Zasięg omawianego problemu

Do największych problemów współczesnego świata - obok głodu, konfliktów międzynarodowych., nierówności ekonomicznych i bezrobocia - należy bezwątpienia głód i niedożywienie W czasie Światowej Konferencji Żywnościowej, która miała miejsce w Rzymie, przedstawiono statystyki, według których w połowie lat dziewięćdziesiątych na naszym globie głodowało 840 milionów ludzi. Ostatecznie postanowiono rozpocząć działania, które miałyby na celu zmniejszenie tej liczby o połowę do roku 2015. Tymczasem, według oficjalnych danych liczba ta praktycznie się nie zmniejszyła i sięga obecnie 812 milionów. Niektóre statystyki podają, że głodujących jest blisko miliard.

Dlaczego tak się dzieje?

Eksperci wskazują na kilka zasadniczych przyczyn omawianego zjawiska. Przede wszystkim, do hipotez zaliczają stwierdzenie, że ziemia jest w stanie wyprodukować taką ilość żywności, aby swobodnie wyżywić wszystkich jej mieszkańców. W rzeczywistości, na świecie są zarówno takie kraje, które posiadają zdecydowaną nadwyżkę pożywienia oraz takie, które nie potrafią zaspokoić podstawowych potrzeb swych mieszkańców. Warto pamiętać, że często zdarza się tak, że klęski żywiołowe mają miejsce w krajach bogatych w żywność. Ich powodem jest przede wszystkim to, że mieszkańców tych państw, po prostu nie stać na jej zakup.

Zauważono także, że masowe przypadki śmierci z głodu, występują też w rejonach, gdzie toczą się długotrwałe konflikty zbrojne, głownie wojny plemienne. Ich miejscem jest zazwyczaj Czarna Afryka, w tym zaś Somalia, Etiopia Angola i Ruanda. Duża role odgrywają też klęski żywiołowe, takie jak susza, czy potop.

Metody walki z głodem

Od lat do krajów, gdzie panuje głód, przekazywana jest różnego rodzaju pomoc humanitarna. Z państw europejskich, wysyłane są konwoje z żywnością, lekarstwami, podstawowymi środkami higienicznymi, szczepionkami. Uczestniczą w nich również lekarze i pielęgniarki. Swoją pomoc ofiaruje także FAO, które udziela korzystnych pożyczek finansowych oraz kredytów. W walkę z głodem, angażują się także aktorzy, piosenkarze i artyści. Wielu z nich ofiaruje pomoc pieniężną, organizuje festyny, koncerty rockowe oraz licytacje własnych nagród (np. Złotych Globów, czy Oscarów) i kreacji.

O walce z głodem, tak pisze K. A. Wojtaszczyk: "Od lat podejmuje się próbę rozwiązania problemu wyżywienia ludności krajów Trzeciego Świata. Wyhodowano m.in. odmiany wydajnych zbóż, które mogą być uprawiane w tych krajach. Większość krajów słabo rozwiniętych korzysta z kredytów, udzielanych przez państwa wysoko rozwinięte. Bank Światowy i MFW, obwarowanych warunkami, mającymi na celu ich racjonalne wykorzystanie ." I dodaje: "Jak wykazują przykłady Weilu państw, istnieje szansa, że kredyty te, w części przeznaczone na modernizację rolnictwa, przyczynią się do wzrostu samowystarczalności żywnościowej Krajów Trzeciego Świata" (Wiedza o społeczeństwie, red. K. A. Wojtaszczyk, Warszawa 1997)

Niedożywienie

W sposób bezpośredni z głodem łączy się niedożywienie. Jest ono przyczyną wielu chorób, powoduje wycieńczenie organizmu i drastyczne obniżenie jego wydajności. Z badań, przeprowadzonych przez dziennikarzy "Die Zeit"(czerwiec roku 1997) wynika, że blisko 3 miliardy osób na całym świecie, ma dochód poniżej 2 dolarów dziennie, 800 milionów jest niedożywionych, a blisko 1,3 miliarda nie ma czystej i świeżej wody.

Według szacunków FAO (Organizacja do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa), prawie 25% mieszkańców kuli ziemskiej odżywia się niewystarczająco i niewłaściwie, w tym ok. 10% głoduje, tzn. ich organizm jest w stanie długotrwałego niedoboru składników pokarmowych. Brak białka w pożywieniu powoduje tzw. głód utajony, który osłabia zdolności fizyczne i umysłowe człowieka. W dużym stopniu dotyczy to dzieci, co najczęściej powoduje zmniejszenie normalnych zdolności umysłowych w okresie późniejszym.

Przyczyn pogarszającej się kondycji rolnictwa afrykańskiego należy upatrywać w niekorzystnych zmianach warunków klimatycznych i glebowych .

Klęski głodu występują zwykle w krajach rozwijających się, w których katastrofalne skutki suszy ulegają zwielokrotnieniu wskutek zacofanej infrastruktury: brakuje zbiorników do magazynowania wody, a fatalny stan dróg utrudnia przeprowadzenie akcji pomocy

Kolejnym czynnikiem jest panująca w tych państwach bieda. W krajach trzeciego świata brakuje pieniędzy na zakup żywności w wypadku klęski nieurodzaju, a próby wdrożenia programów rozwoju gospodarki, jak chociażby zwiększenie produkcji na eksport, prowadzą często do ograniczenia produkcji żywności przeznaczonej na rynek wewnętrzny. W okresie suszy ceny rosną, a ludzi nie stać na zakup potrzebnej żywności

Obszarami permanentnego głodu są kraje słabo rozwinięte gospodarczo, o wysokich wskaźnikach przyrostu naturalnego, przewyższających wzrost produkcji żywności. Klasycznymi przykładami są kraje Afryki, leżące głównie w strefie Sahary, np.: Burkina Faso, Czad, Erytrea, Etiopia - (w Etiopii kolejne klęski głodu z lat 1968-1975 i 1983 - 1986 spowodowały śmierć ok. 15 mln. osób) Mali, Mauretania, Niger, Sudan, Somalia oraz takie państwa Azji jak Afganistan, Bangladesz, Indie, Kambodża. Obecnie ludzie umierają z głodu nie dlatego, że brakuje żywności na świecie, lecz dlatego iż państwa ubogie nie mają środków na jej zakup od państw posiadających duże zapasy artykułów rolnych.