej roli mogą być błędnie nakładane na inne role, bądź mylnie interpretowane; ludzie z tych samych ról mogą uznawać różne kryteria, które dla jednych mogą być istotne a dla innych drugorzędne

tryby: są potrzebne do oceny kryteriów stosowanych prze role; sposób oceny wartości danego działania

znaczenie: ewaluacja pozwala ocenić dokonywane zmiany, przeanalizować zakres odpowiedzialności poszczególnych ról, zasadność stosowania określonych kryteriów oraz wymierne skutki jakie niosą wprowadzane zmiany

osąd polityczny:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Teoria polityki, Politologia, I Semestr, Teorie polityki
K von Beyme Współczesne teorie polityczne
Teorie polityki i współczesne instytucje państw industrialnych
WSAP Teorie polityczne2005
notatek pl teorie polityki racjonalna instytucjonalna konsensualna
teorie polityki. b. krauz-mozer
Teorie w HDPP 3, PRAWO, Doktryny polityczno-prawne
FP D1 Polityka podziału zysku i teorie dywidend
Współczesne teorie kultury, polityka kulturalna
Teoria polityki teorie grup int Nieznany
3. Teorie oczekiwań, UEP lata 2014-2019, Podstawy polityki gospodarczej
Geopolityka Główne szkoły i teorie gospodarki Wpływ geopolityki na rozwój geografii politycznej ppt
Polityka podatkowa państwa, Teorie opodatkowania i systemy podatkowe, Teorie opodatkowania i systemy
Teorie dewiacji, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, polityka prewencji i zwalczania patologii
Teorie Kultury i polityka kulturalna RP
Murray Rothbard - Inne spojrzenie na spiskową teorię dziejów, Doktryny polityczne, Libertarianizm

więcej podobnych podstron