F. języka:

a. nakłaniająca (impresywna)

b. ekspresywna (emotywna)

c. informacyjna (przedstawieniowa)

d. estetyczna (zorientowana na przekaz)

e. metajęzyczna (zorientowana na sam język)

Gat dziennik. TV: info, felieton TV, film dokumentalny, reportaż filmowy, debata, wywiady

Gat dziennik.Internet: flash, depesza agencyjna, NEWS, raport „big picture”, relacja na zywo, newsletter, artykul internetowy.

Komentarz: analiza+ocena faktów , wlasne zdanie,wlasna wizja swiata bez łatwego optymizmu, jest analityczny i wyjaśniający, podpisany!

Esej: Twórca: M. Montaige

Cechy: poetyckość, procesualność, subiektywizm, luźna kompozycja,zwięzłość.

Temat ogółny, swoboda ujęcia.

Zawiera sobistą wiedzę i doświadczenie autora.

Pisany prozą.

Art. Publicyst:

Dot wymiary publicznego. Pisany na temat społeczny, polityczny, kulturowy. Temat ma być aktualny. Sformułowane tezy należy poprzec o logiczny model rozumowania. Rzetelne przedst. Info o rzetelna wiedze na dany temat. konkretne dane jako dodatkowy materiał. Bardzo istotny układ treści- najważniejszy poczatek i koniec – bo najbardziej przykuwa uwage odbiorcy. Wypowiedz bardziej osobista niż w gat. Info. f jezyka impresywna. Napisany w sposób zrozumiały

Gat info:

Sygnał, flesz, wzmianka, notatka , news, zapowiedź, infografia, depesza, sprawozdanie, relacja , raport, korespondencja, życiorys, sylwetka, przegląd prasy, mapy-tabele-wykresy

Gat publisyst:

Reportaż, feature, artykuł, komentarz, felieton, recenzja

Reportaz : Moze zaw cytaty, wazny jest problem I bohater. Można pisac w teraz czasie-nadaje tempo relacji. Cechy: wiarygodność, prawdziwość, obiektywizm, dokumentaryzm (daty,liczby), obrazowość, emocjonalność, wielostylowosc, brak komentarza!!, dwuplaszczyznosc I- czas i miejsce zdarzenia, II-czas i przestrzen reportażu. Achronologicznosc

Felieton: Krotki utwor, zrtobliwy, w osobistym tempie utrzymany. Napisany w sposób lekki i efektowny. Nie może być powazny!pisany z dystansem, ma być wyczuwalny. Cechy: jest zawsze repliką, dowolny temat, wielowątkowość, dygrersyjnosc, synkretyczność, skrajny subiektywizm, skłonność do parodii, programowa nieoficjalność, sugestia, perswazyjność, demagogia, zażyłość z odbiorca-bezposredne zwroty do czytelnika

Retoryka – nauka o sprawnym wladaniu slowem w oparciu o rzetelna wiedze i prawde. Technika wypowiadania mysli. Nauka o stosowaniu właściwych srodkow językowych.

Historia: szkola grecka- retoryka była sztuka. Soficzne rozumienie retoryki utożsamiane było z manipulacja, pustosłowiem. Arystoteles, Platon, Demostenes. Szkola rzymska – retoryka to wyklad teorii, zbior interpretacji i zastosowan praktycznych. Najwazniejsza nauka o wykształceniu. Celem jest prawość mysli. Teodoros. M. Cyceron. Szkola bizantyjska. Nacisk na zagadnienia estetyczne i edukacyjne aspekty praktyczne. Średniowiecze- retoryka to 1 z 7 sztuk wyzwolonych. To czesc, skladnia wykształcenia podstawowego. To sztuka kaznodziejstwa. Renesans-nacisk na to co przynosi praktyczne korzyści. Retoryka: proza i poezja. Nacisk na umiejętności. Oswiecenie- J. Lock-retoryka to nauczycielka kłamstw. M. Monteique- R to cenna sztula tropow i figur. Wiek XIX- R. Volkman. F,. Nietzche- R to ejzyk, przedst. mniemań. Wspolczesnie- R jest w polityce, medioznastwie, filozofii, naukach społ, teorii komunikacji, Gender studiem, literoznastwie. R jako teoria argumentacji – Perelman. R jako system – J. Lichański :inventio, dispositio, elocutio.