Cykl życia produktu – to okres, w którym produkt znajduję na rynku nabywców.

Fazy: - wprowadzenie produktu na rynek - wzrost sprzedaży produktu

- faza dojrzałości produktu - faza spadku sprzedaży produktu.

Odpady – są to wszystkie nieprzydatne przedmioty, których pozbywamy się, zamierzamy się pozbyć lub do ich pozbycia jesteśmy zobowiązani.

Podział odpadów ze względu na miejsce powstania:

- odpady komunalne (bytowe) – powstają w gospodarstwie domowym

- odpady przemysłowe – nieużyteczne substancje, powstające w przemyśle

- odpady rolnicze – organiczne i nie organiczne powstałe w wyniku działalności rolniczej.

We wszystkich grupach odpadów wyróżnia się także odpady niebezpieczne.

Odpady komunalne – generowane w gospodarstwach domowych, a także w jednostkach gospodarczych, głównie usługowych, nie zawierają odpadów niebezpiecznych. Charakterystyka odpadów komunalnych:

- znaczna zmienność ilościowa - duża niejednorodność składu surowcowego i chemicznego

- zagrożenie skażeniem - podatność na gnicie frakcji organicznej - obecność odpadów niebezpiecznych - zanieczyszczenie poszczególnych składników.

(Aktualnie 260 kg na mieszkańca w Polsce, w Stanach 3xwięcej, w Unii 2x więcej)

Gromadzenie i usuwanie odpadów komunalnych:

- metodą zbiórki selektywnej - w zakładach mechanicznego sortowania - sortowanie na wysypiskach śmieci.

Odpady wielkogabarytowe – złożone z wielu materiałów o dużych rozmiarach nie mieszczące się do zwykłego kosza na śmieci. Zawierają wiele substancji wtórnych trudnych do rozdzielenia i posegregowania.

Odpady opakowaniowe – wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów, przeznaczone do przechowania, ochrony, przewozu wszelkich surowców.

Odpady niebezpieczne:

- baterie, akumulatory - leki (nieużyte, przeterminowane), odpady weterynaryjne

- urządzenia elektryczne i elektrotechniczne) - farby, smary, lakiery, kleje, itp.

- pochodzące z przemysłu, laboratoriów badawczych. Mogące zagrażać zdrowiu i życiu, a także zagrażające środowisku ze względu na skład lub właściwości.

Charakterystyka odpadów niebezpiecznych:

- palność - reaktywność - ekotoksyczność - żrące, zakaźne, rakotwórcze, drażniące.

Odpady paleniskowe – (20% produkowanych odpadów) popiół i żużel, które powstają podczas spalania węgla i koksu.

Wady składowania odpadów:

- uciążliwość dla otoczenia związana z emisją zapylenia i nieprzyjemnymi odorami

- zajmują przestrzeń -w składowiskach rozwijają się bakterie

- brak estetyki krajobrazu na danym terenie - emisja zanieczyszczeń.

Podstawowe zagrożenia, wynikające ze składowania odpadów:

- brak wyposażenia - zła eksploatacja - niewłaściwa lokalizacja wysypiska

- brak ochrony sanitarnej i pasa zieleni wokół nich.

Podstawy prawne gospodarki odpadami:

- Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975r. w sprawie odpadów – Unia

- Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001r. – Polska:

* zasady zapewniające ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju

* zasady zapobiegania powstania odpadów lub ograniczenia ilości odpadów

* odzysku lub unieszkodliwienia odpadów.

- Ustawa Prawo ochrony środowiska z 27 lipca 2001r.

Gospodarowanie odpadami – jest to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, a także nadzór nad tymi działaniami oraz miejscami.

Odzysk – to wszelkie działania niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystanie.

Recykling – według ustawy 27 kwietnia 2001r., to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiału zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub też materiału o przeznaczeniu pierwotnym.

Cele recyklingu:

- ochrona zasobów naturalnych (zastosowanie surowców wtórnych zmniejszy zastosowanie surowców pierwotnych)

- ochrona środowiska (wydobywanie surowców i przetwarzanie ich dla dobra konsumpcyjnych jest nieustanie związane z obciążeniem i niszczeniem środowiska)

- oszczędność energii (surowce wtórne są nośnikami energii).

Recykling jako system:

- polityka ustawodawcza państwa - rozwój technologii przetwarzania odpadów

- system oznaczania produktów - szerzenie oświaty proekologicznej

- logistyka sortowania - przetwarzanie i odzyskiwanie odpadów.

Znaczenie recyklingu:

- oszczędzanie surowców naturalnych - ograniczenie powstawania, usuwania i gromadzenia odpadów trudno zniszczalnych - obniżenie kosztów nowych wyrobów

- skłonienie przemysłu do stosowania materiałów wtórnych.

Zasada recyklingu 3U: Zasada 3R (Reduce, Reuse, Recycle).

- Unikaj kupowania zbędnych rzeczy - użyj powtórnie - Utylizuj.

Rodzaje recyklingu:

- recykling chemiczny – przetworzenie odpadów na materiały o innych właściwościach fizykochemicznych

- recykling surowcowy – przetwarzanie materiałów i wyrobów odpadowych do postaci surowców, z których je wytwarzano

- recykling materiałowy – ponowne przetwarzanie odpadów w produkt o wartości użytkowych

- recykling termiczny – spalanie odpadów z tworzyw sztucznych z odzyskaniem energii.

- recykling organiczny – rozkład biologiczny (obróbka tlenowa z wykorzystaniem mikroorganizmów).

Podział recyklingu ze względu na specyfikację technologii:

- materiałowy (mechaniczny):

* ponowne przetworzenie odpadów w produkt o wartości użytkowej

* metoda technologicznie prosta

* najbardziej preferowana forma recyklingu.

- surowcowy (chemiczny):

* odzyskiwanie surowców użytych do produkcji danego wyrobu

* surowce ponownie wykorzystywane do produkcji.

- energetyczny (odzysk energetyczny):

* spalanie odpadów i odzysk zawartej w nich energii

* technologie wymagają kosztownych inwestycji na wstępie

* technologie są ekonomiczne w eksploatacji.

Poszczególne etapy recyklingu:

Sortowanie – Rozdrabianie – Mycie – Wytłaczanie – Pozostałe (silosy)

Symbole materiałów do recyklingu:

- np. polietylen wysokiej gęstości (trójkącik + PE – HD)

- politeraftalen etylenu (trójkącik + PET).

Unieszkodliwianie odpadów – polega na poddawaniu ich procesom przekształcenia biologicznego, fizycznego lub chemicznego w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie zagraża życiu lub zdrowiu ludzi oraz dla środowiska.

• Posiadacz odpadów jest zobowiązany w pierwszej kolejności do poddania ich odzyskowi

• Odpady, które nie powinny być poddawane odzyskowi, powinny być przekazane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione

• Unieszkodliwieniu poddaje się te odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady nadające się do odzysku

• Odzysk lub unieszkodliwianie może odbywać się w miejscu wyznaczonym przez przepisy w odpowiednich instalacjach

Unieszkodliwianie odpadów obejmuje:

- składowanie odpadów (mogą być odpady: gospodarczo bytowe, wielkogabarytowe, żużel i popiół, gruz budowlany, odpady przemysłowe o charakterze komunalnym)

- spalanie odpadów, mineralizację (powstaje około 40-60% odpadów do składowania)

- zgazowanie i pirolizę

- przerób na paliwo stałe

- fermentację metanową w komorach.

- kompostowanie (z tego procesu powstaje około 40 – 50% odpadów do składowania):

* w kompostowaniu zachodzą dwa procesy: mineralizacja i humifikacja.

* na ich przebieg ma wpływ skład chemiczny odpadów, wilgotność, pH, temperatura procesu, stosunek C/N

* wytwarzanie w kompostowanych odpadach temperatury powyżej 55*C, kiedy giną organizmy patogenne

* wytworzenie substancji antybiotycznych przez rozwijające się pleśnie.

Zalety kompostowania:

* zmniejszenie o 30-50% ilości odpadów na wysypiskach

* unieszkodliwienie odpadów pod względem epidemiologiczno-sanitarnym

* ograniczenie powstawania wysypisk * metoda korzystna ekonomicznie

* produkt kompostowania to wartościowy materiał.

Technologie w dziedzinach kompostowania:

* w warunkach naturalnych (pryzmy na otwartym powietrzu)

* w warunkach sztucznych ze wstępną obróbką (w komorach)